درآمدی برخط مشی های مبتنی بر ارزش های اسلامی در بهبود عملکرد شغلی کارکنان (مطالعه موردی: اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس)

محورهای موضوعی : مدیریت

جواد مکاری ¹ , علی محمد حقیقی ²

1 - دانشجوی دکتری، علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران
2 - استادیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد لامرد

تاریخ دریافت : 1403/03/02 تاریخ پذیرش : 1403/04/04 تاریخ انتشار : 1403/06/01

کلید واژه: ارزش های اسلامی, معنویت سازمانی, عملکرد شغلی, کارکنان, آموزش و پرورش استان فارس,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر ارزش‌های اسلامی بربهبود عملکرد شغلی کارکنان با توجه به نقش میانجی معنویت سازمانی در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس انجام گرفته است. تحقیق حاضر از بعد هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي- همبستگی می‌باشد. به منظور جمع‌آوری اطلاعات آميزه اي از روش‌های تحقيق كتابخانه اي و ميداني استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه کارکنان در سازمان آموزش‌وپرورش استان فارس می‌باشد که تعداد آن‌ها 46703 نفر بود.با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 381 نفر به دست آمد که پرسشنامه به صورت خوشه‌ای بین کارکنان توزیع گردید. داده‌ها توسط معادلات ساختاری و به کمک نرم‌افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج حاکی از این بود که بین ارزش‌های اسلامی با بهبود عملکرد شغلی کارکنان در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس با در نظر گرفتن نقش میانجی معنویت سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ و در این راستا نه فرضیه تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted with the aim of investigating Islamic values ​​to improve job performance with regard to the mediating role of organizational spirituality in the General Department of Education and Research of Fars province. The current research is applied in terms of descriptive-correlation method. In order to collect mixed information, library and field research methods have been used. The statistical population of this research includes all the employees in the Education and Research Organization of Fars province, whose number was 46,703. According to Cochran's formula, a sample size of 381 people was obtained, and the questionnaire was selected as a cluster among different people. The data were analyzed by structural equations and by Lisrel software.The results indicated that there is a positive and significant relationship between Islamic values ​​and improving the job performance of employees in the General Department of Education of Fars province, taking into account the mediating role of organizational spirituality; And in this regard, nine research hypotheses were confirmed.

منابع و مأخذ:

1#. ارکیان، علیرضا؛ ترابی، مهین و جدیدی، محسن. (1400). دین، معنویت و سلامت؛ مروری متاآنالیز. اولین همایش ملی علوم انسانی وحکمت اسلامی، تهران.
2. اسدزاده، احمد؛ رحیم لو، مهدی و احمدزاده، سهراب. (1400). بررسی رابطه بین معنویت در محیط کار و وجدان کاری کارکنان با نقش میانجیگری جامعه پذیری سازمانی. فصلنامه رهبری آموزشی کاربردی، ۲(۱).
3. اسلامی پناه، غلام مهدی. (1400). اصل عدالت اجتماعی در مدیریت اسلامی. ششمین کنفرانس بین المللی علوم انسانی،اجتماعی و سبک زندگی.
4. اعتمادی، صبا و اکبری، حمید. (1400). بررسی ارزش‌های کاربردی اسلام در حوزه مدیریت کیفیت. هفتمین کنفرانس بین المللی مدیریت امور مالی، تجارت، بانک، اقتصاد و حسابداری.
5. افکانه، محمدرضا و پورکاظمی، امیرحسین. (1399). نقش معنویت سازمانی با رفتارهای اخلاقی کارکنان در سازمان های دولتی (مورد مطالعه: شعبه 18 سازمان بیمه تأمین اجتماعی شهر تهران). ششمین همایش بین المللی مطالعات اقتصادی و مدیریت در جهان اسلام، تهران.
6. امیرکبیری، علی‌رضا؛ ربیعی مندجین، محمدرضا و ضربی، سودا. (1400). طراحی و تبیین مدل عدالت سازمانی با رویکرد ارزش‌های اسلامی در سازمان آموزش‌وپرورش ایران. فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 6(2).
7. امیری، یوسف؛ لطیفی، میثم؛ اسلامبولچی، علیرضا و اصغری صارم، علی. (1400). ارائه الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی در سازمان بیمه سلامت ایران. فصلنامه مدیریت اسلامی، 29(2).
8. باباکشی زاده، سعید و درینی، محمد ولی. (1396). بررسی نقش معنویت سازمانی در توسعه فردی و ارتقاء عملکرد کارکنان بانک کشاورزی استان اردبیل. چهارمین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، اردبیل.
9. باقری، زهره. (1399). بررسی عوامل درونی کردن ارزش‌های اسلامی در دانش آموزان از دیدگاه مربیان تربیتی. هشتمین همایش ملی علمی پژوهشی روانشناسی و علوم تربیتی، شیروان.
10. بخشی، زینب و ناستی زایی، ناصر. (1399). ارزیابی عملکرد شغلی. سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، مشهد.
11. بریمانی، ابوالقاسم و رضایی پاجی، محمد. (1399). بررسی رابطه معنویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد سازمانی کارکنان. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 41.
12. بنابی قدیم، رحیم و حافظی، بابک. (1400). تاثیر معنویت در محیط کار بر رفتارهای ناکارآمد حسابرس. فصلنامه حسابداری و منافع اجتماعی، ۱۱(۲).
13. بیگ زاده، امیرحسین. (1395). معنویت‌گرایی و تأثیر آن بر عملکرد سازمانی. دومین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامه‌ریزی فرهنگی اجتماعی ایران، قم.
14. جعفرزاده کوچکی، علیرضا. (1400). شناسایی متغیرهای کلیدی مدیریت اسلامی و موانع آن. فصلنامه مدیریت سازمان های دولتی، ۹(۳۶).
15. جعفری، طیبه؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ فرحبخش، کیومرث؛ عباسپور، عباس و یونسی، جلیل. (1399). طراحی شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران سازمان بازرسی کل کشور با رویکرد مشاوره شغلی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، ۱۲(۴۳).
16. جمالی، علی. (1400). بررسی تاثیر تنوع نسلی بر کار احساسی با نقش میانجی معنویت در کار. چهارمین کنفرانس بین المللی سالانه تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران.
17. جودزاده، مهتا و نامور، افسانه و یعقوبی، نورمحمد. (1400). طراحی الگوی جامع برای تقویت فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اخلاقی اسلام. فصلنامه اخلاق، 17(41).
18. حسومی، ولی اله و خطیبی، فاطمه. (1398). مبانی و راهکارهای دستیابی و ارتقاء معنویت در زندگی. اولین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی، مشهد.
19. حق طلب، طاهره و آسوده، مریم. (1400). دینداری، معنویت و تاثیر آن بر سلامت روان. دومین همایش ملی مدرسه آینده، اردبیل.
20. حیدری آقا گلی، رضا. (1398). نقش ارزش‌های اسلامی در عدم پیشگیری و انجام جرم در راستای تقویت الگوهای رفتاری- اخلاقی. دومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، کرج.
21. حیدری، مرضیه. (1399). رابطه اخلاق کار اسلامی با عملکرد انطباقی با نقش میانجی رفتار کار نوآورانه و نقش تعدیل گر رهبری اخلاقی. مجله توانمندسازی سرمایه انسانی، 3(4)، صص 298-283.
22. خاکی، ایمان و مجیبی، تورج. (1400). مطالعه مفاهیم و ابعاد اخلاق حرفه‌ای با تأکید بر ارزش‌های اسلامی (مورد مطالعه: کارکنان آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی). فصلنامه مطالعات فرهنگی – اجتماعی خراسان، 15(4).
