• فهرس المقالات تشریحی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مقایسه ساختارتشریحی–تکوینی یک گونه ازبارهنگ(Plantago lanceolata L.) در دو منطقه قائمشهر و تهران
        گلناز تجدد منور یزدانی چماز کتی فرزانه حسینی
        در این پژوهش ساختار تشریحی اندام های رویشی و زایشی گیاه بارهنگ سرنیزه ای (P.lanceolata) در دو منطقه قائمشهر و تهران، با استفاده از روش های متداول سلولی - بافت شناسی و با به کارگیری میکروسکوپ نوری بررسی و مورد مقایسه قرار گرفت. مشاهدات میکروسکوپی اندام های رویشی، ساختار أکثر
        در این پژوهش ساختار تشریحی اندام های رویشی و زایشی گیاه بارهنگ سرنیزه ای (P.lanceolata) در دو منطقه قائمشهر و تهران، با استفاده از روش های متداول سلولی - بافت شناسی و با به کارگیری میکروسکوپ نوری بررسی و مورد مقایسه قرار گرفت. مشاهدات میکروسکوپی اندام های رویشی، ساختار متداول در گیاهان دو لپه را نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد که ساختار تشریحی و تکوینی اندام های رویشی و زایشی گیاه در هر دو منطقه کاملا با یکدیگر مشابه هستند و تفاوتهای مختصر ناشی از شرایط محیطی و اقلیمی‌، مربوط به تعداد لایه های فیبر چوبی در ساقه و وجود کرک بر روی برگ می‌باشد به طوریکه تعداد لایه های فیبر چوبی بر روی آوند آبکش، در منطقه قائمشهر کمی بیشتر از منطقه تهران تشخیص داده شد و همچنین در منطقه قائمشهر بر روی برگ، کرک های ترشحی و غیرترشحی مشاهده شد ولی در منطقه تهران بندرت کرک دیده می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی اثرات تنش خشکی برساختار تشریحی گیاه نخود(Cicer arietinum L.)
        گلناز تجدد رضا طالبی سارا رضایی
        برای بررسی اثرات تنش خشکی برویژگی‌های تشریحی در دورقم نخود(کاکا و جم)، دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول براساس آبیاری مطلوب اجرا شد، در حالیکه آزمایش دوم در شرایط تنش کم آبی اجرا گردید. نتایج بررسی‌های سلول- بافت شناختی گیاهان شاهدو گیاهان تحت تنش نشان دادکه تنش أکثر
        برای بررسی اثرات تنش خشکی برویژگی‌های تشریحی در دورقم نخود(کاکا و جم)، دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول براساس آبیاری مطلوب اجرا شد، در حالیکه آزمایش دوم در شرایط تنش کم آبی اجرا گردید. نتایج بررسی‌های سلول- بافت شناختی گیاهان شاهدو گیاهان تحت تنش نشان دادکه تنش خشکی دررقم جم سبب کاهش وسعت منطقه آبکش گردیدو دسته جات آوندی به صورت مجزاتری نسبت به شاهد قرار گرفتند. دهانه آوند چوب در اثر تنش خشکی نسبت به شاهد فراخ تر شد. در برگ گیاهان تحت تنش ضخامت لایه کوتینی افزایش یافت وفاصله بین دسته جات آوندی کاهش پیدا کرد.دررقم جم تنش خشکی باعث کاهش فضای بین سلولی در پارانشیم حفره‌ای شد. تنش خشکی در دمبرگ باعث افزایش تعداد دسته -جات آوندی نسبت به شاهدشد، اما هردسته آوندی نسبت به گیاهان شاهد محدوده ی کوچکتری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی ساختمان تشریحی برگ سرخس عقابی Pteridium aquilinum در ایران
        مائده علائی فر مسعود شیدائی فهیمه کوهدار
        گونه Pteridium aquilinum متعلق به تیره Dennstaedtiaceae شامل گیاهان علفی، چند‌ساله و خشکی-زی با پراکنش جهانی می‌باشد. این گونه‌ گیاهی در نواحی شرجی و سایه‌دار به خوبی رشد می‌کند؛ از این‌رو نواحی شمالی کشور ایران یکی از رویشگاه‌های مناسب برای این گونه است. در مطالعه‌ حاض أکثر
        گونه Pteridium aquilinum متعلق به تیره Dennstaedtiaceae شامل گیاهان علفی، چند‌ساله و خشکی-زی با پراکنش جهانی می‌باشد. این گونه‌ گیاهی در نواحی شرجی و سایه‌دار به خوبی رشد می‌کند؛ از این‌رو نواحی شمالی کشور ایران یکی از رویشگاه‌های مناسب برای این گونه است. در مطالعه‌ حاضر، ساختمان تشریحی برگ در 15 نمونه از این گونه به‌وسیله‌ی روش رنگ‌آمیزی مضاعف مورد بررسی قرار گرفته‌است. در مجموع، 23 صفت کمی و 6 صفت کیفی مورد ارزیابی و اندازه‌گیری قرار گرفتند. صفاتی هم‌چون وجود اپیدرم تک‌لایه، حضور سلول-های کلانشیمی در بین اپیدرم و استوانه آوندی، وجود آوند چوبی V شکل در مرکز استوانه آوندی، آبکش دوطرفه، سلول‌های نگهبان