• فهرس المقالات تغییرات فصلی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مدل‌سازی بار فسفات ورودی به دریای خزر از حوزه آبخیز تجن با استفاده از مدل ارزیابی آب و خاک
        فاطمه رجایی رضا دهمرده بهروز مصطفی قلی پور
        زمینه و هدف: توسعه کشاورزی برای پاسخگویی به نیاز روز افزون غذا سبب مصرف بیشتر کودهای شیمیایی و درنتیجه آلودگی اکوسیستم های آبی گردیده است. بنابراین برآورد مواد مغذی منابع غیر نقطه ای، بررسی میزان تجاوز آن ها از حد مجاز و نیز ارزیابی سهم آلودگی فسفات ورودی از حوزه آبخیز أکثر
        زمینه و هدف: توسعه کشاورزی برای پاسخگویی به نیاز روز افزون غذا سبب مصرف بیشتر کودهای شیمیایی و درنتیجه آلودگی اکوسیستم های آبی گردیده است. بنابراین برآورد مواد مغذی منابع غیر نقطه ای، بررسی میزان تجاوز آن ها از حد مجاز و نیز ارزیابی سهم آلودگی فسفات ورودی از حوزه آبخیز تجن به دریای خزر یک اولویت به‌منظور ارزیابی سلامت حوضه است. روش بررسی: لذا در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) برای شبیه‌سازی فسفات طی سال‌های 2001 تا 2014 در حوزه آبخیز تجن استفاده‌ شده است. یافته ها: نتایج مدل واسنجی شده نشان داد بار سالانه فسفات از سال 2001 تا 2014 از حدود 29000 تا 102900 کیلوگرم در خروجی حوزه آبخیز متفاوت است. بار فسفات در زمستان و پاییز 98 درصد از کل بار سالانه فسفات را به خود اختصاص داد. بالاترین سطح فسفات در دوره مورد مطالعه در ماه فوریه (به‌طور متوسط 11621 کیلوگرم) و کم‌ترین در ماه ژوئن (به‌طور متوسط 7/0 کیلوگرم) بود. هم چنین از مقایسه غلظت‌های به‌دست‌آمده با استانداردهای کیفیت آب می‌توان نتیجه گرفت که غلظت فسفات در اکثر زیرحوضه‌ها بالاتر از حد استاندارد کیفیت آب آشامیدنی برای سلامت انسانی (2/0 میلی‌گرم در لیتر) است. بنابراین اکثرا زیرحوضه ها در منطقه مورد مطالعه نیازمند کاهش بار فسفات می‌باشند و می بایست این زیرحوضه ها در برنامه های مدیریتی بهبود کیفیت آب حوضه در اولویت قرار گیرند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل SWAT می تواند راهنمای خوبی برای استراتژی های کاهش بار آلودگی ها باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی تنوع گونه ای و تغییرات فصلی کنه های موجود در بزهای استان زنجان
        افشین بهمن شبستری جابر داوودی
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تغییرات فصلی شپشک آردآلود Planococcus ficus (Hemiptera: Pseudococcidae) در تاکستان‌های منطقه جهرم
        مجید فلاح زاده نازیلا سقایی هادی استوان
        شپشک آردآلود انگور Planococcus ficus (Signoret) یکی از آفات مهم انگور در سراسر دنیا بوده و در سال های اخیر خسارت این آفت در برخی از تاکستان های استان فارس افزایش یافته است. در سالهای 1387 و 1388 برخی از خصوصیات زیستی این شپشک در تاکستان های منطقه جهرم با استفاده از روش أکثر
        شپشک آردآلود انگور Planococcus ficus (Signoret) یکی از آفات مهم انگور در سراسر دنیا بوده و در سال های اخیر خسارت این آفت در برخی از تاکستان های استان فارس افزایش یافته است. در سالهای 1387 و 1388 برخی از خصوصیات زیستی این شپشک در تاکستان های منطقه جهرم با استفاده از روش time-consuming examinationمورد مطالعه قرار گرفت. بررسی تغییرات انبوهی شپشک آردآلود انگور نشان داد که این آفت در شرایط تاکستان های منطقه جهرم از ابتدای فروردین تا اواخر آبان ماه 5 نسل در سال دارد و از آبان ماه تا بهار سال بعد در تمام حالات زیستی (تخم، پوره های سنین مختلف و حشره کامل ماده) بر روی ریشه ها زمستان گذرانی می کند. جمعیت حشرات کامل و پوره های شپشک انگور در شرایط طبیعی از اردیبهشت ماه شروع به افزایش نموده و بعد از برداشت انگور در مرداد ماه کاهش چشمگیری نشان داد. جمعیت آفت در بهار بیشتر روی تنه درخت متمرکز بود و در تابستان علاوه بر روی تنه، بیشتر روی برگ، جوانه و میوه دیده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تغییرات فصلی درصد پارازیتیسم لارو مگس مینوز Dip., Agromyzidae) Agromyza sp) در کشت نخود در منطقه خمین
        سیمین چنگیزی رضا وفایی شوشتری سید سعید مدرس نجف آبادی عباسعلی زمانی
        مگس مینوز .Agromyza sp یکی از مهم ترین آفات نخود در ایران است. در سال 1388 نمونه برداری از بوته های نخود از 28 اردیبهشت ماه تا هشتم تیر ماه در مزرعه نخود مرکز ملی تحقیقات لوبیای خمین انجام شد. نمونه برداری به طور تصادفی دو روز در هفته انجام و تعداد لارو های تمام برگ أکثر
