اثربخشی موسیقی¬درمانی بر رفتارهای سازشی و احساس تنهایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم
محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان
1 - دانشجوی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد واحد کاشمر
2 - دکترا تخصصی مشاوره، مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان و غیر انتفاعی
کلید واژه: موسیقی¬درمانی, رفتارهای سازشی, احساس تنهایی, اوتیسم.,
چکیده مقاله :
موسیقی درمانی به عنوان یک رویکرد درمانی شناخته می شود که از ویژگی های ذاتی موسیقی برای بهبود رفتارهای اجتماعی و ارتقای سلامت روح و جسم استفاده میشود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی موسیقیدرمانی بر رفتارهای سازشی و احساس تنهایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است. روش پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و با توجه به ماهیت و اهداف در زمره پژوهش‌های آزمایشی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون است. جامعه مورد نظر شامل کلیه کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، مراجعهکننده به مرکز اوتیسم آوا شهر مشهد میباشد. برای انتخاب نمونه 30 نفر به صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش، جلسات آموزشی؛ آموزش موسیقی درمانی را هفتهای یک بار، توسط محقق دریافت کردند. بعد پایان جلسات از دو گروه آزمایش و گواه پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازهگیری در این پژوهش شامل: پرسشنامه رفتار سازشی وایلنلند (1999)، پرسشنامه احساس تنهایی آشر و همکاران (1984) و پروتکل آموزشی موسیقیدرمانی خانجانی و خاکنژاد (1395) و پژوهش ذبیحی، اسدزاده و حسین مردی (1394) میباشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد موسیقی درمانی بر رفتارهای سازشی و احساس تنهایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مؤثر است.
Music therapy is known as a therapeutic approach that uses the inherent characteristics of music to improve social behaviors and improve mental and physical health. The purpose of this research is to investigate the effectiveness of music therapy on the adaptive behaviors and feelings of loneliness of children with autism spectrum disorder. The method of the present research is practical in terms of its purpose, and according to its nature and objectives, it is among experimental researches of semi-experimental type with pre-test-post-test design. The target population includes all children with autism spectrum disorder, referred to Ava Autism Center in Mashhad. To select the sample, 30 people were selected by purposeful sampling and were randomly divided into two experimental groups (15 people) and control group (15 people). test group people, training sessions; They received music therapy training once a week by the researcher. After the end of the sessions, there were two test groups and a post-test test. The measurement tools in this research include: Weilenland Compromising Behavior Questionnaire (1999), Asher et al.'s Loneliness Questionnaire (1984) and Khanjani and Khak-Najad's Music Therapy Educational Protocol (2015) and Zabihi, Asadzadeh and Hossein Mardi's research (2014). ) is Univariate and multivariate covariance analysis were used to analyze the data. The findings of the research showed that music therapy is effective on the compromising behaviors and feelings of loneliness of children with autism spectrum disorder.
ابوذری، حسین؛ رشیدپور، پروانه و فتحی¬نژاد، ریحانه (1397). تأثیر موسیقی درمانی بر کاهش درد و استرس و احساس تنهایی سالمندان شهر یزد. دومین کنفرانس بین¬المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی.
ارجمندنیا، علی¬اکبری؛ عباسی، فرشته؛ دادور، الناز؛ جعفری، فاطمه و سلیمانی، شهرام (1400). تاثیر موسیقی¬درمانی مبتنی¬بر فعالیت¬های ریتمیک بر ادراک دیداری حرکتی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. نشریه پرستاری کودکان، (2) 8، 32-24.
تقوایی¬یزدی، مریم (1399). بررسی رابطه شیوه¬های فرزندپروری با احساس تنهایی و اختلالات رفتاری درون¬نمود و برون نمود والدین-دانش¬آموزان. فصلنامه علمی روانشناسی تربیتی، (11)4، 54-38.
آقایی¬نژاد، جان بابا، کریمی، محمد و فرامرزی، سالار (1392). تأثیر یک دوره فعالیت منظم ورزشی بر بهبود رفتار سازشی دانش¬آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر. رشد و یادگیری حرکتی ورزشی، (6) 4، 529-511.
آهی؛ محدثه (1395). موسیقی و احساس از دیدگاه نظریه¬های تجلی، احساس و تحریک. پژوهش¬های علوم انسانی نقش جهان، (8)1، 50-39.
بهرامی¬فر، پدرام (1401). اثربخشی موسیقی درمانی بر کاهش احساس تنهایی و بازداری هیجانی بیماران دارای اختلال افسردگی شهر تهران. فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، (1) 8، 69-53.
جوكار، بهرام؛ سليمي، عظیمه (1390). ویژگی¬های روان¬سنجی فرم كوتاه مقياس احساس تنهايي اجتماعي و عاطفي بزرگسالان. مجله علوم رفتاری، (2) 6، 318-310.
حسین¬خانزاده، عباسعلی؛ ایمن¬خواه، فهیمه (1395). نقش ترکیبی موسیقی به همراه بازی در تحول اجتماعی، جسمی و رفتاری کودکان با اختلال طیف اوتیسم. تعلیم و تربیت استثنایی، (4) 16، 47- 59.
حقیقی¬آزاد، فرناز (1398). نقش موسیقی درمانی بر ارتباط موثر، افسردگی، احساس تنهایی و اضطراب مددجویان مرکزتوانبخشی معلولین و سالمندان سردهای سراب. سومین کنفرانس بین المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی.
خانجانی، زینب؛ خاک¬نژاد، زهرا (1395). تأثیر موسیقی¬درمانی غیرفعال بر نشانه¬ها نارسایی ارتباطی و تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به طیف اوتیسم. فصلنامه سلامت روانی کودک، (5) 3، 79-58.