23. خضرتاج کانی کیس، جمال. (1399). بررسی رابطه معنویت در کار سازمانی با عملکرد (بهره‌وری) سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی. سومین همایش ملی علوم ورزشی، تربیت‌بدنی و مدیریت راهبردی در ورزش، همدان.
24. خوراکیان، علیرضا؛ اسلامی، قاسم؛ رهی، سمیه و خوراکیان، محمد امین. (1400). معنویت اسلامی و اثر آن بر سطوح بخشش بین فردی، شادکامی و بروز رفتارهای کاری ناکارامد در کارکنان دانشگاه. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 11(1).
25. دهقانزاده، محبوبه و دهقان نیری، عباس. (1399). بررسی تاثیر ارتباط معنویت در محیط کار با رضایت شغلی و تعدیل استرس کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد. پنجمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین درحوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، تهران.
26. دوستارگان، مرتضی. (1400). لزوم توجه به معنویت سازمانی در راستای رسیدن به اهداف و تعهد سازمانی. چهارمین همایش بین‌المللی دانش و فناوری هزاره سوم اقتصاد، مدیریت و حسابداری ایران، تهران.
27. دیدار، فرانک و دیدار، فروغ. (1399). نقش معنویت مدیران در پیشبرد اهداف سازمان. دومین کنفرانس ملی حقوق،علوم اجتماعی و انسانی،روانشناسی و مشاوره، شیروان.
28. رادمند، محمدمهدی. (1399). اسلام خرد و اسلام کلان. انتشارات رادرای.
29. رشیدی طغرالجردی، مصطفی و برومندی، علیرضا. (1400). نقد و بررسی مدل ویژگی های شغل هاکمن و الدهام در طراحی شغل. دومین همایش ملی تحقیقات میان رشته ای در علوم مهندسی و مدیریت، تهران.
30. رفیعی، مجتبی؛ غفاری، هادی و کریمی، حسین. (1399). بررسی نقش تقوا در بهبود عملکرد کارکنان. دوفصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 9(19)، صص 70-49.
31. رنجبری، محسن؛ بسطامی، مصطفی و بلوچ، محمود. (1399). مدیریت اسلامی بر مبنای ارزش‌های الهی اسلام. چهارمین کنفرانس علمی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران، ایلام.
32. زارع شلیمکی، علی و مخلصی، مجید. (1400). بررسی و رتبه بندی عوامل موثر بر عملکرد و کارایی کارکنان بانک سپه مطالعات موردی شعب بانک سپه استان مازندران. ششمین کنفرانس بین المللی تحقیقات بین رشته ای در مدیریت، حسابداری و اقتصاد در ایران، تهران.
33. زارع، طیبه. (1400). نقش معنویت در تربیت انسان. همایش علمی – پژوهشی فتح الفتوح (۱) با موضوع تعلیم وتربیت تمدنی، شیراز.
34. زحمتکش، زهرا. (1399). تبیین جایگاه معنویت در مدیریت و بهبود عملکرد سازمان. دومین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی.
35. زروندی، جواد. (1400). نگاهی تطبیقی به تعلیم و تربیت ارزش‌ها در دو دیدگاه اسلام و اگزیستانسیالیسم. فصلنامه تحقیقات کاربردی در حوزه قرآن و حدیث، ۱(۳).
36. سرفرازی، مهرزاد؛ عشایری نسب، محمد و فزونی، مریم. (1398). حرکت به سمت پارادایم معنویت در محیط کار ضرورتی اساسی در سازمان های قرن بیست و یکمی. کنفرانس بین المللی مطالعات بین رشته ای در مدیریت و مهندسی، تهران.
37. شفیع‌زاده، حمید و گیلا، مهدی. (1397). پیش‌بینی عملکرد کارکنان بر اساس معنویت در محیط کار و حمایت سازمانی. فصلنامه مدیریت بهره‌وری، 12(2).
38. صدیقی، مرضیه. (1399). معنویت در محیط کار. چهارمین کنفرانس بین المللی مطالعات نوین مدیریت و حسابداری در ایران، کرج.
39. صف شکن، فاطمه. (1400). نقش دین و معنویت در تربیت انسان تمدنی. همایش علمی – پژوهشی فتح الفتوح (۱) با موضوع تعلیم وتربیت تمدنی، شیراز.
40. صلواتی زاده، مهرداد و رحیمی، غلام‌رضا. (1396). تأثیر ارزش‌های فرهنگی بر سازگاری سازمانی و عملکرد سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه. اولین همایش حسابداری، مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد ملی، ملایر.
41. صنم یار، راضیه. (1399). نقش معنویت در ارتقاء سلامت و بهداشت روان با نگرش به آیات قرآن. دومین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی.
42. طالعی فر، رضا؛ کمانی، فاطمه و زارعی، صدیقه. (1400). سرمایه معنوی و ارزش‌های اسلامی چطور در ارتباط با عملکرد کسب‌وکارهای کوچک قرار می‌گیرند؟ یک چارچوب مفهومی. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، علوم انسانی و رفتاری در ایران و جهان اسلام، تهران.
43. عبدی، عارف. (1400). بررسی تاثیر معنویت برعملکرد سازمانی در محیط کار با میانجی تعهد. فصلنامه علمی مطالعات مدیریتی دریامحور، ۲(۳).
44. قدیم خانی، ابراهیم؛ رحمانی اصل، فاطمه و کرم پور، حمید. (1399). بررسی تأثیر معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی بر ارتقاء عملکرد کارکنان شعب پست بانک آذربایجان غربی. ششمین کنفرانس بین‌المللی علوم مدیریت و حسابداری، تهران.