        مگس مینوز .Agromyza sp یکی از مهم ترین آفات نخود در ایران است. در سال 1388 نمونه برداری از بوته های نخود از 28 اردیبهشت ماه تا هشتم تیر ماه در مزرعه نخود مرکز ملی تحقیقات لوبیای خمین انجام شد. نمونه برداری به طور تصادفی دو روز در هفته انجام و تعداد لارو های تمام برگچه ها در بوته در مزرعه شمارش شد. سپس برگچه های حاوی لاروهای پارازیته شده هر بوته جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. زنبور های پارازیتویید خارج شده جمع آوری، شمارش و برای شناسایی ارسال شدند. پارازیتیسم در بالاترین تراکم لارو مگس مینوز 8/18% محاسبه شد که مربوط به تاریخ هشتم تیر ماه بود. در این بررسی فعالیت حشرات پارازیتویید و اوج جمعیت لارو مگس مینوز در منطقه خمین هم زمان بود. در سطح احتمال 05/0 رگرسیون تراکم لارو های مگس مینوز و درصد پارازیتیسم مثبت و معنی دار به دست آمد (6/0= R) و نشان داد با افزایش جمعیت لارو پارازیتیسم افزایش پیدا کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - زیست شناسی، تغییرات فصلی و پراکندگی جمعیت شپشک استرالیایی Icerya purchasi Maskell (Hom: Margarodidea) درشرق مازندران
        صائب جوادی سید اسماعیل مهدویان
        شپشک استرالیایی I. purchasi حشره ای با انتشار جهانی و پلی فاژ که علاوه بر مرکبات به عده زیادی از گیاهان حمله می کند. زیست شناسی و تغییرات جمعیت شپشک استرالیایی طی سه سال (1384-1382) مورد مطالعه قرار گرفت نمونه برداری ها از دو باغ مرکبات ( مهدشت بالا و مهدشت پایین أکثر
        شپشک استرالیایی I. purchasi حشره ای با انتشار جهانی و پلی فاژ که علاوه بر مرکبات به عده زیادی از گیاهان حمله می کند. زیست شناسی و تغییرات جمعیت شپشک استرالیایی طی سه سال (1384-1382) مورد مطالعه قرار گرفت نمونه برداری ها از دو باغ مرکبات ( مهدشت بالا و مهدشت پایین ساری) انجام گرفت و از هرباغ 10 درخت و از هردرخت 3 شاخه آلوده به طول 10 سانتی متر جدا و تعداد پوره ها و حشرات کامل شمارش شد. مطالعات نشان داد که تمام مراحل رشدی آفت به ویژه پوره های سن 2 در زمستان مشاهده می شوند‍. این حشره 3 نسل در سال دارد. تخم ها درون کیسه تخم و بیشتر روی سرشاخه ها مشاهده می شوند. میانگین تعداد تخم های موجود در هر توده تخم 7/295 عدد می باشد. چرخه زیستی آفت در شرایط ( دما 7/21 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 7/74 درصد و10 ساعت روشنایی در روز و دوره نوری 10L: 14D) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده طول دوره جنینی آفت 1/9 روز و متوسط طول دوره های پورگی برای پوره های سن 1، 2و3 به ترتیب 5/19، 5/26 و 2/56 روز تعیین شد. بررسی ها نشان داد که این آفت با توجه به شرایط آب و هوایی معتدل شمال ایران در تمام مدت فصول سال فعال است. سه نقطه اوج در جمعیت پوره ها و حشرات کامل مشاهده شد. حداکثر جمعیت پوره ها در نسل اول در تیر ماه، در نسل دوم در آبان ماه و نسل سوم در بهمن ماه مشاهده شد. جمعیت حشرات کامل دارای سه نقطه اوج به ترتیب در ماه های اردیبهشت (بالاترین)، شهریور و بهمن بود و از اردیبهشت ماه به بعد جمعیت حشرات کامل نوسان جزئی داشت. شپشک استرالیایی در بیشتر مناطق شرق استان مازندران به ویژه شهرستان های بهشهر، نکا، ساری، بابل، بابلسر، محمود آباد و نورمشاهده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بیولوژی و نوسانات فصلی شپشک کاملیا Pulvinaria (Chloropulvinaria) floccifera (Hemiptera: Coccidae) در باغ های مرکبات شمال ایران
        محمد فاضل حلاجی ثانی آرش راسخ بهروز گلعین
        بالشتک مرکبات Pulvinaria floccifera Westwood یک آفت جهانی بوده و همراه با تجارت گیاه به طور وسیعی گسترش یافته است. این گونه یکی از مهمترین بالشتک‌ها در باغ‌های مرکبات در استان‌های مازندران و گیلان می‌باشد. زیست‌شناسی و تغییرات جمعیت آفت در شرایط طبیعی غرب مازندران طی س أکثر
