فهرس المقالات علم اطلاعات و دانش‌شناسی

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - بررسی وضعیت مدیریت اطلاعات چاپی شخصی اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
  هومن سلیمانی غلامرضا حیدری فرزانه قنادی نژاد
  هدف: هدف این پژوهش بررسی وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی چاپی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدل جونز است. روش پژوهش: پژوهش حاضر که به صورت پیمایشی انجام شده است، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه‌ی پژوهش شام أکثر

  هدف: هدف این پژوهش بررسی وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی چاپی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدل جونز است. روش پژوهش: پژوهش حاضر که به صورت پیمایشی انجام شده است، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه‌ی پژوهش شامل کلیه ی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است. با تعیین تعداد کل اساتید (599 نفر) و با استفاده از جدول کرجسی-مورگان، تعداد تقریبی نمونه 220 نفر تعیین شد که از این تعداد 193 پرسشنامه برگردانده (نرخ پاسخ 72/87 درصد) شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون‌ تی مستقل و آنوا) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که میانگین فعالیت های یافتن و دوباره یابی 95/2، ذخیره سازی 73/2، سازماندهی 8/2، نگهداشت 14/3، امنیت 33/3، ارزشیابی و مفهوم سازی 62/2، تدبیر و مفهوم سازی 51/2 و میانگین کلی مدیریت اطلاعات شخصی چاپی 86/2 است. از نظر جنسیت، درجه ی علمی و سن تفاوت معنی داری میان وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی اعضای هیئت علمی مشاهده نمی شود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت کلی مدیریت اطلاعات شخصی چاپی اعضای هیأت علمی در سطح نسبتاً مطلوبی است. اعضای هیئت علمی دارای درجه ی علمی مربی و بین سنین 25-35 سال بهترین عملکرد را در زمینه ی مدیریت اطلاعات شخصی چاپی داشته اند. هم چنین کیفت مدیریت اطلاعات شخصی چاپی مردان بهتر از زنان بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - شناخت عوامل و چالش‌های مؤثر بر پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران
  زهرا رضازاده
  هدف: شناسایی عوامل و چالش‌های مؤثر بر پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی در ایران است.روش‌پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه‌پردازی زمینه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه عمیق و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده‌ها طی أکثر

  هدف: شناسایی عوامل و چالش‌های مؤثر بر پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی در ایران است.روش‌پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه‌پردازی زمینه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه عمیق و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم‌افزار تحلیل داده‌های کیفی MAXQDA ۱۰انجام شد. جامعه پژوهش را اعضای کمیته برنامه‌ریزی علم اطلاعات و دانش‌شناسی و صاحبنظرا ن علم اطلاعات و دانش‌شناسی در دانشگاه‌های مختلف را تشکیل دادند که با روش نمونه‌گیری هدفمند ترکیبی تعداد ۱۳ نفر به عنوا ن حجم نمونه انتخاب شدند.یافته‌ها: ۴۰۵ مفهوم در مرحله کدگذاری باز در۴۶ مقوله فرعی و ۲۵ مقوله اصلی انتخاب و دسته‌بندی شد. در شرایط زمینه‌ای ۳۴ مفهوم و ۵ مقوله فرعی و ۳ مقوله اصلی؛ در شرایط علی ۸۹ مفهوم و ۱۵ مقوله فرعی و ۵ مقوله اصلی؛ در شرایط مداخله‌گر ۱۴۲ مفهوم و ۱۳ مقوله فرعی و ۹ مقوله اصلی؛ در راهبرد‌ها ۱۱۴ مفهوم و ۸ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی؛ و در پیامد‌ها ۲۶ مفهوم و۵ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی استخراج شدنتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد عوامل سیاست کلان آموزشی که شامل استخراج مقاله از پایان‌نامه است باعث تولید دانش و رشد مقاله شده است و عامل محدودیت منابع مالی که باعث عدم پژوهش محوری شده است و ضعف برنامه پژوهشی که عوامل ضعف ساختار پژوهشی و فقر روشناختی و نبود مسأله‌یابی که ضعف در کار بست یافته‌ها را باعث می‌شود مهمترین عوامل مؤثر بر چالش‌های پژوهش است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - نگرش دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و آزاد اسلامی ایران نسبت به سرفصل دروس مقطع کارشناسی ‌ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات
  مریم فتاحی نرگس محمدعلیپور
  هدف: تعیین نگرش دانشجویان نسبت به سرفصل دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات. روش پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش نمونه گیری انجام نشده و جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته علم أکثر

  هدف: تعیین نگرش دانشجویان نسبت به سرفصل دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات. روش پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش نمونه گیری انجام نشده و جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات تمامی دانشگاه های دولتی و آزاد اسلامی ایران است. پایایی پرسش نامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و برای آزمون روایی محتوا و روایی سازه پرسش نامه و برازش مدل، از نرم افزار لیزرل استفاده و مشخص شد که پاسخ ها از برازش مطلوب برخوردار است. یافته ها: متوسط رتبه نگرش دانشجویان در مورد ضرورتِ وجوبی مفاهیم مرتبط با کارایی، اثربخشی، بهره وری و محتوای سرفصل دروس: مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی (در حد زیاد)؛ کتابخانه ها و جامعه اطلاعاتی (در حد زیاد)؛ روش تحقیق (در حد زیاد)؛ سمینار تحقیق (در حد متوسط)؛ آمار در علم اطلاعات و دانش شناسی (در حد زیاد)؛ روش های بازنمایی اطلاعات (در حد زیاد)؛ ذخیره و بازیابی اطلاعات (در حد زیاد)؛ معماری پایگاه های اطلاعاتی (در حد متوسط)؛ نظام های اطلاعات مدیریت (در حد متوسط)؛ مدیریت دانش سازمانی (در حد زیاد)؛ و ارزشیابی نظام ها و خدمات اطلاعاتی (در حد متوسط) است. نتیجه گیری: دانشجویان مورد پیمایش، به نحو بارزی معتقدند که سرفصل دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات نیاز به بازنگری دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - بررسی موانع نظریه‌پردازی علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه-های ایران
  حمیدرضا محمودی محمد حسن زاده فاطمه زندیان
  هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان مانعیت موانع نظریه پردازی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است. در حقیقت در این تحقیق به دنبال آن هستیم که بدانیم هر کدام از موانع نظریه پردازی چه میزان مانعیت دارد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظ أکثر

  هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان مانعیت موانع نظریه پردازی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است. در حقیقت در این تحقیق به دنبال آن هستیم که بدانیم هر کدام از موانع نظریه پردازی چه میزان مانعیت دارد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات کتابخانه ای و توصیفی-پیمایشی قرار می گیرد. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. اعضای هیات علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های ایران، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. در این پژوهش روش نمونه گیری تلفیقی متوالی بود. پرسشنامه میان 60 نفر از اعضای هیات علمی رشته مزبور توزیع شد. از مجموع 60 پرسشنامه توزیع شده، تعداد 37 پرسشنامه عودت داده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. به منظور پاسخگویی به سوالات تحقیق، از آزمون تی تک نمونه استفاده شد. نرم افزار SPSS به منظور تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه نشان داد موانع فردی، آموزشی، فرهنگی و مدیریتی تا حد بسیار زیاد، موانع اقتصادی و اجتماعی تا حد زیاد مانع نظریه پردازی در علم اطلاعات و دانش شناسی می شوند. در میان موانع مزبور، موانع آموزشی با میانگین 18/4 بیشترین و موانع سیاسی با میانگین 66/3 کمترین مانعیت را دارند. اصالت/ارزش: تاکنون موانع نظریه پردازی علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد کمی مورد تحلیل قرار نگرفته است لذا تحقیق حاضر از نظر موضوع و شیوه تحلیل دارای اصالت است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - رابطه سرقت علمی- ادبی با سلامت معنوی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران
  لیلا نعمتی انارکی رویا پورنقی سمیه رضایی سکینه شکارچی
  هدف: هدف از این پژوهش بررسی رابطه سرقت علمی-ادبی با سلامت معنوی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش 486 نفر بودند. نمونه گیری به روش أکثر

  هدف: هدف از این پژوهش بررسی رابطه سرقت علمی-ادبی با سلامت معنوی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش 486 نفر بودند. نمونه گیری به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام شد. حجم نمونه برآوردشده براساس فرمول کوکران برابر 215 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه سرقت علمی-ادبی گوا (2011) و پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (1982) بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون) با کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. یافته‌ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سلامت معنوی و سرقت علمی- ادبی دانشجویان کارشناسی ارشد رابطه معناداری وجود داشت. بین رشته تحصیلی دوره کارشناسی با سلامت معنوی و سرقت علمی- ادبی رابطه معنا‌داری وجود نداشت. همچنین بین بعد وجودی سلامت معنوی و میزان سرقت علمی-ادبی و بعد مذهبی سلامت معنوی و میزان سرقت علمی-ادبی رابطه معناداری وجود داشت. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که هرچه سلامت معنوی در میان دانشجویان بیشتر شود، سرقت علمی-ادبی در میان آن‌ها کاهش می‌یابد. بنابراین به مسئولان در دانشگاه‌ها توصیه می‌گردد با توجه بیشتر به ابعاد سلامت معنوی در بین دانشجویان برای سالم نگه‌داشتن محیط علمی و ادبی در جامعه تأکید کنند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی
  اسماعیل خادمی زاده فاطمه نوشین فرد امیررضا اصنافی
  هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده ا أکثر

  هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده از 1374 تا نیمسال اول 1398 پرداخته است. در این پژوهش، اطلاعات 506 پایان‌نامه با استفاده از فهرست پایان‌نامه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه‌های ایران، پایگاه اطلاعات پایان‌نامه‌های ایران و پایگاه پایان‌نامه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی جمع‌آوری و تعداد 122 مقاله مستخرج از این پایان نامه‌ها از پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی بازیابی شد. از مجموع 391 کلیدواژه، 33 کلیدواژه با حداقل فراوانی 8، با استفاده از قانون برادفورد و آستانه شمول برای ساخت ماتریس هم‌رخدادی انتخاب شد و با استفاده از نرم‌افزار یوسی نت نقشه‌ها و مقدار شاخص‌های مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی ترسیم و محاسبه شد.یافته‌ها: یافته‌های نشان داد که با توجه به شاخص‌های مرکزیت درجه کلیدواژه های برتر به ترتیب، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با مرکزیت درجه 12، کتابخانه های دانشگاهی با مرکزیت درجه 9، فناوری اطلاعات با مرکزیت درجه 9، کتابداران با مرکزیت درجه 7 و کتابخانه دیجیتال با مرکزیت درجه 7 در رتبه‌های اول تا پنجم و مقادیر مرکزیت نزدیکی مربوط به کلیدواژه‌های برتر به ترتیب، کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم سنجی و کتابخانه‌های عمومی در جایگاه اول تا چهارم بیشترین تأثیر در شبکه قرار دارند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد تمرکز بیشتر مقالات مستخرج از پایان‌نامه بر موضوعات کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم‌سنجی و کتابخانه‌های عمومی می‌باشد که می‌تواند حاکی از اهمیت این مباحث در پژوهش‌های مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های آزاد اسلامی باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - بررسی رابطه کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه شیراز
  سعیده ابراهیمی هانیه زارع عبدالرسول جوکار
  هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در 13 کتابخانه دانشکده های دانشگاه شیراز در سال 1392 است. روش پژوهش: این پژوهش، از دیدگاه هدف، در گروه تحقیقات بنیادی و از دورنما روش، در گروه تحقیقات همبستگی قر أکثر

  هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در 13 کتابخانه دانشکده های دانشگاه شیراز در سال 1392 است. روش پژوهش: این پژوهش، از دیدگاه هدف، در گروه تحقیقات بنیادی و از دورنما روش، در گروه تحقیقات همبستگی قرار می‌گیرد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل، کلیه کارمندان زن و مرد شاغل در کتابخانه های دانشگاه شیراز بود که تمامی این افراد (87 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش مورد استفاده شامل پرسش‌نامه مدیریت دانش نیر (1390) و پرسش‌نامه کارآفرینی سازمانی هومن (1381) می باشد. ضرایب پایایی آلفای کرونباخ که برای محاسبه همسانی درونی پرسش‌نامه های مدیریت دانش و کارآفرینی سازمانی استفاده گردید، به ترتیب برابر با 89/0 و 92/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از روش آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد بین سطح مهارت کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در کتابخانه های دانشگاه شیراز رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج همچنین بیانگر آن بود که از بین ابعاد کارآفرینی سازمانی، بین بعد "سخت کوشی، مسئولیت‌پذیری و موفقیت" با مدیریت دانش، رابطه معنی داری وجود دارد؛ در حالی که بین ابعاد ریسک پذیری، نظارت درونی، خلاقیت، انعطاف پذیری، تحمل ابهام و روایی کلامی با متغیر مدیریت دانش، رابطه معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان چنین نتیجه گیری نمود که، متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در کتابخانه های دانشگاه شیراز، مدیریت دانش را به‌عنوان یک راهبرد آگاهانه در شناسایی دانش، ارزیابی، سازماندهی و ذخیره سازی آن به منظور افزایش کارآفرینی در کتابخانه ها به کار می گیرند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - نظریه زمینه‌ای در قلمرو علم اطلاعات و دانش‌شناسی
  شهره سید حسینی احمد شعبانی عاصمه عاصفی
  هدف: پژوهش حاضر به بررسی ابعاد و وجوه گوناگون نظریه زمینه‌ای در پیوند با مطالعات کیفی و رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌پردازد. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و مرور نظام‌مند مدل‌ها و الگوهای مختلف ارائه‌شده در مطالعات پیشین بوده است. به علاوه و بر أکثر

  هدف: پژوهش حاضر به بررسی ابعاد و وجوه گوناگون نظریه زمینه‌ای در پیوند با مطالعات کیفی و رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌پردازد. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و مرور نظام‌مند مدل‌ها و الگوهای مختلف ارائه‌شده در مطالعات پیشین بوده است. به علاوه و بر همین اساس چارچوبی برای نظریه پردازی و ارزیابی کیفیت پژوهش‌های نظریه زمینه‌ای نیز ارائه شده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که به منظور نظریه‌پردازی مبتنی بر نظریه زمینه‌ای در حیطه علم اطلاعات و دانش‌شناسی بایستی رویکردهای درجه مفهوم‌سازی و دامنه نظریه را به شکل جدی مدنظر قرار داد. بر این اساس در حیطه درجه مفهوم‌سازی باید از توصیف محض موضوعات مورد مطالعه در علم اطلاعات و دانش‌شناسی به سمت تفسیر و بازتعریف مسائل پژوهشی مطرح در این حیطه گام برداشت و در نهایت به نظریه‌های ساختارمند و مبتنی بر شواهد دست یافت. همچنین در حیطه دامنه نظریه باید فقر نظری موجود در مطالعات علم اطلاعات و دانش‌شناسی را به گونه‌ای مورد توجه قرار داد که بتوان از مفاهیم اصلی مطرح در این حوزه به نظریه‌های اساسی، و نهایتاً به نظریه‌های رسمی - یعنی بالاترین سطح نظریه‌پردازی در یک رشته علمی- نائل شد. نتیجه‌گیری: نظریه زمینه‌ای روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی است که امکان نظریه‌پردازی را برای پژوهشگران حوزه‌های موضوعی مختلف فراهم می‌کند. پژوهشگران بجای اتکا بر نظریه‌های پیشین، به شکل نظام‌مند و بر اساس داده‌های واقعی اقدام به تدوین نظریه می‌کنند. استفاده از نظریه زمینه‌ای مربوط به مواردی است که دانش ما در آن زمینه ها محدود است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - اخلاق در سایبرنتیک و نقش متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی
  پریسا حسن زاده علیرضا اسفندیاری مقدم طاهره حسومی
  چکیده عصر اطلاعات به مدد فناوری های نوین، آدمی را با امکانات متنوع و در عین حال چالش های جدی مواجه کرده است. محیط سایبر در حکم محیط تعامل انسان با انسان و انسان با رایانه و در نقش بستری برای مبادلات اجتماعی و اقتصادی، نیازمند التزام به قواعد و دستورگان اخلاقی برای امن أکثر

  چکیده عصر اطلاعات به مدد فناوری های نوین، آدمی را با امکانات متنوع و در عین حال چالش های جدی مواجه کرده است. محیط سایبر در حکم محیط تعامل انسان با انسان و انسان با رایانه و در نقش بستری برای مبادلات اجتماعی و اقتصادی، نیازمند التزام به قواعد و دستورگان اخلاقی برای امنیت کاربران این محیط است. در این مقالۀ با بهره گیری از روش تحقیق اسنادی-کتابخانه ای مفاهیم و کلیات سایبرنتیک، طرح و تشریح و کلیات اخلاق و رویکردهای اخلاقی تبیین شده است. در ادامه، با اشاره به برخی قوانین اخلاقی مصوب در دنیا برای محیط سایبر، به چالش های اخلاقی عینی این محیط و راه چارۀ آن پرداخته شده است. در پایان، نقش متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی در مواجهه با این چالش های اخلاقی تبیین شده است. تفاصيل المقالة