تبیین هویتی از ساختار تخاصم در روابط ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

فاضل فیضی ¹

1 - استادیار روابط بین الملل، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

تاریخ دریافت : 1398/02/23 تاریخ پذیرش : 1399/12/14 تاریخ انتشار : 1399/12/14

کلید واژه: آمریکا, روابط خارجی, انقلاب, ایران, تخاصم, هویت و سیاست خارجی,

چکیده مقاله :

وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشور و منطقه ای که جزیره ثبات آمریکا تلقی می شد، با اهداف و منافع این کشور هماهنگی نداشت. به گونه ای که با تسخیر سفارت این کشور بعنوان لانه جاسوسی از سوی دانشجویان پیرو خط امام(ره)، ایالات متحده ضمن قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران، طیفی از اقدامات خصمانه را علیه ایران اتخاذ کرد که تا کنون نیز بعد از گذشت چهل سال ادامه داشته است. در این تحقیق ضمن بازشناسی موانع تحول روابط دو کشور، تضاد منافع آنها را از منظر هویت و هنجارهای مقوم هویت که مورد تاکید نظریه سازه انگاری در روابط بین الملل است، بررسی نموده و بیان می نماییم که اگر چه در برهه هایی در موضوعات مشخص و معین، مذاکرات محدود و موردی بین دو کشور صورت گرفته است، اما بدلیل تضاد هویتی آنها امکان تغییر بنیادین در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا وجود ندارد.

چکیده انگلیسی:

Identity Explanation about the Conflicts Structure in the Relation of United State of America and Islamic Republic of Iran Abstract The occurrence of the Islamic revolutionary of Iran in 1357, it was a occurrence that its identity discourse in foreign policy ( discourse of revolutionary idealism) was based on discourse elements such as autonomy, fighting against imperialism and colonial powers and support of liberator movements. Basically creation this kind of discourse in a country and region that was regarded as a stable island for United State of America was not concerted with aim and interests of U.S. conquering the embassy of U.S. by the students of follower of Imam Line, U.S disconnected its diplomatic relation with Iran as well as undertake a wide range of hostile actions against Iran that was continued in past four decade up to this time. In this research meanwhile we study on the obstacle of the evolution of two state relations, we try to study the conflict of their interests from the viewpoint of identity and norms that appraise their identity, as it is emphasized on constructive theory of international relations. Finally we conclude that although in some certain and defined cases were holed limited negotiations between two states, because of coflictual identity ,there is not any possibility to fundamental change the relation of Iran and United State of America.

منابع و مأخذ:

• آزادی، افشین؛ ترابی، محمد و حیدرپور، ماشاءالله (1399). «جمهوری اسلامی ایران و فضای مجازی؛ راهکارهایی برای حل چالش‌ها»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال ششم، شماره 3، صص 147-178.


• امیر احمدی، هوشنگ (1386). دموکراتها بهتر از جمهوری خواهان، تهران: شهروند امروز، شماره 4.


• ایندایک، مارتین (۱۳۷۸). سخنرانی «مارتین ایندیک» در انجمن آسیایی آمریکا در اکتبر ۱۹۹۹ در نیویورک، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره ۱۹.


• برزگر، کیهان (1385). «تضاد نقشها: بررسی ریشه های منازعه ایران و آمریکا بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر»، فصلنامه راهبرد، شماره ۳۹.


• بورمبرگ، دانیل، آیا ابهام در روابط ایران و آمریکا پایان می یابد؟ (۱۳۸۱). ترجمه نادر پور آخوندی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پنجم، شماره سوم و چهارم.


• جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 8، صص 65-89.


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (10/8/1394). بیانات قابل دسترسی در leader.ir/fa/speech/ 13826/


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (1372). بیانات قابل دسترسی در:روزنامه کیهان،21/11/1372، ص 3.


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (1373). بیانات قابل دسترسی در:روزنامه کیهان،5/2/1373، ص 3.


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (1373). بیانات قابل دسترسی در: روزنامه اطلاعات،21/12/1373


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (14/11/1390) بیانات قابل دسترسی در leader.ir/fa/speech/ 9093 /


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (27/12/1380). بیانات قابل دسترسی در leader.ir/fa/speech/ 2244 /


• خامنه ای، علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (28/11/1391)، بیانات قابل دسترسی درleader.ir/fa/speech/1035 /


• خامنه ای،علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله)) (14/12/1387). بیانات قابل دسترسی درleader.ir/fa/speech/4856 /


• خامنه ای،علی(حضرت آیت الله علی خامنه ای(دام ظله))(1/1/1392). بیانات قابل دسترسی در leader.ir/fa/speech/1049/


• خسروی، علیرضا (1397). «رابطه متقابل هویت سیاسی و جمهوری اسلامی ایران و آمریکای دشمن»، فصلنامه مطالعات راهبردی، تابستان 97، شماره 80.


• دهشیار، حسین (1383). «کنگره و ماهیت سیاست خارجی آمریکا»، فصلنامه مطالعات منطقه ای، سال پنجم، شماره 3.


• دهشیری، محمدرضا (1397). «پویایی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ترکیب تناقض نماها»، فصلنامه سیاست خارجی، سال سی و دوم، شماره 4.


• ذولفقاری، مهدی و دشتی، فرزانه (1397). «مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 2، صص 127-154.


• زیبایی نژاد، مریم (1398). «احیای انگاره‌های مهم هویتی در پرتو انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 29، صص 187-206.


• ستوده آرانی، محمد (۱۳۸۱). «رابطه ساختار کارگزار: چارچوبی برای مطالعه تحول سیاست خارجی ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال شانزدهم، شماره۱.


• سحابی، عزت الله (۱۳۷۸). در کتاب: «رابطه» به کوشش مهرداد فرید، تهران: روزنامه سلام.


• سرخیل، بهنام و خزعلی فاتن (1396). «تصویرسازی تهدید انگار از جمهوری اسلامی ایران توسط ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه دانش سیاسی، سال سیزدهم، شماره 2.


• قنبرلو، عبدالله (1387). «اسرائیل و استمرار تنش میان ایران و آمریکا»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال یازدهم، شماره 1.


• قهرمانپور، رحمن (۱۳۸۳). «تحلیل تکوین گرایانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره اول.


• کاظمی، پریسا و بشیری، اکبر (1398). «سازوکارهای تضمین حقوق بنیادین بشر در نظام حقوقی عمومی ایران»، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، دوره 8، شماره 16، بهار و تابستان، صص 140-119.


• کلارک، یان (۱۳۸۲). جهانی شدن و نظریه روابط بین الملل، ترجمه فرامرز تقی لو، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.


• محمدی، منوچهر (1385). آمریکا در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.


• مهدیزاده، بابک (1386). گفتگو: با حسن عباسی، شهروند امروز، سال دوم، شماره 4.


• الموسوی خمینی، روح الله (ره) (1364). صحیفه نور، تهران: سازمان اسناد و مدارک انقلاب اسلامی، جلد نوزدهم، (بیانات: مورخ ۱۱ آبان1364).


• هادیان، ناصر (۱۳۸۲). «سازه انگاری: از روابط بین الملل تا سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال هفدهم، شماره: 4.


• هاشمی رفسنجانی، علی اکبر (1374). سخنرانی قابل دسترسی در: روزنامه اطلاعات، 23/12/1374، ص 7.


• هاشمی رفسنجانی، علی اکبر (1374). سخنرانی قابل دسترسی در: روزنامه اطلاعات، 11/11/1371، ص 2.


• هاشمی رفسنجانی، علی اکبر (1374). سخنرانی قابل دسترسی در: روزنامه اطلاعات، 11/11/1371، ص 1.


• هامیلتون، لی. اچ (۱۳۷۸). «ارزیابی مجدد سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران»، در کتاب: رابطه، به کوشش مهرداد فرید، تهران: روزنامه سلام.


• Augustus, Richard (2002). American, s Approache to the Middle East Lagacies, Questions and Polssibilities, Current History, Januray.


• Barry, Tom (2006 September 12). The Necons Are Talking War-Again, Accessed on: Www.rightweb.irc-online.org.


• Greenberg, B.Sanley (1995).Middle Class Dreams: the Politics and the Power of the New American Mejarity, New York: Random House.


• Gross, L.Martin (1996).Political Racket: Deceit, Self Interest and Corruption in American Politics, New York: Ballantine BOOKS.


• Keinon, Herb (2007April10). Official: US Talks Could Isolate Israel, Accessed on: www.jopost.com.


• Kerry, John (2017 January 5). Exit from Secretary Kerry to President Obama, U.S. Accessed on: https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2017/01/266480.htm


• Johnson, Paul (1985) the almost chosen People, The Wilson Quarterly, vol.9, no.5, winter.


• K.Ramazani (1992). Iran, s Forign Policy: Both North and South, Middle East journal, Vol.46, no.3, Summer.