• فهرس المقالات محیط زیست شهری

      • حرية الوصول المقاله

        1 - ارزیابی اثرگذاری فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری(محیط بصری) ( مطالعه موردی: منطقه 8 شهر اهواز)
        سعید امانپور مریم آزادبخت
        پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثر عوامل فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری انجام گرفته است که از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد.برای دست‌یابی به اطلاعات مورد نیاز از تکنیک پرسشنامه در منطقه 8 شهری اهواز استفاده شده است.حجم نمونه أکثر
        پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثر عوامل فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری انجام گرفته است که از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد.برای دست‌یابی به اطلاعات مورد نیاز از تکنیک پرسشنامه در منطقه 8 شهری اهواز استفاده شده است.حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد.سیس برای تجزیه و تحلیل داده ها از محیط نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است.نتایج به دست آمد از آزمون‌های مورد نظر نشان داد که متغیرهای احساس مسؤولیت، اخلاق اجتماعی، افزایش سطح سواد و آگاهی افراد جامعه بر پایداری محیط زیست شهری مؤثر هستند اما با توجه به یافته‌های این تحقیق نشان داده شده که متغیر هنجارسازی بر پایداری محیط زیست تأثیری ندارد.هم چنین برای سنجش و اولویت‌بندی شاخص‌های تأثیرگذار فقر اجتماعی برپایداری زیست محیطی از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس استفاده شده است. نتایج به‌دست آمده از تکنیک مزبور نشان می‌دهد که شاخص‌های احساس مسئولیت، اخلاق اجتماعی و بی‌سوادی به ترتیب با ضریب اولویت 0.5763 ، 0.5652 و0.5033 تأثیر بیشتری برناپایداری محیط زیست دارند و شاخص‌های بیکاری، هنجار سازی اجتماعی به ترتیب با ضریب اولویت 0.4957 ، 0.4813 نسبت به بقیه شاخص‌ها از تأثیر کمتری نسبت به دیگر شاخص‌ها برخوردار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ارائه مدل اثررفتار سازگار با محیط زیست شهری بر عملکرد محیطی
        امیر محمد داوود زاده سید مصطفی طیبی ثانی
        هدف از مطالعه حاضر بررسی ارائه مدل تاثیر رفتار سازگار با محیط زیست شهری بر عملکرد محیطی می‌باشد. پژوهش حاضــر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصــیفی پیمایشی است که به صورت حال نگر انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه پرسنل فدراسیون فوتبال 153 نفر می‌باشند ک أکثر
        هدف از مطالعه حاضر بررسی ارائه مدل تاثیر رفتار سازگار با محیط زیست شهری بر عملکرد محیطی می‌باشد. پژوهش حاضــر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصــیفی پیمایشی است که به صورت حال نگر انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه پرسنل فدراسیون فوتبال 153 نفر می‌باشند که به صورت کل شمار بررسی شد.ند ابزار تحقیق پرسشنامه‌های استاندارد مدیریت منابع انسانی سبز (سخاوالکر و تادانی، 2013) می‌باشد. از نرم افزار Amos برای تجزیه و تحلیل و روابط بین متغیره‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار سازگار با محیط زیست و عملکرد زیست محیطی موثر است و مدل بدست آمده از برازش کافی برخوردار است. بنابراین شیوه‌های مدیریت زیست محیطی بر تعهد سازمانی تأثیر می‌گذارد. مدیران باید برای ایجاد زمینه‌های فراگیری دانش سبز در سازمان به استخدام افراد با مهارت‌ها و توانایی‌های مناسب بپردازند. فرصت‌های آموزشی فرهنگ سبز را برای کارکنان مهیا سازند و افراد را در معرض برنامه‌های متنوع آموزشی قرار دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی اثرات زیست محیطی تغییر کاربری اراضی روی پوشش گیاهی مناطق شهری با بکارگیری تکنیک سنجش از دور