روزنه کلیوی‌شکل و کرک‌های ساده‌ سوزنی شکل در اپیدرم تحتانی از ویژگی‌های بارز تشریحی برگ در این گونه است. نتایج محاسبات آماری چون آنالیز WARD، نحوه گروه‌بندی جمعیت‌ها و هم-چنین رسم نمودارهای PCA، تنوع صفات در جمعیت‌ها را نشان داد. از طرفی علی‌رغم در نظرگیری تاکسون‌های پایین‌تر از گونه در این گیاه در برخی از مطالعات، نتایج محاسبات آماری بر اساس ویژگی‌های ساختمان تشریحی برگ در مطالعه حاضر وجود این تاکسون‌ها را رد کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - اعتباریابی و رواسازی آزمون چندگزینه‌ای- چند پاسخ پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان زن دانشکده علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
        شیرین داوری فیض پور آذر علی نقی اقدسی غلامرضا گل محمدنژاد بهرامی
        هدف از تحقیق حاضر اعتباریابی و رواسازی آزمون چندگزینه‌ای- چند پاسخ پیشرفت تحصیلی با استفاده از روش روانسنجی بود. جامعه آماری شامل کلیه دروس ارائه شده در نیمسال دوم سال تحصیلی 95-94 در مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، به تعداد 65 کلاس درس و أکثر
        هدف از تحقیق حاضر اعتباریابی و رواسازی آزمون چندگزینه‌ای- چند پاسخ پیشرفت تحصیلی با استفاده از روش روانسنجی بود. جامعه آماری شامل کلیه دروس ارائه شده در نیمسال دوم سال تحصیلی 95-94 در مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، به تعداد 65 کلاس درس و نمونه 4 درس می‌باشد که به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار اندازه‌گیری، شامل آزمون‌های پیشرفت تحصیلی محقق ساخته برای دروس انتخابی بود که روایی محتوایی آنها به تایید 5 نفر از اساتید گروه علوم تربیتی رسید و پایایی آن‌ها از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. روایی آزمون های چندگزینه‌ای-چند پاسخ نیز از طریق بررسی همبستگی آن با سایر انواع آزمون‌ها و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون برآورد گردیده است. نتایج نشان داد پایایی آزمون های چندگزینه ای-چندپاسخ طراحی شده مناسب بوده و همچنین همبستگی بین نمرات آزمون چندگزینه‌ای-چند پاسخ با نمرات آزمون‌های تشریحی گسترده پاسخ، صحیح-غلط، کوتاه پاسخ و جورکردنی از نظر آماری معنی‌دار می‌باشد و ضرایب همبستگی به ترتیب 865/0، 628/0، 771/0 و 669/0 می‌باشد، لذا می‌توان ادعا نمود آزمون های چندگزینه‌ای-چند پاسخ طراحی شده دارای اعتبار و روایی می باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - مقایسه تاثیر روشهای سنجش(عملکردی، تشریحی و عینی) بر عملکرد دانشجویانِ رشته مشاوره و راهنمایی در درس روش تحقیق، دانشگاه آزاد اسلامی شبستر
        بهرام اصل فتاحی یوسف کریمی
        هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر روش های مختلف سنجش (تشریحی، چهار گزینه ای و عملکردی) بر میزان یادگیری در درس روش تحقیق در دانشجویان رشته مشاوره و راهنمایی بوده است. در این پژوهش 69 نفر از دانشجویان که به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی متناسب با سطوح متغیر آزمایشی ( أکثر
        هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر روش های مختلف سنجش (تشریحی، چهار گزینه ای و عملکردی) بر میزان یادگیری در درس روش تحقیق در دانشجویان رشته مشاوره و راهنمایی بوده است. در این پژوهش 69 نفر از دانشجویان که به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی متناسب با سطوح متغیر آزمایشی (روش سنجش) جایگزین شده بودند، شرکت داشتند. برای جمع آوری داده ها در خصوص میزان یادگیری دانشجویان از آزمونهای تکوینی متناسب با متغیر آزمایشی مربوطه و همچنین آزمون جامعی که متشکل از سؤالات چند گزینه ای، تشریحی و عملکردی بود، استفاده شد. آزمون جامع تهیه شده در دو نوبت(پیش و پس از شروع نیمسال تحصیلی) به اجرا درآمد و آزمونهای تکوینی در هر گروه در سه نوبت اجرا شد. تمامی آزمونهای مورد استفاده محقق ساخته بودند. برای تحلیل داده ها از روشهای آماری آزمون t، آزمون ANOVA همراه با مطالعات تعقیبی و همچنین تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در آزمون جامع (ارزشیابی براساس