-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی نقش هویت یابی زنانه در عملکرد نمایندگان زن در مجلس پنجم شورای اسلامی
فاطمه حقانی صرمی غلامحسین زرگری نژاد سینا فروزشمهمترین عرصهی مشارکتِ سیاسی زنان ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی، قوه قانونگذاری به ویژه در مجلس پنجم بوده است؛ دورهی پنجم مجلس شورای اسلامی شاهد حضور بیشترین تعداد زنان در مقام نمایندگی مجلس بود. در این دوره زنان نماینده موفق به تصویب قوانین مهمی در جهت بهبود وضعیت أکثرمهمترین عرصهی مشارکتِ سیاسی زنان ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی، قوه قانونگذاری به ویژه در مجلس پنجم بوده است؛ دورهی پنجم مجلس شورای اسلامی شاهد حضور بیشترین تعداد زنان در مقام نمایندگی مجلس بود. در این دوره زنان نماینده موفق به تصویب قوانین مهمی در جهت بهبود وضعیت زنان در جامعهی ایران شدند. پرسش اصلی در این مقاله این است که چه عواملی باعث موفقیت نمایندگان زن در تصویب قوانین مربوط به زنان در مجلس پنجم شدند؟ این پژوهش با مراجعه به مشروح مذاکرات مجلس پنجم، کتابخانهی مجلس و نشریّات صورت گرفته و مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش، ضمن بیان پیشینهی مشارکت زنان در عرصههای مختلف اجتماعی، با بررسی مصوّبات مجلس پنجم شورای اسلامی در خصوص زنان، به تبیین نقش و عملکرد نمایندگان زن پرداخته شده است. یافتههای پژوهش نشانگرِ آن هستند که افزایش سطح مشارکت سیاسی زنان در جامعهی ایران و در پی آن، افزایش تعداد نمایندگان، تحصیلات بالاترِ نمایندگان زن نسبت به دورههای پیشین، روی کار آمدن دولتِ همسو با رویکرد توجه به حقوق زنان، تغییرات فرهنگی-اجتماعی در جامعه و تأثیر رسانهها در افزایش آگاهی زنان، از عوامل موثر در موفقیت نمایندگان زن در مجلس پنجم به شمار میآیند. ضمناً با در نظر گرفتن نقش عامل "هویّت"در فرایند تصویب قوانین مربوط به مطالبات زنان، گفتمانهای هویّتیِ موجود در حوزههای سیاسی-اجتماعی و جایگاه زنان در انقلاب اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی از عوامل تعیین کننده در تصویب قوانین به شمار میروند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - تحلیل گفتمان توسعه اجتماعی در ادوار مجلس شورای اسلامی ایران
مرادعلی منصوری رضی رضا یازرلو صدیقه امینیان علیرضا اسماعیلیهدف مقاله حاضر، تحلیل گفتمان توسعه اجتماعی در ادوار مجلس شورای اسلامی بوده است. به این منظور، متن مذاکرات مربوط به توسعه اجتماعی در ادوار اول تا نهم مجلس شورای اسلامی با تاکید بر مذاکرات مربوط به برنامههای اول تا پنجم توسعه کشور و با استفاده از روش نمونهگیری «نظری» ان أکثرهدف مقاله حاضر، تحلیل گفتمان توسعه اجتماعی در ادوار مجلس شورای اسلامی بوده است. به این منظور، متن مذاکرات مربوط به توسعه اجتماعی در ادوار اول تا نهم مجلس شورای اسلامی با تاکید بر مذاکرات مربوط به برنامههای اول تا پنجم توسعه کشور و با استفاده از روش نمونهگیری «نظری» انتخاب و به عنوان جامعه هدف پژوهش، مبنای بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای حاصل از تحلیل گفتمان، حاکی از آن است که در ادوار اول و دوم مجلس، به دلیل شرایط جنگ در کشور، تمرکز بر توزیع و رفع نیازهای ضروری آحاد جامعه بوده است و هر آنچه با توسعه به معنای رشد اقتصادی - اجتماعی پیوند داشته، نابهنجار تلقی و از ادبیات گفتاری و کرداری توسعه حذف شدند. در مجلس سوم و در قالب برنامه اول توسعه، با توجه به حاکم بودن گفتمان «تعدیل اقتصادی» شاهد «رویکرد تک بعدی به توسعه» با اولویت توسعه اقتصادی و در حاشیه قرار گرفتن ابعاد دیگر توسعه از جمله توسعه اجتماعی بودیم. در مجلس چهارم و در قالب برنامه دوم توسعه، گفتمان «رشد و توسعه پایدار»؛ حاکم شد. در مجلس پنجم و ششم در قالب برنامه سوم توسعه، گفتمان «توسعه پایدار»؛ و در مجالس ششم و هفتم در قالب برنامه چهارم، گفتمان «توسعه اجتماعی بومی»؛ و نهایتا در مجالس هشتم و نهم در قالب برنامه پنجم توسعه، گفتمان «پیشرفت و عدالت» تسلط گفتمانی داشتهاند. این رویکرد حاکی از نوعی گسست و عدم تداوم گفتمان جامع توسعه اجتماعی در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - نظام انتخاباتی و مشارکت سیاسی در ایران و تأثیر آن بر عملکرد نمایندگان (بررسی دوره های ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی)
میرابراهیم صدیق گارینه کشیشیان احمد حبیبیهدف پژوهش حاضر بررسی رابطة بین گرایش سیاسی با کارآمدی نمایندگان مجلس در ایران با نگاه موردی به دوره های ششم و هفتم مجلس بود. پرسش اصلی پژوهش این بود که گرایشات سیاسی و الگوهای کنش انتخاباتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی چه تأثیری بر عملکرد و همکاری آنان با سایر نهادهای ح أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی رابطة بین گرایش سیاسی با کارآمدی نمایندگان مجلس در ایران با نگاه موردی به دوره های ششم و هفتم مجلس بود. پرسش اصلی پژوهش این بود که گرایشات سیاسی و الگوهای کنش انتخاباتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی چه تأثیری بر عملکرد و همکاری آنان با سایر نهادهای حکومتی و میزان مشارکت دارد؟ نتایج این تحقیق که بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی که از نظر زمانی یک تحقیق مقطعی و از نظر نوع ارتباط بین داده ها یک تحقیق همبستگی می باشد، نشان داد که هرگاه زمینه برای رقابت سیاسی سالم و شفافیت سازمانی میان نمایندگان مجلس شورای اسلامی وجود داشته باشد، نشانههایی از همکاری های سازمانیافته بین مجلس و سایر نهادهای حکومتی به وجود میآید. نتیجه چنین فرآیندی را میتوان حداکثرسازی کارآمدی سیاسی بین نیروهایی دانست که از انگیزه لازم برای نقشآفرینی سیاسی برخوردار خواهند بود. وضعیت در یک تحلیل نهایی موجب افزایش مشارکت سیاسی افراد جامعه و همچنین گامی مهم در جهت توسعه سیاسی خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بررسی تطبیقی گرایشهای سیاسی نمایندگان مجلس شورای اسلامی (با تاکید بر دورههای ششم و هفتم)
