-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی تطبیقی اندیشههای هستی شناسانة دو شخصیت فلسفی در رمانهای "سلوک" از محمود دولت آبادی و "مهمانی خداحافظی" از میلان کوندرا
احمد ابومحبوب شهرام پناهیمقالة حاضر، پژوهشی است در گزاره‌های اندیشمندانة دو نویسندة مشهور از شرق و غرب است که در بسیاری جهات شبیه هم بوده و گاهی در نقطة مقابل هم ایستاده‌اند: یکی میلان کوندرا ـ نویسنده و متفکر مشهور اهل جمهوری چک ـ و دیگری، محمود دولت‌آبادی ـ از نویسندگان مطرح مع أکثرمقالة حاضر، پژوهشی است در گزاره‌های اندیشمندانة دو نویسندة مشهور از شرق و غرب است که در بسیاری جهات شبیه هم بوده و گاهی در نقطة مقابل هم ایستاده‌اند: یکی میلان کوندرا ـ نویسنده و متفکر مشهور اهل جمهوری چک ـ و دیگری، محمود دولت‌آبادی ـ از نویسندگان مطرح معاصر ایران ـ که با توجه به ترجمة اکثر کتاب‌هایش به زبان‌های دیگر، شهرت جهانی دارد. شباهت و همسانی افکار فلسفی شخصیت‌های اصلی دو کتاب با عناوین سلوک (از دولت آبادی) و مهمانی خداحافظی (از کوندرا) بحث اصلی این تحقیق است که با شاهد مثال‌هایی عینی تطبیق داده شده‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - تحلیل عناصر مدرنیته در رمان کلیدر محمود دولت آبادی
علیرضا مناجاتی سید احمد حسینی کازرونی شمس الحاجیه اردلانیادبیات داستانی که خود محصول مدرنیسم است در بازتاب تجربه تقابل سنت و مدرنیته نقش داشته است. واکاوی مفاهیمی از مدرنیته که در کلیدر منعکس شده محور این پژوهش است. می توان گفت کلیدر، اگر چه داستانی بومی است در فضایی روستایی اما به اقتضای داستان و ماجراهایش و به ویژه متأثر از أکثرادبیات داستانی که خود محصول مدرنیسم است در بازتاب تجربه تقابل سنت و مدرنیته نقش داشته است. واکاوی مفاهیمی از مدرنیته که در کلیدر منعکس شده محور این پژوهش است. می توان گفت کلیدر، اگر چه داستانی بومی است در فضایی روستایی اما به اقتضای داستان و ماجراهایش و به ویژه متأثر از رخدادهای اجتماعی و سیاسی سال های 1325 تا 1327 هجری شمسی و فضای ملتهب سیاسی ایران پس از جنگ جهانی دوم و از طرفی تحت تأثیر فضای فکری نویسنده، در تقابل سنت و مدرنیسم، عناصری از مدرنیته مثل تغییر و دگردیسی، رویکرد انتقادی به مسائل، اندیشه های بنیادین و تئوری های انسان شناسانه و فلسفی، انسان محوری، خردباوری و خودآگاهی، تاثیرپذیری از مکاتب ادبی و سیاسی و دیدگاه ماتریالیستی در آن منعکس شده است. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بررسی تطبیقی زندگی و برخی آثار محمود دولت آبادی ویوسف ادریس
قاسم مختاریدر فایل اصل مقاله موجود است.در فایل اصل مقاله موجود است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - أدب الریف فی روایة "الأرض" للشرقاوی و"کلیدر" لدولت آبادی
رضا ناظمیان پیام کریمیکان الریف من أهمّ الموضوعات التی ردّدها الکتّاب فی آثارهم بما فیه من صفاء، ونقاء وطبیعة بکرة لم تفسدها المدینة المصطنعة وبما فیه من ظلم، وعسف، وحرمان، وتمییز یشوّه وجوهه ویکدّر صفائه. فقلّما نجد شاعرا أو کاتبا لم یکتب عن الریف وما یعانیه القرویون من ظلم، وتعسف وحرمان أو أکثرکان الریف من أهمّ الموضوعات التی ردّدها الکتّاب فی آثارهم بما فیه من صفاء، ونقاء وطبیعة بکرة لم تفسدها المدینة المصطنعة وبما فیه من ظلم، وعسف، وحرمان، وتمییز یشوّه وجوهه ویکدّر صفائه. فقلّما نجد شاعرا أو کاتبا لم یکتب عن الریف وما یعانیه القرویون من ظلم، وتعسف وحرمان أو ما یزین الریف من طبیعة ساحرة وطیور مغرّدة وأشجار باسقة خاصة الرومانسیین الذین قد تغنّوا طویلا بالریف ومباهجه، والواقعیین الذین شمّروا