ترکیبی از سؤالات سه نوع روش سنجش)، تفاوت میانگین های گروههای آزمایشی عملکردی و تشریحی -هردو- با گروه آزمایشی چند گزینه ای معنی دار، ولی باهم غیر معنی دار بود. در کل بهترین نتایج از نظر میزان یادگیری(با توجه به میانگین نمرات) برای گروه آزمایشی عملکردی و ضعیف ترین نتایج برای گروه آزمایشی چهار گزینه ای به دست آمد. مقایسه های درون گروهی نشان داد که برای گروه آزمایشی عملکردی پاسخگویی به سؤالات چهارگزینه ای آسانتر از سؤالات تشریحی و برای گروه آزمایشی تشریحی پاسخ گویی به سؤالات چهار گزینه ای آسانتر از عملکردی بود. (تفاوت میانگین ها به ترتیب در سطح اطمینان 99 و 95 درصد معنی دار بود). معادله رگرسیون پیش بینی نمرات دانشجویان در آزمون جامع براساس آزمونهای تکوینی، نوع روش سنجش اعمال شده و همچنین پیش آزمون به عمل آمده از ایشان نشان داد که در این ارتباط آزمونهای تکوینی اول و دوم و همچنین روش سنجش (به ترتیب با 99 و 95 درصد سطح اطمینان) اندازه های پیش بینی معنی دار بوده ولی آزمون تکوینی سوم و پیش آزمون به عمل آمده از این لحاظ معنی دار نبودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی صفات افتراقی ساختار تشریحی برگ در تاکسونومی هفت گونه Alopecurus (Poaceae) در ایران
        محبوبه خطابخش مصطفی اسدی مجتبی خیام نکویی
        این مطالعه امکان بررسی دسته بندیهای طبیعی گونه‌های Alopecurus را بر اساس ویژگیهای تشریحی برگ فراهم می‌کند. در ایران تاکسونومی این جنس بسیار اندک بوده و ساختار تشریحی برگ در تاکسونومی آن استفاده نشده است. نمونه های7 گونه شناسایی شده از لحاظ ریختی بررسی شدند و صفات ریختی أکثر
        این مطالعه امکان بررسی دسته بندیهای طبیعی گونه‌های Alopecurus را بر اساس ویژگیهای تشریحی برگ فراهم می‌کند. در ایران تاکسونومی این جنس بسیار اندک بوده و ساختار تشریحی برگ در تاکسونومی آن استفاده نشده است. نمونه های7 گونه شناسایی شده از لحاظ ریختی بررسی شدند و صفات ریختی افتراقی مشخص شدند. همچنین نمونه ها از لحاظ ساختار تشریحی برگ در برش عرضی و اپیدرمها مورد بررسی قرار گرفتند و صفات تشریحی برگ مشخص شدند. صفات تشریحی افتراقی متمایز شدند. 38 صفت ریختی و 18 صفت تشریحی به عنوان صفات افتراقی بین گونه‌ای از لحاظ تاکسونومی عددی بطور جداگانه و مجموعا بصورت 56 صفت بررسی شدند. نتایج این تحقیق دسته بندیهای طبیعی را تایید کردند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - مترادف قرار دادن دو گونه Glaucium haussknechtii و Glaucium grandiflorum
        افسانه گران فریبا شریف‌نیا
        لاله‌کوهی یاGlaucium Mill. ، متعلق به تیره‌ی خشخاش است. تاکنون 25 گونه برای این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با حضور 19 آرایه از این جنس، یکی از مهم‌ترین مراکز پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. تحقیق اخیر، به مطالعه‌ی آرایه‌های مختلف این جنس به‌ویژه G. grandiflor أکثر
        لاله‌کوهی یاGlaucium Mill. ، متعلق به تیره‌ی خشخاش است. تاکنون 25 گونه برای این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با حضور 19 آرایه از این جنس، یکی از مهم‌ترین مراکز پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. تحقیق اخیر، به مطالعه‌ی آرایه‌های مختلف این جنس به‌ویژه G. grandiflorum و G. haussknechtii پرداخته است. ابتدا مطالعات مورفولوژیک در هرباریوم ایران انجام شد. سپس، برای اطمینان بیش‌تر به مطالعات ریز‌ریختارشناسی دانه‌های گرده و دانه‌ها پرداخته شد. جهت بررسی تشریحی از نمونه‌های تازه و هرباریومی و در اندام‌های مختلفی همچون کلاله، تخمدان، دم‌گل، ساقه و برگ‌های ساقه‌ای استفاده شد. مطالعات ما وجود صفات مشترک مرفولوژیک و اشتراک در میکرومورفولوژی دانه‌های گرده و دانه‌ها، همچنین تشابه در ساختمان تشریحی این دو گونه را تایید می‌کند. ازطرفی، صفات جداگر مناسب در فلورهای معتبر برای این دو گونه یافت نشد. بنابراین با توجه به دلایل ذکر شده، ترادف این دو گونه منطقی به‌نظر می‌رسد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - اثر تنش شوری بر رشد اندام‌های رویشی پونه معطر (Mentha pulegium L.)