علی محمدشریفی معصومه رشاد محمد توحیدفامهدف پژوهش حاضر بررسی مقایسهای گرایشهای سیاسی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با توجه به رویکرد نهادی دورههای ششم و هفتم میباشد. پرسش اصلی این است که گرایشهای سیاسی نمایندگان مجلس دورههای ششم و هفتم در چارچوب توسعه سیاسی چه اشتراک و افتراقهایی دارند؟ پژوهش بر ا أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی مقایسهای گرایشهای سیاسی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با توجه به رویکرد نهادی دورههای ششم و هفتم میباشد. پرسش اصلی این است که گرایشهای سیاسی نمایندگان مجلس دورههای ششم و هفتم در چارچوب توسعه سیاسی چه اشتراک و افتراقهایی دارند؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که متغیرهای گفتمان اصولگرایی براساس توسعه سیاسی مبتنی بر پیروی از اصل مترقی ولایت فقیه و قانون اساسی، جامعیت حضور دین در صحنه سیاست و استکبارستیزی، پافشاری بر اصول، اهداف و آرمانهای اولیه انقلاب، استمرار بخشیدن به تحقیق اندیشه و آرمانهای امام خمینی میباشد. نتایج نشان داد که در چارچوب وظایف قانونگذاری و نظارت نهاد مجلس، علیرغم تفاوت رویکردی و کارکردی نسبت به موضوع سیاسی، گرایشهای سیاسی نمایندگان دورههای ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی بر عملکرد آن در چارچوب توسعه سیاسی بوده و زمینه آشنایی با نخبگان سیاسی ایران را فراهم میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - تحلیل جغرافیایی نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی ( دور اول تا نهم مجلس، 1358-1391)
زهرا پیشگاهی فرد وحید کیانی سیده زهرا موسوییکی از دستاوردهای مهم جمهوری اسلامی ایران، هموار شدن مسیر مشارکت سیاسی برای زنان بوده است. پیشرفت زنان در مدارج علمی بالا و دانشگاهی بعنوان یک شاخص فرهنگی و علمی بیانگر نمود اجتماعی جامعه زنان در کشور است که با دوران قبل از انقلاب به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.اگر چه این أکثریکی از دستاوردهای مهم جمهوری اسلامی ایران، هموار شدن مسیر مشارکت سیاسی برای زنان بوده است. پیشرفت زنان در مدارج علمی بالا و دانشگاهی بعنوان یک شاخص فرهنگی و علمی بیانگر نمود اجتماعی جامعه زنان در کشور است که با دوران قبل از انقلاب به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.اگر چه این حرکت رو به رشد نوید بخش آینده ای روشن برای حضور هر چه بیشتر این قشر در فعالیت های مختلف است؛ اما با وجود گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، زنان با وجود کسب موفقیت های چشمگیر در عرصه های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی و حضور عمومی در عرصه دفاع از انقلاب، هنوز برای حضور در عرصه هایی نظیر نمایندگی مجلس تمایل زیادی نشان نمی دهند. به ویژه در عرصه انتخابات گویی جامعه زنان از حق خود برای تصاحب کرسی های قوه قانونگذاری به نفع مردان چشم پوشی کرده اند. مشارکت زنان در صحنه های ورزشی، مدیریت های میانی، افزایش نسبی دانشجویان دختر به پسر در مراکز علمی، حضور زنان در مناصب دولتی و پست های اداری همه وهمه حاصل تلاش و جدیت همه ی زنان جامعه برای حضور فعال تر در صحنه های مختلف بوده است.اما به رغم این جدیت ارزنده و تلاش و همبستگی زنان برای حضور قدرتمند در صحنه های مدیریتی، اقتصادی و اداری، حضور زنان در عالی ترین جایگاه قانون گذاری کشور یعنی مجلس شورای اسلامی در طی سالهای گذشته در فراز و نشیبی مبهم روند نزولی داشته است.بررسی تعداد کرسی های متعلق به نمایندگان زن مجلس شورای اسلامی در 9 دوره از حیات آنمی تواند تصویر روشنی از این حقیقت را نشان دهد. مقاله حاضر در تلاش است تا با روش توصیفی – تحلیلی به پویش جغرافیای نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - جایگاه مصوّبات شورای عالی انقلاب فرهنگیدر سلسله مراتب قواعد حقوقی
عابد رمضانپور بلوچی حجت الله ابراهیمیانرعایت قانون و تمکین در مقابل آن از سوی تمامی بخشهای حکومت امری لازم وضروری است وهرگونه ابهام و استنکاف در این خصوص، نابخشودنی است و چنانچه این امر با مجوّز نهادهای حکومتی صورت گیرد، منجر به سلب اعتماد مردم و ایجاد گسست میان حکومت و ملّت خواهد شد. شورای عالی انقلاب فرهنگ أکثررعایت قانون و تمکین در مقابل آن از سوی تمامی بخشهای حکومت امری لازم وضروری است وهرگونه ابهام و استنکاف در این خصوص، نابخشودنی است و چنانچه این امر با مجوّز نهادهای حکومتی صورت گیرد، منجر به سلب اعتماد مردم و ایجاد گسست میان حکومت و ملّت خواهد شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1363 با توجّه به مقتضیات زمان بهفرمان امام خمینی (ره) و برای کمک و مشورت به سایر قوا بالأخص قوّۀ مجریه در امور فرهنگی و دانشگاهی و در جهت تعیین خطمشی کلّی فرهنگی تأسیس گردید؛ لیکن با توجّه به گستردگی که امروزه در خود ایجاد نموده و با توجّه به بودجۀ قابل توجّه و شمار مصوّبات آن، به نظر میرسد که در برخی موارد با عدول از وظایف و اختیارات خود، اقدام به وضع مواردی در حکم قانون و حتّی ورای قوانین عادی مینماید. لذا پژوهش حاضر با شیوۀ تحلیلی - توصیفی و بهصورت کاملاً استدلالی در پی پاسخ به جایگاه مصوّبات این شورا میباشد تا از این رهگذر بتواند به برخی از پرسشها و نقدهای موجود پایان دهد؛ البته به نظر میرسد که باوجود تحلیل شورا در خصوص در حکم قانون دانستن مصوّبات آن و آنچه در عمل با آن مواجه هستیم، راهحل حقوقی موضوع در به رسمیت شناختن شورا و تصویب حدود وظایف و اختیارات آن توسّط نمایندگان ملّت در مجلس شورای اسلامی نهفته است تا از این رهگذر بهصورت نهادی قانونی جهت مشورت، سیاستگذاری و احیاناً صدور آییننامههای دولتی در خصوص مسائل فرهنگی در لوای قوّۀ مجریه به فعالیتهای خود ادامه دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - بررسی نظام بودجه ریزی عملیاتی در ایران و ایالات متحده آمریکا
عباس امامی عسکر جلالیان سیدحسین صادقیعباس امامی[1]- عسکر جلالیان[2]*- سیدحسین صادقی[3] تاریخ دریافت: 24/11/1398- تاریخ پذیرش: 25/12/1398 چکیده: این مطالعه تحت عنوان بررسی نظام بودجه ریزی عملیاتی در ایران و ایالات متحده و با هدف بررسی جایگاه بودجه ریزی در نظام حقوقی ایران و ایالات متحده به رشته نگارش درآمد أکثرعباس امامی[1]- عسکر جلالیان[2]*- سیدحسین صادقی[3] تاریخ دریافت: 24/11/1398- تاریخ پذیرش: 25/12/1398 چکیده: این مطالعه تحت عنوان بررسی نظام بودجه ریزی عملیاتی در ایران و ایالات متحده و با هدف بررسی جایگاه بودجه ریزی در نظام حقوقی ایران و ایالات متحده به رشته نگارش درآمده است. روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از رویکرد اسنادی استفاده شده است. در جمهوری اسلامی ایران بودجه دولت هر بخش به صورت جدا و براساس مفاصا حساب به طور مفصل در هر یک از کمیسیون های تخصصی به خصوص کمیسیون اقتصادی مجلس مورد ارزیابی قرار می گیرد. در ایالات متحده عملکرد بودجه براساس برنامه های استراتژیک و عملیاتی پیاده شده اندازه گیری می شود و سازمانی ها، فدرال وابسته به کنگره و نهادهای نظارتی مجلس سنا بر عملکرد بودجه، نحوه خرج کرد آن و همچنین نوع ردیف بودجه موثر بر شکل گیری برای طرح های عمرانی اقدام به تهیه گزارش و ارزیابی آن می نمایند. [1]- دانشجوی دکتری تخصصی،حقوق، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی Abbas.emami57@yahoo.com [2]- دانشیار و عضوهیئت علمی، گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران Dr_ajalalian@yahoo.com [3] - استادیار و عضوهیئت علمی، گروه حقوق، واحد زابل، دانشگاه ملی زابل، زابل، ایران h.sadeghi1361@yahoo.com تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام در تدوین و نظارت بر اجرای سیاستهای کلی نظام
حجه الله ابراهیمیان حسن انصاری احمد غریبیحجه الله ابراهیمیان[1]-حسن انصاری[2]- احمد غریبی[3] تاریخ دریافت: 18/11/1398- تاریخ پذیرش:10/4/1399 چکیده: در نظام اسلامی، ولی فقیه خط مشی های کلان را بر اساس مبانی اسلام و شناخت اقتصائات زمان و بهره گیری از ولایت خود، با هدف جریان یافتن در خط مشی های اجرایی تعیین می ن أکثرحجه الله ابراهیمیان[1]-حسن انصاری[2]- احمد غریبی[3] تاریخ دریافت: 18/11/1398- تاریخ پذیرش:10/4/1399 چکیده: در نظام اسلامی، ولی فقیه خط مشی های کلان را بر اساس مبانی اسلام و شناخت اقتصائات زمان و بهره گیری از ولایت خود، با هدف جریان یافتن در خط مشی های اجرایی تعیین می نماید که بخشی از آن بر اساس اختیارات ولی فقیه در اصل 110 قانون اساسی، تدوین و ابلاغ سیاست های کلی با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام تامین می شود. سوال اصلی تحقیق حاضر که با یک رویکرد توصیفی - تحلیلی انجام شده است؛ بدین صورت است که جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام در تدوین و نظارت بر اجرای سیاست های کلی نظام چیست؟ نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که رهبری با تفویض اختیار یکی از وظایف مهم خود مندرج در بندهای 1 و 2 اصل 110 قانون اساسی، مجمع تشخیص مصلحت را در جهت تدوین و اجرای سیاست های کلی نظام، تضمین کننده هدایت و مدیریت کلان انقلاب اسلامی دانسته اند. [1]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران: نویسنده مسئول hojjat49@gmail.com [2] - دانشجوی دکتری، حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران hasan.ansari56@gmail.com [3] - دانشجوی دکتری، حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران agharibi26@yahoo.com تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی گرایش های سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ادوار ششم و هفتم
علی محمدشریفی معصومه رشاد محمد توحیدفاماین پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی جهت گیری مواضع و رویکرد نهادی نمایندگان دوره های ششم و هفتم مجلس نسبت به توسعه و انسداد سیاسی است.هدف ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄه ﺑﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶ های ﺳﻴﺎﺳﻲ و اجتماعی ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ در اﻳﺮان ﺑﺎ مطالعه ﻣﻮردی ﺑر ادوار ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺠﻠﺲ شورای اسلامی می باشد. از أکثراین پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی جهت گیری مواضع و رویکرد نهادی نمایندگان دوره های ششم و هفتم مجلس نسبت به توسعه و انسداد سیاسی است.هدف ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄه ﺑﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶ های ﺳﻴﺎﺳﻲ و اجتماعی ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ در اﻳﺮان ﺑﺎ مطالعه ﻣﻮردی ﺑر ادوار ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺠﻠﺲ شورای اسلامی می باشد. از همین رو مقاله تلاش دارد تا با رویکرد تحلیلی و مقایسه ای و با جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از آمار توصیفی به تحلیل گرایش های سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که گرایش های سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی ادوار ششم و هفتم چگونه بوده است؟در حالی که فرضیه اصلی بر اساس یافته های تحقیق که بر اساس روش تحقیق تحلیلی و توصیفی می باشد. نتایج این پژوهش می تواند زمینه آشنایی با نخبگان سیاسی ایران را فراهم کند . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - بررسی تأثیرنظم اجتماعی بر نگرش رأیدهندگان نسبت به سیاستگذاریهای مجلس شورای اسلامی در شهر رشت