عن السواعد وقاموا بالعمل الجادّ والدؤوب من أجل التعبیر عن مشاکل الریف والصعوبات التی یواجهها الفلّاحون الذین یقضون معظم وقتهم فی المزارع مقابل أجر زهید لا یسدّ جوعهم ولا یملأ بطنهم. فمن منطلق ذلک، تعرّضنا فی هذه المقالة لمدی أهمیة أدب الریف وصداه فی الأدبین الإیرانی والمصری، کما قمنا بمقارنة الروایتین اللتین قد تعدّان قمة هذا الأدب فی کلا البلدین. فقد درسنا أدب الریف فی مصر وإیران وأجرینا مقارنة بین روایتی "الأرض" للشرقاوی و"کلیدر" لدولت آبادی وتحدّثنا عما یمیزهما وعن أوجه التشابه والتفاوت فی الروایتین. وفی هذا المجال وعلی مستوی المغزی والمضمون تطرقنا إلی هذه المحاور: قداسة الأرض، والدعوة إلی الثورة وسیطرة الواقع؛ وعلی مستوی التقنیة والشکل، تناولنا هذه الرکائز: اللغة، والشخصیات، ومسرح الأحداث والصراع. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - صور خیال در تعدادی از داستانهای محمود دولتآبادی
سیمین عوضپوردر این پژوهش سخن از عناصر خیال محمود دولت آبادی است. وی- داستان نویس شهیر این مرز و بوم- ، با خلاقیّت ذاتی، خویش را در جوامع ادبی ایران و جهان تثبیت نموده است. در این مقاله ابزارهای خیال در چند داستان محمود دولت آبادی مورد بررسی واقع گردیده است. جایگاه تخیّل، نثر، زبان أکثردر این پژوهش سخن از عناصر خیال محمود دولت آبادی است. وی- داستان نویس شهیر این مرز و بوم- ، با خلاقیّت ذاتی، خویش را در جوامع ادبی ایران و جهان تثبیت نموده است. در این مقاله ابزارهای خیال در چند داستان محمود دولت آبادی مورد بررسی واقع گردیده است. جایگاه تخیّل، نثر، زبان و لحن، عناصر خیال، شیوةزندگی نویسنده در آثار و انتقال معانی و القای حالات روحی که در قالب صور خیال نمود دارد؛ تحلیل گردیده است. در پایان، آمار صور خیال و انواع آن که زیورهای لفظی کلام است،نمود یافته است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - کاربست رویکرد ادبیات اقلیت ژیل دلوز بر رمان "الثلج یاتی من النافذه"حنا مینه و رمان "جای خالی سلوچ"محمود دولت آبادی
مریم قربانعلی اشرف چگینی محمد علی شفائیژیل دلوز از بزرگ ترین فیلسوفان معاصر، از جمله متفکرانی است که در زمینه ادبیات اقلیت مطالعات قابل توجهی داشته است.اقلیت شدن گسستن قید و بند هایی است که ما را به شیوه ها ی خاصی از اندیشیدن مقید می سازد تا با قلمرو زدایی ها، قلمرو های متعارف را از میان بردارد وبه صیرورت دس أکثرژیل دلوز از بزرگ ترین فیلسوفان معاصر، از جمله متفکرانی است که در زمینه ادبیات اقلیت مطالعات قابل توجهی داشته است.اقلیت شدن گسستن قید و بند هایی است که ما را به شیوه ها ی خاصی از اندیشیدن مقید می سازد تا با قلمرو زدایی ها، قلمرو های متعارف را از میان بردارد وبه صیرورت دست یابد. مراد از شدن یا صیرورت، گذرهایی است که یک مفهوم در خلال آنها دگردیسی می یابد. اقلیت شدن مقاومتی در برابر ایدئولوژی اکثریت وبیانگر گریز از هنجار های اکثریت است. همه صیرورت ها، رفتن به سوی ادبیات اقلیت و اقلیت شدن است. شدن در دیدگاه دلوز نقش محوری دارد. او برای تبیین فلسفه شدن خود، از ریزوم کمک می گیرد. در این جستار به روش توصیفی _تحلیلی سعی گردیده ضمن ارائه تعریفی از ادبیات اقلیت، به واکاوی وشناخت این نظریه در رمان جای خالی سلوچ و رمان الثلج یاتی من النافذه پرداخته می شود.با خوانش دو رمان، طبق رویکرد ادبیات اقلیت دریافتیم که ویژگی های این تفکر از جمله مهمترین ویژگی آن، قلمروزدایی برای رسیدن به صیرورت را دارا هستند وکاربست این رویکرد در هر دو رمان امکان پذیر است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - نقد جامعه شناختی رمان «سفر» محمود دولتآبادی