        سایه جعفری احمد مجد فائزه شرعی
        با توجه به گسترش خاک‌های شور در کشور شناخت و دستیابی به گونه‌های مقاوم به شوری، باعث افزایش میزان عملکرد محصول و توان تولید می‌شود. در این پژوهش قلمه‌های گیاه Mentha pulegium L. از روستای چهارده توابع لاهیجان به تهران منتقل شدند و در گلدان و شرایط آبیاری قطره ای تحت تیم أکثر
        با توجه به گسترش خاک‌های شور در کشور شناخت و دستیابی به گونه‌های مقاوم به شوری، باعث افزایش میزان عملکرد محصول و توان تولید می‌شود. در این پژوهش قلمه‌های گیاه Mentha pulegium L. از روستای چهارده توابع لاهیجان به تهران منتقل شدند و در گلدان و شرایط آبیاری قطره ای تحت تیمارهای 20 تا 95 میلی‌مولار کلرور سدیم قرار گرفتند. ویژگی‌های ریخت‌شناسی و تکوینی اندام‌های رویشی گیاهان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد افزایش غلظت نمک موجب کلروز حاشیه ای، نکروز برگ‌ها و کاهش رشد می‌گردد. در نمونه‌های تحت تیمار 65 میلی‌مولار NaCl نوعی سازگاری دیده شد و رشد و نمو تقریباً به حالت طبیعی (مشابه گیاهان شاهد) بازگشت. مشاهدات مقایسه ای میکروسکوپی نشان داد در ریشه با افزایش غلظت نمک، قطر عناصر متاگزیلمی افزایش می‌یابد. ساقه با افزایش غلظت نمک زودتر به ساختار پسین رفت و تعداد لایه‌های سلولی و فعالیت لایه زاینده نیز افزایش یافت. در برگ با افزایش غلظت نمک آثار آبگیری ناشی از افزایش فشار اسمزی در سلولها دیده شد. قطر عناصر آوندی در تیمارهای سنگین کاهش یافت، اما در تیمار 65 میلی‌مولار نمک، قطر عناصر آوندی به حالت عادی نزدیک شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی تشریحی ساقه گونه‌های جنس Chenopodium L. در ایران
        سید محمدمهدی حمدی مریم ملک لو مصطفی اسدی طاهر نژادستاری
        جنس Chenopodium L. با حدود 15گونه در ایران به دلیل دشواری‌های مطالعات تاکسونومیک، یکی از جنس‌های پیچیده تیره Chenopodiaceae است. لذا هدف از این تحقیق بررسی، مقایسه ساختار تشریحی و ارزیابی آن صفات در تاکسونومی جنس مورد نظر است. به این منظور صفات تشریحی مختلف ساقه، مانند أکثر
        جنس Chenopodium L. با حدود 15گونه در ایران به دلیل دشواری‌های مطالعات تاکسونومیک، یکی از جنس‌های پیچیده تیره Chenopodiaceae است. لذا هدف از این تحقیق بررسی، مقایسه ساختار تشریحی و ارزیابی آن صفات در تاکسونومی جنس مورد نظر است. به این منظور صفات تشریحی مختلف ساقه، مانند ویژگی‌های ریختی، تنوع کرک، تعداد لایه‌های کلانشیم زیر اپیدرمی، پارانشیم پوستی و تعداد دستجات آوندی با میکروسکپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نتایج بدست آمده می‌توان گونه‌ها و زیرگونه‌های این جنس را به کمک صفات تشریحی از یکدیگر جدا نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بررسی ساختار تشریحی و مواد موثره کلم بروکلی در دو اقلیم مختلف
        زهره جعفری مریم دهقان زهرا کرانی
        با افزایش روز افزون مصرف گیاهان دارویی در درمان طبیعی این شاخه از طب مکمل جایگاه ویژه ایی در درمان بیماری ها پیدا کرده است . اثرات ضد میکروبی و ضد قارچی و ضد سرطانی گیاهان در ایران منشاء بسیاری از تحقیقات بوده است. از جمله این گیاهان می توان به کلم بروکلی اشاره نمود .کل أکثر
        با افزایش روز افزون مصرف گیاهان دارویی در درمان طبیعی این شاخه از طب مکمل جایگاه ویژه ایی در درمان بیماری ها پیدا کرده است . اثرات ضد میکروبی و ضد قارچی و ضد سرطانی گیاهان در ایران منشاء بسیاری از تحقیقات بوده است. از جمله این گیاهان می توان به کلم بروکلی اشاره نمود .کلم بروکلی Broccoli با نام علمی. Brassica oleracea L یکی از اعضای خانواده کلم Brassicaceaeاست. نکته مهم بررسی ثاثیر شرایط اقلیمی بر خواص این گیاه بوده و اثرات آن بر ساختار تشریحی و مواد موثره آن ، که هدف این پژوهش به شمار می رود. در این مطالعه،نمونه های دو اقلیم متفاوت اراک و تهران تهیه شده و از اندامهای رویشی و زایشی گیاه بروکلی برش گیری و در تثبیت کننده در الکل اتانول 90 درصد تثبیت شدند.سپس از نمونه ها برش گیری شده و بعد مراحل آماده سازی از جمله رنگبری و شستشو ، رنگ آمیزی شده و بکمک فوتومیکروسکوپ بررسی شدند.تهیه اسانس بکمک دستگاه کلونجر انجام شده و ترکیبات موجود در دو نمونه بکمک کروماتوگرافی گازی بررسی شدند. در این گیاه تغییرات اقلیم تاثیرات اندکی بر بافتهای مقاوم بر کلم بروکلی داشته و تنها میزان پارانشیم برگ ، تعداد آوندها در اندامهای دمبرگ، برگ،ساقه و بساک موثر بودند. مقایسه ترکیبات اسانس نیز تفاوتی با هم نداشتند.در نهایت می توان نتیجه گرفت که با توجه به مقاوم بودن این گیاه و وجود ساختارهای کرانس، می توان در اقلیم های مختلف بدون نگرانی از تغییر خواص آن به مصرف این گیاه برای مصارف دارویی پرداخت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - رابطه آلودگی هوا و ساختار تشریحی و تکوینی گیاه برگ بو ( .Laurus nobilis L) و دو آنزیم موثر بر این ارتباط