مرتضی شعبانی رضا سیمبر محمدرضا اخضریان کاشانیهدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر نگرش به نظم اجتماعی مجلس و نمایندگانش بر نگرش رأی دهندگان نسبت به سیاستگذاری های آن است. روش اصلی این تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افرادی که در شهر رشت واجد رأی دادن هستند أکثرهدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر نگرش به نظم اجتماعی مجلس و نمایندگانش بر نگرش رأی دهندگان نسبت به سیاستگذاری های آن است. روش اصلی این تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افرادی که در شهر رشت واجد رأی دادن هستند، تشکیل میدهند که از این تعداد 400 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش نمونهگیری نیز خوشه ای چندمرحله ای است. از یافتههای مهم این پژوهش می توان به تأثیر مستقیم نگرش به نظم اجتماعی بر نگرش نسبت به سیاستگذاریهای نهاد انتخاباتی مجلس شورای اسلامی اشاره کرد. این امر نشانگر آن است که هرچقدر مردم احساس کنند که سیاست ها با درنظرگرفتن شرایط اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه تدوین و اعمال می شود نگرش آنان نسبت به آن سیاست ها مثبت تر است. از دیگر نتایج می توان به رابطه مثبت و معنادار ابعاد متغیر نگرش به نظم اجتماعی (سیاسی، اقتصادی، انسجام و یکپارچگی، حفظ کیفیت الگوهای سبک زندگی) با نگرش نسبت به سیاستگذاری های مجلس اشاره کرد. همچنین نتایج بیانگر آن بود که ابعاد نگرش به نظم اجتماعی در حد متوسط توانسته اند نگرش نسبت به سیاستگذاری های مجلس را تبیین کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی تأثیر میدان اجتماعی بر نگرش رأیدهندگان نسبت به سیاستگذاریهای نهادهای انتخاباتی در شهر رشت
مرتضی شعبانی رضا سیمبر محمد رضا اخضریان کاشانیهدف از انجام این تحقیق افزایش سرمایه ها در میدان اجتماعی برای نهادهایی که نقش اصلی در فرایند سیاستگذاری در جامعه دارند، است. به منظور تحدید موضوع مجلس شورای اسلامی به عنوان مهم ترین نهاد قانونگذار در جامعه انتخاب گردید. از نظریات فیش باین و آیسک آیزن برای بررسی نگرش نسب أکثرهدف از انجام این تحقیق افزایش سرمایه ها در میدان اجتماعی برای نهادهایی که نقش اصلی در فرایند سیاستگذاری در جامعه دارند، است. به منظور تحدید موضوع مجلس شورای اسلامی به عنوان مهم ترین نهاد قانونگذار در جامعه انتخاب گردید. از نظریات فیش باین و آیسک آیزن برای بررسی نگرش نسبت به سیاستگذاری نهادهای انتخاباتی و از نظریه بوردیو برای بررسی میدان اجتماعی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. روش اصلی این تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افرادی که واجد رأی دادن هستند، تشکیل میدهند که از این تعداد 400 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش نمونهگیری نیز خوشه ای چندمرحله ای است. از یافتههای مهم این پژوهش می توان به تأثیر مستقیم و مثبت نگرش به میدان اجتماعی بر نگرش نسبت به سیاستگذاریهای نهاد انتخاباتی مجلس شورای اسلامی اشاره کرد. هم چنین ابعاد چهارگانه میدان اجتماعی شامل (سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین) نیز بر نگرش رأی دهندگان نسبت به سیاستگذاریهای مجلس شورای اسلامی تأثیر مثبت و مستقیم داشت. از دیگر نتایج میتوان به عدم رابطه بین تحصیلات و نگرش رأیدهندگان و رابطه منفی بین سن و نگرش رأیدهندگان نسبت به سیاستگذاریهای نهادهای انتخاباتی اشاره کرد. همچنین تفاوت زنان و مردان به لحاظ نگرش بر سیاستگذاری متفاوت بوده و نگرش زنان مثبتتر از مردان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - بررسی تأثیر مشارکت انتخاباتی استان های آذری نشین بر یکپارچگی ملی
علیرضا کریمیان اسماعیل بایبوردیاز مهمترین مسائل جوامع چند قومی، میزان مشارکت اقوام در فرآیند تصمیمگیری کلان جهت ایجاد همبستگی ملی آن کشور است. با مروری بر روند پذیرش حق مشارکت سیاسی، مشخص میشود که مشارکت به عنوان یک حق تجلی پیدا کرده تا مردم بتوانند در تعیین خط مشی عمومی، مشارکت و نظارت داشته باشند أکثراز مهمترین مسائل جوامع چند قومی، میزان مشارکت اقوام در فرآیند تصمیمگیری کلان جهت ایجاد همبستگی ملی آن کشور است. با مروری بر روند پذیرش حق مشارکت سیاسی، مشخص میشود که مشارکت به عنوان یک حق تجلی پیدا کرده تا مردم بتوانند در تعیین خط مشی عمومی، مشارکت و نظارت داشته باشند. از مؤلفههای تأثیرگذار بر روند دموکراسی، مشارکت شهروندان، برگزاری انتخابات آزاد و رقابت سیاسی است و در ایران همزمان با تشکیل دولت - ملت، اقوام در نقش اجتماعی هویتی در مناسبات سیاسی به نقش آفرینی پرداختندکه بزرگترین نماد مشارکت و نمود دخالت مردم در امور سیاسی، شرکت آنان در انتخابات و ازجمله انتخابات مجلس است. از سال 1357 تا 1395، مجموعاً 10دوره انتخابات مجلس برگزارشده که در این مقاله، مشارکت استان های آذری نشین و استان های غیر آذری در دورههای اول تا دهم انتخابات مجلس براساس نظریههای مشارکت سیاسی و با استفاده از SPSS و آزمون تی مستقل بررسی میشود. تحلیل آمارهای انتخابات مجلس و تأثیر آن بر یکپارچگی ملی از طریق SPSS جنبه نوآورانه در این مقاله دارد چراکه تجزیه و تحلیل مشابهی تاکنون انجام نشده است. بر اساس آمارهای موجود، مردمان منطقه آذربایجان (استانهای آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان)، مشارکت بالایی در 10 دوره انتخابات مجلس از خود بروز داده و با مشارکتی فعال در عمل، همبستگی خود را با ملت ایران نشان دادهاند و خود را جزو لاینفک ملت ایران میدانند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حکمرانی خوب
حمیدرضا داودی احمد بخشایش اصغر عربیاناصل حاکمیتِ قانون یکی از مهمترین شاخصهای زمامداری، اِعمال حاکمیت و نیز حکمرانیِ خوب در دوران معاصر بهشمار می‎آید. ازسویی فصل مشترک همۀ تعاریف ارائه شده را میتوان در این نکته خلاصه کرد که مطابق اصل مزبور استفادۀ خودسرانه و مستبدانه از قدرت در تصمیمگیریهای حکومت أکثراصل حاکمیتِ قانون یکی از مهمترین شاخصهای زمامداری، اِعمال حاکمیت و نیز حکمرانیِ خوب در دوران معاصر بهشمار می‎آید. ازسویی فصل مشترک همۀ تعاریف ارائه شده را میتوان در این نکته خلاصه کرد که مطابق اصل مزبور استفادۀ خودسرانه و مستبدانه از قدرت در تصمیمگیریهای حکومتی نهتنها مردود است بلکه میزان مشروعیت حکومت به میزان وفاداری ایشان به معیارهای قانونی، فراشخصی و خردمندانه بستگی دارد و از این جهت باید تابع یکسری از محدودیتها گردند. مجلس شورای اسلامی بهعنوان یکی از اصلیترین قوای حاکم در کشور، متصدی سه کارکرد مهم یعنی قانونگذاری، تفسیر قوانین عادی و اِعمال نظارت بر حُسن اجرای قانون میباشد، از جمله ارکانی است که در مبحث اجرایِ صحیح حاکمیت قانون نقش بیبدیلی را احراز نموده است. پرسشی که نگارندگان پژوهش در صدد پاسخ به چرایی آن هستند، چنین است که؛ نظام قانونگذاریِ جمهوریاسلامیایران در جهت نهادینه کردن اصل حاکمیت قانون مقتضی چه اقدامات بنیادینی میباشد؟ فرضیه، این پرسش آن است که مجلس شورای اسلامی و نمایندگان مجلس از طریق ابزارهای قانونگذاری و نظارت میتوانند روح قانون را نهتنها اجرا بلکه بر حُسن اجرای آن نیز نظارت داشته باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - تأثیر ویژگیهای محلی فرهنگ سیاسی بر رقابت های انتخاباتی در ایران (مطالعه موردی،شهرستان ممسنی)
محسن گرجی زاده مجید گل پرورایران سرزمینی متشکل از اقوام ،گروه ها،فرهنگها و جریان های گوناگون و حادثه ساز تاریخ می باشد. هر کدام از این اقوام وطوایف دارای ویژگیهای خاص فرهنگ سیاسی خود بوده که بویژه در انتخابات محلی بسیار تاثیرگذار است. طایفه گرایی مهمترین ویژگی فرهنگ سیاسی در منطقه ممسنی واقع در ا أکثرایران سرزمینی متشکل از اقوام ،گروه ها،فرهنگها و جریان های گوناگون و حادثه ساز تاریخ می باشد. هر کدام از این اقوام وطوایف دارای ویژگیهای خاص فرهنگ سیاسی خود بوده که بویژه در انتخابات محلی بسیار تاثیرگذار است. طایفه گرایی مهمترین ویژگی فرهنگ سیاسی در منطقه ممسنی واقع در استان فارس بوده, بگونهای که در دو دهه اخیر در حوزهی انتخاباتی این منطقه تاثیر بسزایی در نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی برجای گذاشته است. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که طایفه گرایی هرچند در زمان نماینده های ادوار مختلف متفاوت بوده است اما در انتخابات دو دهه ی اخیر بدلیل نقش برجسته نمایندگان مجلس در انتصابات دولتی محلی از افراد هم طایفه ای خود, شاهد تشدید این تمایلات در بین طوایف گوناگون ممسنی هستیم. گسترش روز افزون تمایلات طایفه گرایانه میتواند با افزایش پتانسیل منازعه مشکلات بسیاری را برای این منطقه بدنبال داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - ارائهی الگوی شفافیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف)
هادی برنجی مریان حمیدرضا رضایی کلیدبری کریم کیاکجوریزمینه: هدف از انجام این پژوهش ارائهی الگوی شفا‎ فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف) میباشد. روش: در قسمت کمی بعد از آزمون نرمالیته کلموگروف- اسمیرنوف از آزمونهای پارامتریک (t أکثرزمینه: هدف از انجام این پژوهش ارائهی الگوی شفا‎ فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف) میباشد. روش: در قسمت کمی بعد از آزمون نرمالیته کلموگروف- اسمیرنوف از آزمونهای پارامتریک (t نمونه مستقل) که از طریق نرمافزار SPSS نسخه 23 استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان حوزه شفافیت که تعداد آنها 24 نفر بوده است و در بخش کمی نیز از نظر شهروندان که تعداد آنها نیز 426 نفر بوده است که از طریق روش خوشهای با محوریت پنج استان ایران، استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش در بخش کمی نیز استفاده از پرسشنامه محقق ساختهای که برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظرات صاحبنظران و خبرگان و برای تعیین پایایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آلفا برای مجموع متغییرها برابر با 964/0 بدست آمده است.یافتهها: الگوی شفافیت در مجلش شورای اسلامی ایران از پنج مقولهی اصلی که عبارتند از: اطلاعاتی، مالی، نظارتی و پاسخگوئی و اخلاقی و فردی حرفهای تشکیل شده است که نه تنها ابعاد تشکیل دهندهی شفافیت در مجلس شورای اسلامی بدست آمد بلکه در ادامه عوامل موثر بر استقرار موفق شفافیت، پیامدهای استقرار شفافیت، موانع استقرار شفافیت و نیز آسیبهای احتمالی در مجلس شورای اسلامی در صورت عدم استقرار شفافیت نیز بحث خواهد شد.نتیجهگیری: تلاش و خواست جمعی در زمینه شفافیت میتواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای دوام و پایداری حکومت تلقی گردد. . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تحلیل عملکرد تقنینی و نظارتی ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی با استفاده از تحلیل پوششی داده های دو مرحله ای
احمد قنبریان بروجنی کامبیز شاهرودی علیرضا امیرتیموری مهرداد گودرزوند چگینیبا توجه به اهمیت تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های مجلس شورای اسلامی بر زندگی جوامع انسانی، ارزیابی کارایی ادوار مختلف مجلس، شناسایی نقاط قوت و ضعف آن و عوامل موثر جهت بهبود عملکرد دوره های آتی حائز اهمیت است. چرا که اصلاح فرآیند تصمیمگیری منجر به تصمیمهای درست و ارتقا ا أکثربا توجه به اهمیت تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های مجلس شورای اسلامی بر زندگی جوامع انسانی، ارزیابی کارایی ادوار مختلف مجلس، شناسایی نقاط قوت و ضعف آن و عوامل موثر جهت بهبود عملکرد دوره های آتی حائز اهمیت است. چرا که اصلاح فرآیند تصمیمگیری منجر به تصمیمهای درست و ارتقا اوضاع سیاسی و اقتصادی آینده کشور خواهد بود. در این راستا هدف تحقیق ارائه یک مدل مبتنی بر تحلیل پوششی دادههای دو مرحلهای جهت ارزیابی عملکرد ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی (دوره های سوم تا دهم) از دو دیدگاه قانونگذاری و نظارت میباشد. در روش پیشنهادی هر یک از دورههای مجلس شورای اسلامی به عنوان یک واحد تصمیم گیرنده دو مرحلهای در نظر گرفته شده که مرحله اول آن بعد قانونگذاری و مرحله دوم بعد نظارت می باشد. نتایج حاکی از آن است که به طور کلی 50% دوره ها کارا و 50% دیگر ناکارا میباشند. دوره های C، D، G و H به طور کلی و در هر دو بعد به عنوان دورههای کارآمد، دوره B در حالت کلی و بعد نظارت و دوره A در بعد قانونگذاری به عنوان ناکارآمدترین دورهها شناسایی شدند. متوسط کارایی بعد قانون گذاری و نظارت نیز نشان میدهد که به طور کلی مجلس شورای اسلامی طی ادوار مختلف از نظر قانون گذاری عملکرد بهتری نسبت به نظارت داشته است. در واقع ضعف عملکرد بعد نظارتی نسبت به بعد قانونگذاری تمامی ادوار منجر به ناکارآمدی بیشتر در میان دوره های ناکارآمد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - آشفته حالی مدیریت قانونگذاری در ایران