        جلال عبداللهی محمدحسن رحیمیان کاظم دشتکیان مهدی شادان
        در مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب د أکثر
        در مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب در مناطق شهری ضروری به نظر می رسد. تکنیک سنجش از دور می تواند در یک زمان کوتاه اطلاعات خوبی را در مورد تغییرات کاربری ارضی فراهم سازد. همچنین می تواند جهت بررسی تغییرات گذشته کاربری ارضی و به منظور مدیریت تغییراتی که در آینده به وقوع خواهند پیوست، مورد استفاده واقع شود. هدف اصلی این تحقیق، ارایه روشی برای نمایش تغییرات کاربری اراضی مناطق شهری با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و تکنیک سنجش از دور است. بدین منظور شهرهای اردکان، تفت، طبس و مهریز در استان یزد بعنوان محلهای مورد مطالعه انتخاب گردیدند. جهت نمایش تغییرات زمانی پوشش گیاهی شهری از اطلاعات باندهای ماهواره لندست +ETM در دو سال 1369 و 1381 استفاده گردید و مقدار شاخص NDVI برای دو سال محاسبه شد. همچنین به منظور بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی مقادیر عددی این شاخص به کلاسهای مختلف سرسبزی طبقه بندی شد. در نهایت نتایج این تحقیق بصورت نمودارهایی نشان داده شد که بیانگر تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی در طی 12 سال برای هر یک از محلهای مورد مطالعه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی و ارزیابی عوامل اجتماعی مؤثر بر کاهش سرانه تولید پسماند خانگی (نمونه موردی: مناطق 3 و 10 شهرداری تهران)
        یعقوب پیوسته گر محمد حسین انصاری
        زمینه و هدف: افزایش روز افزون تولید زباله در شهرهای کشور مسأله ای است که بیش تر شهرداری ها با آن سر و کار دارند و مقدار قابل توجهی از بودجه آن ها صرف جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می شود، علاوه بر این مشکلات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. این مقاله با هدف شنا أکثر
        زمینه و هدف: افزایش روز افزون تولید زباله در شهرهای کشور مسأله ای است که بیش تر شهرداری ها با آن سر و کار دارند و مقدار قابل توجهی از بودجه آن ها صرف جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می شود، علاوه بر این مشکلات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. این مقاله با هدف شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر بر کاهش تولید پسماند خانگی می باشد. روش بررسی: بدین منظور، ابتدا دو منطقه 3 و 10 شهرداری تهران از لحاظ سرانه تولید پسماند خانگی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفت. چرا که این دو منطقه علی رغم جمعیت نزدیک به هم، از لحاظ کالبدی و اجتماعی اختلافاتی با یکدیگر دارند که می تواند روی کاهش سرانه تولید پسماند خانگی مؤثر باشد. سپس برای پاسخ به فرضیات مطرح شده، از روش پیمایش مبتنی بر پرسش نامه حاوی سؤالات باز و بسته استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بسیاری از عوامل اجتماعی نظیر: سن، جنسیت، وضعیت تأهل، بعد خانوار، مدت اقامت در تهران و منطقه، نوع واحد مسکونی و رعایت تفکیک زباله در سرانه تولید پسماند خانگی اثرات مستقیم دارند. در ادامه این دو منطقه بر اساس معیارها و شاخص های کالبدی، اجتماعی، محیط زیستی و مدیریتی مورد ارزیابی قرار گرفت که درصد امتیاز کسب شده منطقه 3 به ترتیب 67، 64، 36 و 38 و منطقه 10 به ترتیب 47، 46، 33 و 36 می باشد. در انتها نیز 20 راهکار عملیاتی در زمینه کاهش سرانه تولید پسماند خانگی با تأکید بر عوامل اجتماعی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پرسش نامه نیز با استفاده از آزمون های آماری مورد تحلیل قرار گرفت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی میزان جذب فلز سنگین سرب در گونه درختی چنار در مناطق ترافیکی در شهر رشت