45. قرائی پور، رضا؛ هیرمند، بی‌تا و جعفری، نیلا. (1393). معنویت در سازمان و رابطه‌ی آن با عملکرد سازمانی. اولین همایش ملی الکترونیکی دستاوردهای نوین در علوم مدیریت و حسابداری، تهران.
46. قلندری، مصطفی و دریوش، یونس. (1399). بررسی رابطه گرایش به معنویت با عملکرد شغلی و نقش تعدیل گری رفتار شهروندی سازمانی مورد مطالعه: معلمان شهرستان سیریک. کنفرانس بین‌المللی مدیریت، علوم انسانی و رفتاری در ایران و جهان اسلام، کرج.
47. قلندری، مصطفی و دریوش، یونس. (1399). بررسی معنویت‌گرایی سازمانی و رفتارهای فراسازمانی بر بهبود عملکرد شغلی در بین معلمان شهرستان سیریک. هفتمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی ایران، تهران.
48. قنبری، مهدی و سایبانی، حمید رضا. (1399). بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و عملکرد شغلی کارکنان با نقش میانجی رضایت شغلی اداره کل ورزش و جوانان استان فارس. ششمین همایش ملی علوم ورزشی و تربیت بدنی ایران، تهران.
49. کاظم پوریان، سعید؛ محمدی، فاطمه و توکلی، عبدالله. (1400). مفهوم معنویت سازمانی در مطالعات سازمان و مدیریت و دیدگاه های پیرامون آن. فصلنامه چشم انداز مدیریت دولتی، 13(2)، صص 162-148.
50. کاظمی، سعید؛ عطایی، محمد؛ مهدوی، عبدالمحمد و سایه میری، کوروش. (1398). مدل رفتار سازمانی مثبت ‌گرا در سازمان های دولتی و اولویت بندی آن ها با تاکید بر ارزش‌های اسلامی ایرانی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ۲۸(۱).
51. کبیری طامه، هنگامه و کوهساری، امید. (1400). بررسی اثرات معنویت محیط کاری بر رفتارهای شهروندی سازمانی در سازمان. دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه.
52. کریمی، هاجر. (1398). بررسی تاثیر معنویت سازمانی بر تعلقخاطرکاری کارکنان همراه با نقش تعدیلگری فضیلت سازمانی مورد مطالعه دربانک صادرات. سومین کنفرانس علمی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران،ایلام.
53. مجیبی، تورج و شهبازی، امید. (1399). نقش آموزش ارزش‌های اجتماعی در ارتقا ارزش‌های سازمانی آینده نگر. همایش ملی بهبود و بازسازی سازمان و کسب و کار، تهران.
54. مقدم، علیرضا؛ همتی نوعدوست گیلانی، مهناز و علیداد ابهری، محمد. (1400). تحلیل نظام مند مقالات پژوهشی، پیرامون مطالعات معنویت در محیط کار. دوفصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۱(۲۴).
55. مهدیه، امید. (1399). توجه به ارزش‌های اسلامی و اصول اخلاقی در تحقق الگوی پیشرفت. سیزدهمین کنگره ملی پیشگامان پیشرفت، تهران.
56. میرزایی، حوریه. (1399). نقش نعمت ها در تغییر بینش انسان از دیدگاه قرآن. دومین کنفرانس ملی علوم انسانی و توسعه، شیراز.
57. میرزایی، نصرت‌الله؛ حسینی پناه، علی؛ پیری، سیاوش و موسوی، سیدمهرداد. (1397). بررسی نظام تشویق و تنبیه بر عملکرد شغلی با نقش میانجی گر رضایت شغلی (موردمطالعه: ادارات دولتی شهر شباب). یازدهمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و هشتمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران.
58. میرشکاری، مریم؛ میرشکاری، سعیده؛ محمدزاده، سمانه و رازقی، بهنام. (1400). بررسی رابطه ی میان سرمایه ی معنوی و عملکرد شغلی با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان. سومین کنفرانس بین المللی علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش، تهران.
59. میقانی، رضا و حبیبی تبار، حسین. (1400). مدیریت اسلامی و مدیریت فساد اداری. چهارمین کنگره بین المللی تحقیقات بین رشته ای در علوم انسانی اسلامی، فقه، حقوق و روانشناسی، تهران.
60. نادریان، آرش؛ بذرافشان مقدم، الهام و فیض آبادی، مریم. (1400). بررسی تحقق ارزش‌های اسلامی در ظهور ابزارهای مالی در ایران. همایش ملی رویکردهای نوین در حسابداری و امور مالی، علی آباد.
61. ناصحی، وجیهه. (1400). مدرنیته و معنویت گرایی جدید: بررسی دیدگاه چارلز تیلور در باب دین و معنویت گرایی جدید. پنجمین کنفرانس بین المللی علوم اسلامی، پژوهش‌های دینی و حقوق،تهران.
62. نیکنام فدافن، فاطمه و ناصری، نازیا سادات. (1399). بررسی نقش مدیریت معنوی و معنویت در کار در آموزش و پرورش. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 42(3)، صص 15-1.
63. وثوقی اصل، اصغر؛ عشایری، طاها و نامیان، فاطمه. (1400). عوامل موثر بر عملکرد شغلی کارکنان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، ۱۶(۳).
64. وصال، حسین؛ کیانی نژاد، اسداله و معتقدحقیقی، نصراله. (1398). تبیین ارزش‌ها و ویژگی های الگوی مدیریت اسلامی. دومین کنفرانس بین المللی مدیریت،حسابداری،بانکداری و اقتصاد در افق ایران 1404، مشهد.
65. دری، امیر حسین (1393) رابطه تسهیم دانش با عملکرد شغلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی#