اثرات تاریخ‌های مختلف کاشت بر روند رشد صفات رویشی و عملکرد سه رقم برنج در شمال خوزستان
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر
کاوه لیموچی
1
(زراعت، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران.)
عطاء‌اله سیادت
2
(استاد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز، ایران.)
عبدالعلی گیلانی
3
(استادیار زراعت، عضو هیأت علمی بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران)
کلید واژه: عملکرد, برنج, صفات رویشی, تاریخ‌های کاشت,
چکیده مقاله :
این پژوهش به منظور بررسی اثرات تاریخ های مختلف کاشت (تنش گرما) بر روند رشد صفات رویشی و عملکرد سه رقم برنج به مدت یک سال در شمال خوزستان واقع در منطقه شاوور به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی تاریخ کاشت در سه سطح (5 خرداد ماه، 20 خرداد ماه و 5 تیر ماه) و عامل فرعی شامل سه رقم عنبوری قرمز پا بلند، چمپا و عنبوری قرمز پا کوتاه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین تاریخ های مختلف کاشت و ارقام در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و به غیر از وزن خشک ساقه و میزان باروری بقیه صفات تفاوت معنی داری در اثر متقابل دو عامل نداشتند. همچنین بیش ترین و کم ترین مقدار وزن خشک ساقه و ارتفاع بوته و بالعکس عملکرد دانه، وزن هزار دانه، میزان باروری، شاخص برداشت و وزن خشک برگ به ترتیب مربوط به تاریخ های کاشت اول و سوم بودند. با بررسی روند رشد کلیه صفات در تاریخ کاشت 5 خرداد ماه که بیش ترین تنش حرارتی را در مرحله زایشی دارا بود در مدت زمان کم تری به حداکثـر رشد خود رسیدند و می توان از آن به عنـوان ساز و کاری جهت فرار از گرمـا نام برد. در بیـن ارقـام نیز بیش ترین عملکرد را رقم چمپا با متوسط 4/3795 کیلو گرم در هکتار دارا بود. و با توجه به ضرایب همبستگی عملکرد دانه بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار را با وزن خشک برگ (*441/0) دارا بود. بر اساس نتایج این تحقیق به نظر می رسد که با متمرکز کردن اهداف اصلاحی بر روی افزایش وزن برگ می توان به افزایش عملکرد دانه در نتیجه افزایش سرعت رشد و فتوسنتز خالص در برنج امیدوار بود.
This study was aimed at evaluating the effects of different planting dates (Heat stress) on the trend of Vejetative growth in addition to the yield of three rice Cultivare for one year in Shavoor regions in the north region of Khuzestan, as spilt plots in the form of fully random blocks in three repetitions. Main factor was the date of planting at three levels (26 May, 10 Jun, 26 Jun) and the second factor was in three levels including of Red Anbori varieties (long and short grains), and Champa. Results Analysis of variance indicated that there is a significant difference between different dates of planting and all properties; but to other of stem dry weight and fertility percentage, remnant characteristics there is not any significant difference in the interaction of both factors. Also maximum and minimum amount stem dry weight and height plant inverse grean yield, 1000-grain, fertility percentage, harvest index and leaf dry weight were related to the 1 and 3 dates. trend of all characteristics on 26 May, which had the maximum thermal stress at the reproductive stage, they reached the maximum growth in a shorter period of time. Among the Cultivares, Champa had the highest yield with an average of 3795/4 kg/ha. with attention Correlation coefficients maximum affirmative and significant grean yield was on the leaf dry weight (0.441*). Based on the results, it can be hoped that the yield of grain resulted from the increase of the growth and net photosynthesis in rice would be increased by focusing the breeding purposes on increasing the leaf weight
_||_