        سحر طبیبیان سیروس بیدریغ سید یوسف ترابیان
        فلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی أکثر
        فلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی انتخاب شده در این شهر از چهار ایستگاه در حاشیۀ خیابان های شهر از نظر پرترافیک و کم ترافیک انتخاب شدند.عوامل ترافیکی شامل سه ایستگاه پرترافیک با توجه به حجم ترافیک در روز و در ماه و یک ایستگاه کم ترافیک انتخاب شدند.روش کار به این صورت بود که 60 پایه از گونه چنار در فواصل 30 متری به طور تصادفی و از کل محدوده تاج درخت برای تعیین میزان جذب فلز سنگین سرب انتخاب شد و از هر نمونه، 10 گرم جهت بررسی میزان سرب جذب شده مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که جذب سرب توسط گونۀ درختی چنار در سه ایستگاه پرترافیک و ایستگاه شاهد، ایستگاه خیابان تختی از نظر میزان جذب سرب بیشترین میزان (ppm53/29) را نسبت به سه ایستگاه دیگر داشت. بنابراین گونه چنار، گونۀ مناسبی برای حاشیۀ خیابانها در محدودۀ شهری می تواند باشد. نتایج این تحقیق می تواند در مدیریت حمل و نقل و کنترل ترافیک شهری و معماری و طراحی شهری و کاشت گونۀ چنار مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - اثر خطوط انتقال برق بر محیط زیست شهری و انسان
        ملیحه امینی
        امروزه صنعت برق و استفاده از آن جزء لاینفک زندگی ست به طوری که حتی یک دقیقه قطعی برق باعث خسارات میلیاردی خواهد شد. اگر برق تا کنون کشف وابداع نشده بود چه بسا بشر هیچ گاه به چنین سطحی از رفاه نمی رسید و هنوز هم مجبور به استفاده از گاری و اسب بود. این مقاله به بررسی خصو أکثر
        امروزه صنعت برق و استفاده از آن جزء لاینفک زندگی ست به طوری که حتی یک دقیقه قطعی برق باعث خسارات میلیاردی خواهد شد. اگر برق تا کنون کشف وابداع نشده بود چه بسا بشر هیچ گاه به چنین سطحی از رفاه نمی رسید و هنوز هم مجبور به استفاده از گاری و اسب بود. این مقاله به بررسی خصوصیات محیط های شهری و اثرات خطوط انتقال برق بر محیط زیست و انسان پرداخته است. در کنار همه فوائدی که صنعت برق دارد به طبع اثرات زیان باری را نیز بر روی انسان و محیط زیست خواهد داشت و به همین دلیل افرادی که در معرض جریان های عبوری خطوط انتقال برق قرار دارند بیشتر از سایرین در معرض احتمال ابتلا به انواع سرطان ها قرار دارند. با توجه به پیشرفت های بشر می توان راه کارهای مقابله با آن را پیدا کرد برای مثال می توان خطوط انتقال برق را از زیر زمین رد کرد که اثرات مخرب آن هم از لحاظ سلامت جسمانی وهم سیمای محیطی در مقابل انتقال خطوط به صورت هوایی کمتر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی تأثیر متقابل شاخص‌های مدیریت شهری تهران بر شاخص عملکرد جهانی محیط زیست ایران (EPI)
        هانیه قره بخش معصومه ملایی لعبت تقوی
        شاخص های عملکرد محیط‌زیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیر أکثر
        شاخص های عملکرد محیط‌زیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیریت شهری در کلان شهرها به عنوان یک بازوی اجرایی مهم در بخش محیط زیست و توسعه پایدار در کشور، در مطالعه مروری حاضر تلاش گردید با بررسی مسائل محیط زیست مدیریت شهری و ارائه وضعیت آن در مناطق 22 گانه شهر تهران در خصوص 12 شاخص مورد بررسی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوت، کیفیت و کمیت آب و... همراه با تحلیل نتایج حاصل از مطالعات، علل اصلی تنزل رتبه ایران در رتبه بندی جهانی شاخص های EPI مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. مطابق با نتایج تحقیق حاضر، در بخش مدیریت محیط زیست، شرایط اقلیم شناسی و جغرافیایی حاکم، عدم رعایت قوانین و مقررات محیط زیستی و اختلاف در ظرفیت و ساختار شهری مناطق شهرداری