-
حرية الوصول المقاله
1 - ارزیابی مکانی حساسیت سیلگیری با استفاده از روشهای تقویت تطبیقی و بستهبندی در یادگیری ماشین
حسین آقا محمدی محمدحسن وحیدنیا زهرا عزیزیسیل هر ساله میلیاردها دلار خسارت به کشورها وارد می کند که معیشت افراد را تهدید می کند. در نتیجه، تهدیدات اجتماعی-اقتصادی قابل توجهی برای جمعیت در سراسر جهان ایجاد می کند. بنابراین باید کنترل و مهار شود. در این راستا الگوریتمهای یادگیری ماشین به همراه سیستمهای اطلاعات أکثرسیل هر ساله میلیاردها دلار خسارت به کشورها وارد می کند که معیشت افراد را تهدید می کند. در نتیجه، تهدیدات اجتماعی-اقتصادی قابل توجهی برای جمعیت در سراسر جهان ایجاد می کند. بنابراین باید کنترل و مهار شود. در این راستا الگوریتمهای یادگیری ماشین به همراه سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، ابزارهای اولیهای هستند که در مدلسازی و تحلیل کنترل سیلاب مؤثر هستند. هدف از این تحقیق شناسایی بخشی از مناطق حساس به سیل در حوضه آبریز هراز در استان مازندران با استفاده از روشهای مجموعهای در الگوریتمهای یادگیری ماشینی است. روند پژوهش به شرح زیر میباشد: ابتدا داده های نقاط سیلاب تهیه شد. سپس، 70 درصد از حدود 200 موقعیت نمونه برای مدلسازی و 30 درصد باقیمانده برای اعتبارسنجی نقشه های تولید شده استفاده شدند. سپس عوامل موثر شامل زاویه شیب، جهت شیب، توپوگرافی، نوع خاک، پوشش زمین، فاصله از رودخانه، بارندگی سالانه، شاخص پوشش گیاهی تفاوت نرمال شده، شاخص انتقال رسوب، شاخص رطوبت توپوگرافی و شاخص تراکم آبراهه برای وزن دادن تاثیر هر عامل با استفاده از الگوریتم های یادگیری ماشین جمعی استفاده شده است. بر اساس نتایج این مطالعه، منحنی مشخصه عملکرد سیستم (ROC) ترسیم شد و مساحت زیر منحنی (AUC) برای اعتبار سنجی نقشه منطقه مستعد سیل محاسبه شد. یافتهها نشان داد که مدل تقویت تطبیقی دقیقتر از مدل بگینگ در تهیه نقشه حساسیت سیلابی است. تهیه نقشه حساسیت سیل نقشی محوری در توانمندسازی برنامهریزان و مدیران شهری برای کاهش و حفاظت پیشگیرانه در برابر پیامدهای نامطلوب سیل بازی میکند. مقامات مدیریت سیل در وزارت نیرو می توانند از مدل مجموعه پیشنهادی برای کمک به مدیریت بلایا و کاهش خطرات در مطالعات آتی استفاده کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی توزیع فضایی سالخوردگی جمیعت روستایی ایران طی سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390
عمار رحمانی عبدالرضا فرجی راد بیژن رحمانیرشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و برر أکثررشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و بررسی روند آن می تواند در برنامه ریزی های کلان اجتماعی و بویژه در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق با مطالعه شاخص سالخوردگی، روند توزیع و پراکنش فضایی جمعیت سالخورده روستایی ایران را با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی GIS در سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390 مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در سه دوره سرشماری 75، 85 و 90، شاهد الگوی خوشه ای در شاخص سالخوردگی هستیم و به معنای آنست که ما شاهد تمرکز این جمعیت در بخش های مرکزی کشور هستیم و جمعیت سالخورده به صورت متعادل در کشور پراکنده نشده است و ادامه این روند تمرکز بیشتر برای جمعیت سالخورده را در پی خواهد داشت. همچنین بین مرکز و پیرامون شاهد اختلاف فضایی برای میزان بالای شاخص سالخوردگی در مرکز کشور هستیم. در نهایت اینکه جمعیت سالخورده روستایی در حال افزایش است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تحلیل مکانی خطر وقوع زلزله در استان تهران و پهنه بندی آن با بهره گیری از تلفیق روش های فازی و AHP
گیتی خوش آموز محمد غیبیزلزله یکی از بحرانهای طبیعی است که بروز آن آسیبهای زیادی به جای میگذارد. یکی از اقدامات برای کاهش این آسیبها، تحلیل مکانی و پهنهبندی خطر وقوع زلزله است تا براساس نتایج آن بتوان در راستای برنامهریزی و تصمیمگیری کاراتر اقدام نمود. اهمیت این موضوع به خصوص در استان ت أکثرزلزله یکی از بحرانهای طبیعی است که بروز آن آسیبهای زیادی به جای میگذارد. یکی از اقدامات برای کاهش این آسیبها، تحلیل مکانی و پهنهبندی خطر وقوع زلزله است تا براساس نتایج آن بتوان در راستای برنامهریزی و تصمیمگیری کاراتر اقدام نمود. اهمیت این موضوع به خصوص در استان تهران به دلیل دربرداشتن پایتخت کشور و انباشت سرمایه بیشتر احساس میشود. لذا در این تحقیق، استان تهران به عنوان منطقه مطالعاتی در نظر گرفته شد. برای دستیابی به این هدف نقشه معیارهای فاصله از گسل، تراکم گسل، شدت زلزلههای پیشین، فاصله از مراکز زلزلههای پیشین، عمق آنها و وضعیت توپوگرافی(شیب منطقه) تهیه و درجه عضویت فازی به آنها تعلق گرفت و پس از تعیین وزن هر معیار با استفاده از روش AHP، با بهرهگیری از عملگر جمع فازی با یکدیگر همپوشانی داده شدند. محدوده استان به پهنههای با خطر نسبی کم، متوسط و زیاد تقسیمبندی و برای هر شهرستان میزان درصد مساحت هر پهنه مشخص گردید. نتیجه نهایی حاکی از آن است که حدود 70 درصد از مساحت شهرستان شمیرانات و حدود 50 درصد از مساحت شهرستانهای تهران، فیروزکوه و دماوند در پهنه با خطر بالای زلزله واقع میشوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - مدیریت بافتهای تاریخی- فرهنگی با تعیین عرصههای بحرانی به کمک منطق فازی با استفاده از GIS