        حمیده سنائی راد احمد مجد حسین عباسپور مریم پیوندی
        چکیده هدف از این پژوهش، بررسی اثر آلاینده های هوا که از عوامل تنش زا و با دخالت انسان می باشند، بر برخی ویژگی های تشریحی و تکوینی گیاه برگ بو و ارتباط آن با دو آنزیم پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز بود. بنابراین نمونه های کاملا همسان از نظر سن و شرایط نگهداری از دو منطقه پا أکثر
        چکیده هدف از این پژوهش، بررسی اثر آلاینده های هوا که از عوامل تنش زا و با دخالت انسان می باشند، بر برخی ویژگی های تشریحی و تکوینی گیاه برگ بو و ارتباط آن با دو آنزیم پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز بود. بنابراین نمونه های کاملا همسان از نظر سن و شرایط نگهداری از دو منطقه پاک (بوستان جمشیدیه واقع در شمال تهران) و منطقه آلوده (بوستان بعثت واقع در جنوب شرقی تهران و مجاور ترمینال جنوب) انتخاب و در یک روز و در هر منطقه از 4 درختچه به عنوان 4 تکرار برداشت انجام شد. سطح برگی، نوع و تعداد روزنه، برشگیری از برگ، ساقه و ریشه انجام و میزان فعالیت آنزیم های پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز بررسی شد. فعالیت آنزیم ها، تعداد روزنه در هر میلیمترمربع برگ و سطح برگی در نمونه های منطقه آلوده افزایش قابل توجهی یافت (Pr< 0.01) و ساختار تشریحی و تکوینی تغییراتی را بروز داد، که نشان دهنده فعال شدن مکانیسم های حفاظتی در این گیاهان تحت تنش آلودگی هوا است و همچنین واکنش های مشاهده شده بعنوان واکنش های تطبیقی و جبرانی در برابر عوارض نامطلوب آلودگی هوا در نظر گرفته می شوند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - تاثیر آلودگی هوا در بخشی از شهر اراک بر ساختار تشریحی گیاه اسفناج
        زهره جعفری مریم دهقان
        اسفناج (Spinacia oleracea L .) گیاهی یکساله متعلق به خانواده Chenopodiace است که سابقه کشت آن در ایران به دو هزار سال می رسد.هدف از انجام این پژوهش بررسی تغییرات ساختار آناتومی گیاه اسفناج در بخش متراکم از هوای آلوده شهر اراک ،بوده است. نمونه های بذر گیاه اسفناج بطور هم أکثر
        اسفناج (Spinacia oleracea L .) گیاهی یکساله متعلق به خانواده Chenopodiace است که سابقه کشت آن در ایران به دو هزار سال می رسد.هدف از انجام این پژوهش بررسی تغییرات ساختار آناتومی گیاه اسفناج در بخش متراکم از هوای آلوده شهر اراک ،بوده است. نمونه های بذر گیاه اسفناج بطور همزمان در دو گروه شاهد و تحت تیمار در دو بخش با هوای سالم پارک ملی هفتاد قله اراک و در بخش متراکم پارک ایرالکو کارخانه آلومینیوم از هوای آلوده شهر مورد کشت واقع شدند .بعد از رویش برگ های لپه ای و برگ های اصلی گیاه نمونه ها در محلول گلیسیرین الکل تثبیت شدند . بعد از برش گیری و رنگامیزی مضاعف با آبی متیل و کارمن زاجی ،توسط فتومیکروسکوپ عکسبرداری و مورد بررسی تغییرات ساختار تشریحی قرار گرفتند . نتایج حاصل از بررسی تغییرات ساختار تشریحی در برگ های گیاه اسفناج حاکی از آن بود که در نمونه هایی که در بخش متراکم از هوای آلوده شهر رویش پیدا کرده بودند نسبت به نمونه های شاهد، کوتیکول ضخامت بیشتری یافته و دستگاه کرک محافظتی به فراوانی یافت شد.ساختار کلرانشیم بی نظم شده و بافت پارانشیم ذخیره ایی مملو از رسوبات کریستالی اگزالاتی شده بودند. در نهایت میتوان نتیجه گرفت که نمونه های گیاهی مربوط به هوای آلوده شهر، دچار استرس ناشی از آلودگی هوا بودند که به احتمال زیاد بر کیفیت غذایی این گیاه نیز اثرات مخربی داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی تاثیر تنش صوتی حاصل از حمل و نقل ریلی بر ساختار تشریحی ساقه گیاهان گل گندم (Centaurea hyalolepis Boiss.) و خار مریم (Silybum marianum L.)