تهران، منجر به نوسانات مدیریت شهری در بخش محیط زیست کلان شهر تهران شده است. با توجه به همپوشانی شاخص های مدیریت محیط زیست شهر تهران با شاخص های جهانی در EPI می‌توان نتیجه‌گیری کرد در صورت تحقق اهداف بلند مدت در بخش مدیریت شهری، در نظر گرفتن سه عامل مذکور و انتشار منظم گزارش فعالیت‌های محیط‌زیست کشور به مجامع بین‌المللی می‌‌تواند، در ارتقاء جایگاه یکصد و پنجم ایران در خصوص شاخص های عملکرد زیست محیطی بسیار حائز اهمیت باشد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پیوستن سکونت‌گاه‌های پیرامونی به شهر اصفهان
        پروانه محمدی حصاری امیر گندمکار احمد خادم الحسینی صفر قائد رحمتی
        در دهه‌های اخیر شهر‌ها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشا أکثر
        در دهه‌های اخیر شهر‌ها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شده‌اند. شهر اصفهان هم مانند سایر شهرها در طول دهه‌های اخیر رشدی نامتوازن و به شکلی پراکنده داشته است، بطوریکه این رشد منجر به آثار زیست محیطی مخربی مانند از بین رفتن اراضی کشاورزی مرغوب شده است. یکی از راه‌کارها برای جلوگیری از گسترش شهری، پیوستن شهرهای پیرامونی به کلانشهر است. هدف از این پژوهش در وهله‌ی اول شناسایی مشکلات زیست‌محیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان و در مرحله بعد ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان می‌باشد. روش پژوهش حاضر روش آمیخته بود. بدین منظور با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون برای شناسایی مشکلات زیست‌محیطی و در ادامه برای ارزیابی اثرات پیوستن شهرهای پیرامونی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار amos استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آلودگی شامل آلودگی خاک، آب، هوا، آلودگی محیط زیست و .. فضای سبز و چشم انداز شامل تغییر کاربری، حفظ و نگهداری زمین‌های کشاورزی، چشم‌انداز های مناسب ساختمان‌ها و بافت فرسوده از مشکلات زیست‌محیطی می‌باشند که پیوستن شهرهای پیرامونی بیشترین تاثیر را بر زمین‌های کشاورزی و کمترین تاثیر را بر سرانه جمعیت داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - ارزیابی معیارهای شهر سبز در مناطق 2 و 4 شهر همدان
        منا گمار عباس ملک حسینی مجید شمس
        امروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄ أکثر
        امروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﺪاری در ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺷﻬﺮی، ﺑﻮده و ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺑﺮای ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ. همدان از جمله شهر هایی است که در دهه های اخیر به دلیل تمرکز شدید و ازدحام ترافیک و افزایش منابع آلوده کننده محیط زیست، فشار اکولوژیکی گسترده ای را بر طبیعت وارد کرده است. تحقیق حاضر در پی تبیین مولفه های شهر سبز و ارزیابی این مولفه ها در دو منطقه از شهر همدان می باشد. روش تحقیق براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده و جهت سنجش روایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تعداد حجم نمونه 380 پرسشنامه است که به صورت تصادفی ساده در دو منطقه از شهر همدان ، هر منطقه 190پرسشنامه پخش شده است و آمار و اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار (spss) تجزیه و تحلیل شده و توسط آزمون فریدمن تأثیر هر یک از مولفه ها بر روی منطقه مورد بررسی قرار گرفته است .یافته ها حاکی از آن است که مولفه های شهر سبز در منطقه 2 به نسبت منطقه 4 از وضعیت مطلوبتری برخوردار هستند و برخورداری از یک مدیریت صحیح می تواند در رسیدن به این مطلوبیت بسیار تأثیر گذار باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - تبیین کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت عناصر زیست‌محیطی پیاده راه‌های شهری مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز
        محمد ابراهیم رمضانی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راه‌های شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی أکثر
        پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راه‌های شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری داده‌ها، از نوع پژوهش‌های میدانی محسوب می‌شود. جامعه‌ی آماری این پژوهش را تمامی عابران پیاده تشکیل داده است. با توجه به مشخص نبودن تعداد جامعه آماری، از روش نمونه‌گیری برای جامعه نامحدود استفاده شده و 380 نفر به روش تصادفی انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 884/0 برای تربیت، 889/. ولیعصر و 901/0 برای پیاده‌راه ارک به دست آمد. تحلیل‌ داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که مجموع 34 متغیر توانایی تبیین 66/95 درصد از تغییرات واریانس کلی را دارند. نتایج آزمون MANOVA نیز نشان داد که بین پیاده راه‌های سه‌گانه از نظر کیفیت ادراک ذهنی از عناصر زیست‌محیطی تفاوت معناداری وجود دارد و در این میان، میزان همبستگی در پیاده‌راه تربیت بیشتر از پیاده راه‌های ولیعصر و ارک بوده است. در نهایت نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که از نظر میزان معناداری، به ترتیب متغیرهای درختکاری و گل‌کاری، بهداشت محیط، موجودات زنده، آب، شهرسازی و اقلیم خرد شهری قرار دارند. با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهادهای کاربردی پژوهش با محوریت درختکاری و گل‌کاری به‌منظور تقویت زیبایی‌شناختی و تقویت بهداشت محیط به منظور رعایت بهداشت پیاده‌راه‌ها ارائه گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی خطرآفرینی درختان کاج ایرانی (Pinus eldarica Medw.) حاشیه خیابان‌ها (مطالعه موردی: شهرستان بابل)
        محمدرضا پورمجیدیان حامد آقاجانی اصغر فلاح مازیار حیدری
        خیابان مشخصه مهم حیطه عمومی است و درختان خیابانی نوعی پایش جنگل شهری را نشان می دهند. فضای سبز شهری به دلیل ارزش های زیست محیطی از مشخصه های مهم هر شهر است، بطوریکه اولین قدم برای برنامه ریزی و مدیریت فضای سبز شهری، دانستن اطلاعاتی در مورد درختان خیابانی اولین قدم برای أکثر
        خیابان مشخصه مهم حیطه عمومی است و درختان خیابانی نوعی پایش جنگل شهری را نشان می دهند. فضای سبز شهری به دلیل ارزش های زیست محیطی از مشخصه های مهم هر شهر است، بطوریکه اولین قدم برای برنامه ریزی و مدیریت فضای سبز شهری، دانستن اطلاعاتی در مورد درختان خیابانی اولین قدم برای مدیریت صحیح می باشد. با توجه به اتفاقات اخیر صورت گرفته خطر آفرینی درختان در شهرستان بابل، در این پژوهش میزان خطرآفرینی درختان کاج ایرانی (Pinus eldarica Medw.)در دو سمت خیابان در بخشی از خیابان فلسطین تا دانشکده علوم پزشکی و مسیر دوم از چهارراه فرهنگ تا میدان قاضی کتی شهرستان بابل با روش آماربرداری صددرصد و با استفاده از معیارهای خطر آفرینی مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع 120 اصله درخت اندازه گیری شد و پس از تجزیه و تحلیل داده ها، سهم هر یک از معیارهای خطرآفرین در آنها مشخص و طبقه بندی میزان خطرات انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که دو معیار شاخه و سرشاخه های خشکیده و مشکلات ریشه (به ترتیب با 75 و 65 درصد از تعداد کل درختان) بیشترین سهم را در خطرآفرینی درختان کاج دارند در حالی که معیار شاخه دهی نامناسب کم اهمیت ترین عامل است. وزن دهی معیارهای خطرآفرین نشان داد که 12 درخت (10 درصد کل درختان) در طبقة بسیار خطرناک قرار دارند و باید قطع شوند. در مورد سایر درختان نیز باید اقدامات اصلاحی از جمله هرس تاج انجام شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - راهبرد بهینه پایدارسازی محیط زیست شهری محمودآباد (با بهره گیری از مدل SWOT و ماتریس QSPM)