محمدرضا پورجعفر هادی رضایی رادمقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاستهای موثر و حساس توسعه شهری برای بافتهای باارزش را میتوان طرحهای مداخله در بافتهای تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخلهی بهینه در بافتهای تاریخی باع أکثرمقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاستهای موثر و حساس توسعه شهری برای بافتهای باارزش را میتوان طرحهای مداخله در بافتهای تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخلهی بهینه در بافتهای تاریخی باعث فرسودگی در سکونت، کالبد و عملکرد در بافت تاریخی میشود. از این رو شناسایی صحیح پهنههای بحرانی نیازمند مداخله و اولویتبندی بین پهنهها و در نهایت تعیین الگوها و روشهای مداخلهی صحیح در بافتهای تاریخی که از اهداف اصلی پژوهش حاضر است، میتواند موجب تعادل چرخه رشد و توسعه و همچنین باز زندهسازی بافت گردد. روش پژوهش: روش تحقیق با توجه به ماهیت پژوهش توصیفی- تحلیلی است، بدین منظور در مدلسازی منطق بولین در انتخاب شاخصها و منطق فازی در درجهبندی دادهها به کمک تکنیک Spatial Statistic در نرمافزار GIS مورد استفاده قرار گرفته است. یافتهها: اصلیترین و عمدهترین خروجی این فرآیند کاهش تعداد متغیرهای مورد استفاده در مدل و واقعیتر نمودن نتایج آن است. در انجام مدلسازی اشاره شده، جهت دستیابی به پهنههای نیازمند مداخله و اولویتبندی بین این پهنهها 3 مرحلهی تعیین لایههای مورد سنتز معیارها، الگوی تلفیق لایههای هر معیار و تعیین الگوی منتخب جهت تلفیق نهایی گرفته است. نتیجهگیری: نتایج پژوهش برای بافت تاریخی شیراز، سه پهنه را به عنوان پهنههای اصلی مداخله و عرصههای بحرانی نشان میدهد. میزان حساسیت و دقت الگوهای مداخله از حاشیه به درون بافت افزایش مییابد در نتیجه پیشنهاد میگردد، مرکز بافت به عنوان عرصه حفاظت مطلق در نظر گرفته شود و انجام کمترین تغییرات و مداخلات در روند برنامهریزی ملاک قرار گیرد. در همین راستا پیشنهاد میگردد الگوی مداخله در قسمت عمدهای از منطقه که عموماً در حاشیه بیرونی محدوده واقع شده است، نوسازی با حفظ روحیه بافت تاریخی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - جستجوی فضاهای کتابخانه توسط کاربران به کمک راهنمای مکانمند مطالعه موردی: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
رویا پورنقیهدف: این تحقیق با هدف تعیین کاربرد جیآیاس در ایجاد راهنمای پیوسته جستجوی مکانی کتابخانه و بررسی خروجی جستجوی مکانی برای مکان نمایی بخش های کتابخانه از طریق سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. روش: به منظور گردآوری دادهها از روش پیمایشی و میدانی و برای پیادهسازی و أکثرهدف: این تحقیق با هدف تعیین کاربرد جیآیاس در ایجاد راهنمای پیوسته جستجوی مکانی کتابخانه و بررسی خروجی جستجوی مکانی برای مکان نمایی بخش های کتابخانه از طریق سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. روش: به منظور گردآوری دادهها از روش پیمایشی و میدانی و برای پیادهسازی و ورود دادهها به نرمافزار آرکجیآیاس. همچنین، برای تحلیل دادهها و نمایش نتایج بر روی نقشههای طبقات کتابخانه از روش طراحی سیستم استفاده شد. پایگاه راهنمای جستجوی مکانی کتابخانه بر روی نقشه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به عنوان نمونه موری ایجاد شد. یافتهها: یافتهها نشان داد در هنگام جستجو در راهنمای مکانی پیوسته ایجاد شده، امکان جستجوی هر بخش در طبقات مختلف ساختمان کتابخانه، با استفاده از زبان ساختیافته جستجوی پایگاه داده وجود دارد. همچنین، کاربران میتوانند برای آشنایی با فضا و محیط کتابخانه بر روی بخشهای مختلف موجود در نقشه ساختمان کتابخانه کلیک کنند و فایل اطلاعات و عکس مربوط به آن بخش را ببینند. نتیجه گیری: با استفاده از این راهنمای مکانی پیوسته جستجوی بخشهای کتابخانه به صورت مکانی و مصور توسط کاربران انجام میشود و شناسایی و دریافت خدمات مورد نیاز کاربران بهبود خواهد یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - طراحی و توسعه یک سامانه اطلاعات مکانی فرا گستر بهمنظور مدیریت اتلاف انرژی ساختمانهای مسکونی (محدوده موردمطالعه: شهرستان شهریار- شاهد شهر)