        م کلاهی مهدی عباسپور غلامحسین فارسیان
        مطالعات فراوانی روی تنش های حاصل از عوامل محیطی مانند اشعه های مضر، عناصر سنگین، باران های اسیدی، شوری و ... بر روی گیاهان انجام گرفته است. اما تنش های ایجاد شده از امواج صوتی در گیاهان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. تکنولوژی امواج صوتی شنیدنی اخیراً در مراحل مختلف رش أکثر
        مطالعات فراوانی روی تنش های حاصل از عوامل محیطی مانند اشعه های مضر، عناصر سنگین، باران های اسیدی، شوری و ... بر روی گیاهان انجام گرفته است. اما تنش های ایجاد شده از امواج صوتی در گیاهان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. تکنولوژی امواج صوتی شنیدنی اخیراً در مراحل مختلف رشد فیزیولوژیکی گیاهان بر روی جوانه زنی بذر، رشد کالوس ها، هورمون های تحریک کننده، مکانیسم فتوسنتز و رونویسی ژن های خاص به کار گرفته شده است. هدف این تحقیق بررسی تغییرات ساختار تشریحی ساقه گیاه گل گندم (Centaurea hyalolepis Boiss)و خار مریم (Silybum marianum L.) تحت آلودگی صوتی راه آهن بود. بدین منظور برش های نمونه ی شاهد و تیمار از ناحیه ساقه به روش دستی تهیه گردید. برای رنگ آمیزی نمونه ها از روش رنگ آمیزی کارمن زاجی و آبی متیل استفاده شد. مشاهده برش ها با میکروسکوپ تحقیقاتی Olympus انجام گرفت و از نمونه ها عکس تهیه شد. بررسی های انجام شده بیانگر تغییرات قابل توجه آناتومیکی ساختار ساقه گیاه تیمار با شاهد بود. نتایج بدست آمده تغییرات قابل ملاحظه ای را در ساختار تشریحی ساقه دو گیاه در معرض آلودگی صوتی در مقایسه با گیاهان شاهد نشان داد به عنوان مثال، افزایش رنگ پذیری لایه های کامبیوم، افزایش ضخامت بافت اسکلرانشیم در ناحیه بافت چوب و افزایش تعداد لایه های کلانشیم در ناحیه هیپودرم دیده شد. همچنین امواج صوتی حاصل از حمل و نقل ریلی باعث افزایش ضخامت و تعداد لایه در بافت های استحکامی (اسکلرانشیم، کلانشیم) ساقه گیاه شدند. ساختار تشریحی گیاهان، تحت تاثیر امواج صوتی قرار گرفت و آلودگی صوتی ناشی از حمل و نقل ریلی بعنوان یک تنش محیطی می تواند بافت های گیاهان را متحمل تغییراتی می کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - ریز ازدیادی رز (Rosa hybrid. cv. Maurossia) و مقایسه تشریحی اندام‌های رویشی در گیاهان باززایی شده و زراعی
        پریسا جنوبی
        چکیده. گل رز (Rosa hybrid L.) از مهم‌ترین گیاهان زینتی و اقتصادی است که یکی از روش‌های نوین در تولید انبوه این گیاه کشت بافت است. در این تحقیق بعد از بهینه مراحل ضدعفونی سطحی ریزنمونه‌ها با هیپوکلریت سدیم، از محیط کشت MS به‌همراه غلظت‌های مختلف BA جهت استقرار ریزنمونه ه أکثر
        چکیده. گل رز (Rosa hybrid L.) از مهم‌ترین گیاهان زینتی و اقتصادی است که یکی از روش‌های نوین در تولید انبوه این گیاه کشت بافت است. در این تحقیق بعد از بهینه مراحل ضدعفونی سطحی ریزنمونه‌ها با هیپوکلریت سدیم، از محیط کشت MS به‌همراه غلظت‌های مختلف BA جهت استقرار ریزنمونه های استفاده شد. این طرح در سه تکرار و هر تکرار شامل 5 ریزنمونه به‌صورت طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. بیشترین درصد استقرار در غلظت mg l-1BA 0.2 مشاهده شد. سپس گیاهچه ها به‌منظور پرآوری به محیط کشت MS دارای غلظت‌های مختلف هورمون‌های BA، NAA و IAA انتقال یافتند. نتایج نشان داد بهینه میانگین شاخه در غلظت BA mg l-1 2 و IAA mg l-1 0.5به‌دست آمد. در بررسی اندام‌زایی غیرمستقیم، ریزنمونه های برگ به همراه دمبرگ به محیط کشت MS به‌همراه هورمون‌های BA و NAA با غلظت‌های مختلف به‌کاربرده شدند. بهینه درصد اندام‌زایی در غلظت 2 mg l-1BA و NAA mg l-1 1 مشاهده شد. همچنین گیاهچه‌ها به محیط ریشه‌زایی MS و MS/2 با هورمون‌های IBA و فلوروگلوسینول انتقال داده شدند. بهینه ریشه‌زایی در گیاهچه‌های انتقال یافته به محیط MS/2 و با غلظت هورمونی 1 mg l-1BA و 0.2 mg l-1Phl مشاهده شد. همچنین با توجه به اهمیت ریخت‌شناسی خانواده Rosaceae مطالعات تشریحی- تکوینی اندام‌های رویشی در 2 نمونه باغی و درون شیشه مقایسه و نتایج نشان داد که ساختارهای کلی در هر دو نمونه شباهت بسیاری دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تاثیر دراز مدت غلظت های مختلف نیترات روی بر ساختار تشریحی گیاه Capsicum annuum L. var California Wonder
