تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه زنیان(Trachyspermum ammi)

امین باقی زاده ¹ ( دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته )
ملیحه افروشته ² ( دانش آموخته کارشناسی ارشداصلاح نباتات دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان )
براتعلی فاخری ³ ( دانشگاه زابل )

تاریخ ارسال : 1395/12/03 تاریخ تایید : 1397/08/13

کلید واژه: پرولین, قندهای محلول, پلی اتیلن گلیکول, خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زنیان به تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن‌گلایکول در مراحل جوانه‌زنی و رشد رویشی دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول واکنش جوانه‌زنی بذرهای زنیان به سطوح مختلف تنش خشکی شامل پتانسیل‌های اسمزی ، صفر )شاهد(، 5/1- ،2- ، 5/2- و 3- بار که با استفاده از PEG6000 تهیه شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دوم مشابه آزمایش اول بود، با این تفاوت که در این آزمایش صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه زنیان که در سطوح مختلف تنش خشکی قرار گرفته بودند، مورد مطالعه و تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مشاهدات نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی‌داری ( p≤0/01) برخصوصیات جوانه‌زنی شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه و وزن خشک ریشه‌چه داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش تنش خشکی تمامی صفات فوق کاهش یافتند. صفات مورفولوژیکی مانند سطح برگ، وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه تحت تاثیر خشکی کاهش یافتند. همچنین تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر میزان پرولین و قندهای محلول بخش هوایی و ریشه داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش تنش، میزان پرولین و قندهای محلول بخش هوایی و ریشه افزایش یافت.( p≤0/ 01) نتایج نشان داد پارامتر های جوانه زنی تحت تاثیر تنش خشکی کاهش می یابند. گیاه زنیان برای تحمل تنش خشکی عکس العمل های متفاوتی از جمله کاهش صفاتی چون سطح برگ و وزن خشک و تر اندامهای هوایی و ریشه و افزایش صفاتی مانند میزان پرولین و قند های محلول را نشان می دهد.

چکیده انگلیسی :

In order to assess the response of ajowan to drought stress that induced by PEG 6000 on germination and growth stages, two separate experiments that in each useed completely randomized design with three replications were done. In first experiment, the response of germination of ajowan seeds was investigated to different levels of drought stress include osmotic potential of zero (control), - 1/5, -2, -2/5 and -3bar that prepared by PEG6000. The second experiment was same first, but in this experiment, morphological and physiological characters of ajowan in different level of drought stress were evaluated. Results of Anova at our data showed that drought stress has significant effect (p≤0/01) on germination characters such as germination percentage, germination rate, height of plumule, length of radicle, dry weight of radicle and plumule. Mean comparison of treatments showed, with increase in drought stress, all the above characters have been reduced. Morphological traits such as leaf area, fresh and dry weight of shoot and root and shoot dry weight ratio to root decreased under drought stress. Also, drought stress had a significant effect on the amount of proline and soluble sugars in the aerial part and root. Comparison of mean of treatments showed that, with increasing stress, the amount of proline and soluble sugars in the shoot and root increased (p≤0/01). The results showed, that germination parameters were reduced by drought stress. Ajowan showed differently responce to tolerate drought stress. Ajowan plant for tolerance to drought stress has different reactions, including reduction of traits such as leaf area and dry and fresh weight of aerial part and root and increase traits such as proline content and soluble sugars.