رسول محمدی ابوالقاسم صادقی نیارکی شهرام بیک پورزمینه و هدف : محدود بودن منابع انرژی و لزوم صرفهجویی در مصرف آن بهینهسازی انرژی در بخش ساختمان را ضروری میسازد. در این راستا با توجه به فقدان روش های مناسب طراحی و توسعه فناوریهای نوین فراگستر باهدف اندازهگیری اتلاف انرژی ساختمان دارای اهمیت خاصی میباشد. هدف از ای أکثرزمینه و هدف : محدود بودن منابع انرژی و لزوم صرفهجویی در مصرف آن بهینهسازی انرژی در بخش ساختمان را ضروری میسازد. در این راستا با توجه به فقدان روش های مناسب طراحی و توسعه فناوریهای نوین فراگستر باهدف اندازهگیری اتلاف انرژی ساختمان دارای اهمیت خاصی میباشد. هدف از این پژوهش بررسی اتلاف انرژی ساختمانهای مسکونی با طراحی و بهکارگیری یک نمونه کاربردی مبتنی بر سیستم اطلاعات مکانی فراگستر[1] میباشدروش بررسی: تعدادی واحد مسکونی نمونه با شرایط هندسی و فیزیکی تقریباً یکسان درنظرگرفته شد. بهمنظور بررسی اتلاف انرژی سامانه مدیریت انرژی فراگستر[2] که شامل حس گر گرمایی LM35 حس گر GPS، برد GSM میباشد طراحی و توسعه داده شد. مراحل این تحقیق شامل طراحی مفهومی سامانه مدیریتی انرژی، جمعآوری اطلاعات، پردازش اطلاعات و تهیه نقشههای اتلافی در محیط GIS میباشد. همچنین بهمنظور نمایش اطلاعات حرارتی از نرمافزار توسعه دادهشده در محیط تلفن همراه و رایانه استفاده شد.یافته ها: برای به دست آوردن مقدار اتلاف انرژی پنجرههای ساختمان های موردبررسی ضریب انتقال حرارت kave بر داده های اندازهگیری شده اعمال شد و میزان اتلاف انرژی هر بخش محاسبه شد. نتایج اندازهگیری نشان داد آشپزخانههای ساختمان های مسکونی موردبررسی با داشتن مقادیر 406/1 بیشترین میزان اتلاف را داشته است بعدازآن اتاقها با مقادیر 097/1 و حال پذیرای با مقادیر 935/0 درمرتبه بعدی قرارگرفتهاند.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد اکثر ساختمانهای موردبررسی از جنبه استانداردهای انرژی بهینه نبوده و منابع انرژی از آنها اتلاف میشود. همچنین یکی از منابع اصلی اتلاف انرژی ساختمان های مسکونی موردبررسی پنجرهها میباشند که راندمان پایینی برای نگهداری انرژیدارند.[1]- Ubiquitous GIS[2]- Ubiquitous Energy Management system تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - ارائه یک سرویس مکان مبنای همراه تبلیغاتی در محیط شهری بر مبنای مکان-آگاهی و معیارهای مطلوبیت
محسن پرتوی محمد حسن وحیدنیا حسین آقا محمدیزمینه و هدف: در سال های اخیر، استفاده از دستگاه های قابل حمل هوشمند به دلیل دسترسی آسان، قابل حمل بودن و همچنین رابط کاربری ساده تر، در مقایسه با کامپیوترهای رومیزی با استقبال بی نظیر کاربران و مدیران و فروشندگان ایرانی کالا مواجه شده است. به همین علت توسعه اپلیکیشن برا أکثرزمینه و هدف: در سال های اخیر، استفاده از دستگاه های قابل حمل هوشمند به دلیل دسترسی آسان، قابل حمل بودن و همچنین رابط کاربری ساده تر، در مقایسه با کامپیوترهای رومیزی با استقبال بی نظیر کاربران و مدیران و فروشندگان ایرانی کالا مواجه شده است. به همین علت توسعه اپلیکیشن برای دستگاه های هوشمند در محیط کسب و کارهای اینترنتی ضرورت پیدا کرده است. هدف این تحقیق ارائه راهکاری است که بر مبنای مکان-آگاه بودن باعث هوشمندی و ارائه تبلیغات و خدمات هدفمند به کاربران شود.روش بررسی: این پژوهش با بررسی های به عمل آمده مدلی ارائه می دهد که اولاً دریافت و دسته بندی اطلاعات برخی مراکز خدماتی و تبادل سریع داده ها بین رسانه هوشمند (مانند موبایل، تبلت) و مراکز داده مانند سرویس های نقشه آنلاین گوگل انجام شود. ثانیاً برمبنای مولفه های خدمات مکان-مبنا، به منظور ارائه تبلیغات موثر به کاربران، مولفه های انتخاب مرکز خدمات رسانی و تبلیغ و ناوبری کاربر به سوی آن بر اساس اتصال سست در دستور کار قرار گرفت.یافته ها: به منظور برخورداری از ویژگی هایی از توصیه گری، سه معیار مطلوبیت یعنی معرفی گزینه نهایی بر اساس کوتاهترین مسیر در شبکه حمل و نقل، یا بر اساس امتیاز کاربران و یا بر اساس امتیاز تخصیص داده شده توسط صنف واحد خدماتی مربوطه مورد توجه قرار گرفت. نهایتاً اپلیکیشن "مکان جو" تحت سیستم عامل اندروید با بهره گیری از فناوری های نوین سیستم اطلاعات مکانی همراه و تحت وب بر اساس مدل ارائه شده اجرا شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پرسشنامه با استفاده از درصد فراوانی پاسخ دهندگان در قالب آماری تحلیل شد و به شکل معنی داری حکایت از رضایت کاربران از برنامه، با انتخاب 55 درصدی گزینه عالی برای کیفیت، و انطباق آن با اهداف تعیین شده داشت به گونه ای که می تواند بخشی از خلأ ناشی از نرم افزار تبلیغاتی را پر نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک های GIS و سامانه پشتیبان تصمیم گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)
میرمسعود خیرخواه زرکش محمدرضا زرچشمزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل أکثرزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی پتانسیل و توان اکولوژیک توسعه صنعتی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: توسعه شهرک صنعتی سمنان)