خوش¬کنش، ابوالقاسم؛ فلاح زاده، هاجر؛ انجم شعاع، بهاره و قنبری، سعید (1395). ویژگی¬های روان¬سنجی نسخه فارسی مقیاس احساس تنهایی کودک در دختران دبستانی شهر کرمان. مجله روانپزشکی و روانشناسی.
ذبیحی، رزیتا؛ اسدزاده، حسن و حسین¬مردی، نرگس (1394).تأثیر شنیدن موسیقی (ریتمیک و ملودیک) بر توجه و تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت¬های اجتماعی کودکان پیش¬دبستانی. فصلنامه مشاوره و روان¬درمانی، (14) 4، 72-52.
شیبانی تذرجی، فاطمه؛ پاکدامن، شهلا (1389). تأثیر موسیقی¬درمانی، خاطره¬گویی و انجام فعالیت¬های دلخواه بر کاهش احساس تنهایی سالمندان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، (3) 4، 78-60.
فرهنگي، علي اكبر (1402 ). ارتباطات انساني. تهران: موسسه خدمات فرهنگي رسا.
گنجی، مهدی؛ گنجی، حمزه. (1401). راهنمای کامل تغییرات و نکات ضروری DSM-V. تهران: نشر ساوالان.
مهرجو، پروانه (1390). نگاهی به تفاوت بازی کودکان عادی و استثنایی. فصلنامه تعلیم و تربیت استثنایی، (8) 3 ، 55-48.
America Psychiatric Association. (2014). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). Seyed Mohammadi Y. (Persian translator). Fifth edition. Tehran, mental publication
Atencia-Dona L. Mateos-Moreno D, (2013). Effect of combine ance/movement and music therapy on young adults diagnosed with servere autism. Arts sychother. ;40(5):465-72.
Cooper, B., & Widdows, N. (2004). Knowing yourself knowing others: Activities that teach social skills (p. vi) Norwalic, CT: Instant Heip Press
Delavar, a (2014). Applied probability and statistics in psychology and educational sciences. Tehran: roshd.
Draper EA. (2020). Teaching Students with Autism Spectrum Disorder: Strategies for the Music Classroom. General Music Today. ;33(2):87-9.
Durrani, H. (2014). Facilitating Attachment in Children With Autism Through Art Therapy: A Case Study. Journal of Psychotherapy Integratio American Psychological Association. 24(2): 99 –108.
Elhageen, A. A. M. (2008). Effect of interaction between parental treatment styles and peer relations in classroom on the feelings of loneliness among Deaf Children in egyptianschools. Doctoralthesis.Eberhar d – Karls-university.
Hackett S, Morison CJ, Pullen C. (2013). Aretrospective practice based Evaluation of music therapy: A singlecase study of a four–year–old girl With Rett syndrome–Rebecca’s story. Arts Psychother. 40: 473-477.
Heinrich, L. M., & Gullonca. E. (2016). The effects of maternal depression children: clinical psychology Review .10.329-335.
Heward, W. (2018). Adaptive behavior. Exeptional children. Wiki Answers. Publication.
Jaschke. A.C. (2019). Music therapy on impulsivity and visual motor perception in children with autism spectrum disorder. Vision Research. 17 (4): 102-119.
Kidd, S. A. (2004). The walls were closing in, and we were trapped: A qualitative analysis of street youth suicide. Youth Society, 36 (1), 30-55.
Kim, O., Byeon, Y. S., & Kim, J. H. (2011). Loneliness, Depression and Health Status of the Institutionalized Elderly in Korea and Japan. Journal of Asian Nursing Research, 3, 63-70.
Koegel, R. L, & Koegel, L. K. (2017). Pivotal Response Treatments for Autism: Communication, Social, & Academic Development. Baltimore: H. Brookes.
Koegel, R. L, & Koegel, L. K. (2017). Pivotal Response Treatments for Autism: Communication, Social, & Academic Development. Baltimore: H. Brookes.
Lundqvist, L.-O., Andersson, G., & Viding, J. (2009). Effects of vibroacoustic music on challenging behaviors in individuals with autism and developmental disabilities. Research in Autism Spectrum Disorders, 3(2), 390–400.
Martinez, C. K., & Betz, A. M. (2013). Response interruption and redirection: Current research trends and clinical application. Journal of Applied Behavior Analysis, 46 (2), 549-554.
Pater, M., Spreenb, M,. & van Yperen, T. (2022). Music therapy for children on the autism spectrum: Improved social interaction observed by multiple informants across different social contexts. NORDIC JOURNAL OF MUSIC THERAPY, VOL. 32, NO. 1, 29-47.
Peplau, L. A. & Perlman, D. (2016). Perspective on loneliness. In L. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness (pp. 1-18). New York: John Wiley & Sons.
Richman, S. (2017). Raising a Child with Autism. London: Jessica Kingsley.
Schweizer, C. (2020). Art Therapy for Children Diagnosed with Autism Spectrum Disorders: Development and First Evaluation of a Treatment Programme. University of Groningen.
Schweizera, C., Knorthb, E.J., van, A., Yperenb, T.A., & Spreena, M. (2019). Evaluation of ‘Images of Self,’ an art therapy program for children diagnosed with autism spectrum disorders (ASD). Children and Youth Services Review, 116(4): 1 – 10.
Simpson K, Keen D, Lamp J. (2013). The use of music to engage children with autism in a receptive labeling task. Orginal research article. Research In autism spectrum disorders. 7: 1489-1496.
Williams, D. L., Mazefsky, C. A., Walker, J. D., Minshew, N. J., & Goldstein, G. (2014). Associations between conceptual reasoning, problem solving, and adaptive ability in high-functioning autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 44(11), 2908-2920