بررسی میزان آفلاتوکسین B1 خوراک دام وآفلاتوکسین M1 شیر خام به روش الایزا و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا

محورهای موضوعی : قارچ شناسی

شهین عشقی ¹ , جمیله سالار آملی ² , کامران میرزایی ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی سم شناسی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
2 - استاد گروه سم شناسی، دپارتمان سم شناسی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران
3 - دانش آموخته دکترای تخصصی اپیدمیولوژی.سازمان دامپزشکی کشور

تاریخ دریافت : 1400/05/16 تاریخ پذیرش : 1401/01/30 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: الایزا, کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا, خوراک دام, آفلاتوکسین, شیر,

چکیده مقاله :

قارچ‌های آسـپرژیلوس‌فـلاووس، پـارازیتیکوس و نومیوس از مهمترین گونه‌های مولد آفلاتوکسین‌هـایB1, B2, G1, G2 در مواد غذایی می‌باشند. آفلاتوکسین‌های M1 وM2 متابولیت‌های هیدروکسیله شده آفلاتوکسین‌های B1 و B2 هستند. هدف از این مطالعه بررسی میزان آفلاتوکسین B1 در جیره مصرفی دام و ارتباط آن با میزان آفلاتوکسین M1 در شیرخام تولیدی می‌باشد. 20 گاوداری صنعتی و 20 گاوداری نیمه صنعتی استان انتخاب و از خوراک و شیر خام تولیدی هر دامداری بطور مجزا نمونه برداری بعمل آمد. میزان آفلاتوکسین B1 در خوراک و M1 در شیر توسط تست الایزا رقابتی و نمونه‌هایی دارای مقادیر بالاتر از حد مجاز، جهت تایید نهایی، توسط تست کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از روش الایزا نشان داد که 35درصد از خوراک مصرفی گاوداری‌های صنعتی و 75 درصد از خوراک مصرفی گاوداری‌های نیمه صنعتی آلوده به آفلاتوکسین B1 می‌باشد که از این میزان به ترتیب 5 درصد و 15درصد از خوراک گاوداری‌های صنعتی و نیمه صنعتی دارای مقادیر بالاتر از حد مجاز می‌باشد. همچنین در ارزیابی میزان آفلاتوکسین M1 شیرهای تولیدی مشخص گردید آفلاتوکسین M1 تنها در شیر گاوداری‌هایی مشاهده می‌شود که از نظر آفلاتوکسین B1 مثبت بوده اند و این میزان در گاوداری‌های صتعتی و نیمه صنعتی به ترتیب 20 و 55 درصد بود (05/0P<). قابل ذکر است نمونه شیرهایی که دارای مقادیر بالاتر از حد مجاز بودند توسط تست تاییدی HPLC مورد سنجش قرار گرفتند که مشخص گردید هیچ یک از نمونه شیرهای تولیدی گاوداری‌های صنعتی و نیمه صنعتی دارای مقادیر بالاتر از حد مجاز نمی‌باشد. به دلیل اهمیت مصرف سرانه شیر در رژیم غذایی جامعه و از طرفی خطرات ناشی از وجود آفلاتوکسین M1 در آن، نظارت گسترده و دقیق بر روی مراکز تولید و عرضه شیر و همچنین کارخانجات تولید کننده محصولات لبنی ضروری است.

منابع و مأخذ:

1. Akbar, N., Nasir, M., Naeem, N., Ahmad, M.-U.-D., Iqbal, S., Rashid, A., Imran, M., Aslam Gondal, T., Atif, M., Salehi, B., Sharifi-Rad, J., Martorell, M., Cho, W. C. (2019). Occurrence and Seasonal Variations of Aflatoxin M(1) in Milk from Punjab, Pakistan. Toxins (Basel), 11: 574.
2. Aycicek, H., Aksoy, A., Saygi, S. (2005). Determination of aflatoxin levels in some dairy and food products which consumed in Ankara, Turkey. Food Control, 16: 263-266.
3. Bakirci, I. (2001). A study on the occurrence of aflatoxin M1 in milk and milk products produced in Van province of Turkey. Food Control, 12: 47-51.
4. Behfar, A., Nazari Khorasgani, Z., Alemzadeh, Z., Goudarzi, M., Ebrahimi, R., Tarhani, N. (2012). Determination of aflatoxin m1 levels in produced pasteurized milk in ahvaz city by using HPLC. Jundishapur J Nat Pharm Prod, 7: 80-84.
5. D'Mello, J. P. F., Macdonald, A. M. C. (1997). Mycotoxins. Animal Feed Science and Technology, 69: 155-166.
6. Gürbay, A., Aydın, S., Girgin, G., Engin, A. B., Şahin, G. (2006). Assessment of aflatoxin M1 levels in milk in Ankara, Turkey. Food Control, 17:1-4.
7. Kamkar, A. (2005). A study on the occurrence of aflatoxin M1 in raw milk produced in Sarab city of Iran. Food Control, 16: 593-599.
8. Kohian, K., Glogahi, H., Akbari, M. (2012). Evaluation of aflatoxin B1 and M1 levels in a number of foods available in food warehouses of Nezaja units in Tehran in 2011. Nurse doctor battle, 12: 12-14.
9. Lopez, C., Ramos, L., Ramadan, S., Bulacio, L., Perez, J. (2001). Distribution of aflatoxin M1 in cheese obtained from milk artificially
contaminated. Int J Food Microbiol, 64: 211-215.
10. Mahmoudi, R., Golchin, A., Hoosseinzadeh, N., Ghajarbeygi, P. (2014). Aflatoxin M1 and B1 contaminations in products of animal origin in Iran. The Journal of Qazvin University of Medical Sciences, 18: 49-59.
11. Mahmoudi, R., Norian, R. (2015). Aflatoxin B1 and M1 contamination in cow feeds and milk from Iran. Food and agricultural immunology, 26: 131-137.
12. Markaki, P., Melissari, E. (1997). Occurrence of aflatoxin M1 in commercial pasteurized milk determined with ELISA and HPLC. Food Additives & Contaminants, 14: 451-456.
13. Nakajima, M., Tabata, S., Akiyama, H., Itoh, Y., Tanaka, T., Sunagawa, H., Tyonan, T., Yoshizawa, T., Kumagai, S. (2004). Occurrence of aflatoxin M1 in domestic milk in Japan during the winter season. Food Additives & Contaminants, 21: 472-478.
14. Norian, R., Mahmoudi, R., Porfarzaneh, A., Mashatian, F., Kaboudari, A., Rahimi Pir Mahalleh, S. F., Katiraee, F. (2015). Determination of aflatoxin M1 levels in raw milk samples using ELISA and high-performance liquid chromatography in Qazvin, Iran. Journal of Mycology Research, 2: 41-48.
15. Park, D. (2002). Effect of Processing on Aflatoxin. In DeVries J, Trucksess M, Jackson L (Eds.), Mycotoxins and Food Safety (Vol. 504, pp. 173-179): Springer US.
16. Rastogi, S., Dwivedi, P. D., Khanna, S. K., Das, M. (2004). Detection of
Aflatoxin M1 contamination in milk and infant milk products from Indian markets by ELISA. Food Control, 15: 287-290.
17. Samarajeewa, U., Sen, A. C., Cohen, M. D., Wei, C. I. (1990). Detoxification of Aflatoxins in Foods and Feeds by Physical and Chemical Methods. Journal of Food Protection, 53: 489-501.
18. Siahi Shadbad, M. R., Ansarin, M., Tahavori, A., Ghaderi, F., Nemati, M. (2012). Determination of aflatoxins in nuts of Tabriz confectionaries by ELISA and HPLC methods. Adv Pharm Bull, 2: 123-126.
19. Van der Fels-Klerx, H. J., Vermeulen, L. C., Gavai, A. K., Liu, C. (2019). Climate change impacts on aflatoxin B1 in maize and aflatoxin M1 in milk: A case study of maize grown in Eastern Europe and imported to the Netherlands. PloS one, 14: e0218956-e0218956.
20. Van Egmond, H. P. (1983). Mycotoxins in dairy products. Food Chemistry, 11: 289-307.
21. Van Egmond, H. P. (1993). Rationale for regulatory programmes for mycotoxins in human foods and animal feeds. Food Additives & Contaminants, 10: 29-36.
22. Yunus, A. W., Imtiaz, N., Khan, H., Ibrahim, M. N. M., Zafar, Y. (2019). Aflatoxin Contamination of Milk Marketed in Pakistan: A Longitudinal Study. Toxins (Basel), 11: 110.