ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی

الموضوعات : دانش شناسی

اسماعیل خادمی زاده ¹ , فاطمه نوشین فرد ² , امیررضا اصنافی ³

1 - دانشجوی دکترای، علوم ارتباطات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
2 - دکتری تخصصی علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دکتری تخصصی علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 18 الأحد , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 25 الخميس , محرم, 1443 تاريخ الإصدار : 11 السبت , صفر, 1443

الکلمات المفتاحية: علم اطلاعات و دانش‌شناسی, پایان نامه‌ها, دانشگاه‌های آزاد اسلامی ایران, نقشة دانش, تحلیل هم‌واژگانی (تحلیل هم‌رخدادی واژگان), ترسیم نقشه,

ملخص المقالة :

هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده از 1374 تا نیمسال اول 1398 پرداخته است. در این پژوهش، اطلاعات 506 پایان‌نامه با استفاده از فهرست پایان‌نامه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه‌های ایران، پایگاه اطلاعات پایان‌نامه‌های ایران و پایگاه پایان‌نامه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی جمع‌آوری و تعداد 122 مقاله مستخرج از این پایان نامه‌ها از پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی بازیابی شد. از مجموع 391 کلیدواژه، 33 کلیدواژه با حداقل فراوانی 8، با استفاده از قانون برادفورد و آستانه شمول برای ساخت ماتریس هم‌رخدادی انتخاب شد و با استفاده از نرم‌افزار یوسی نت نقشه‌ها و مقدار شاخص‌های مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی ترسیم و محاسبه شد.یافته‌ها: یافته‌های نشان داد که با توجه به شاخص‌های مرکزیت درجه کلیدواژه های برتر به ترتیب، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با مرکزیت درجه 12، کتابخانه های دانشگاهی با مرکزیت درجه 9، فناوری اطلاعات با مرکزیت درجه 9، کتابداران با مرکزیت درجه 7 و کتابخانه دیجیتال با مرکزیت درجه 7 در رتبه‌های اول تا پنجم و مقادیر مرکزیت نزدیکی مربوط به کلیدواژه‌های برتر به ترتیب، کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم سنجی و کتابخانه‌های عمومی در جایگاه اول تا چهارم بیشترین تأثیر در شبکه قرار دارند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد تمرکز بیشتر مقالات مستخرج از پایان‌نامه بر موضوعات کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم‌سنجی و کتابخانه‌های عمومی می‌باشد که می‌تواند حاکی از اهمیت این مباحث در پژوهش‌های مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های آزاد اسلامی باشد.