        بالشتک مرکبات Pulvinaria floccifera Westwood یک آفت جهانی بوده و همراه با تجارت گیاه به طور وسیعی گسترش یافته است. این گونه یکی از مهمترین بالشتک‌ها در باغ‌های مرکبات در استان‌های مازندران و گیلان می‌باشد. زیست‌شناسی و تغییرات جمعیت آفت در شرایط طبیعی غرب مازندران طی سال‌های 1388 و 1389 مطالعه شد. همچنین زیست‌شناسی این آفت در شرایط آزمایشگاه بررسی گردید. به منظور مطالعه تغییرات جمعیت بالشتک، 5 درخت تامسون ناول، Citrus sinensis L. در یک باغ در رامسر انتخاب و هر دو هفته یک بار، ده برگ از هر درخت نمونه‌برداری شد. نتایج نشان داد بالشتک مرکبات در منطقه مورد مطالعه یک نسل در سال دارد و زمستانگذرانی ماده‌ها به‌صورت حشرات کامل می‌باشد. آخرین حشرات زمستانگذران به ترتیب در سال‌های 1388 و 1389 در اواسط خرداد و اواخر اردیبهشت مشاهده شدند. پوره‌های سن اول به ترتیب سال‌های مطالعه در اواخر و اوایل تیر ظاهر گردیدند. پوره‌های سن دوم در اوایل شهریور و اوایل مرداد به اوج جمعیت رسیدند. این اوج جمعیت در پوره‌های سن سوم به ترتیب سال‌های مطالعه، در اواخر و اوایل شهریور دیده شد. حشرات زمستان گذران در اواخر و اواسط مهر ظاهر شدند. دوره کامل زندگی حشرات ماده در شرایط آزمایشگاهی (1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) 1/2±2/58 روز طول کشید. میانگین تعداد تخم موجود در کیسه‌های تخم 78±560 تعیین شد. دو گونه کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant و Chilocorus bipustulatus Gordon روی بالشتک مرکبات در تمام مناطق نمونه‌برداری شده در این دو استان شمالی کشور مشاهده شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تغییرات فصلی جمعیت زنبور‌های پارازیتوئید تخم سن گندم و تعیین گونه‌‌‌های غالب در منطقه‌ ورامین و حومه
        حسن قهاری
        تغییرات فصلی جمعیت زنبور های پارازیتوئید تخم سن گندم (شامل Scelionidae و Encyrtidae) در پنج منطقه مختلف ورامین شامل جواد آباد، ده‌ماسین، قرچک، عسگر آباد و پیشوا مطالعه گردید. هفت گونه‌ پارازیتـوئید شـامل Telenomus chloropus،Trissolcus basalis ،Tr. grandis ،Tr. rufiventr أکثر
        تغییرات فصلی جمعیت زنبور های پارازیتوئید تخم سن گندم (شامل Scelionidae و Encyrtidae) در پنج منطقه مختلف ورامین شامل جواد آباد، ده‌ماسین، قرچک، عسگر آباد و پیشوا مطالعه گردید. هفت گونه‌ پارازیتـوئید شـامل Telenomus chloropus،Trissolcus basalis ،Tr. grandis ،Tr. rufiventris ، Tr. semistriatus، Tr. vassilieviوOoencyrtus telenomicida از ورامیـن و منـاطـق اطـراف جمع‌ آوری شـدنـد. بر اسـاس نمونـه ‌بـرداری‌ ها، در منطقـه قرچک چهـار گـونـه‌ T. semistriatus، T. grandis،T. vassilievi و T. rufiventris جمـع‌ آوری شـدنـد کـه دو گـونـه‌ T. semistriatus و T. grandis جـزو گـونـه ‌های غـالب منطقـه‌ بـودنـد. میانگیـن درصـد پـارازیتیـسـم T. semistriatus همواره بیش تر از سایر گونه ‌های رقیب بود و بالا ترین درصد پارازیتیسم آن (63/44%) در تاریخ 1/3/1393 حاصل گردید. در منطقه پیشوا پنج گونه پارازیتوئید شامل T. grandis،T. vassilievi،T. semistriatus، T. chloropus و T. basalis جمع‌ آوری شدند که T. grandisوT. vassilieviجزوگونه ‌های غالب بودند. پارازیتیسم زنبور های T. grandis و T. vassilievi از تاریخ 21/1/1393 آغاز و حداکثر درصد پارازیتیسم (89/27 درصد) برای T. grandis در تاریخ 1/3/1393 و برای گونه‌ T. vassilievi (39/22 درصد) در تاریخ 8/3/1393 به دست آمد. پارازیتوئید های منطقه جواد آباد شامل سه گـونه‌ T. rufiventris، T. grandisوTelenomus chloropusبودنـد کهT. rufiventris به عنوان گونه‌ غالب تعیین گردید. آغاز فعالیت پارازیتیسمی آن از تاریخ 28/1/1393 و حداکثر آن در تاریخ 17/2/1393 و به میزان 44/26 درصد به دست آمد. پارازیتوئید های جمع‌ آوری شده از منطقه ده‌ماسین چهار گونه‌ T. semistriatus، T. vassilievi، T. grandis و O. telenomicida بودند که دو گونه‌ T. semistriatus و O. telenomicida جزو گونه های غالب منطقه بودند. حداکثر پارازیتیسم برای گونه‌ T. semistriatus در ابتدای خرداد و برای گونه‌ رقیب آن (O. telenomicida) یک هفته بعد و در تاریخ 8/3/1393 به دست آمد. پارازیتوئید های فعـال در منطقـه عسگـرآبـاد شـامل شـش گـونـه‌ O. telenomicida، T. rufiventris، T. vassilievi، T. grandis، T. semistriatus و T. simoni بودند که سه گونه‌ اول جزو گونه‌ های غالب منطقه بودند. بالا ترین درصد پارازیتیسم برای گونه‌ T. vassilievi در تاریخ 8/3/1393 و 68/16%، برای گونه‌ T. rufiventrisدر تاریخ 8/3/1393 و 21/13% و برای گونه‌ T. grandisدر تاریخ 15/3/1393 و به میزان 72/23% تعیین گردید. در رابطه با نسبت جنسی پارازیتوئید های فوق، میانگین درصد ماده‌ های تولید شده در تمام مناطق نمونه ‌برداری بیش تر از نر ها بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - بررسی تنوع گونه‌ای و تغییرات فصلی کنه‌های سخت گوسفندان شهر تبریز در سال 1388