محمدجواد حسینی هادی رمضانیان فهندریقانونگذاری عمده فعالیت مجلس شورای اسلامی را دربر گرفته و فراوانی قوانین مصوب پارلمان نشانگر سایه افکندن این امر بر سایر وظایف مجلس است. در هر دوره تقنینی طرحها و لوایح بسیاری در مجلس واصل و تعداد زیادی از آنها تصویب میگردد و برای اجرایی شدن این قوانین، مقررات متعددی أکثرقانونگذاری عمده فعالیت مجلس شورای اسلامی را دربر گرفته و فراوانی قوانین مصوب پارلمان نشانگر سایه افکندن این امر بر سایر وظایف مجلس است. در هر دوره تقنینی طرحها و لوایح بسیاری در مجلس واصل و تعداد زیادی از آنها تصویب میگردد و برای اجرایی شدن این قوانین، مقررات متعددی توسط دولت وضع میشود و در کنار آن سایر نهادهای حکومتی نیز مصوبات لازمالاجرایی دارند که درمجموع سبب تورم قوانین شده و سردرگمی مجریان و تابعان و عدم اجرای صحیح آنها را به دنبال داشته است. تدقیق در رویه قانونگذاری نشان دهنده فقدان مدیریت صحیح و کارآمد فرآیند قانونگذاری است و نبود مدیریت سبب گردیده تا هرساله قوانین بسیاری بر مجموع قوانین کشور اضافه گردد. در این نوشتار به شیوه توصیفی_تحلیلی چالشهای پیش رو برای مدیریت صحیح قانونگذاری به تصویر کشیده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که برای مدیریت صحیح قانونگذاری ابتدا باید به نیازسنجی تقنینی پرداخت، پیشینهنگری نمود که قوانین قبلی و یا اصلاح آنها تا چه میزان پاسخگوی نیازهای جدید خواهند بود و با آیندهنگری اقدام به تصویب قوانین جدید و نسخ قوانین پیشین متضاد و متروکه نمود. امری که مستلزم مدیریت صحیح و کارآمد فرآیند قانونگذاری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - اصل مردم محوری با تاکید بر تعاونی ها در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی
رسول احمدی بنی فرامرز عطریان سیدمحمدمهدی غمامیاداره امور با اتکاء بر مشارکت و آراء عمومی مردم، یکی از اصول مهم و لایتغیر قانون اساسی است. افزون بر این مطابق قانون اساسی، بهرهگیری از مشارکت اقتصادی مردم و ایجاد زمینههای آن، ازجمله وظایف دولت است.قانون اساسی در این راستا با بیان"مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیا أکثراداره امور با اتکاء بر مشارکت و آراء عمومی مردم، یکی از اصول مهم و لایتغیر قانون اساسی است. افزون بر این مطابق قانون اساسی، بهرهگیری از مشارکت اقتصادی مردم و ایجاد زمینههای آن، ازجمله وظایف دولت است.قانون اساسی در این راستا با بیان"مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش" بر این موضوع تأکید نموده است.سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی نیز با درنظرگرفتن این مهم، بنیانهای خود را بر اقتصاد مردمنهاد استوار نموده و توجه خویش را به اقتصاد مشارکتی معطوف کرده است.گسترش تعاون در جهت تحقق اصل مردممحوری نیازمند وجود یک عزم راسخ ملی و ایجاد تمهیدات حقوقی و قانونی لازم برای هموار کردن راه و رفع موانع این مسیر است. در این پژوهش، با روشی تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته و ضمن تعریف اقتصاد مقاومتی، قوانین مرتبط با اصل مردممحوری مورد تحلیل و بررسی قرارگرفت و درنهایت این نتیجه بهدست آمد که سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در جهت تحقق اصل مردممحوری است و بسیاری از قوانین بصورت مستقیم و غیرمستقیم با این موضوع ارتباط دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - مطالعه تطبیقی مفهوم قانون و ارکان قانون گذاری در نظام حقوقی ایران و مالزی
احمد ساجدى روح اله رحیمی حسین علائی خدیجه کریمی اصفهانیایران کشوری نیمه پارلمانی- ریاستی دارد که مجلس شورای اسلامی ایران به عنوان رکن اصلی قانون گذاری، محور بسیاری از تصمیم گیریها؛ قانونگذاریها و برنامه ریزی هاست و نمایندگان آن، با رای مستقیم مردم انتخاب میشوند ولی کشور مالزی دارای دو مجلس میباشد و در مبانی تقنینی آن با أکثرایران کشوری نیمه پارلمانی- ریاستی دارد که مجلس شورای اسلامی ایران به عنوان رکن اصلی قانون گذاری، محور بسیاری از تصمیم گیریها؛ قانونگذاریها و برنامه ریزی هاست و نمایندگان آن، با رای مستقیم مردم انتخاب میشوند ولی کشور مالزی دارای دو مجلس میباشد و در مبانی تقنینی آن با نظام حقوقی ایران تفاوتهایی دارد. در مالزی قدرت ابتکار قانون تا حد بسیاری در اختیار دولت میباشد و دولت بسیار تأثیر گذار میباشد. اما در ایران قدرت اصلی در اختیار قوه تقنین میباشد و دولت به معنای مجریه صلاحیت پیشنهاد قانون را در قالب لایحه دارد. رهیافت حاصل شده، نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران نظامی است منحصر به فرد که هم عناصری از رژیم ریاستی در آن است و هم عناصری از رژیم مجلس مدار و هم اصول دموکراتیک بودن، این اصول دموکراتیک به گونه آشکاری در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران نیز دیده میشوند چرا که اصولاً الهی بودن نظام به معنای نفی نقش مردم در اداره جامعه نیست، بلکه حاکمیت ملت در قالب حاکمیت موازین اسلامی به شکل خاصی متبلور شده است. نگارندگان در این مقاله با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی به مطاله تطبیقی مفهوم قانون و ارکان قانون گذاری در نظام حقوقی ایران و مالزی پرداخته-اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - نقش شفافیت آراء نمایندگان در کارآمدی فرایند قانون گذاری پارلمان های اتحادیه اروپا، انگلستان، ایتالیا و ایران