        هلال نعمت فرح زادی صدیقه اربابیان احمد مجد گلناز تجدد
        روی (Zn) از جمله عناصر ضروری در گیاهان است که، در تقسیم سلولی، سنتز اکسین، اسیدهای نوکلئیک‌، پروتئین‌ها و نیز در متابولیسم، فتوسنتز و ساختارکوفاکتورهای بسیاری از آنزیم‌ها نقش اساسی دارد. اما در غلظت های بالا برای آن‌ها سمی می‌باشد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف روی (Z أکثر
        روی (Zn) از جمله عناصر ضروری در گیاهان است که، در تقسیم سلولی، سنتز اکسین، اسیدهای نوکلئیک‌، پروتئین‌ها و نیز در متابولیسم، فتوسنتز و ساختارکوفاکتورهای بسیاری از آنزیم‌ها نقش اساسی دارد. اما در غلظت های بالا برای آن‌ها سمی می‌باشد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف روی (Zn) بر ساختار تشریحی و برخی پارامترهای رشد گیاه فلفل دلمه‌ای (Capsicum annum L.) مورد مطالعه قرار گرفت، گیاهان از ابتدا تا انتهای دوره رویش تحت تیمارهای مختلف (0 (شاهد)، 5/2، 5، 5/7 ، 10و 15 میلی مول) نیترات روی در گلخانه با شرایط کنترل شده، کشت داده شد و آزمایش‌های لازم انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده با افزایش غلظت روی، کاهش طول ساقه و دمبرگ، سطح و تعداد برگ (پارامترهای رشد) در سطح 05/0≥P کاهش معنی داری داشت. فلز روی درغلظت های بالا اثر منفی بر رشد گیاه داشت. افزایش بافت آوندی در ساقه، دمبرگ و کاهش بافت آوندی در ریشه مشاهده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تاثیر پرتو فرابنفش بر ساختار تشریحی گیاه شمعدانی عطریPelargonium graveolens L’Her
        مرجان آذرافشان مریم پیوندی حسین عباسپور زهرا نورمحمدی احمد مجد
        گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens L′Her) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی, عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. پرتو فرابنفش اثرات متعددی بر روی گیاهان دارد و می‌تواند تغییرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی متعددی را درگیاهان ایجاد کند که در اغ أکثر
        گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens L′Her) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی, عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. پرتو فرابنفش اثرات متعددی بر روی گیاهان دارد و می‌تواند تغییرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی متعددی را درگیاهان ایجاد کند که در اغلب موارد باعث کاهش رشد می‌شود. به منظور بررسی تاثیر تابش اشعه فرابنفش بر روی ساختار تشریحی ‌اندام-های مختلف گیاه شمعدانی عطری، قلمه‌های گیاه در معرض شدت‌های متفاوت پرتو فرابنفشB- W/m2)38/0و 26/0, 12/0, 0) قرار گرفتند. بررسی ساختار تشریحی برگ, ساقه, دمبرگ و ریشه گیاهان با میکروسکوپ نوری انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تابش اشعه ضخامت برگ کاهش و ضخامت دمبرگ و ساقه افزایش معنی داری می یابد. بیشترین قطر آوند مرکزی دمبرگ و ساقه در گیاهان تیمار شده با بالاترین شدت اشعه مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که در دمبرگ و ساقه گیاهان تحت تیمار، با افزایش شدت تابش، ضخامت پارانشیم کاهش و قطر استوانه مرکزی افزایش معنی داری را نشان می‌دهد. مقایسه میانگین قطر ریشه، ضخامت پارانشیم، قطردسته آوند مرکزی و قطراستوانه مرکزی ریشه نشان داد که تغییرات در ریشه گیاهان تیمار شده با شدت‌های مختلف تابش در مقایسه با گیاه شاهد ، معنی دار نیست. با توجه به نتایج فوق به نظر می رسد که پرتو فرابنفش خصوصا در شدت های بالا بر ساختار اندام های هوایی گیاه تاثیر گذاشته اما بر ساختار تشریحی ریشه موثر نبوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - مطالعه ساختار تشریحی برگ و دمبرگ در هفت رقم انگور ایرانی