        میرهادی خیاط نوری حسین هاشم زاده فرهنگ
        کنه ها یکی از مهمترین آفات در صنعت دامداری بوده و توانایی انتقال بیماری های مختلفی را دارند. از بیماری های مهمی که کنه ها منتقل می کنند بعضی مانند تیلریوز و بابزیوز انتشار زیادی در منطقه مورد بررسی داشته و از این رو تحقیقی در زمینه تنوع گونه ای کنه های گوسفندان شهر تبری أکثر
        کنه ها یکی از مهمترین آفات در صنعت دامداری بوده و توانایی انتقال بیماری های مختلفی را دارند. از بیماری های مهمی که کنه ها منتقل می کنند بعضی مانند تیلریوز و بابزیوز انتشار زیادی در منطقه مورد بررسی داشته و از این رو تحقیقی در زمینه تنوع گونه ای کنه های گوسفندان شهر تبریز انجام گرفت تا ابعاد اپیدمیولوژیکی بیشتری از بیماری های ناشی از کنه ها در گوسفندان این منطقه به دست آید. بر اساس نتایج حاصله در این بررسی تنوع گونه ای کنه های یافت شده عبارت بودند از هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، ریپی سفالوس بورسا، ریپی سفالوس سانگوئینوس و کنه همافیزالیس سولکاتا. از کل 1302 کنه نمونه برداری شده کنه هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم با 919 عدد (58/70%) واجد بالاترین آلودگی و کنه همافیزالیس سولکاتا با 45 عدد (46/3%) واجد کمترین آلودگی بود و بعد از کنه هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، کنه ریپی سفالوس سانگوئینوس با 200 عدد (36/15%) و ریپی سفالوس بورسا با 138 عدد (6/10%) به ترتیب واجد آلودگی بالا بودند. ضمناً بیشترین آلودگی فصلی در فصل تابستان مشاهده گردید که از لحاظ آماری با بقیه فصول تفاوت معنی دار (05/0p<) داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی تغییرات میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، قندهای محلول، ترکیبات فلاونوئیدی و آنتوسیانینی در دو گیاه هالوفیت Salsola dendroides Pall. وLimonium reniforme (Girard) Lincz. در فصول مختلف
        سپیده بخشی حسین عباس پور سکینه سعیدی سار
        در گیاهان مکانیسم‌های بیوشیمیایی و مولکولی متعددی برای مقابله با تنش شوری ایجاد شده است که‌ می‌توان به تغییر محتوای اسمولیت‌ها، افزایش میزان ترکیبات فنلی و حمایت از فعالیت فتوسنتزی اشاره کرد. این مکانیسم‌ها منجر به محصولات و فرایندهایی‌ می‌گردد که تحمل به شوری را بهبود‌ أکثر
        در گیاهان مکانیسم‌های بیوشیمیایی و مولکولی متعددی برای مقابله با تنش شوری ایجاد شده است که‌ می‌توان به تغییر محتوای اسمولیت‌ها، افزایش میزان ترکیبات فنلی و حمایت از فعالیت فتوسنتزی اشاره کرد. این مکانیسم‌ها منجر به محصولات و فرایندهایی‌ می‌گردد که تحمل به شوری را بهبود‌ می‌بخشند. لذا نظر به اینکه کار تحقیقاتی قابل توجهی در زمینه مکانیسم‌های مقاومتی گونه‌های Salsola dendroides pall وLimonium reniforme (Girard)Lincz. انجام نشده است، برای پی بردن به مکانیسم فیزیولوژیکی بردباری این گیاهان تحت تنش اعمال شده به صورت طبیعی در فصول مختلف برخی از تغییرات فیزیولوژیکی گیاهان فوق مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، گونه‌های مورد مطالعه از منطقه اینچه‌برون واقع در شمال گرگان به صورت کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سه فصل بهار، تابستان و پاییز جمع‌آوری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش دما و شوری در فصل تابستان محتوای رنگیز‌های کلروفیلی در هر دو گونه به صورت معنی‌داری کاهش یافت. میزان قند‌های محلول در اندام هوایی وریشه گیاه S. dendroides در فصل بهار نسبت به دو فصل دیگر و در گیاهL. reniformeدرفصل تابستان نسبت به فصل بهار افزایش معنی‌داری داشت. در تابستان نیز میزان ترکیبات فلاونوئیدی در اندام هوایی و ریشه گیاهان مورد مطالعه به صورت معنی‌داری در مقایسه با سایر فصول افزایش نشان داد. میزان آنتوسیانینی نیز به صورت معنی‌داری با تغییر فصل تغییر یافت، به‌طوری‌که بیشترین میزان تجمع آنتوسیانین‌ها در اندام هوایی و ریشه گیاه S. dendroides در فصل پاییز و در گیاه L. reniforme در فصل تابستان مشاهده شد که اغلب این تغییرات در ارتباط با فعالسازی فرایندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی که به گیاه امکان سازگاری تحت شرایط شوری را‌ می‌دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - تغییرات فصلی و روزانه پاسخ‌های فتوشیمیایی و آنتی اکسیدان و متابولیسم فنل در گیاه همیشه سبز یاس (Jasminum fruticans)