محمد باقر بهرامی فریدون اکبر زاده روح اله شهابی شیوا جلال پورشفافیت در آشکار شدن چگونگی تصمیم گیری حاکمان، در عرصه قدرت به عنوان شاخصی از کیفیت سیاست و حکمرانی، یکی از پایه های اصلی دمکراسی و جمهوریت و از عوامل ارزیابی اجتماعی در ایجاد حکمرانی مطلوب است. شفافیت بعنوان یکی از ابزارهای نظارت مردمی بر پارلمان و تاثیرگذار بر فرایند ت أکثرشفافیت در آشکار شدن چگونگی تصمیم گیری حاکمان، در عرصه قدرت به عنوان شاخصی از کیفیت سیاست و حکمرانی، یکی از پایه های اصلی دمکراسی و جمهوریت و از عوامل ارزیابی اجتماعی در ایجاد حکمرانی مطلوب است. شفافیت بعنوان یکی از ابزارهای نظارت مردمی بر پارلمان و تاثیرگذار بر فرایند تصمیم گیری در کشورها است و می تواند بستر تحول در عرصه قانون گذاری را آماده کرده و فرصتی برای آغاز اصلاحات ساختاری در بخش های مختلف جامعه باشد. سوال اصلی مقاله بدین ترتیب مطرح می شود که شفافیت آراء نمایندگان پارلمان های اروپا و ایران چه نقشی در کارآمدی مجلس از منظر حکمرانی مطلوب دارد؟ در پاسخ می توان این فرضیه را مطرح نمود که به نظر می رسد شفافیت آراء نمایندگان پارلمان های اروپا و ایران می تواند نقشی راهبردی در تحقق حق ذاتی مردم در آگاهی از حقوق شهروندی، نظارت بر عملکرد نمایندگان خود و آگاهی از فرایند قانون گذاری ایفا کند و در نهایت سلامتی و کارآیی عملکرد مجالس ایران و اتحادیه اروپا را تضمین نماید. نتیجه گیری مقاله نهایتاً بر آن است که مقوله شفافیت نه فقط در بعد داخلی بلکه در بعد بین الملل نیز حائز اهمیت بوده و تعامل میان این دو میتواند به کارآمدی بیشتر پارلمانها یاری رساند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - بررسی تطبیقی مطالب انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی در روزنامه کیهان و اعتماد
حسن درزیان رستمی مهری قدیمیرسانه ها در زندگی و جامعه مدرن کنونی نقش و جایگاه بی بدیلی به خود اختصاص داده اند، تا جایی که شاید به جرأت می توان گفت تصور جامعه معاصر بدون رسانه های گوناگون کنونی، بسیار دشوار به نظر می رسد. از آنجایی که انتخابات مظهر انگیزه مردم در تعیین سرنوشت سرزمین خود و سنجشی برا أکثررسانه ها در زندگی و جامعه مدرن کنونی نقش و جایگاه بی بدیلی به خود اختصاص داده اند، تا جایی که شاید به جرأت می توان گفت تصور جامعه معاصر بدون رسانه های گوناگون کنونی، بسیار دشوار به نظر می رسد. از آنجایی که انتخابات مظهر انگیزه مردم در تعیین سرنوشت سرزمین خود و سنجشی برای میزان فعالیت مردم در سیاست های ملی است، رسانه ها می توانند در رونق بخشیدن به انتخابات، شورآفرینی و حضور گسترده مردم در انتخابات نقش داشته باشند. رسانه ها در انتخابات نقش و جایگاه چند بعدی دارند، از یک سو رسانه ها می توانند خواسته ها، آرای مردم و دیدگاه سیاسی و اجتماعی آنان را به مسئولان انتقال داده و به عنوان سخنگوی مردم و افکار عمومی فعالیت کنند از سوی دیگر تأثیرات و نتایج نظرات مردمی را در سیاست ها و فعالیت های کشور نشان دهند، تا حس اعتماد و اطمینان بین مردم و دولت را افزایش دهند. از آنجا که دو روزنامه انتخاب شده در این تحقیق منتسب به دو جناح با خطی مشی سیاسی متفاوت از هم می باشد، با تحلیل محتوای پیام های تولید شده توسط این روزنامه ها در مقطع زمانی معین و پیرامون موضوع خاص انتخابات، می توان از عملکرد این دو روزنامه در پردازش اخبار و رویدادهای مهم انتخابات آگاه شد و از این طریق به نقاط قوت و ضعف هر یک از آنها پی برد. در این تحقیق 504 مطلب انتخاباتی از جنبه های زمان انتشار مطلب، سبک مطلب، ارزش و عناصر خبری غالب، جهت گیری مطالب، داشتن عکس، جایگاه مطلب، محور اصلی محتوای مطالب، مضامین مورد تاکید، سطح زیر چاپ و عوامل خبرساز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. تمام مطالب انتخاباتی روزنامه های مورد بررسی در این تحقیق، مربوط به سه هفته قبل و یک هفته بعد از انتخابات به استثنای روزهای تعطیل و آگهی های تبلیغاتی کاندیداها، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. روش تحقیق مورد استفاده شده در این پژوهش، روش تحلیل محتوا می باشد. محاسبات داده ها با استفاده از برنامه SPSS و آزمون کای اسکوئر صورت گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر این است که بین نوع روزنامه و متغیرهای وابسته (سبک مطلب، جهت گیری مطلب، ارزش خبری غالب، عنصر خبری غالب، عکس همراه مطلب و عوامل خبرساز) تفاوت معناداری وجود دارد، به عبارتی تمامی فرضیه های تحقیق مورد تایید قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - بررسی تأثیر میدان اجتماعی بر نگرش رأیدهندگان نسبت به سیاستگذاریهای نهادهای انتخاباتی در شهر رشت
مرتضی شعبانی رضا سیمبر محمد رضا اخضریان کاشانیهدف از انجام این تحقیق افزایش سرمایهها در میدان اجتماعی برای نهادهایی که نقش اصلی در فرایند سیاستگذاری در جامعه دارند، است. به منظور تحدید موضوع مجلس شورای اسلامی به عنوان مهمترین نهاد قانونگذار در جامعه انتخاب گردید. از نظریات فیشباین و آیسک آیزن برای بررسی نگرش نسب أکثرهدف از انجام این تحقیق افزایش سرمایهها در میدان اجتماعی برای نهادهایی که نقش اصلی در فرایند سیاستگذاری در جامعه دارند، است. به منظور تحدید موضوع مجلس شورای اسلامی به عنوان مهمترین نهاد قانونگذار در جامعه انتخاب گردید. از نظریات فیشباین و آیسک آیزن برای بررسی نگرش نسبت به سیاستگذاری نهادهای انتخاباتی و از نظریه بوردیو برای بررسی میدان اجتماعی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. روش اصلی این تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افرادی که واجد رأی دادن هستند، تشکیل میدهند که از این تعداد 400 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش نمونهگیری نیز خوشهای چندمرحلهای است. از یافتههای مهم این پژوهش میتوان به تأثیر مستقیم و مثبت نگرش به میدان اجتماعی بر نگرش نسبت به سیاستگذاریهای نهاد انتخاباتی مجلس شورای اسلامی اشاره کرد. هم چنین ابعاد چهارگانه میدان اجتماعی شامل (سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین) نیز بر نگرش رأی دهندگان نسبت به سیاستگذاریهای مجلس شورای اسلامی تأثیر مثبت و مستقیم داشت. از دیگر نتایج میتوان به عدم رابطه بین تحصیلات و نگرش رأیدهندگان و رابطه منفی بین سن و نگرش رأیدهندگان نسبت به سیاستگذاریهای نهادهای انتخاباتی اشاره کرد. همچنین تفاوت زنان و مردان به لحاظ نگرش بر سیاستگذاری متفاوت بوده و نگرش زنان مثبتتر از مردان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی عوامل فرهنگی و فردی مؤثر بر مشارکت سیاسی: مطالعه موردی؛ مشارکت شهروندان استان ایلام در انتخابات نمایندگی مجلس شورای اسلامی دوره یازدهم
