فهرس المقالات ایران مرکزی

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - اثر نوسان قطبی بر نوسان های دما و بارش فصل زمستان در ایران مرکزی
  کمال امیدوار مهدی جعفری ندوشن
  هدف از اجرای این تحقیق پیش بینی ناهنجاری های دما و بارش زمستان( دسامبر- مارس) در ایران مرکزی با استفاده از الگوهای پیوند از دور می باشد. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و مقادیر دما( کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در طول 45 سال ( 2010-1965 می أکثر

  هدف از اجرای این تحقیق پیش بینی ناهنجاری های دما و بارش زمستان( دسامبر- مارس) در ایران مرکزی با استفاده از الگوهای پیوند از دور می باشد. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و مقادیر دما( کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در طول 45 سال ( 2010-1965 میلادی) در 9 ایستگاه ایران مرکزی می باشد. پس از میانگین گیری از داده ها، سری های زمانی فصلی برای هر متغیر به صورت جداگانه ساخته شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که در فاز مثبت نوسان قطبی دمای زمستان در ایران مرکزی کاهش می یابد. همچنین مشخص شد تغییرات نمایه AO در فصل پاییز تا 25 درصد تغییرات دمای زمستان منطقه مورد مطالعه را توجیه می کند. به دلیل عدم وجود ضرایب همبستگی معنادار در اغلب ایستگاه های مورد مطالعه، می توان نتیجه گرفت بین نوسان قطبی و بارش زمستانه ایران مرکزی رابطه ای وجود ندارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - اثر نوسان قطبی بر تغییرات دما و بارش فصول سرد سال در ایران مرکزی
  کمال امیدوار مهدی جعفری ندوشن
  نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور می باشند که اثرگذاری آن ها بر اقلیم نیمکره شمالی به خصوص در فصل زمستان شناخته شده است. در این پژوهش به میزان و چگونگی ارتباط بین این نوسان اقلیمی و تغییرات بارش و دمای فصل زمستان(دسامبر-ژانویه) در 9 ایستگاه همدیدی واقع در ایران مرک أکثر

  نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور می باشند که اثرگذاری آن ها بر اقلیم نیمکره شمالی به خصوص در فصل زمستان شناخته شده است. در این پژوهش به میزان و چگونگی ارتباط بین این نوسان اقلیمی و تغییرات بارش و دمای فصل زمستان(دسامبر-ژانویه) در 9 ایستگاه همدیدی واقع در ایران مرکزی پرداخته شده است. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و داده های دمایی(کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در دوره آماری 45 ساله ( 2010-1965 میلادی) می باشد. پس از میانگین گیری از مقادیر روزانه داده های مورد استفاده سری های زمانی فصلی برای هر متغیر به صورت جداگانه به دست آمد. جهت اثبات رابطه بین نمایه AO با تغییرات دما و بارش ایستگاه های مورد مطالعه از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. از آزمون t جهت بررسی سطح معنی داری ضرایب همبستگی کمک گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه نوسان قطبی با دماهای سه گانه معکوس و بالا ترین همبستگی نمایه AO در فصل زمستان با تأخیر دو ماهه می باشد(در حدود 6/0-). بین تغییرات بارش فصل سرد سال در ایران مرکزی و نمایه اقلیمی نوسان قطبی رابطه مشخصی دیده نمی شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - کانی شناسی ،پترو گرافی و پتروژنر مجموعه آتشفشانی سهند(شمال غرب ایران)
  فرهاد پیر محمدی علی عامری احمد جهانگیری منصور مجتهدی محمت کسکین
  در منطقه جنوب شرقی تبریز،سنگهای آتشفشانی سهند با سن پلیوکواترنری در بخش شمال غربی زون ایران مرکزی رخنمون دارند.این مجموعه شاما سنگهای آذرآواری(توف و ایگنیمبریت) و گدازه ها(ریولیت،ریوداسیت،داسیت و آندریت) است که با مرز دگر شیب بر روی واحد های رسوبی با سن میوسن قرار دارد. أکثر

  در منطقه جنوب شرقی تبریز،سنگهای آتشفشانی سهند با سن پلیوکواترنری در بخش شمال غربی زون ایران مرکزی رخنمون دارند.این مجموعه شاما سنگهای آذرآواری(توف و ایگنیمبریت) و گدازه ها(ریولیت،ریوداسیت،داسیت و آندریت) است که با مرز دگر شیب بر روی واحد های رسوبی با سن میوسن قرار دارد.کانی های اصلی این سنگها شامل پلاژیوکلاز و هورنبلند می باشندکه در یک خمیره ریز بلور و شیشه ای قرار دارند.بافت داین سنگ ها پورفیری است.کانی شناسی ناهمگن ،شواهد زمین شیمیایی،صحرایی و بافتی همچون بافت غربالی در پلاژیوکلازها ،حاشیه های خلیجی در تمام بلورها،زون بندی نوسانی در پلاژیوکلازها،بالا بودن مقدار کوارتز نورماتیو و حضور آنکلاوهای کاملا گرد شده نشان دهنده این مطلب است که ماگمای اولیه در حین صعود،دچار تحولات ماگمایی از جمله تفریق،تبلور بخشی،هضم و آلایش شده است.در تحول ماگمایی سنگهای آتشفشانی سهند فرایندهای (AFC)موثر بوده و این مساله با شواهد کانی شناسی و ژئو شیمیایی قابل درک است.بررسی ترکیب شیمیایی سنگهای حدواسط تا اسیدی نشان می دهد که ماگمای تشکیل دهنده سنگ های یاد شده کلسیمی-قلیایی است و در محدوده ماگمای پتاسیم متوسط قرار میگیرند.الگوی عناصر خاکی کمیاب این سنگها به شدت تفریق یافته است و فاقد بی هنجاری منفی Eu می باشد.محیط زمین ساختی این سنگ ها در محدوده کمان های ماگمایی پس از برخورد و کمان های حاشیه قاره ای فعال قرار می گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - هیدروژئوشیمی چشمه‌های آب گرم روستای ورتون، کوهپایه اصفهان
  محمد یزدی سارا رضا حاجی پدرام ناوی
  چشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک أکثر

  چشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک های ائوسن با ترکیب کانی شناسی کربنات هایی مثل کلسیت و آراگونیت همراه کانی های اکسید و هیدروکسید آهن و کانی های رسی است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه های هیدروژئوشیمیایی، آب هر 3 چشمه منطقه جز گروه آب های خیلی شور هستند. دیاگرام شولر نشان می دهد املاح آب های منطقه بالاتر از حد طبیعی و غیر قابل شرب است. همچنین براساس دیاگرام پاپیر تیپ آب های هر سه چشمه، از نوع سولفاته و رخساره آن ها از نوع کلسیک می باشد. اندازه گیری های ژئوشیمیایی، مشخص کردن تیپ آب و مقایسه ی مقادیر بدست آمده با استانداردهای ملی و بین المللی نشان داد که مقادیر ترکیبات شیمیایی آب این چشمه ها نسبت به استانداردهای اعلام شده بیش از حد مجاز سلامتی و محیط زیست نمی باشد. این مطالعه نشان داد اگرچه این آب ها برای کشاورزی و شرب نامناسب هستند اما می توانند برای آب درمانی مفید باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - سنگ نگاری، ژئوشیمی و کانی زایی سرب در منطقه هزارآباد )آشتیان(
  علی رضا حدادپور راضیه محمدی هادی گلزار
  کانسار سرب هزارآباد در 5کیلومتری جنوب خاوری شهرستان آشتیان در استان مرکزی قرارگرفته است و از نظرتقسیماتزمین ساختی ایران، در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرارگرفته است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل آهک پلاژیکلیتیک توف سبز، لیتیک توف خاکستری روشن تا متمایل به سبز همراه أکثر