        مرتضی حیدری حسن اسماعیل زاده رضا کانونی کیومرث یارمرادی
        تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست در معرض عوارض ناشی از آن را، مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اینکه بیشترین رشد جمعیت شهری آینده جهان در کشورهای در أکثر
        تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست در معرض عوارض ناشی از آن را، مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اینکه بیشترین رشد جمعیت شهری آینده جهان در کشورهای در حال توسعه خواهد بود، دغدغه بیشتری برای نیل به توسعه پایدار در این کشورها وجود دارد. شهر محمودآباد به عنوان یکی از شهرهای ساحلی استان مازندران با مشکلات محیط زیستی بسیاری از جمله برداشت غیرمجاز شن و ماسه، وجود جوی های روباز و متعفن و ورود پسابهای منازل به آنها، وجود حیوانات موذی در کانال و جوی بزرگ شهری و غیره مواجه است. با این ضرورت، این تحقیق، پایداری محیط زیست شهر محمودآباد را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی بوده و در تحلیل داده ها از مدل SWOT و ماتریس QSPM استفاده شده است. پرسشنامه ها توسط سه گروه شهروندان محلی، مسئولین سازمان های مرتبط با محیط زیست و متخصصین مربوطه تکمیل گردید. حجم نمونه نیز برابر با 114 نفر سرپرست خانوار (شهروندان)، و 40 نفر از مسئولین و متخصصین می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که راهبردهای تهیه طرحهای مکانیابی صحیح صنایع توسط متخصصین امر، افزایش تجهیزات و امکانات مدیریت شهری در جمع آوری پسماندها و جلوگیری از ایجاد آلودگی های محیطی، ایجاد سیستم مدیریت یکپارچه شهری برای ایجاد و تکمیل پروژه های کانال کشی، تعریض کانالها و جوی های خیابان و اتمام پروژه های نیمه تمام عمرانی از طریق درآمد حاصل از گردشگری در شهر، حاصل از فرآیند برنامه ریزی راهبردهای کمی، به عنوان اولویت دارترین راهبردها جهت پایداری محیط زیست شهری محمودآباد می باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پیوستن سکونت‌گاه‌های پیرامونی به شهر اصفهان
        پروانه محمدی حصاری امیر گندمکار احمد خادم الحسینی صفر قائد رحمتی
        در دهه‌های اخیر شهر‌ها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشا أکثر
        در دهه‌های اخیر شهر‌ها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شده‌اند. شهر اصفهان هم مانند سایر شهرها در طول دهه‌های اخیر رشدی نامتوازن و به شکلی پراکنده داشته است، بطوریکه این رشد منجر به آثار زیست محیطی مخربی مانند از بین رفتن اراضی کشاورزی مرغوب شده است. یکی از راه‌کارها برای جلوگیری از گسترش شهری، پیوستن شهرهای پیرامونی به کلانشهر است. هدف از این پژوهش در وهله‌ی اول شناسایی مشکلات زیست‌محیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان و در مرحله بعد ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان می‌باشد. روش پژوهش حاضر روش آمیخته بود. بدین منظور با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون برای شناسایی مشکلات زیست‌محیطی و در ادامه برای ارزیابی اثرات پیوستن شهرهای پیرامونی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار amos استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آلودگی شامل آلودگی خاک، آب، هوا، آلودگی محیط زیست و .. فضای سبز و چشم انداز شامل تغییر کاربری، حفظ و نگهداری زمین‌های کشاورزی، چشم‌انداز های مناسب ساختمان‌ها و بافت فرسوده از مشکلات زیست‌محیطی می‌باشند که پیوستن شهرهای پیرامونی بیشترین تاثیر را بر زمین‌های کشاورزی و کمترین تاثیر را بر سرانه جمعیت داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - تحلیلی بر اثرات توسعه فیزیکی شهرها بر آینده محیط زیست شهری (مطالعه موردی: شهر جدید پرند)