اعظم عموزاده منوچهر کرد زنگنه امیرعلی درستیامروزه مشارکت سیاسی از مهمترین مؤلفههای توسعه سیاسی و رأی دادن و مشارکت در انتخابات نیز از مؤلفههای مهم مشارکت سیاسی محسوب میشود. تحقیقات مختلف نشان داده است که مجموعهای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و روانشناختی بر رفتار انتخاباتی افراد تأثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر أکثرامروزه مشارکت سیاسی از مهمترین مؤلفههای توسعه سیاسی و رأی دادن و مشارکت در انتخابات نیز از مؤلفههای مهم مشارکت سیاسی محسوب میشود. تحقیقات مختلف نشان داده است که مجموعهای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و روانشناختی بر رفتار انتخاباتی افراد تأثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی و فردی تأثیرگذار بر مشارکت سیاسی شهروندان استان ایلام در انتخابات نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم است. پژوهش حاضر به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر شهروندان واجد شرایط رأی دادن در استان ایلام بودند که از طریق فرمول کوکران 384 نفر به روش خوشهای انتخاب شدهاند. بدین منظور استان ایلام به چهار خوشه (شمال، جنوب، شرق و غرب) تقسیم شده است. برای اعتبار ابزار از روش روایی صوری و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ 0.91 حاصل شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها نیز از آزمون رگرسیون به کمک نرمافزار SPSS استفاده شد. یافتهها نشان میدهند که عوامل فرهنگی و فردی بر مشارکت مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی در استان ایلام تأثیر مثبت و معناداری دارند. در این بین رسانههای اجتماعی، سبک رسانهای، عوامل انگیزشی، خانواده، دوستان و همچنین ویژگیهای نامزد انتخاباتی بر مشارکت مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی در استان ایلام تأثیر مثبت و معناداری داشتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - رأی منفی: واکاوی رفتار سیاسی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی
عطاالله خلیلی سعید شریفی لطف اله فروزنده دهکردیرأی منفی یکی از موضوعات قابلتوجه در حوزه مطالعات سیاسی و اجتماعی است که در زمان انتخابات از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. از اینرو رفتار سیاسی نامزدهای انتخاباتی بهعنوان یک مسئله دارای اهمیت راهبردی برای نظام های مردم سالار شناخته میشود. بر این اساس پژوهش حاضر به أکثررأی منفی یکی از موضوعات قابلتوجه در حوزه مطالعات سیاسی و اجتماعی است که در زمان انتخابات از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. از اینرو رفتار سیاسی نامزدهای انتخاباتی بهعنوان یک مسئله دارای اهمیت راهبردی برای نظام های مردم سالار شناخته میشود. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که رفتار سیاسی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی که رأی منفی را تحریک میکند چیست؟ روش پژوهش پدیدارشناسی توصیفی است؛ ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته در نمونه پژوهش 14 نفر از نامزدهای مجلس شورای اسلامی بود که به روش تحلیل کولایزی انجام گرفت. اعتبار دادههای پژوهش از طریق ممیزان بیرونی، بازگشت به مصاحبهشوندگان و توصیف عمیق انجام گرفت. نتایج نشان داد عواملی چون تسخیر احساسات، جانب داری به نفع خود ، خود نخبه نمایی، اعلان ناجی گری، مدیریت شایعه و تطهیر سازی و بازتولید سرمایه اجتماعی منفی بهعنوان رفتار سیاسی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی عاملی مؤثر در تولید رأی منفی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - واکاوی رابطه فقر اقتصادی و رفتار انتخاباتی: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاههای آزاد اسلامی استان ایلام
نصرتاله حیدری باقر آرایشمشارکت سیاسی تنها در انتخابات خلاصه نمیشود، ولی در عین حال از قابلیت سنجش برخوردار است. آنچه که نقش تعیین کننده در نتایج انتخابات دارد، رفتار انتخاباتی شهروندان میباشد که در هر محدوده جغرافیایی متفاوت است. هدف اصلی تحقیق حاضر واکاوی رابطه بین فقر اقتصادی و رفتار انتخا أکثرمشارکت سیاسی تنها در انتخابات خلاصه نمیشود، ولی در عین حال از قابلیت سنجش برخوردار است. آنچه که نقش تعیین کننده در نتایج انتخابات دارد، رفتار انتخاباتی شهروندان میباشد که در هر محدوده جغرافیایی متفاوت است. هدف اصلی تحقیق حاضر واکاوی رابطه بین فقر اقتصادی و رفتار انتخاباتی دانشجویان میباشد. بر مبنای طبقه بندی تحقیقات بر مبنای هدف، تحقیق حاضر از نوع کاربردی، از منظر شیوه گردآوری اطلاعات و استفاده از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات پیمایشی، به لحاظ ماهیت و روش گردآوری داده ها از نوع تحقیق توصیفی- همبستگی میباشد. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این مجموعه پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن توسط پانل متخصصین جامعه شناسی و علوم سیاسی دانشگاه های استان ایلام و پایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ (85a=0/) تایید شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل در حد فاصل سال 1390-1389 دانشگاه های آزاد استان ایلام بوده است. به دلیل گستردگی محدوه جغرافیایی تحقیق و مشکل دسترسی به کلیه اعضای جامعه آماری تعداد 250 نفر از آنها به کمک جدول مورگان و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب و کار داده پردازی و اخذ اطلاعات از آنها صورت گرفت. عمل داده پردازی داده های این تحقیق در محیط نرم افزاری SPSS و با کمک آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. برای آزمون فرضیه اصلی این تحقیق از ضریب همبستگی اسپیرمن و برای تبیین نقش جمعی متغیرهای مستقل در تبیین واریانس متغیر وابسته از شیوه رگرسیون گام به گام استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که کلیه متغیرهای دربرگیرنده فقر اقتصادی دارای رابطه مثبت و معنی دار با رفتار انتخاباتی بودند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام نشان داد که 8 متغیر فرار از بیکاری، ایجاد اشتغال برای مردم، کاهش نرخ بیکاری، افزایش درآمد سرانه، منافع حاصل از حضور پای صندوق های اخذ رای، فراهم کردن مسکن برای مردم، تعدیل مقررات حاکم بر سیستم بانکی و کاهش نرخ تورم مجموعا توانسته اند 99% واریانس رفتار انتخاباتی مخاطبین را تبییین نمایند. تفاصيل المقالة