بررسی عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ های كرچك

محورهای موضوعی : توليد محصولات زراعي

علي صيادي ¹

1 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد خوي، دانش آموخته كارشناسي ارشد زراعت، خوي، ايران

تاریخ دریافت : 1388/10/10 تاریخ پذیرش : 1389/02/10 تاریخ انتشار : 1389/04/10

کلید واژه: روغن, ژنوتیپ, عملکرد و اجزای عملکرد, کرچک,

چکیده مقاله :

به منظـور ارزیابی خصوصیات رویشی، عملکــرد، اجــزای عملکرد و مقدار روغن 12 ژنوتیپ کرچک در شرایط اقلیمی استان آذربایجان شرقی آزمـایشی در قالب طـرح بلوکهای کامل تصـادفی در سه تکـرار طی سـال زراعی 1387- 1386 در هادیشهر شهرستان جلفا اجرا و صفات تعداد دانه در خوشه اصلي و خوشههاي فرعي درجه يك، وزن دانـه خوشه اصلی و خوشههای فرعی درجه یک، درصد و میزان عملکرد روغن، وزن صد دانه در خوشه اصلی و خوشههای فرعی درجه یک، عملکرد دانه، بیولــوژیک و شاخص برداشـت دانـه اندازهگیـری شـدند. نتــایج حاصله نشـان دادند که ژنوتیـپها از نظر عملکرد دانه، روغن و اکثــر صفات اندازه گیری شده از لحاظ آماری اختلاف معنیداری با همدیگر دارند و تنوع ژنتیکی میان آنها قابل مشاهده است. ژنوتیپ آشتيان 1 در اکثر صفات، به جز وزن صد دانه در خوشه اصلی و خوشههای فرعی درجه یک، درصد روغن و شاخص برداشت، نسبت به سایر ژنوتیپها به طور معنی داری بالاتر بود. از نظر درصد روغن، ژنوتیپ های شهرضا 1 و آشتيان 2 به ترتیب با 88/52 و 48/52 بالاترین مقـدار را به خود اختصاص دادند. به دلیل پایین بودن عملکـرد دانه در ژنوتیـپ شهرضا 1، عملکرد روغن نیز پایین بود. ولی، در ژنوتیپ آشتيان 2 درصد بالای روغن، عملکـرد پایینتر دانه را جبـران و این ژنوتیپ نیز مانند ژنوتیپ آشتيان 1 در عملکرد روغن نسبت به سایر ژنوتیـپها برتـری داشت. با توجه به نتـایج به دست آمـده در این آزمایش چنین به نظر میرسد میتــوان ژنوتیـپهای آشتيان 1، آشتيان 2 و شهرضا 2 را جهت کشت در منطقه مورد آزمایش و مناطق مشابه توصیه نمود.

چکیده انگلیسی:

To evaluate the growth characteristics , yield , its components and oil content of castor bean (Ricinus communis L.) genotypes in East Azerbaijan an experiment was conducted as randomized complete block design with three replications during 2007 – 2008 in Hadishahr of Jolfa. Seed weight per plant on main and secondary spike, oil yield and its percentage, 100 seeds weight per main and secondary spike, biological yield and harvest index were assessed. The results showed that seed and oil yields and most of characteristics were significantly different among castor bean genotypes. Ashtiyan 1 had higher values for most traits except 100 seeds weight per main and secondary spike, length of main stem, oil percentage and harvest index, with respect to other genotypes. Oil percentage, was higher in Shahreza 1 and Ashtiyan 2 genotypes than other genotypes. Low oil yield of Shahreza 1 genotypes was due to low seed yield. But in Ashtiyan 2 genotype high oil percentage amends low seed yield and this genotype like genotype Ashtiyan 1 had preference with respect to other genotypes in oil yield. It seems that Ashtiyan 1, Ashtiyan 2, and Shahreza 2 genotypes are suitble for cultivation in Hadishahr areas.

منابع و مأخذ:

 Anjani, K. 2005 . Purple – coloured castor – a rare multiple resistant morphotype . current Science. Vol .88 , No.2.
 Dorairaj, M.S,. M. Kandasami,. S. Palaniswamy and S.V. Muhammad. 1973. Correlation studies in Ricinus communis L. within inbreds and hybrids. Madras Agricultural Journal 60:1481-1485.
 Hooks,J.A,. J,H, Williams and C.O. Gardner. 1971. Estimates of heterosis from a diallel cross of inbred lines of castors, Ricinus communis L. Crop Science. 11: 651-655.
 Iran Negad, H., M.Poshtkohi., P.Piry. and Z.Javan Mardi.2007. Agronomy of oil drug plants of hemp-seed, linseed and castor. Pardis Aboreihan Tehran University Publishher. Pp 128. (In Persian)
 Koutroubas, S.D,. D.K. Papakosta and A. Doitsinis . 1999 . Adaptation and yielding ability of castor plant (Ricinus communis L.) genotypes in a Mediterranean climate. European Journal of Agronomy. 11: 227-237
 Kumar, P.V,. Y.S. Ramakrishna and V. Ramana.1997. Influence of moisture, thermal and photoperiodics regims on productivity of castor beans. Agricultural and Forest Meterology,. 88: 279 – 289 .
 Laureti, D,. A.M. Fedeli,. G.M. Scarpa and G.F. Marras.1998. Performance of castor (Ricinus communis L.) cultivars in Italy. Industrial Crops and Products
Volume 7, Issues 2-3, Pages 91-93
 Rezvani Mogghadam. P., J.Norozpour, and A.Mohhammad Abadi.2004. Survey of morphological Characteristcs, grain yield and oil of castor bean in plant densities and irrigation different intervals. Journal of Crop Researches of Iran. 2(1) : 1-12 pp (In Persion)
 Sarmadnia, G.H.,and A.Koocheki. 1997. Crop Physiology. Jahad Daneshgahi Mashhad Publisher. Pp 468. (In Persian)
 Sarwar, G and M.B. Chaudhry.2008. Evaluation of castor (Ricinus communis L.) induced mutants for possible selection in the improvement of seed yield. Spanish Journal of Agricultural Research. 6 (4): 629 - 634.
 Shaheen, A.M. 2002 . Morphological variation within Ricinus Communis L. in Egypt : fruit, leaf, seed and pollen. Pakistan Journal of Biological Science . 5(11) : 1202 – 1206
 Sreedhar. C and M. Yakadri. 2000. Sowing date and genotype effects on performance of rabi castor( Ricinus communis L.) in alfisols. Journal of Research ANGRAU. Acharya N G Ranga Agricultural University
 Thatikunta,R.V. 2001. Path coefficient analysis in castor (Ricinus communis L.). Agricultural Science Digest 21(1) .
 Tongoona, P. 1992. Castor (Ricinus communis L.) research and production prospects in Zimbabwe. Industrial Crops and Products . 1(2-4): 235-239
 Zimmerman, L.H. 1959. Relationships of dawarf – internode gene to several important agronomic characters in castor beans. Agron. J.49:4-251