حمید رحیمیپور علی اصغر آل شیخ فاطمه خسروی زهرا صمدی طاریزمینه و هدف: توجه به مساله توان سرزمین برای استقرار صنایع جهت پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنة سرزمین، یکی از موضوعات حایز اهمیتی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه- ریزان قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با أکثرزمینه و هدف: توجه به مساله توان سرزمین برای استقرار صنایع جهت پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنة سرزمین، یکی از موضوعات حایز اهمیتی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه- ریزان قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با توجه به ضرورت تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های مختلف پیش از اجرای توسعه، توان سرزمین برای توسعه شهرک صنعتی سمنان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: در ارزیابی مذکور از روش ارزیابی چند معیاره (MCE)[1] بر اساس مدل اکولوژیکی توسعه صنعتی مخدوم استفاده شده است. در قالب این فرآیند، ابتدا منابع محیط زیستی منطقه شناسایی گردیده سپس با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (GIS)[2] نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام گردید. نتیجه گیری: نتیجه بررسی حاکی از آن است که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی، حدود 75% از کل منطقه مورد مطالعه برای توسعه کاربری صنعتی دارای توان نسبتا مناسب(طبقه2) بوده و سایر منطقه دارای شرایط نامناسب می باشد ولی با حذف پارامتر ارتفاع که آخرین اولویت را در مدل به خود اختصاص داده است کل منطقه در توان نسبتا مناسب (طبقه2) قرار می گیرد. [1]- Multi Criteria Evaluation [2] - Geographic Information System تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - مکانیابی نیروگاه گازی با استفاده از مدل فازی و منطق بولین در محیط GIS (مطالعه موردی: استان گیلان)
فردین صفری سعید کریمی ایثار نورائی صفتزمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به ای أکثرزمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به اینکه تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز، اغلب مستلزم احداث نیروگاه های جدید می باشد و عملیات احداث نیروگاه ها پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی فراوانی دارد. مطالعه و برنامه ریزی برای انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.روش بررسی: در این مقاله ضمن شناسایی عوامل مهم در تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه گازی در استان گیلان و میزان تأثیرگذاری هر یک از این فاکتورها، با استفاده از مدل های فازی و بولین و با بکارگیری نرم افزارGIS ، تلفیق لایه های اطلاعات مکانی انجام و مکان های مستعد برای احداث نیروگاههای گازی مشخص گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد با توجه به تلفیق لایه های اطلاعاتی مختلف و اعمال محدودیت ها، حدود 90 درصد از کل استان گیلان به عنوان مناطق محدودیت دار جهت احداث نیروگاه تعیین گردید و از 10 درصد باقیمانده، 5 درصد آن وزن مطلوب و 5 درصد باقی مانده وزن نیمه مطلوب و نامطلوب دارد.بحث و نتیجه گیری: در نهایت، با مقایسه پنج عملگر مدل فازی، عملگر fuzzy Product بهتر و مناسب تر به نظر می رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
جواد نگاهداری مجید شمسچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمت أکثرچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آنها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - بررسی روند فرونشست دشت اصفهان با استفاده از تکنیک تداخلسنجی تفریقی راداری
مرجان طالبی نیا حسن خسروی غلامرضا زهتابیان آرش ملکیان حمیدرضا کشتکاردر تحقیق حاضر، جهت بررسی رخداد پدیده فرونشست زمین در دشت اصفهان، از نرمافزار اسنپ 8 و تکنیک تداخلسنجی تفریقی راداری استفاده گردید. به همین منظور، پس از پردازش تصاویر سنتینل-1، نقشههای نرخ و شدت فرونشست در بازه زمانی 1398-1394، تهیه شدند. همچنین تغییرات سطح ایستابی آب أکثردر تحقیق حاضر، جهت بررسی رخداد پدیده فرونشست زمین در دشت اصفهان، از نرمافزار اسنپ 8 و تکنیک تداخلسنجی تفریقی راداری استفاده گردید. به همین منظور، پس از پردازش تصاویر سنتینل-1، نقشههای نرخ و شدت فرونشست در بازه زمانی 1398-1394، تهیه شدند. همچنین تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی در بازه زمانی 1397-1381، بهعنوان یکی از عوامل ژئودوتیک مؤثر بر فرونشست، برای تطابق با نقاطی که دارای فرونشست هستند، موردبررسی قرار گرفت. در ادامه خروجی نرمافزار اسنپ با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (ArcGIS10.8)، با لایههای کاربری اراضی و متوسط تغییرات سطح ایستابی، موردمطالعه قرار گرفتند و نقشههای میانگین تغییرات فرونشست، افت آب زیرزمینی، انحراف معیار و زمان وقوع بیشترین مقدار فرونشست تهیه گردید. نتایج نشان داد، مناطق دارای افت آب زیرزمینی با کاربری شهری، راه و جادهسازی و اراضی کشاورزی دارای فرونشست با نرخ حداکثری 8/20-2/14 سانتیمتر در سالهای 1398-1397، هستند. متوسط تغییرات، بیانگر بیشینه فرونشست 6/9 سانتیمتر در سال، در راستای خط دید ماهواره، در منطقه شهری است. همچنین تحلیلهای مکانی مخاطرات فرونشست در نقاط استراتژیک نشان داد که منطقه مطالعاتی نیازمند ارائه هشدارهای لازم جهت رخداد بحران فرونشست در ابعادی وسیعتر در آینده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - پتانسل یابی موقعیت مناسب کشت محصولات کشاورزی با بهره گیری از یک سامانه GIS-AHP مبنا در دشت سیرجان