        کامران ولی پور علی اصغر رضوانی سعید پیری
        شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر أکثر
        شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر جدید پرند شده است. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی اثرات توسعه فیزیکی شهر جدید پرند بر آینده محیط زیست این شهر است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری متخصصین و خبرگان و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 60 نفر است. داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و مطالعه میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی مانند ضرایب رگرسیون، آزمون T و مدل تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد بخشی از مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند از مجموعه شهری تهران تاثیر پذیرفته است. بخشی دیگر پیامد شکل گیری و توسعه خود شهر پرند می باشد که از جمله این موارد می توان به آلودگی هوای ناشی از فعالیت های صنعتی در بخش جنوبی شهر، آلودگی ناشی از فاضلاب شهری و صنعتی و تولید زباله های شهری، نزدیکی فرودگاه بین المللی امام خمینی، نزدیکی با جاده تهران – ساوه و نهایتا بادهای غالب منطقه (غرب به شرق) اشاره کرد. یافته های نشان می دهد افزایش شاخص هایی چون نرخ رشد مهاجرت- توسعه کالبدی- نرخ رشد شهرنشینی تاثیرات مستقیمی بر افزایش مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند در شاخص هایی چون آلودگی صوتی و هوا (واقع شدن در کمربندی تهران- ساوه و افزایش مهاجرت های آونگی از شهر جدید پرند به تهران و کرج) و آلودگی های محیطی ناشی از توسعه فیزیکی این شهر (آلودگی های ناشی از توسعه کالبدی و رشد ساخت و سازها) دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - توسعه پایدار زیست محیطی با رویکرد برنامه ریزی راهبردی (مورد پژوهی : شهرکاشان)
        ابوذر وفایی
        مقدمه: امروزه شـهر کاشان با مسـایل و مشـکلات متعـددی از جمله انــواع آلودگی های زیست محیطـی، تخریـب منـابع و کـاهش فضاهای طبیعی و در پی آن افزایش نیاز شهروندان بـه محیط زیستی پایدار مواجه می باشد. در این راستا یکی از راهبردها، توجه به مقوله توسعه پایدار شهری برای رسیدن أکثر
        مقدمه: امروزه شـهر کاشان با مسـایل و مشـکلات متعـددی از جمله انــواع آلودگی های زیست محیطـی، تخریـب منـابع و کـاهش فضاهای طبیعی و در پی آن افزایش نیاز شهروندان بـه محیط زیستی پایدار مواجه می باشد. در این راستا یکی از راهبردها، توجه به مقوله توسعه پایدار شهری برای رسیدن به تعادل فضایی شهرها در قالب رویکردی استراتژیک می باشد.هدف پژوهش: پژوهش حاضر بر آن است ضمن تحلیل وضع موجود (قابلیت ها و محدودیت ها)کاشان در حوزه محیط زیست شهری ، به ارایه راهبردهای کلیدی جهت پایداری زیست محیطی شهر در قالب برنامه ریزی راهبردی بپردازد.روش شناسی تحقیق: نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی، تحلیلی است . در طراحی تحقیق و جمع آوری اطلاعات از دو روش اسنادی و پیمایشی بهره گرفته شده است. تکنیک مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده ها،مدل تلفیقیSWOT- AHP می باشد. قلمروجغرافیایی پژوهش: شهر کاشان است که در حال حاضر دومین رتبة جمعیتی و صنعتی را بعد از شهر اصفهان در سطح استان دارد. یافته ها و بحث : بررسی ها نشان می دهد شهر کاشان به دلایلی از جمله افزایش جمعیت، توسعه شدید فیزیکی و صنعتی، با مسائل زیست محیطی همچون پساب ها و آلاینده های صنعتی، فرسایش شدید خاک، تخریب و از بین رفتن باغ ها و اراضی کشاورزی و تبدیل آن به فضاهای مسکونی و صنعتی و ناقص بودن سیستم دفع فاضلاب شهری مواجه می باشد و این مسایل موجب ناپایداری زیست محیطی شهر گردیده و مدیریت شهری را با چالش های جدی روبرو ساخته است. بنابراین توجه به این گونه مشکلات و چالش های زیست محیطی شهر کاشان، نیازمند رویکرد نوینی همچون برنامه ریزی راهبردی است تا از طریق ارزیابی و تحلیل وضع موجود شهر کاشان در حوزه محیط زیست شهری، به تدوین، تعیین و اولویت بندی راهبردهایی جهت توسعه پایدار زیست محیطی شهر پرداخت.