  کانسار سرب هزارآباد در 5کیلومتری جنوب خاوری شهرستان آشتیان در استان مرکزی قرارگرفته است و از نظرتقسیماتزمین ساختی ایران، در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرارگرفته است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل آهک پلاژیکلیتیک توف سبز، لیتیک توف خاکستری روشن تا متمایل به سبز همراه سنگ آهک ماسهای، مارن قرمز تا سبز کم رنگ، کنگلومراسنگ آهک، کریستال لیتیک توف خاکستری تیره، گدازههای آندزیتی و مارن سبز، گلسنگ، شیل و سنگ آهک میباشد.سنگ میزبان کانی سازی توف ها و آندزیت های ائوسن هستند. مشاهدات صحرائی و سنگ نگاری و کانه شناسی نشانه داد کهکانه زایی در منطقه غالباً از نوع پرکننده شکستگی ها وفضاهای خالی است. علاوه بر آن، کانه زایی گاهی به صورت برش و افشاندر متن سنگ نیز دیده می شود که گسترش کمتری دارند. کانه زایی در محدوده کانسار در امتداد گسل ها صورت گرفته استبه طوری که چهار رگه کانه دار با روند خاوری- باختری را می توان مشخص کرد. گسل های کنترل کننده کانه زایی خود به وسیلهگسل هایی با روند شمال شرقی- جنوب غربی که در امتداد آبراهه ها وجود دارند جابجا شده اند. به لحاظ کانی شناسی، کانه اصلیمنطقه گالن، سروزیت و اسفالریت است که در محل گسل ها با باریت قابل مشاهده است. در این پژوهش علاوه بر مطالعاتصحرائی، پتروگرافی، به منظور مطالعات ژئوشیمیائی 40نمونه سنگی از محل رگه ها، ترانشه ها و تونل حفاری و سنگ میزبانبرداشت شد. این نمونه ها به روش ICP-MSبرای عناصری مثل Pb, Zn, Ag, As, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Niتجزیهشدند. پردازش داده های ژئوشیمیائی آنومالی قوی برای Pb, Znو آنومالی قابل توجه برای عناصر Cu, Ag, As, Moنشانمی دهد. براساس نتایج تجزیه ها متوسط غلظت Pbحدود ppm 34525متوسط غلظت Znحدود ppm 6108می باشد. مقادیرناهنجاری Moنیز در بعضی از نمونهها بالا است و بیشینه مقدار آن در یکی از نمونهها تا 1182گرم در تن است. نمودارهایهمبستگی نشان می دهد که بین عناصر Pbو Agو عناصر Agو Asهمبستگی قوی وجود دارد که نشان دهنده آن است کهگالن کانی میزبان این عناصر می باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - خارپوستان ایران مرکزی
  کیوان خاکسار
  رسوبات دریایی الیگو – میوسن که در ایران مرکزی نهشته شده اند، سازند قم را تشکیل می دهند، این سازند محصول آخرینپیشروی دریا در ایران مرکزی است و بهترین رخنمون های آن در محدوده ارتفاعات مشرف بر شهرقم قرار دارد، وجود گسلها وچین خوردگی های بزرگ در این ارتفاعات موید حرکا أکثر