جمال ادهمی پرویز جهانگیری چنور دیداریمقالهی حاضر به نقد جامعه شناختی رمانسفر می پردازد، نقد جامعه شناختی رمان به عنوان گرایش مهمی در جامعه شناسی ادبیات، به تعامل رمان و جامعه و تأثیر متقابل آن دو بر یکدیگر می پردازد. در نخستین رمان های فارسیاز دوره مشروطه تا رمان های اخیردوره معاصر، بین ساختار و محتوای رم أکثرمقالهی حاضر به نقد جامعه شناختی رمانسفر می پردازد، نقد جامعه شناختی رمان به عنوان گرایش مهمی در جامعه شناسی ادبیات، به تعامل رمان و جامعه و تأثیر متقابل آن دو بر یکدیگر می پردازد. در نخستین رمان های فارسیاز دوره مشروطه تا رمان های اخیردوره معاصر، بین ساختار و محتوای رمان فارسی و جامعه ایرانی همواره رابطه معین وجود داشته است بنابراین با پیچیدهتر شدن روابط حاکم بر جامعه ایرانی در عرصه های اجتماعی- سیاسی و فرهنگی، ساختار رمان فارسی نیز به سمت واقعگرایی انتقادی تمایل بیشتری پیدا کرده است. در رمان سفر به عنوان اثری که حاصل تحولات دوره گذار است نویسنده با انتخاب زندگی یک خانواده معمول حاشیه شهری ابعاد تراژیک این طبقه اجتماعی را در اثر آن تحولات ترسیم می کند. بنابراین در این جستار ابتدا به نظریه های مسلط و رایج در باب نقد جامعه شناختی اشاره شده است، سپس براساس شواهدی از رمان سفر با روش اسنادی به تحلیل نظری- استنباطی آن پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - نقد مکتبی داستان های محمود دولت آبادی
کیومرث رحمانیمکتب ادبی ناتورالیسم[1]در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط امیل زولا[2]، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی تن[3]، أکثرمکتب ادبی ناتورالیسم[1]در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط امیل زولا[2]، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی تن[3]، منتقد بنام فرانسوی و به تأثیر ریشه ی دارتر، کارهای بزرگ فیزیولوژیست ها و پزشکان و طب تجربی کلود برنار[4] به وجود آمد. تأثیرپذیری عمده ی این مکتب از نظر شکل ظاهر از نظریه های بیولوژیکی داروین و هم چنین کاربرد عقاید فلسفی اگوست کنت و... در مطالعات اجتماعی و استعمال عقاید تن در نظریه های جبر علمی[5] در ادبیات است. این ها (عقاید فلسفی کنت و تن) در تفسیر روابط زندگی بر اساس تحوّلات اجتماعی و تأکید بر دیدگاه های مربوط به هستی انسان از اصول کاربردی و مهم ناتورالیسم به شمار می روند. بر این اساس اعتقاد ناتورالیست ها این است که انسان تمایل به عینیت دارد و رفتار او مانند کار یک ماشین به شمار می رود و درباره ی آن مثل یک ماشین قضاوت اخلاقی ناممکن می شود؛ چراکه به حکم عوامل سه گانه ی وراثت و محیط و لحظه محتوم است؛ از این رو می توان با داشتن دانشی از مکانیزم پدیده های فطری در انسان قطعات متحرکه ی ظهور عقلانی و احساساتی اش را تحت تأثیر و نفوذ وراثت و محیط و لحظه نشان داد و هم چنان که یک دانشمند طبیعی در سلسله حوادث و علل و موجبات آن ها تحقیق میکند، در ادبیات نیز چنین تحقیقی لازم و عملی است؛ زیرا هنرمند هم مانند شیمی دان و زیست شناس یا فیزیک دان می تواند با مواد کارش تجربه کند. در این مقاله سعی شده است داستان های ناتورالیستی آثار محمود دولت آبادی، شناسایی و در حدّ توان شرح و بررسی شود؛ تا از این دریچه بهتر بتوان به جهان بینی و دنیای اندیشه ی این نویسنده ی توانمند نظری افکند. با این تعریف که ناتورالیسم نویسندگان ایران- نه به تمام و کمال- تأثیرپذیر از ناتورالیسم نویسندگان غربی، به ویژه نویسندگان آمریکا و فرانسه است. [1]. naturalism [2]. Emil zola [3]. Taine [4]. Claude Bevnard [5]. Determinism تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تحلیل عوامل کلیدی موثر بر آینده بافت ناکارآمد شهری (مورد پژوهی:محله دولت آباد شهر ملایر)