        قادر حبیبی
        در این پژوهش، تغییرات فصلی و روزانه فتوسنتز و متابولیسم فنلی گیاه همیشه سبز یاس (Jasminum fruticans L.) در طول 12 ماه سال مورد مطالعه قرار گرفت. سنجش پارامترهای مربوط به رنگیزه‌های فتوسنتزی و متابولیسم فنلی، تفاوت‌های آشکاری را بین مقادیر اندازه گیری شده در بهار و تابست أکثر
        در این پژوهش، تغییرات فصلی و روزانه فتوسنتز و متابولیسم فنلی گیاه همیشه سبز یاس (Jasminum fruticans L.) در طول 12 ماه سال مورد مطالعه قرار گرفت. سنجش پارامترهای مربوط به رنگیزه‌های فتوسنتزی و متابولیسم فنلی، تفاوت‌های آشکاری را بین مقادیر اندازه گیری شده در بهار و تابستان با مقادیر پاییز و زمستان نشان داد. در پاییز و زمستان، کاهش مقادیر کلروفیل a، با افزایش مقادیر کاروتنوئید و فنل برگ‌ها (بعنوان سازوکارهای موثر حفاظت نوری) همراه بود. در حالی که پارامتر بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) در زمستان نوسان روزانه نشان داد، چنین نوسانی در سایر فصول مشاهده نشد. وجود نوسان روزانه Fv/Fmتنها در روزهای زمستان، نشان داد که مهار نوری دینامیک نقش موثری در حفاظت فتوسیستم‌ها در برابر آسیب نوری بعدازظهر روز سرد زمستانی داشت. افزایش فاز O-J (فاز مربوط به تغییرات منحنی فلورسانس کلروفیل OJIP) همراه با کاهش فاز I-P نشان داد که سرمای زمستانه هر دو قسمت دهنده و گیرنده الکترون در فتوسیستم II را متأثر کرد. نتایج، وجود ارتباط بین تغییرات روزانه Fv/Fm با تغییرات روزانه پراکسید هیدروژن (H2O2) و فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) را آشکار ساخت. الگوی تغییرات روزانه فعالیت آنزیم کاتالاز در فصول گرم با الگوی تغییرات روزانه این آنزیم در فصول سرد متفاوت بود بطوریکه برخلاف فصول گرم، بیشترین میزان فعالیت کاتالاز در ساعت 15 بعداز ظهر روزهای سرد زمستان ثبت شد. افزایش فعالیت کاتالاز در ساعات بعداز ظهر روزهای سرد نشان داد که این آنزیم نقش مهمی در حفاظت فتوسیستم‌ها در این ساعات دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی تغییرات فصلی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان درسه گونه گلسنگ Lecanora muralis (Schaerer)Rebenh.، Xanthoria parietina (L.)Th.fr. و Ramalina farinacea(L.)Ach. از منطقه مغان
        مه لقا قربانلی ملاحت رهبری بیله سوار صدیقه اربابیان
        هدف از این پژوهش بررسی چگونگی سازگاری سه گونه گلسنگدرسه فصل بهار، تابستان و زمستان بود برای نشان دادن این سازگاری فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سه گونه گلسنگ از دشت مغان مورد سنجش قرار گرفت در این تحقیق گلسنگ Ramalina farinaceaوLecanora muralisاز مرکز شهرستان انگوت (شه أکثر
        هدف از این پژوهش بررسی چگونگی سازگاری سه گونه گلسنگدرسه فصل بهار، تابستان و زمستان بود برای نشان دادن این سازگاری فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سه گونه گلسنگ از دشت مغان مورد سنجش قرار گرفت در این تحقیق گلسنگ Ramalina farinaceaوLecanora muralisاز مرکز شهرستان انگوت (شهر تازه کند استان اردبیل) به‌صورت تصادفی از کوه‌ها جمع‌آوری و گلسنگ Xanthoria parietina نیز از اطراف تالاب شهرک پارس‌آباد مغان استان اردبیل به‌طور تصادفی از روی درخت جوالدوز (Catalpa bignonioides) جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی‌فنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در هر سه گونه گلسنگ در فصل زمستان (سرما) و تابستان (گرما) بیشتر از فصل بهار بود. آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و پلی‌فنل اکسیداز در دو گونه R. farinacea و L. muralis در تابستان و آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در این دو گونه در زمستان افزایش معنی‌داری داشتند و در گونه X. parietina آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در تابستان افزایش معنی‌داری نشان دادند. بنابراین با توجه به بررسی‌های به عمل آمده احتمالاً تغییرات آنزیم‌های آنتی اکسیدانی باعث سازگاری فصلی در این گونه‌ها می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - اثر تغییرات فصلی بر برخی فرایندهای فیزیولوژیکی گیاه صنوبر (Populus deltoides Marsh.)