        وحید یخچی حسین عباسپور مریم پیوندی زهرا نورمحمدی
        میوه انگور (Vitis vinifera L.) یکی از محصولات گیاهی با اهمیت اقتصادی در سراسر جهان است و منبع غذایی ارزشمندی برای انسان است. این مطالعه با هدف بررسی ساختار تشریحی برگ و دمبرگ هفت رقم انگور (سیاه، فخری، منقا، عسگری، صاحبی، قرمز، یاقوتی) در منطقه بروجرد با میکروسکوپ نوری أکثر
        میوه انگور (Vitis vinifera L.) یکی از محصولات گیاهی با اهمیت اقتصادی در سراسر جهان است و منبع غذایی ارزشمندی برای انسان است. این مطالعه با هدف بررسی ساختار تشریحی برگ و دمبرگ هفت رقم انگور (سیاه، فخری، منقا، عسگری، صاحبی، قرمز، یاقوتی) در منطقه بروجرد با میکروسکوپ نوری انجام شد. ویژگی های تشریحی مختلف نظیر ضخامت برگ، قطر دمبرگ، قطردستجات آوندی رگبرگ و دمبرگ، قطریک دسته آوندی برگ و دمبرگ، ضخامت اپیدرم برگ و دمبرگ، قطر رگبرگ اصلی، تعداد دستجات آوندی دمبرگ و رگبرگ اصلی و قطرپارانشیم مغزدمبرگ بررسی شدند. طبق نتایج، بیشترین ضخامت برگ، قطر دمبرگ، قطردستجات آوندی رگبرگ و دمبرگ، قطریک دسته آوندی برگ و دمبرگ، قطرپارانشیم مغز دمبرگ و تعداد دستجات آوندی دمبرگ مربوط به رقم یاقوتی بود. در مورد صفاتی چون ضخامت برگ، ضخامت اپیدرم برگ، قطردستجات آوندی رگبرگ، قطریک دسته آوندی برگ، دستجات آوندی رگبرگ اصلی، کمترین مقدار را رقم انگور سیاه نشان داد. رقم منقا بیشترین مقدار ضخامت اپیدرم برگ و قطر رگبرگ اصلی را نشان داد. کمترین قطر رگبرگ اصلی، قطر یک دسته آوندی دمبرگ و ضخامت اپیدرم دمبرگ متعلق به رقم فخری بود. رقم عسگری بیشترین مقداردستجات‌آوندی رگبرگ اصلی و کمترین مقدار قطر دمبرگ، قطر دستجات آوندی دمبرگ و قطرپارانشیم مغز دمبرگ را نشان داد. بیشترین مقدار ضخامت اپیدرم دمبرگ را رقم صاحبی نشان داد. مقایسه ساختار تشریحی برگ و دمبرگ نشان داد تفاوت در شاخص های مورد بررسی در ارقام مختلف معنی‌دار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - بررسی ساختار تشریحی اندام‌های رویشی Cordia myxa L. (سپستان) در سه رویشگاه‌ جنوب ایران
        مریم نیکخواه صدیقه اربابیان احمد مجد فریبا شریف نیا
        درخت سپستان (Cordia myxa L.) متعلق به تیره گل گاوزبانیان می باشد که در طب سنتی و صنایع چوب از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد و گیاهی دارویی با خواص ضد باکتریایی، ضد التهاب، ضد حساسیت، ضد ویروسی و ضد سرطانی است. همچنین به عنوان گونه‌ای درختی بسیار سریع الرشد در استان‌های ج أکثر
        درخت سپستان (Cordia myxa L.) متعلق به تیره گل گاوزبانیان می باشد که در طب سنتی و صنایع چوب از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد و گیاهی دارویی با خواص ضد باکتریایی، ضد التهاب، ضد حساسیت، ضد ویروسی و ضد سرطانی است. همچنین به عنوان گونه‌ای درختی بسیار سریع الرشد در استان‌های جنوبی کشور، می‌تواند در ایجاد جنگل‌های مصنوعی، فضای سبز و کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. از آنجایی که این گونه پراکنش خوبی در رویشگاه‌های مختلف جنوبی ایران دارد، بررسی و مقایسه ویژگی‌های تشریحی اندام‌های هوایی این گیاه در سه رویشگاه‌ مختلف جنوب ایران ، از جمله اهداف این پژوهش در نظر گرفته شده است. بررسی ساختار تشریحی اندام-های رویشی نشان دهنده‌ی تفاوت ضخامت ناحیه کلانشیم ساقه، ابعاد سلول‌ها و فشردگی آنها، تفاوت ضخامت مزوفیل اسفنجی و نردبانی و همچنین وسعت ناحیه پارانشیم مغزی در رویشگاه‌های مختلف بود. در ساختار تشریحی دمبرگ نیز، ضخامت ناحیه پوست، دستگاه آوندی، دایره محیطیه و ابعاد سلول‌های چوب در بین رویشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی را نشان داد. تفاصيل المقالة