نتایج: نتایج بدست آمده نشان می دهد ساختار موجود زیست محیطی شهر از یک طرف با نقاط ضعف داخلـی و از طرف دیگر با تهدید های خارجی روبرو است بنابراین راهبرد های قابل قبول در حوزه زیست محیطی شهر کاشان از نوع استراتژیهای تدافعی (WT) است که می بایست در اولویت برنامه های توسعه پایدار زیست محیطی شهر کاشان قرارگیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - مدیریت پسماند ویژه، راهکاری جهت حفظ طبیعت و محیط زیست شهری
        محمد علی عبدلی بابک توکلی محمد حسین منهاج
        یکی از مشکلات بسیار حاد محیط زیستی کشور، مدیریت نامناسب بر پسماندهای ویژه صنعتی در مناطق شهری است. عدم مدیریت بر پسماندهای ویژه خطرات زیادی را با توجه به ویژگی های احتراق، واکنش پذیری، خورندگی و سمیت بر سلامتی انسان و طبیعت وارد می نماید. برای کاهش هزینه های محیط زیستی أکثر
        یکی از مشکلات بسیار حاد محیط زیستی کشور، مدیریت نامناسب بر پسماندهای ویژه صنعتی در مناطق شهری است. عدم مدیریت بر پسماندهای ویژه خطرات زیادی را با توجه به ویژگی های احتراق، واکنش پذیری، خورندگی و سمیت بر سلامتی انسان و طبیعت وارد می نماید. برای کاهش هزینه های محیط زیستی ناشی از نبود مدیریت بر این نوع پسماند، نیاز به داشتن قوانین جامع است تا با اجرای آن این هزینه ها به حداقل برسد. در این مطالعه، برای رفع این چالش با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی- اجتماعی کشور، برای ایجاد تعهد دفع توسط تولید کنندگان، زمینه برای تدوین قوانین مناسب فراهم شده است. هدف از بازنگری و تدوین مقررات اختصاصی برای پسماند ویژه، کاهش خسارت های شدید ناشی از دفع غیر قانونی آلاینده ها به محیط زیست شهری، پر کردن خلاءهای قانونی موجود در کشور برای حفظ طبیعت و محیط زیست است. همچنین در این مطالعه پس از نقد قانون و آیین نامه اجرایی مدیریت پسماند کشور و مقایسه آن با برخی از قوانین کشورهای پیشرفته، محورهای مورد نیاز برای وضع قانون تخصصی برای دفع تعیین شده است. براین اساس، قانون تخصصی تدوین شده شامل 23 ماده و 19 تبصره و آیین نامه اجرایی دفع شامل 87 ماده و 64 تبصره با مقررات جاری مقایسه شده است. از مزایای این مقررات ایجاد صندوق محیط زیستی، ارزیابی مقدماتی محیط زیستی، بررسی محیط زیستی و در نظر گرفتن دیدگاه های شهروندان برای تصمیم گیری جهت انجام واکنش اضطراری یا عملیات اصلاحی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران
        حسین شادالوئی
        این تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع ه أکثر
        این تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه شهروندان ساکن در شهرداری منطقه 14 تهران می‌باشند که تعداد آنها حدودا 400 هزار نفر می‌باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می‌باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (بر اساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه‌های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده‌ها در دو بخش متغیرهای زمینه‌ای و متغیر‌های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون آزمون کا اسکوئر (کای دو) استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، بین سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری و توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. تفاصيل المقالة