        مژگان فرزامی سپهر محبوبه محمدی مه لقا قربانلی
        در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییرات فصلی بر برخی فرایند‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی صنوبر در منطقه لنگرود‌، نمونه‌های برگ و ریشه این گیاه در سه فصل بهار‌، تابستان و پاییز سال 1389 با چهار بار تکرار جمع آوری شدند‌. نتایج نشان داد در برگ‌ها و در فصل تابستان‌، همزمان أکثر
        در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییرات فصلی بر برخی فرایند‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی صنوبر در منطقه لنگرود‌، نمونه‌های برگ و ریشه این گیاه در سه فصل بهار‌، تابستان و پاییز سال 1389 با چهار بار تکرار جمع آوری شدند‌. نتایج نشان داد در برگ‌ها و در فصل تابستان‌، همزمان با افزایش دما و خشکی هوا‌، میزان کلروفیلa و b‌‌، قند‌های محلول و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پلی فنل اکسیداز افزایش معنی‌داری نسبت به فصل بهار نشان داد در حالیکه در مورد فعالیت آنزیم پراکسیداز‌، این افزایش معنی‌دار نبود. در ریشه میزان قند‌های محلول و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در فصل تابستان نسبت به بهار، اختلاف معنی‌داری را نشان نداد اما فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز افزایش معنی‌داری یافت‌. میزان پرولین برگ و ریشه در فصل بهار که دارای پایین ترین دما بود نسبت به دو فصل دیگر افزایش معنی‌داری داشت‌. به همین‌ترتیب میزان آهن، مس و منگنز، هم در برگ و هم در ریشه در فصل بهار نسبت به فصول دیگر افزایش معنی‌داری نشان داد. میزان تجمع آهن و منگنز در ریشه‌ها بیشتر از برگ‌ها و میزان تجمع مس در دو فصل بهار و تابستان در برگ‌ها بیشتر از ریشه‌ها بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی تغییرات فصلی دو اسمولیت پرولین و گلیسین بتائین در 3 گونه Nepeta persica Boiss. و Salvia leriifolia BENTH. و Teucrium polium L. از رویشگاه طبیعی استان خراسان رضوی
        مه لقا قربانلی فاطمه اسدالهی
        انباشته شدن اسمولیت‌ها در تنش‌های محیطی مانند شوری‌، خشکی‌، فلزات سنگین، سرما‌ و گرما به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش انباشته شدن دو اسمولیت پرولین و گلیسین بتایین در 3 گونه دارویی Nepeta persica Boiss. و Salvia leriifolia BENTH و Teucrium polium أکثر
        انباشته شدن اسمولیت‌ها در تنش‌های محیطی مانند شوری‌، خشکی‌، فلزات سنگین، سرما‌ و گرما به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش انباشته شدن دو اسمولیت پرولین و گلیسین بتایین در 3 گونه دارویی Nepeta persica Boiss. و Salvia leriifolia BENTH و Teucrium polium L.متعلق به تیره Lamiaceae از منطقه معدن مس تکنار در شهرستان بردسکن در دو فصل بهار و تابستان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که به‌طورکلی این دو اسمولیت در اندام هوایی بیشتر از ریشه تجمع می یابند و همینطور گونه Teucrium polium در بهار هر دو اسمولیت را و در تابستان گلیسین بتائین را و گونهNepeta persica در تابستان پرولین را بیشتر از سایر گونه‌ها در خود انباشته می‌کنند. همچنین در گونه Nepeta persica این اسمولیت‌ها در تابستان بیشتر از بهار و در گونهTeucrium polium در بهار بیشتر انباشته می‌شوند و گونه Salvia leriifolia نسبت به دو گونه دیگر از هر دو اسمولیت به میزان کمتری استفاده می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - Energy Conservation Potential of an Extensive Green Roof in Iran for One Year Duration
        Navid Vahdati Ali Tehranifar Fatemeh Kazemi
        The temperature of cities continues to increase because of the heat island phenomenon and the undeniable climatic change. The observed high ambient temperatures intensify energy problems in cities, deteriorates comfort conditions, put in danger the vulnerable population أکثر
