شهود زمان لاهوتی در عرفان اسلامی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
1 - استادیار گروه ادیان و عرفان، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
کلید واژه: ادبیات عرفانی, عرفان, زمان, الست,
چکیده مقاله :
در دیدگاه عرفانی زمان امری قدسی و لاهوتی و نوعی ازلیت محسوب میشود که فارغ از درازی و کوتاهی و گذر زمان است. ادراک حقایق و وصول به احوال خوش معنوی در لحظههای کشف و شهود برای عرفا در ساحت بیزمانی مطلق رخ میدهد. ساحتی که در آن زمانهای گذشته و آینده در زمان حال فانی و مستهلک میشود. برای عارف لحظههای جذبه و شهود و اتصال به عالم معنا، در ورای زمان عادی و محسوس، لحظات انکشاف افقهایی از حقائق غیبی در قلمرو ابدیت است. عارف در زمان غوطهورشدن خود در وقت خوش مستی، دریچهای از حقائق غیبی به رویش گشوده میشود و وی را دچار چنان التذاذی میکند که مابقی عمرش را در فقدان چنان اوقاتی، بیحاصلی و بیثمری میداند. عارف در لحظه شهود و مکاشفه بیرون از مرز زمان ایستاده و از چنبرة زمان رهیده و از قید چند و چون فارغ گشته است. عرفا مسئله عهد الست و پیمان آغازین آفرینش را در آیه الست در قرآن مورد تفسیر و تاویل قرار میدهند و همواره با یادآوری این پیمان ازلی، گویی اصواتی از موسیقی لاهوتی از آسمان ازل در گوش جانشان طنین انداز میشود؛ طوری که دچار شوریدگی و شیدایی وصفناپذیری میگردند و با تمام وجود به وجد و سرور میآیند. شنیدن خطاب الست در زمان ازل برای عارفان به مثابه نوشیدن شراب از جام محبت الهی است که جانشان را پُرشور و بیقرار میکند. شور و مستی عارفان ناشی از آن است که در این خطاب خداوند آنان را مستقیما مورد خطاب خود قرار داده است.
Mystically, time is something holy and lahooti and a sort of everlasting concept, which regardless the length and shortness of time passing by, the truth of intuition and achieving a pleasing spiritual situation during intuition and revelation of mystics take place in an absolutely timeless situation. The situation in which the past and future time are annihilated and worn out. For the mystic, the moments of absorption and intuition and connection to the spiritual world, beyond the normal and sensual time, are the moments of discovering the horizons from invisible truths in the realm of eternity. While floating at the pleasing time of intoxication, the doorlets of invisible truths are opened to the mystic and makes him so much joyful that the rest of his life is deemed as lacking such a moment, unproductive and barren. At the moments of intuition and revelation, the mystic is standing across from the time boundary, released from the spiral of time and is free from any bonds. The mystics make their comments and reflections on the Koranic verses on the primary agreements of the creation, and by recalling such an eternal agreement it appears as if the sounds of lahooti music is whispered in their ears from the eternal heaven so that they are inflicted with an inexplicable intoxication and infatuation and are thrilled wholeheartedly. Listening to the oration on agreement in an eternal time looks like drinking wine from the divine cup of affection by mystics in a way that their lives are filled with passion and restlessness. The intoxication and passion of mystics comes from the fact that in His words the Almighty has addressed them directly.