حمید باقری فرخنده رفیعیارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی در مدیریت صنعت کشاورزی، از اهمیت خاصی برخوردار است. افت سطح آب زیرزمینی در دشتها به علت بهرهبرداری بیرویه و خشکسالی، مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد میکند. یکی از مهمترین این مشکلات، نامناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی و تاثیر نامطلوب در مص أکثرارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی در مدیریت صنعت کشاورزی، از اهمیت خاصی برخوردار است. افت سطح آب زیرزمینی در دشتها به علت بهرهبرداری بیرویه و خشکسالی، مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد میکند. یکی از مهمترین این مشکلات، نامناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی و تاثیر نامطلوب در مصرف آن میباشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت سیرجان برای استفاده در مصارف کشاورزی میباشد. در این مطالعه، ابتدا آب زیرزمینی دشت سیرجان براساس 9 پارامتر سولفات، بیکربنات، کلسیم، منیزیم، کلر، سدیم، خاصیت اسیدی آب، مقدار کل مواد محلول در آب و هدایت الکتریکی آب پهنهبندی شده، سپس برای همگن کردن هر کدام از لایههای تهیه شده، روش فازی به کار رفت. به منظور تهیة نقشههای پهنهبندی، از روش میانگین عکس فاصله و برای وزندهی به لایهها و تهیة نقشة نهایی کیفیت آب، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. نتایج نشان داد که خشکسالیهای اخیر، کاهش بارندگی و برداشت از منابع آب زیرزمینی باعث بالا رفتن مقدار EC از مقدار استاندارد با میانگین 6820/575 میکروزیمنس و بالا رفتن مقدار TDS از مقدار استاندارد با میانگین 3891/57 میلیگرم بر لیتر شده است. همچنین کیفیت آب حدود 55% منطقة مورد مطالعه برای کشاورزی مطلوب و با توجه به نمودارهای مقدار کل مواد محلول در آب و هدایت الکتریکی آب، غلظت آنها باعث نامناسب بودن کیفیت حدود 45 درصد از مساحت زمینهای دشت در قسمتهای شرقی و مرکزی شده است. به طور کلی نتایج، ارتباط عناصر بررسی شده را تایید میکند به نحوی که برخی از این عناصر تاثیر مهمی بر روی کیفیت آب زیرزمینی داشتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - پتانسیلیابی جایگاههای سوخت CNG شهر اهواز با استفاده از مدلهای تصمیمگیری و سیستم اطلاعات جغرافیایی
سعید امان پور فرشته شنبه پورپایداری پروژه ها نگرانی عمده توسعه دهندگان در کشورهای در حال توسعه است و فعالیت های توسعه نیز پتانسیل بالایی برای ایجاد آسیب به محیط زیست را دارند. از طرفی رشد سریع شهرنشینی، تقاضای بیشتر برای وسایل نقلیه را در پی داشته است، که منجر به مصرف بیشتر سوخت می شود. جایگاه سوخ أکثرپایداری پروژه ها نگرانی عمده توسعه دهندگان در کشورهای در حال توسعه است و فعالیت های توسعه نیز پتانسیل بالایی برای ایجاد آسیب به محیط زیست را دارند. از طرفی رشد سریع شهرنشینی، تقاضای بیشتر برای وسایل نقلیه را در پی داشته است، که منجر به مصرف بیشتر سوخت می شود. جایگاه سوخت بدون شک یکی از مراکز مهم است، اما در عین حال از تسهیلات خطرناک محسوب می شود. از این رو، انتخاب مکان مناسب این امکانات نیاز به توجه ویژه در مرحله اولیه پروژه دارد و یکی از مهمترین جنبه های موفقیت برای هر پروژه تجاری است. لذا هدف اصلی این تحقیق، پتانسیل یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های تصمیم گیری در شهر اهواز می باشد. ماهیت پژوهش، نظری ـ کاربردی و روش مطالعه آن، توصیفی- تحلیلی می باشد. در راستای نیل به هدف مذکور، نقشه معیارهای مؤثر در مکان یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی همچون: شبکه معابر، کاربری مسکونی، آموزشی و...، در نرم افزار ARC/GIS تهیه گردید. جهت تعیین وزن معیارها و الویت بندی و تعیین روابط بین متغیرها، از روش آنتروپی شانون و روش سوارا استفاده شد. در نهایت با ضرب وزن هر معیار در لایه تهیه شده برای هر معیار و ایجاد همپوشانی بین لایه ها، نقشه نهایی مکان های مناسب احداث جایگاه های سوخت رسانی در مناطق شهری اهواز تهیه گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی حاکی از آن است که منطقه 1 و 5 فاقد جایگاه سوخت می باشند و این مناطق بیشترین اولویت جهت احداث جایگاه های سوخت جدید را دارند. در ادامه با استفاده از روش Vikor بین مناطق شهر اهواز اولویتبندی صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد به کارگیری تحلیل های فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین مدل Swara به همراه مدلVikor نتایج تصمیمگیری را دقیقتر میکند و گزینههای دقیقتری جهت مکانیابی در اختیار قرار میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی گروهی تحت وب به منظور مکان-گزینی یک مرکز خرید جدید