        The temperature of cities continues to increase because of the heat island phenomenon and the undeniable climatic change. The observed high ambient temperatures intensify energy problems in cities, deteriorates comfort conditions, put in danger the vulnerable population and amplify the pollution problems. There are some suggested ways to reduce these issues, among them vegetated roofs are shown to be promising. This study describes energy consumption performance of an extensive modular type green roof with different plant selections using a randomized complete design in Mashhad, Iran. Nine species from three major taxonomic and functional plant groups (grasses, ground covers and sedums) namely (Agropyron cristatum, Festuca aurundinacea, Festuca ovina, Potentilla sp., Frankenia thymifolia, Vinca minor, Sedum acre, Sedum spectabile, Carpoboratus edulis) were selected. Temperature fluctuations during four seasons were recorded with three replicates. Experimental trials with growing beds without plants (bare roofs) were also used as controls. Small hand manual thermometers were placed in each module (box) and air temperature was also recorded. The results showed very significant temperature differences between the green and bare roof modules. Larger plants with higher biomasses kept temperatures more stable. Thermal comfort and energy saving was achieved using green roofs in this research and it could be well used in a large scale for growing cities and population energy requirements. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - بررسی تغییرات فصلی بر شیوع پره‌اکلامپسی طی پنج سال اخیر در بیمارستان‌های آموزشی مشهد
        رویا نصیری اکرم احمدی شادمهری
        مقدمه: پره‌اکلامپسی از علل شایع مرگ و میر مادران و نوزادان و از مسایل مهم مامایی می‌باشد. این بیماری میتواند موجب عوارض کشنده‌ای نظیر خونریزی داخل جمجمه، انعقاد داخل عروقی، ادم ریه، نارسایی کلیه و کبد وجدا شدن زودرس جفت در زن باردار گردد. هدف: هدف از این مطالعه بررسی ت أکثر
        مقدمه: پره‌اکلامپسی از علل شایع مرگ و میر مادران و نوزادان و از مسایل مهم مامایی می‌باشد. این بیماری میتواند موجب عوارض کشنده‌ای نظیر خونریزی داخل جمجمه، انعقاد داخل عروقی، ادم ریه، نارسایی کلیه و کبد وجدا شدن زودرس جفت در زن باردار گردد. هدف: هدف از این مطالعه بررسی تغییرات فصلی بر شیوع پره‌اکلامپسی طی پنج سال اخیر در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان‌های امام رضا (ع) و 22 بهمن مشهد می‌باشد. تغییرات آب و هوا و رطوبت و درجه حرارت باعث برخی تغییرات در رژیم غذایی، طرز زندگی و نوع عفونت‌های ویروسی شایع می گردد و نیز تغییرات خاص بر وضعیت دستگاه قلبی عروقی و تون عروقی محیطی می‌گردد، بنابراین برآن شدیم تا ارتباطی بین تغییرات فصل و آب و هوا با میزان شیوع پره‌اکلامپسی پیدا کنیم شاید قدمی در جهت پیش‌بینی و پیشگیری بروز بیماری برداریم. روش: این مطالعه به صورت مقطعی با بررسی کلیه زایمان‌های بالای 20 هفته و کمتر از42 هفته با استفاده از پرسشنامه انجام شد. آمار زایمان‌های هر ماه به طور جداگانه ثبت شد. در هر ماه پرونده بیمارانی که با تشخیص انواع پره‌اکلامپسی ترخیص شده‌اند بررسی گردید. داده‌های مربوط به سن مادر، وزن مادر، تحصیلات مادر، تعداد حاملگی، تعداد پاریتی، ماه LMP و لقاح، جنس نوزاد، گروه خونی مادر و نوزاد، روش زایمان برحسب پره‌اکلامپسی تحلیل گردید. بحث: از 20520 زن باردار مراجعه کننده به زایشگاه‌های بیمارستان‌ها امام رضا (ع) و 22 بهمن مشهد در سال‌های 85-80، 450 نفر (19/2%) مبتلا به پره اکلامپسی بودند که از بین این تعداد 53 درصد پره‌اکلامپسی شدید، 45 درصد پره‌اکلامپسی خفیف و 9/1 درصد ‌اکلامپسی داشتند. شیوع پره‌اکلامپسی در هر ماه بر اساس تعداد پره‌اکلامپسی به تعداد کل زایمان‌ها در هر ماه محاسبه شد و شیوع نسبی (PR) براساس شیوع در هر ماه به شیوع در ماه مرجع محاسبه شد (ماه مرجع ماهی است که کمترین شیوع را دارد). بعد از انجام آنالیزهای آماری ارتباط معنی‌داری بین سن و وزن مادر، تحصیلات مادر، تعداد حاملگی و پاریتی، سن حاملگی، گروه خونی مادر و نوزاد، جنس نوزاد، روش زایمان با شیوع پره‌اکلامپسی وجود نداشت. اما ارتباطی بین تغییرات فصل و ماه با شیوع پره‌اکلامپسی وجود داشت، به طوری که بیشترین شیوع نسبی پره اکلامپسی براساس ماه لقاح در تابستان بود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که عوامل محیطی مانند تغییرات فصل و ماه می‌توانند در اتیولوژی پره‌اکلامپسی نقش داشته باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی فون کنه های آلوده کننده ی گاو و تغییرات فصلی جمعیت آن ها در استان آذربایجان غربی