علیرضا شیخ الاسلامی فرزانه ساسانپور لیلا صحرایی چشمه سردهبافتهای ناکارآمد و قدیمی شهرها هسته اولیه و اصلی شهرها را تشکیل می دهند و قسمتی از پیکره فضاهای شهری هستند که به دلیل فرسودگی در مقایسه با سایر پهنه های شهراز جریان توسعه و چرخه تکاملی حیات عقب مانده و به مرکز نارسایی های شهری تبدیل شده اند . این بافت ها، به عنوان مهم ت أکثربافتهای ناکارآمد و قدیمی شهرها هسته اولیه و اصلی شهرها را تشکیل می دهند و قسمتی از پیکره فضاهای شهری هستند که به دلیل فرسودگی در مقایسه با سایر پهنه های شهراز جریان توسعه و چرخه تکاملی حیات عقب مانده و به مرکز نارسایی های شهری تبدیل شده اند . این بافت ها، به عنوان مهم ترین عامل در ادامه حیات شهرها نقش بسزایی را در آینده شهری دارند . بنابراین ضروری است که نسبت به تحولات آینده این بافت ها برنامه ریزی مناسبی صورت پذیرد و در سالهای اخیر برنامه ریزان و مدیران شهری برای مقابله با مشکلات و معضلات پیش روی این بافتها از آینده پژوهی استفاده کرده اند .از این رو هدف پژوهش حاضر ، شناسایی عوامل کلیدی موثر بر آینده بافت ناکارآمد و بررسی روابط بین متغییرها در محله قدیمی دولت آباد واقع در شهر ملایر میباشد براین اساس پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت ،آینده پژوهی با رویکرد اکتشافی و بر اساس روش پژوهش توصیفی- تحلیلی میباشد. اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شده و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقاطع و نرم افزار میک مک استفاده شده و نتایج پژوهش حاکی از آن است کلیدی ترین عوامل موثر بر آینده بافت ناکارآمد محله دولت آباد ملایر به ترتیب بیشترین میزان تاثیر گذاری شامل بهداشت عمومی ،احساس تعلق ساکنان به محله ،دسترسی به مراکز آموزشی ،میزان رضایت شغلی ، کیفیت ابنیه ، نوع مالکیت مسکن، سطح تحصیلات میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولان
حسن رضا رفیعیسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ ترین سرانجام های انسان هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومت های محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخش های أکثرسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ ترین سرانجام های انسان هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومت های محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخش هایی از ایران فرمان می راندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنوب سیبری و مرزهای ترکستان و چین آغاز می شد و تا نزدیکی بغداد مرکز خلافت عباسی ادامه می یافت. نظر به اینکه آخرین نبرد جدی او با مغولان در دشت یا مرغزار دولت آباد ملایر رخ داده است، صاحب این مقاله درصدد بررسی علل حمله مغولان و مکان یابی آخرین منزلگاه های پایان زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از جمله آخرین نبرد او در دشت ملایر بوده است. روش تهیه و تدوین مقاله توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق روش تحلیل محتوا است. سؤال اصلی تحقیق که این مقاله به دنبال پاسخ یابی آن است عبارت است از: علل حمله مغولان به ایران چیست و میدانگاه آخرین نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با سپاهیان مغول کجا بوده است؟ واژه های کلیدی: مغولان، خوارزمشاهیان، ایران، قلعه فرزین، دولت آباد، سلطان محمد خوارزمشاه تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولان
حسن رضا رفیعیمکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخترین سرانجامهای انسانهایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کردهاند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حک أکثرمکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخترین سرانجامهای انسانهایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کردهاند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومتهای محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخشهایی از ایران فرمان میراندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنوب سیبری و مرزهای ترکستان و چین آغاز میشد و تا نزدیکی بغداد مرکز خلافت عباسی ادامه مییافت. قدرت وی آنچنان نمود پیدا کرده بود که چنگیز مغول و خلیفه بغداد از در افتادن با او میترسیدند و مایل به برقراری ارتباط و دوستی با وی بودند. وی در اثر بیتدبیری متکی بر غرور و سرمستی، با صدور دستور کشتار بازرگانان مغول آتش خشم مغولان را تیز کرد و کشور آباد و مردمان نجیب ایران را هدف سم ستوران آنان نمود، به گونهای که همه چیز نابود شد. ذخایر و نقدینهاش به تاراج رفت، فرزندانش کشته شدند و زنان حرمش به اسارت مغولان درآمدند و خود در واپسین روزهای عمر خود کفنی نداشت تا جسدش با آن پوشیده شود. نظر به اینکه آخرین نبرد جدی او با مغولان در دشت یا مرغزار دولت آباد ملایر رخ داده است، صاحب این مقاله درصدد بررسی علل حمله مغولان و مکانیابی آخرین منزلگاههای پایان زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از جمله آخرین نبرد او در دشت ملایر بوده است. روش تهیه و تدوین مقاله توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانهای و روش تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق روش تحلیل محتوا است. سؤال اصلی تحقیق که این مقاله به دنبال پاسخیابی آن است عبارت است از: علل حمله مغولان به ایران چیست و میدانگاه آخرین نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با سپاهیان مغول کجا بوده است؟ کلید واژهها: مغولان، خوارزمشاهیان، ایران، قلعه فرزین، دولت آباد، سلطان محمد خوارزمشاه. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - تحلیل عنصر «حادثه» در رمان «جای خالی سلوچ» اثر محمود دولت آبادی
طاهره خوشحال دستجردی میلاد شمعیواقعه یا حادثه (incident)، یکی از عناصر ساختاری رمان است که همراه با عناصری همچون گره افکنی، کشمکش، هول و ولا، بحران، نقطه اوج و گره گشایی، اجزای تنه اصلی پیرنگ (plot) در داستان را شکل میدهد. این عنصر در کتاب واژهنامه هنر داستان نویسی این گونه تعریف شده است: حادثه أکثرواقعه یا حادثه (incident)، یکی از عناصر ساختاری رمان است که همراه با عناصری همچون گره افکنی، کشمکش، هول و ولا، بحران، نقطه اوج و گره گشایی، اجزای تنه اصلی پیرنگ (plot) در داستان را شکل میدهد. این عنصر در کتاب واژهنامه هنر داستان نویسی این گونه تعریف شده است: حادثه از برخورد دست کم دو چیز و یا دو نیرو با هم بوجود میآید، حادثه از اجزای ترکیب کننده پیرنگ است و برای آشکار کردن خصوصیتهای شخصیت، پیرنگ را به پیش میبرد.1 حادثه در داستان بمنزله پلی است که از یک سو هیجان را در خواننده بر میانگیزد و از سویی دیگر حالت انتظار، و در نهایت نقطه اوج را پدید میآورد. نگارندگان در این مقاله کوشیدهاند، ضمن تحلیل و بررسی حوادث رمان جای خالی سلوچ کیفیت و عمق این حوادث و همچنین ارتباط آن را با دیگر عناصر تشکیل دهندة تنه اصلی داستان، نمایان سازند. تفاصيل المقالة