بررسی اثرات برگ‌زدایی برخصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی آفتابگردان درشرایط تنش قطع آبیاری در منطقه ورامین
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر
فرشاد قوشچی
1
(گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران، ایران.)
کلید واژه: پرولین, عملکرد دانه, محتوی آب نسبی, حذف برگ,
چکیده مقاله :
در آفتابگردان، حساسیت به تنش قطع آب مدتی پیش از ظهور طبق ها تا زمان رنگ گیری کامل دانه ها زیاد است، اما بیش ترین حساسیت به تنش کمبود آب، در مرحله گرده افشانی است. کاهش سطح برگ ها نخستین راهکاری گیاه و یکی از مهم ترین ساز و کار های سازگاری گیاه به تنش کم آبی است .به منظور اثرات برگ زدایی بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. عامل اصلی تنش قطع آبیاری در چهار سطح شامل آبیاری مطلوب (S1) قطع آبیاری از مرحله غنچه دهی تا گلدهی(S2) ، قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا ابتدای پرشدن دانه(S3) و قطع آبیاری از ابتدای پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیک (S4) و عامل فرعی برگ زدایی در سه سطح شامل عدم حذف برگ ها (F1) حذف 25 درصد برگ ها(F2) و حذف 50 درصد برگ (F3) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر اصلی تنش قطع آبیاری برتمام صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه عملکرد بیولوژیک، میزان روغن، پایداری غشای سیتوپلاسمی، محتوی رطوبت نسبی، کلروفیل کل و پرولین در سطح یک و پنج درصد معنی دار بود. اثر اصلی برگ زدایی نیز غیر از صفات عملکرد دانه و بیولوژیک در سایر صفات در سطح یک و پنج درصد معنی دار بود. اما اثرات متقابل تیمار ها بر صفات مورد آزمایش معنی دار نبود. قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا ابتدای پر شدن دانه به میزان 44 درصد موجب کاهش عملکرد دانه نسبت به شرایط آبیاری مطلوب شد. همچنین دراین شرایط میزان پرولین به تعداد قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرد و به 8/56 میکرو مول برگرم وزن تر رسید که 49 درصد بیش از شرایط آبیاری معمول بود. از طرفی با حذف 50 درصد برگ ها به طور معنی داری کلرفیل کل و محتوی آب نسبی گیاه افزایش یافت.
Sensitivity to water deficit a few days before the heads emergence up to complete color change of grains is too much in sunflower. But the most sensitive stage to water deficit is at anthesis level. As a result, decrease in leaf area is the first reaction that a plant choose to adapt the storage of received water; this way is the most important mechanism of plant adaption to water deficit stress. In order to analyze the effects of defoliation on qualitative and quantitative characteristics of randomized complete blocks. The main plot was designed at four levels including the normal irrigation (S1), no irrigation from floret to flowering (S2), no irrigation from flowering to first stage o grain filling (S3), and no irrigation from first stages of grain filling to physiological maturity (S4). And the sub plot was designed at three level of on defoliation (F1), 25% defoliation (F2), and 50% defoliation. The results indicated that the main effect of no irrigation was significant an all factors under study including grain yield , biological yield , oil content, cytoplasm membrane resistance , Relative water content (RWC) , total chlorophyll, and proline. The main effect of defoliation was significant on all factors except for grain yield and biological yield. But, the interaction effect of no irrigation stress and defoliation was not significant on the factors under study. No irrigation at flowering to grain filling could decrease the grain yield to 44% comparing the normal irrigation. Also, under the same condition, the amount of proline increased significantly and reached 56.8 m mol / g; that is 49% more than normal irrigation condition. Moreover, 50% defoliation could increase the total chlorophyll and RWC significantly.
_||_