تأثیر جهانی‌شدن اقتصاد بر جایگاه ژئواکونومیک ایران در منطقه آسیای جنوب غربی

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

گارینه کشیشیان ¹ , سیامک سیار ²

1 - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

تاریخ دریافت : 1395/01/19 تاریخ پذیرش : 1395/01/19 تاریخ انتشار : 1395/01/01

کلید واژه: جهانی‌شدن اقتصاد, ژئواکونومی ایران, منطقه جنوب غربی آسیا, منطقه‌گرایی, همگرایی و توسعه اقتصادی,

چکیده مقاله :

جهانی‌شدن بارزترین وجه تمایز جهان دیروز و جهان امروز است. جهانی‌شدن اقتصاد که یکی از ابعاد جهانی‌شدن است، می ‌تواند در گسترش فناوری و انتقال آن به کشورهای درحال توسعه و نقل‌و‌انتقال سریع سرمایه و منابع مالی نقش مؤثری ایجاد کند. تلاش شرکت‌های فراملیتی برای توسعه و یکپارچگی بازارهای خود و گسترش مبادلات تجاری در راستای گسترش و تعمیق وابستگی‌ های متقابل بین کشورهای منطقه و اقتصاد ملی آنان می ‌تواند با برداشتن بسیاری از موانع تجاری موجود در جهت مقررات‌ زدایی و ایجاد اقتصادی باز از نتایج جهانی‌شدن اقتصاد باشد. موقعیت ژئواکونومیک ایران در منطقه جنوب غربی آسیا به‌عنوان تولید‌کننده انرژی، بازیگر تسهیل ‌گر توزیع و یا یکی از حلقه ‌های مکمل این نظام اقتصادی می‌ تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در منطقه آماده کند. در این راستا با فراهم‌ساختن زیرساخت‌های اقتصادی، افزایش هر چه بیشتر ظرفیت‌های تولید و رشد و پیشرفت صنایع نفت و صنایع وابسته به آن را فراهم می‌کند. عواملی چون مشارکت در توزیع و گسترش فناوری و انتقال ذخایر، توسعه، تولید و افزایش ظرفیت تولید ناخالص ملی و رشد شاخصه‌های توسعه می‌تواند اقتصاد کشور را در سایه جهانی‌شدن به‌سوی اقتصادی پویا پیش ببرد. در این مقاله تأثیر جهانی‌شدن اقتصاد در منطقه جنوب غربی آسیا بر جایگاه ژئواکونومیک ایران، با روش همگرایی مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع‌آوری اطلاعات توصیفی – تحلیلی است.

چکیده انگلیسی:

Abstract Globalization is the major difference between today and previous era. Having an international economy which is sign of globalization could have a significant impact in expanding technology and transferring it to other developing countries which in turn resulting in asset and financial exchanges. An indication of globalized economy is perceived in efforts of international companies to elaborate and expand their transactions in order to connect their economy and countries where removing legal barriers lead to free economy. The geo-economical position of Iran in south west Asia as an energy distributor and its role could be regarded as a ring in international economy for effective investment in the region. Therefore, by establishing economic fundamentals, improving the production and enhancing oil industry and its connected enterprises growth of economy takes place. Without no doubt parameters such as contribution in distribution, developing technology, transferring resources, improving GDP and growth of other factors of development will move Iran’s economy toward a dynamic one. In this article, the effect of economy globalization in south west Asia with respect to Iran’s Geo-economical position was studied where converging approach was applied.    

منابع و مأخذ:

منابع:

اخوان زنجانی، داریوش (1381). جهانی‌شدن و سیاست خارجی. تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه،  1381،  ص 75

جعفری ولدانی، اصغر (1382). روابط خارجی ایران، تهران، انتشارات آوای نور، 1382

جعفری ولدانی، اصغر (1380). جهانی‌شدن اقتصاد و جایگاه ایران. فصلنامه سیاست و پژوهش‌های اقتصادی،  دوره4،  شماره 20، ص158-139

دویچ، کال، کیوهن، رابرت (بی تا). نظریه های روابط بین الملل. مترجم:وحید بزرگی، جلد دوم ، تهران، نشر ماجد،

دهقانی، محمود (1386). ابعاد پدیده جهانی شدن. فصلنامه اقتصاد سیاسی بین‌المللی در عصرجهانی شدن. دوره 3، (شماره 7، 1386)

1375، ص 735

رحیمی، غلامعلی (1388)، آثارکاهش بهای جهانی نفت‌خام بر سرمایه‌گذاری‌ها در این صنعت، نشریه اطلاعات سیاسی_اقتصادی، شماره 260-259، ص 229-220

رضائی میرقائد، محسن و مبینی دهکردی، علی (1385). ایران آینده در افق چشم انداز. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 1385، ص 310.

روزنا، جیمز (بی تا).پیچیدگی‌ها و تناقض‌های جهانی‌شدن، مترجم: احمدصادقی(1378). فصلنامه سیاست خارجی. دوره4،  شماره52،  ص1034 -1019

شجاع، مرتضی (1386). رقابت‌های منطقه‌ای ایران و عربستان و موازنه نیروها در خاورمیانه،  نشریه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، سال21، شماره 240،  ص 54-40

عزتی، عزت اله (1382). ژئوپلتیک در قرن 21. تهران، انتشارات سمت، 1384؛ ص 34

-  قریب، حسین (1393). دولت عقلانی ،  تهران، نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1393، ص362-330

–گل محمدی، احمد (1381). جهانی شدن ، فرهنگ ، هویت. تهران، نشرنی، 1381، ص64

- مبینی دهکردی ، علی ، واخوان، ابوالفضل(1386). الگوی همکاری چندبعدی موج مشترک توسعه منطقه ای امنیتی برسند چشم انداز 1404. فصلنامه نگرش راهبردی، ویژه نامه سند چشم انداز-راهبردمنطقه گرایی، دوره 4، شماره87،ص 56-11

- مجتهدزاده؛ پیروز (1376). جغرافیا و سیاست در دنیای واقعیتها، نشریه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 12،  شماره132، ص 88

- نش، کیت (بی تا). جامعه شناسی معاصرجهانی شدن،سیاست،قدرت. مترجم: محمدتقی دلفروز(1380)، تهران، انتشارات کویر، 1380، ص 75

- نصری، قدیر (1384) . نفت ومعمای امنیت در خاور میانه جدید، فصلنامه راهبردفاعی، شماره7، بهار84 

-ولی قلی زاده، علی؛ ذکی، یاشار(1387). بررسی و تحلیل جایگاه ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی ایران برای کشورهای CIS، فصلنامه ژئوپلتیک، سال چهارم، شماره3، پاییز و زمستان 1387، ص 56-21

-ویلیامز، مارک (بی تا). بازاندیشی درمفهوم حاکمیت: تاثیرجهانی شدن برحاکمیت دولت، مترجم: اسماعیل مردانی گیوی، اسماعیل (1379). فصلنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، (دوره11و12،) شماره159، ص141-132