        جابر داودی ناصر حقوقی راد شهرام شاهرخی خانقاه
        کنه ها انگل های اجباری و خون خوار مهره داران، به ویژه پستانداران می باشند. این تحقیق به منظور تعیین گونه های کنه ی سطح بدن گاوها و میزان تغییرات آلودگی بر حسب سن، جنس و فصل از فروردین ماه تا اواخر اسفند ماه سال 1385 در استان آذربایجان غربی انجام گرفت. در طی این مدت در 2 أکثر
        کنه ها انگل های اجباری و خون خوار مهره داران، به ویژه پستانداران می باشند. این تحقیق به منظور تعیین گونه های کنه ی سطح بدن گاوها و میزان تغییرات آلودگی بر حسب سن، جنس و فصل از فروردین ماه تا اواخر اسفند ماه سال 1385 در استان آذربایجان غربی انجام گرفت. در طی این مدت در 21 شهر تابعه ی این استان در مجموع از 1800 رأس گاو نر و ماده با سنین مختلف، نمونه برداری به عمل آمد. برای جمع آوری کنه ها ابتدا پنبه ی آغشته به الکل به مدت چند ثانیه روی کنه ها نگه داشته شد و سپس کنه ها با پنس برداشته شده و در مخلوطی از یک قسمت گلیسیرین و نه قسمت الکل قرار داده شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، تعداد 183 رأس (16/10%) از گاوها آلوده به کنه بودند. بالاترین میزان آلودگی به کنه در خرداد ماه و کم ترین میزان آن مربوط به بهمن ماه بود. از تعداد 703 کنه ی بالغ و نوچه ی شناسایی شده به ترتیب 7 گونه کنه ی هیالوما آناتولیکم آناتولیکم (78/49%)، ریپی سفالوس بورسا (91/18%)، هیالوما آناتولیکم اکساواتوم (95/11%)، ریپی سفالوس سانگوینوس (37/13%)، درماسنتور مارژیناتوس (55/4%)، بوفیلوس آنولاتوس (71/0%) و ریپی سفالوس تورانیکوس (71/0%) بیشترین شدت آلودگی را داشتند. از نظر آلودگی قسمت های مختلف بدن گاوها به کنه، به ترتیب کشاله ران (26/50%)، پرینه (1/30%)، روی پستان (87/15%) و روی بیضه (7/3%) بیشترین فراوانی آلودگی به کنه را نشان دادند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بررسی فون کنه های آلوده کننده ی گوسفند و تغییرات فصلی جمعیت آن ها در استان آذربایجان غربی
        سهراب رسولی ناصر حقوقی راد جابر داودی حامد اهری
        این تحقیق به منظور تعیین گونه های کنه ی سطح بدن گوسفند در منطقه ی آذربایجان غربی و میزان توزیع آلودگی بر حسب سن و جنس در قسمت های مختلف بدن آنها، میزان تغییرات فصلی آلودگی و میزان شیوع آن در حیوانات مذکور انجام پذیرفت. این بررسی از اول فروردین تا اواخر اسفند ماه سال 138 أکثر
        این تحقیق به منظور تعیین گونه های کنه ی سطح بدن گوسفند در منطقه ی آذربایجان غربی و میزان توزیع آلودگی بر حسب سن و جنس در قسمت های مختلف بدن آنها، میزان تغییرات فصلی آلودگی و میزان شیوع آن در حیوانات مذکور انجام پذیرفت. این بررسی از اول فروردین تا اواخر اسفند ماه سال 1385 انجام گردید. در طی این مدت از 21 شهر تابعه استان آذربایجان غربی و در مجموع از تعداد 1800 رأس گوسفند نر و ماده ، نمونه گیری صورت پذیرفت. داده ها با استفاده از نرم افزارspss آنالیز گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که 44/13 درصد گوسفندها (243راس) آلوده به کنه بودند. بالاترین میزان آلودگی در گوسفندان مربوط به خرداد ماه و در شهر میاندوآب وکم ترین میزان آلودگی مربوط به بهمن ماه و در شهرستان شاهین دژ بوده است. در آنالیز آماری، اختلاف معنی داری، بین تعداد کنه های جداسازی شده در ماه های مختلف و فصول سال مشاهده گردید. از1200 کنه ی بالغ و نوچه ی شناسایی شده در روی گوسفندان، به ترتیب هیالوما آناتولیکم آناتولیکم (7/36%)، ریپی سفالوس بورسا با فراوانی(83/34%)، درماسنتور مارژیناتوس (75/12%)، هیالوما آناتولیکم اکسکاواتوم (41/8%)، بوافیلوس آنولاتوس (33/3%)، همافیزالیس پونکتاتا (8/2%)، همافیزالیس سولکاتا (1%)، ریپیسفالوس- سانگوینوس (83/0%) بیشترین فراوانی را داشتند و از 251 کنه بالغ و نوچه شناسایی شده، فراوانی آلودگی به کنه در قسمت های مختلف بدن گوسفندان به ترتیب در زیر دمبه (46%)، کشاله ران (22%)، سر و گردن ( 15%)، روی پستان(12%) و روی بیضه (5%) بوده که آنالیز آماری اختلاف معنی دار تعداد کنه های جداسازی شده در قسمت های مختلف بدن گوسفندان را نشان داد. تفاصيل المقالة