عباس صفری محمد حسن وحیدنیا حسین آقامحمدیانتخاب محل مناسب برای احداث یک مرکز خرید جدید، یک مسئله تصمیمگیری چندمعیاره می باشد که در عین حال افراد و سلایق مختلف در آن دخیل اند. در این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای انجام برخی مراحل تحلیل مکانی استفاده و سپس توسعه یک أکثرانتخاب محل مناسب برای احداث یک مرکز خرید جدید، یک مسئله تصمیمگیری چندمعیاره می باشد که در عین حال افراد و سلایق مختلف در آن دخیل اند. در این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای انجام برخی مراحل تحلیل مکانی استفاده و سپس توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گروهی جهت تجمیع و انتخاب گزینه نهایی پرداخته شده است. برای ایجاد گزینه های محدود تصمیم گیری یک روش دو مرحله ای در این پژوهش پیشنهاد گردید. در مرحله اول، ایجاد نقشه های معیار استاندارد شامل پنج مورد با تحلیل های مکانی و نرمال سازی در نرم افزار ArcGIS انجام گرفت. با توجه به مطالعات صورت گرفته وزن هر معیار مشخص شد و همپوشانی وزن دار لایه ها انجام شد. پس از اعمال گزینه های محدود کننده، شش محدوده به منظور انجام مکان گزینی تحت وب مشخص شد. در مرحله دوم یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی گروهی توسعه یافت. با استفاده از محیط Visual Studio و زبان برنامه نویسی C# و فناوری .NET وب گاهی جهت مشارکت کارشناسان خبره در این زمینه طراحی شد. در معماری این سیستم فناوری AspMap، شامل مجموعه ای از کنترل ها و مؤلفه های نقشه و ابزارهای مکان محور در سمت سرور برنامه اضافه شد. وزن دهی کاربران به معیارها در قالب فرم های طراحی شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گرفته و به کمک stored procedure ها در یک پایگاه داده SQL Server میانگین ارزش هر یک از نقاط انتخابی به صورت آنلاین محاسبه می گردید. نهایتاً نقطه ای که بیشترین امتیاز را در میانگین نظرات کاربران مختلف را داشت به عنوان بهترین مکان جهت احداث مرکز خرید معرفی می شد. نتایج تحقیق نشان داد روش پیشنهادی انعطاف پذیری، سرعت و سهولت بالایی در اعمال نظرات گروهی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تجزیه و تحلیل و تولید نقشه پهنه بندی کیفی هوای شهر تهران با استفاده از داده پایش زمینی وRS
علی رجبلو حسین آقا محمدی مجید رحیم زادگان محمد علی رجاییتهران به عنوان بزرگترین کلانشهر ایران در زمره آلودهترین شهرهای جهان به حساب می آید. با توجه به تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست، ضرورت شناخت دقیق آلایندهها و مشخص نمودن پهنههای آلوده ضروری به نظر میرسد.هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده های سنجنده مودیس، در سنجش آ أکثرتهران به عنوان بزرگترین کلانشهر ایران در زمره آلودهترین شهرهای جهان به حساب می آید. با توجه به تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست، ضرورت شناخت دقیق آلایندهها و مشخص نمودن پهنههای آلوده ضروری به نظر میرسد.هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده های سنجنده مودیس، در سنجش آلودگی هوا در کلانشهر تهران و تولید نقشههای کیفی هوا با استفاده از این دادهها و داده های زمینی میباشد.:در این تحقیق داده های مربوط به آلاینده های PM10، ازن، منو اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، PM2.5در سال 1394 با استفاده از روش کریجینگ ساده به عنوان یک روش زمین آماری در حالت های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشه های سطوح آلاینده ترسیم گردید. همچنین از تصاویر ماهوارهای سطح اول و داده های سطحدوم سنجنده مودیس، برای انجام تحلیلهای کیفی و کمی ذرات معلق هوا در سطوح وسیع استفاده شد. با بکار بردن شاخص اختلاف نرمال گردوغبارمربوط به داده های سطح اول و پارامتر هایی نظیر عمق اپتیکی و نمای انگستروم مربوط به داده های سطح دوم، میزان همبستگی با استفاده از باندهای 3 و 7 سنجنده ی مودیس محاسبه و مقدار RMSE آنها با داده زمینی مربوط به آلاینده PM10 محاسبه گردید. :نتایح نشان داد که همبستگی مناسبی بین پارامترهای تصاویر ماهوارهای و اندازهگیری زمینی وجود دارد. این نوع همبستگی نشانگر توانایی تصاویر این سنجنده در شناسایی گردوغبار جوی است. همچنین در بخش دیگر این تحقیق نقش پارامترهای هواشناسی تأثیرگذار بر آلودگی هوا مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شد که آلاینده شاخص غالب در سال 94، ذرات معلق PM2.5وPM10بوده است. از عوامل موثر در افزایش غلظت آلاینده ها، استمرار شرایط جوی پایداربوده است که باعث انباشت آلاینده ها شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - تهیهی نقشهی حساسیت زمینلغزش با استفاده از ترکیب روش نسبت فراوانی و تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
سید وحید رضوی ترمه کریم سلیمانی فاطمه علی دادگان فردهدف از تحقیق حاضر تهیهی نقشهی حساسیت زمینلغزش با استفاده از ترکیب روش نسبت فراوانی و تحلیل سلسله مراتبی در استان لرستان است. در روش ترکیبی بهجای استفاده ازنظر کارشناسان در وزن دهی به معیارها در روش تحلیل سلسله مراتبی از وزنهای بهدستآمده در روش نسبت فراوانی بهعنو أکثرهدف از تحقیق حاضر تهیهی نقشهی حساسیت زمینلغزش با استفاده از ترکیب روش نسبت فراوانی و تحلیل سلسله مراتبی در استان لرستان است. در روش ترکیبی بهجای استفاده ازنظر کارشناسان در وزن دهی به معیارها در روش تحلیل سلسله مراتبی از وزنهای بهدستآمده در روش نسبت فراوانی بهعنوان ورودی در روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده میگردد. به این منظور با استفاده از نقاط لغزشی بانک اطلاعات زمینلغزش کشور (176 نقطه لغزشی) نقشه پراکنش زمینلغزشهای منطقه تهیه گردید. لایههای اطلاعاتی درجه شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، طبقه ارتفاعی، بارندگی، کاربری اراضی و لیتولوژی بهعنوان عوامل مؤثر بر زمینلغزش شناسایی و نقشههای مذکور در محیط GIS آماده گردیدند. ارزیابی مدل مذکور با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) و 30 درصد نقاط لغزشی (53 لغزش) صورت گرفت. نتایج ارزیابی نشان داد که دقت مدل تهیهشده با استفاده از مدل نسبت فراوانی 74 درصد و دقت مدل ترکیبی نسبت فراوانی با تحلیل سلسله مراتبی 80 درصد برآورد گردید.نتایج ارزیابی نشاندهندهی دقت خوب برای مدل نسبت فراوانی و دقت خیلی خوب برای مدل ترکیبی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله (مطاله موردی شهر اصفهان )
سارا کریمپور مهدی مومنیپژوهش حاضر بر آن است تا مکانهای بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان از زلزلهای احتمالی را در شهر اصفهان، که در آن پتانسیل و قابلیت اسکان سریع افراد آسیب دیده از بحران زلزله وجود داشته باشد مورد پیش بینی قرار داده و با برنامه-ریزی صحیح و علمی، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد أکثرپژوهش حاضر بر آن است تا مکانهای بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان از زلزلهای احتمالی را در شهر اصفهان، که در آن پتانسیل و قابلیت اسکان سریع افراد آسیب دیده از بحران زلزله وجود داشته باشد مورد پیش بینی قرار داده و با برنامه-ریزی صحیح و علمی، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد تسهیلات لازم جهت شناخت مکانهای مناسب اسکان موقت یاری نماید. نوع پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی است و روش مطالعه پژوهش با توجه به ماهیت و موضوع تحقیق توصیفی – تحلیلی میباشد. در این مطالعه با استفاده از معیارهای اساسی مانند کاربریهای ناسازگار و سازگار، دسترسی و تراکم جمعیتی و ترا فیکی با استفاده از روش تحلیل گسترش یافته چانگ (AHP) و بهرهگیری از منطق فازی معیارهای تعیین شده توسط کارشناسان و متخصصین وزن دهی شد و در نهایت توسط تحلیلهای فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بصورت وزنی همپوشانی شدند. نتایج این مطالعه نشان میدهد مناطق حاشیه زایندرود که دارای فضاهای باز کافی و در عین حال سازگار با کاربری های اطراف می باشند، دارای پتانسیل نسبتاً بهتری برای استقرار آسیب دیدگان هستند، در مقابل مناطقی مانند بخشهای شمالی شهر به جهت عدم وجود کاربریهای امدادی و بیمارستانی و عدم فضای کافی و دارای ارزش برنامهریزی، دارای کمترین قابلیت ممکن برای برنامهریزی اسکان موقت زلزله زدگان می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - مکانیابی نیروگاههای بادی با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی و ویکور در سامانه اطلاعات مکانی ( استان فارس)
سید وحید رضوی ترمه فرشته شنبه پوراستفاده از نیروگاههای بادی بهعنوان یکی از مهمترین روشهای تولید انرژی برق با استفاده از انرژیهای تجدید پذیر قلمداد میشود. در این راستا یافتن مکان بهینه برای استقرار تجهیزات و تأسیسات بهرهبرداری از پتانسیلهای موجود و بالقوه ضروری است. هدف از تحقیق حاضر مکانیابی ن أکثراستفاده از نیروگاههای بادی بهعنوان یکی از مهمترین روشهای تولید انرژی برق با استفاده از انرژیهای تجدید پذیر قلمداد میشود. در این راستا یافتن مکان بهینه برای استقرار تجهیزات و تأسیسات بهرهبرداری از پتانسیلهای موجود و بالقوه ضروری است. هدف از تحقیق حاضر مکانیابی نیروگاههای بادی در استان فارس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و رتبهبندی گزینههای مکانی با استفاده از روش ویکور (Vikor) میباشد. در این مطالعه سعی شده تا با استفاده از مدلهای تصمیمگیری چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی و مدل ویکور مکان مناسب برای نیروگاههای بادی بر مبنای معیارهای مؤثر فنی، زیستمحیطی و اقتصادی- اجتماعی در امر مکانیابی نیروگاههای بادی اولویتبندی شوند. ابتدا دادههای موردنیاز جمعآوری و در محیط GIS آماده گردید و سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی بین معیارها مقایسات زوجی و سپس وزندهی انجام گرفته و در نهایت با استفاده از روش ویکور بین مکانهای نهایی اولویتبندی صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که از بین معیارهای مطرح در پژوهش، معیارهای فنی (سرعت باد، پایداری باد و چگالی باد)، دارای اهمیت بیشتری بوده و وزن بیشتری (731/0) را به خود اختصاص داده است و سرعت باد با وزن (594/0) مهمترین عامل تأثیرگذار است. در ادامه نتایج حاصل از مدل ویکور نشان داد که مناطق شمالی و شرقی استان از پتانسیل خوبی برای استفاده از انرژی باد برخوردار است. شهرستانهای آباده، اقلید و نیریز نسبت به دیگر نقاط استان مکانهای مناسبی جهت احداث نیروگاه بادی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
جواد نگاهداری مجید شمسچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمت أکثرچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آنها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - کاربرد شبکه عصبی مصنوعی وCellular Automata در مدل سازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی شهر بوانات