  رسوبات دریایی الیگو – میوسن که در ایران مرکزی نهشته شده اند، سازند قم را تشکیل می دهند، این سازند محصول آخرینپیشروی دریا در ایران مرکزی است و بهترین رخنمون های آن در محدوده ارتفاعات مشرف بر شهرقم قرار دارد، وجود گسلها وچین خوردگی های بزرگ در این ارتفاعات موید حرکات پیچیده تکتونیکی در این منطقه است. اکثر چین خوردگی ها منطقهایزوکلین هستند که باعث به وجود آمدن لایه هایی تقریبا" عمودی در محدوده مورد بررسی شده اند. مطالعات حاضر برای شناساییو رده بندی خارپوستان سازند قم انجام پذیرفته اند، خارپوستان از جمله مهمترین و فراوان ترین گروه های فسیلی موجود در اینرسوبات و نمایانگر ارتباط این محیط با دریای آزاد ند. طی این مطالعات حداقل 100نمونه فسیلی مورد بررسی قرار گرفتند و از اینمیان در نهایت 17گونه شناسایی و رده بندی شدند. اکینودرمها در بعضی از بخشها ) C1 ،Aو (C3دارای بیشترین فراوانیمی باشند، برای رده بندی نمونه های مورد بررسی، همزمان با استفاده از آخرین متدلوژی های موجود، رده بندی های کلاسیک نیزمورد توجه قرار گرفتند. همراه با نمونه های اخذ شده تعداد زیادی نمونه سنگی نیز جهت تهیه مقاطع نازک گرفته شدند که بررسیآنها کمک زیادی به تعیین سن دقیق خارپوستان کرد. مطالعه اکینودرم های سازند قم دارای اهمیت فراوانی می باشد، زیرا درالیگو – میوسن دریای ایران مرکزی که آبراهه ای طویل را تشکیل می داده، در زمانهای طولانی دارای ارتباط و تاثیر پذیری ازاقیانوس هند - آرام و دریای مدیترانه بوده است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - پژوهشی در خوانش شاخه‌های آمیختگی در فضای فردی- جمعی حیاط خانه سنتی (خانه‌های تاریخی ایران مرکزی در عهد قاجار و صفوی)
  حسنا ورمقانی
  پیکره هر اثر معماری را شاخه‌هایی خاص موجودیت می‌بخشند که نحوه سازمان‌یافتگی و آمیختگی این شاخه‌ها بر روابط خاصی که میان فضاهای اصلی و فرعی داخل بنا جاری می‌شوند، اثرگذاری دارند. شاخه آمیختگی یا مولفه ترکیبی، بخش یا جز تعیین‌کننده در موجودیتی مادی یا معنوی است که دربرگیر أکثر

  پیکره هر اثر معماری را شاخه‌هایی خاص موجودیت می‌بخشند که نحوه سازمان‌یافتگی و آمیختگی این شاخه‌ها بر روابط خاصی که میان فضاهای اصلی و فرعی داخل بنا جاری می‌شوند، اثرگذاری دارند. شاخه آمیختگی یا مولفه ترکیبی، بخش یا جز تعیین‌کننده در موجودیتی مادی یا معنوی است که دربرگیرنده تمامی موجودیت‌های فیزیکی یا کالبدی بنا، محیط آن و نیز مفهوم‌هایی است که به تعیین هویت اجتماعی بنا راه می‌برند و بررسی آن در محفلی تحلیلی، راه و روال شناخت فضای معماری است. از جمله عناصر و اجزای ساختاری خانه ایرانی، حیاط است که در ساختار فضایی مسکن از جایگاه و ضرورت ویژه‌ای برخوردار بوده و از جنبه‌های اقلیمی، عملکردی، مناسبات فرهنگی و اجتماعی حائز اهمیت فراوانی بوده است. همچنین بخش زیادى از عملکردهاى خانه متاثر از آن است. پژوهش حاضر با کاربرد روش توصیفی تحلیلی، تفسیری تاریخی و پدیدارشناسانه و با تکیه بر شواهد و قرائن تاریخی، به بررسی ویژگی‌ها و ابعاد شاخه‌های آمیختگی در حیاط خانه سنتی می‌پردازد، هویت فردی-جمعی آن را استدلال می‌نماید و در این میان، خانه‌های تاریخی ایران مرکزی در عصر قاجار و صفوی را مورد بررسی قرار می‌دهد. به‌علاوه چهار خانه تاریخی متعلق به دوره قاجار در شهرهای یزد و کاشان انتخاب شده‌اند تا با مشاهدات میدانی و بررسی‌های کتابخانه‌ای سوالات پژوهش پاسخی مصداقی پیدا کنند. سوالات تحقیق مطرح می‌کنند که؛ هریک از شاخه‌های آمیختگی در حیاط خانه‌های تاریخی دارای چه ویژگی‌ها و ابعادی است؟ و چگونه می‌توان هویت فردی-جمعی حیاط خانه سنتی را بر اساس شواهد و قرائن تاریخی استدلال نمود؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند شاخه آمیختگی کالبدی ضمن پاسخگویی به نیازهای کارکردی، پدیدآورنده سایر شاخه‌های آمیختگی فرهنگی، اجتماعی، آیینی، طبیعی و تفریح و لذت است که از طریق شکل‌دادن به قلمروهای مشترک یا منفرد و مجزا، امکان انجام کارکردهای متنوع را فراهم نموده و به پدیداری هویت فردی-جمعی حیاط خانه سنتی انجامیده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - شناخت الگوهای همدید مؤثر بر دوره های ترسالی و خشکسالی در ایران مرکزی
  مهران فاطمی کمال امیدوار مهدی نارنگی فرد خداکرم حاتمی بهمن بیگلو
  هدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی ومرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روشماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر أکثر

  هدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی ومرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روشماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر روی دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز099 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا به شناسایی عناصر اصلی تشکیل دهنده جریانهای جویپرداخته شد. در ادامه با کاربرد تحلیل خوشهای به روش پیوند وارد بر روی نمرههاو مؤلفههاالگوهای گردشی موجود خشکسالی و ترسالی شناسایی گردید. بررسی مؤلفه اصلی دورهخشکسالی نشان داد بیش از 14 درصد واریانس دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 099هکتوپاسکال با گسترش کمارتفاع جنب قطبی به عرضهای پایین همراه است که باعث جنوبیشدن مناطق پرارتفاع از قبیل پرارتفاع سیبری شده و زبانه پرارتفاع یا پرفشار بر روی منطقهپژوهش تشکیل میشود که با ریزش هوای سرد، صافی هوا و بدون ابرناکی همراه بوده و باعثایجاد پایداری، کمی بارش و بروز رخداد خشکسالی میشود. نتایج تحلیل مؤلفهی اصلی دورهیترسالی نشان داد مؤلفهی نخست با بیشترین درصد ظهور نقش اصلی در میان الگوهایگردشی دارد که گام منفی آن بیانگر پرفشار قطبی و سیبری است که دارای دو الگوی چشمگاوی جداگانه میباشند و باقیمانده مؤلفهها با توجه به گامهای منفی و مثبت کانونها نشاندهنده ناپایداریهای جوی است که از سمت دریای مدیترانه و دریای سیاه و دریای سرخ بهدرون منطقه رخنه میکنند و باعث رخداد ترسالی میشوند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - بازشناسی و توصیف گویش اردستانی
  قربانعلی ابراهیمی
  مقاله‌ی حاضر به بررسی و توصیف گویش اردستانی می‌پردازد. اردستان در شمال شرق اصفهان واقع شده است و با شهرهای گرمسار، کوهپایه‌ی اصفهان، شهرستان اصفهان، نائین، نطنز، آران و بیدگل همسایه است. گویش اردستانی در مجموعه‌ای همسان به‌نام گویش‌های مرکزی ایران قرار دارد. در مجموعه‌گ أکثر

  مقاله‌ی حاضر به بررسی و توصیف گویش اردستانی می‌پردازد. اردستان در شمال شرق اصفهان واقع شده است و با شهرهای گرمسار، کوهپایه‌ی اصفهان، شهرستان اصفهان، نائین، نطنز، آران و بیدگل همسایه است. گویش اردستانی در مجموعه‌ای همسان به‌نام گویش‌های مرکزی ایران قرار دارد. در مجموعه‌گویش‌های ایران مرکزی، گویش اردستانی به همراه گویش‌های انارکی، بهدینی، نائینی، زفره‌ای و کلیمیان یزد و کرمان جزء گویش‌های جنوب شرقی دسته‌بندی می‌شود. گویش‌های مرکزی ایران خود در مجموعه‌ی بزرگتری به‌نام گویش‌های ایرانی غربی قرار دارد. گویش اردستانی به لحاظ آوایی از گویش‌های پیچیده‌‌‌ی ایرانی است و متأسفانه به‌جز دو مقاله‌ی خارجی از هارولد بیلی و پی‌یر لکوک تاکنون کار شایان و ارجمندی درباره‌ی آن انجام نگرفته است. این پژوهش گویش اردستانی را در سه سطح آوایی، صرفی و نحوی بررسی و توصیف می‌کند تفاصيل المقالة