اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و تغییر فاصله کاشت بر عملکرد و میزان موسیلاژ گیاه داروئی اسفرزه (Plantago ovata Forsk)

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

سیدمحمدعلی وکیلی شهربابکی ¹ , امین باقی زاده ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، گروه باغبانی، جیرفت، ایران
2 - مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان

تاریخ دریافت : 1394/09/06 تاریخ پذیرش : 1394/09/06 تاریخ انتشار : 1391/09/01

کلید واژه: نیتروژن, اسفرزه, فاصله ردیف و موسیلاژ,

چکیده مقاله :

اسفرزه یکی از پر ارزش ترین گیاهان داروئی است ارزیابی عواملی که می تواند بر رشد، نمو عملکرد و میزان موسیلاژ اسفرزه موثر باشد مهم به نظر می‌رسد. لذا در این کار تحقیقی اثر تیمارهای مقا دیر مختلف نیتروژن ( صفر، 50، 100، 150) کیلوگرم در هکتار ) و فاصله ردیف های ( 15، 20، 25 سانتی متر) با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گر فت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی جیرفت به انجام رسید. تجزیه واریانس و آنالیز داده ها تاثیر معنی داری روی عملکرد وزن هزار دانه ودرصد موسیلاژ وارتفاع گیاه در سطح 5% نشان داد. اثر فاصله ردیف های کاشت روی ارتفاع گیاه در سطح 5% معنی دار گردید و تاثیر متقابل بین نیتروژن وفاصله ردیف روی وزن هزار دانه در سطح 1% موثر ومعنی دار بود. مقایسه میانگین تاثیر متقابل بین نیتروژن و فاصله ردیفهای کاشت بوسیله آزمون دانکن نشان داد بیشترین وزن هزار دانه به میزان 8/2 گرممربوط به مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و کاشت اسفر زه در فواصل 15سانتی متر بود.در این بررسی بیشترین درصد موسیلاژ متعلق به تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و فاصله ردیف های کاشت 20 سانتی متر بدست آمد.

چکیده انگلیسی:

The Plantago ovata forsk .is one of the most precious medicinal plants. evaluation of factors which could affects on growth, development, yield and mosilage of seed    are important Furthermore, distance of planting rows is one of the basic factors that could affect on yield and component. There fore, in this research work the effect of different treatments of nitrogen (0,50.,100 and 150Kg/ha) and row distance (15,20 and 25cm) with 4 replicates were  evaluated in a factorial experiment in a randomized complete block design under conditions of experimental farm of jiroft azad university. Analyzed data revealed significant effects of nitrogen fertilizer on yield, weight of 1000 grains, and mosilage percentage, plant height in 5%statistical level. The effect of distance of row on plan height was significant in 5% statistical level. The interaction between distance of row and nitrogen on weight of 1000grains was significant in 1%statistical level. The compare of mean of interaction between nitrogen and row distance by Duncan test showed  the highest weight of 1000grains 2.8g by treatment(50Kg nitrogen and 15cm distance between rows ). The highest mosilage percent age obtained By treatment 50Kg nitrogen and 20cm distance between rows.

منابع و مأخذ:

- امیدبیگی،  ر. 1378. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان داروئی، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات طراحان نشر، تهران.

2- فخر طباطبائی، م. 1369. تحقیقی درباره اسفرزه ایرانی، چهارمین سمینار گیاهان دارویی ایران، دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران.

3- محبی، م. 1379. تاثیر تاریخ کاشت وزارت بر رشد، نمو، عملکرد و ماده موثره اسفرزه در منطقه زنجان پایان نامه کارشناسی ارشد باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

4- Board, N. 2002. Heabs, cultivation and theiy utilization. Asia Pacific Business, Lnc. India PP: 216 – 228

5- Omidbaigiy, R. and Moheby, M. 2002. The influence of sowing dates and nitrogen fertilizeyonthe prodvctivity of Planta go ovata , Pokistan jovanol of Biological scien , S : 666 – 658.

6- Yadav , R. D. G., Reshwa, L. and Yaduv, S. S. 2002. Effect of interate use of fum, area and salphar on groth and yield of isabgol (plantago ovata)

7- Franz, C. and Kirsch, C. 1974. Growth and flower formation by Matricaria chamimilla in relation to varied nitrogen and potassium nutrition. Gartenbauwissens chaft. 39 : 9 – 19.

8- Gilbert, N. W. and Tucker, T. C. 1987. Growth yield and yield components of sunflower as affected by source , rate and time of application of nitrogen. Agron. S.49: 54 – 56.

9-Janick, J. and Simon, I. E. 1993. Newcropa willey, New York. Pp: 636-.

10- Kouchaki, A., Rashed Mohasel, H., Nasiry, M. and SadrAbadi, M. 1991. Principles of growth and development of crop plant. Razavi Cultural Association Publication. Pp:403.

11- Omidbeigi, R. 2000. Production and processing of medicine plants. Astan Ghods Razavi Publication. 2: 250-263.

12- Baghalian, K. 1999. Effects of Air Humidity and Soil Moisture on Quality and Quantity of Mucillage in Seed of Plantago ovata Forsk. M.Se . Thesis, University of Tehran, Iran.

13- Chevallier, A. 1996. The Encyclopedia of Medicinal Plants. Dorling Kindersley, London, UK.

14- Gupta, R. 1987. Medicinal and Aromatic Plants. Handbook of Agriculture, Indian Council of Agriculture Research, New Delhi, India, pp. 1188-1224.

15- Handa, S. S. and Kaul, M. K. 1999. Supplement to Cultivation and Ctilization of Medicinal Plants. Regional Research Laboratory Council of Seientific and Industrial Research, Jammu – Tawi, India.

16- Koul, A. K. and Sareen, S. 1999. Plantago ovata Forsk: Cultivation, Botany, Utilization and Improvement. In: " Supplement to Cultivation and Utilization of Medicinal Plants. " (Eds ): Hand, S.S. and Kaul, M. K. Regional Research Laboratory Council of Scientific and Industrial Research, Jammu –Tawi, India. PP. 477 – 495

17- Omidbaigi, R. 2000. Approaches to Production and Processing of Medicinal Plants. Tarrahane Nashr Pub., Tehran, Iran.

18- Wolver, T. M. S., Jenkins, D. J. A., Mueller,  S., Boctor, D. L. and Ransom, T. P. P. 1994. Method of Administration Influences the Serum Cholesterol- lowering Effects of Psyllium. Amer. J. Clinic. Nutrit., 59 : 1055 – 1059.

19- Yanive, Z . and Palevitch , D. 1982. Effect of Drought on the Secondary Metabolites of Medicinal and Aromatic Plants. In: " Cultivation and Utilization of Medicinal Plants" . (Eds ): Atal , C.K. and Kapur, B. M., CSIR Jammu-Tawi, India, pp. 1-22

20- Burnsid, O. C.1979. Sogbean growth as effected by weed removal, Caltivar and Row Spacing. Weed science. 27 : 562 – 565.

21- Reiss, W. D. and sher wood, L.V. 1963. Effect of row spacing seeding rate and potassium and calcium hydroxide additions on sogbean yields on soils of southern Illinois. J.55 : 431 – 438.

22- Rumawas , F. B., Blair, O. and bula, R. Y. 1971. Micro environment and plan characteristics of corn planted at two row spacing Crop Sci.11: 320-323.