مرضیه موغلیمقدمه: امروزه به دلیل ارزش بالای زمین و محدودیت منابع طبیعی در شهر بوانات پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در این شهر از اهمیت بسزائی برخوردار است.هدف پژوهش: تعیین میزان توانائی در مدلسازی پدیده های مکان یابی در شهر بوانات یکی از اهداف اصلی تحقیق می باشد. روش شناسی: با ت أکثرمقدمه: امروزه به دلیل ارزش بالای زمین و محدودیت منابع طبیعی در شهر بوانات پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در این شهر از اهمیت بسزائی برخوردار است.هدف پژوهش: تعیین میزان توانائی در مدلسازی پدیده های مکان یابی در شهر بوانات یکی از اهداف اصلی تحقیق می باشد. روش شناسی: با توجه به کاربردی و توسعه ای بودن در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی برای کالیبراسیون مدل برای فاکتورهای مؤثر در شهر بوانات استفاده شده و از نرم افزار پردازش تصویر ENVI و Arc GIS بهره گرفته شده است.روش شناسی: با توجه به کاربردی و توسعه ای بودن در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی برای کالیبراسیون مدل برای فاکتورهای مؤثر در شهر بوانات استفاده شده و از نرم افزار پردازش تصویر ENVI و Arc GIS بهره گرفته شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان بوانات واقع در 240 کیلومتری شهر شیراز به مساحت 2/4992 کیلومترمربع می باشد که در موقعیت 46/30 درجه شمالی و 67/53 درجه شرقی قرار گرفته است.یافته ها: در طراحی مدلسازی رشد شهری در بوانات در بین سال های 2003 تا 2018 با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی مشاهده شد که به دو دلیل عمده مدل مذکور جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی شهر بوانات مناسب می باشد که دلیل اول آن میزان توانائی مدل CA و دلیل دوم دست یابی به مدلی برای تغییر و گسترش شهری با تغییر در کاربری اراضی شهری می باشد.نتیجه گیری: پس از بررسی یافته ها مشخص گردید که شبکه راه ها یکی از مهمترین عوامل در رشد و گسترش شهر بوانات بوده و علاوه بر آن درصد شیب زمین از پارامترهای مؤثر در مدلسازی شهر بوانات می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - بررسی رفتار مسیریابی مراجعین کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
فهیمه باب الحوائجی رویا پورنقیهدف: این تحقیق با هدف شناخت رفتار مسیریابی کاربران از ورودی ساختمان کتابخانه با استفاده از مشاهده هدفمند و همچنین شناخت پر ترددترین مسیرها برای تعیین مکانهای بازاریابی خدمات در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. رو أکثرهدف: این تحقیق با هدف شناخت رفتار مسیریابی کاربران از ورودی ساختمان کتابخانه با استفاده از مشاهده هدفمند و همچنین شناخت پر ترددترین مسیرها برای تعیین مکانهای بازاریابی خدمات در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. روش پژوهش: این تحقیق با روش تجربی و با استفاده از یک سیاهه وارسی از طریق مشاهده مستقیم مسیرهای تردد مراجعین از درب ورودی طبقه همکف و ورودی پلههای طبقه اوّل، درکتابخانه مرکزی دانشگاه تهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کاربران و مراجعه کنندگان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران بودند. به جای نمونهگیری از خود کاربران، مدت زمانی گردآوری دادهها نمونهگیری شده است. بعد از تحلیل مسیرها و تعیین میزان تردد در هر مسیر مشخص با استفاده از نرمافزار آماری اسپیاساس، اطلاعات وارد نرمافزار آرکجیآیاس شد و پایگاه اطلاعات مکانی مسیرهای کاربران کتابخانه ایجاد شد و با استفاده از زبان ساختیافته جستوجوی پایگاه داده جستوجوی پرترددترین مسیرها انجام و نقشههایی از پلان کتابخانه که مسیرها بر روی آن مشخص شده بودند از نرمافزار استخراج گردید. یافتهها: در این تحقیق بیش از 360 مسیر ورودی مشاهده شد، اما تنها 5 مسیر مشخص توسط بیش از 50 درصد مراجعین همیشگی برای ورود به کتابخانه انتخاب شده بود. مسیر" درب ورودی کتابخانه، سپس رفتن به طبقه اوّل از سمت پلههای چپ"، با 7/25 درصد، به عنوان اولین مسیر پرتردد و مسیر "درب ورودی، مسئول کیفداری، کیفداری سمت راست و رفتن به طبقه اول از پلههای سمت راست"، با 2/25 درصد، به عنوان دومین مسیر پرتردد در طبقه همکف کتابخانه شناخته شده است که بیش از 50 درصد ترددها را به خود اختصاص داده است. همچنین مسیر "ورودی طبقه اوّل به سالن ابوریحان"، با 4/34 درصد به عنوان اوّلین مسیر پرتردد، مسیر "ورودی طبقه اوّل، راهرو زیراکس، سالن علوم و فنون"، با 3/9 درصد به عنوان دوّمین مسیر پرتردد و مسیر "ورودی طبقه اول، راهرو زیراکس، تالار انفورماتیک"، با 1/9 درصد به عنوان سوّمین مسیر پرتردد در طبقه اوّل ساختمان کتابخانه محسوب میشود که بیش از 52 درصد ترددها را در طبقه اوّل به خود اختصاص داده است. نتیجهگیری: با توجه به یافته ها، پرسنل کتابخانه میتوانند برای نقشه نگاری مسیرهای پرطرفدار از سیستم اطلاعات مکانی استفاده کنند و با استفاده از نتایج آن در جهت تبلیغات و بازاریابی بهتر خدمات و برنامههای کتابخانه عمل نمایند و سطح سهولت دستیابی به ناحیه ورودی کتابخانه جهت استفاده از منابع و خدماتی که ارائه میشود، را افزایش دهند. تفاصيل المقالة