تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بین‌المللی بر عملکرد صادراتی شرکت‌های دانش‌بنیان؛ بررسی نقش تعدیلگری نوع صنعت و اندازه شرکت (مورد مطالعه: شرکت‌های صادراتی پارک علم و فناوری خراسان)

محورهای موضوعی : طراحی یک برنامه بازاریابی عمومی

هومن جباری ¹ , امید بهبودی ² , سید مرتضی غیور ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت، موسسه آموزش عالی عطار، مشهد، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، موسسه آموزش عالی عطار، مشهد، ایران
3 - مدرس دانشگاه بین النللی امام رضا مشهد

تاریخ دریافت : 1403/04/07 تاریخ پذیرش : 1403/04/19 تاریخ انتشار : 1403/08/18

کلید واژه: قابلیت بازاریابی بین‌الملل, عملکرد صادراتی, اندازه شرکت, نوع صنعت, دانش‌بنیان, پارک علم‌و‌فناوری خراسان.,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش بررسی تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بین‌المللی بر عملکرد صادراتی شرکت‌های دانش‌بنیان و صادراتی پارک علم و فناوری خراسان می‌باشد. همچنین بررسی می‌کند که آیا نوع صنعت و اندازه این شرکت‌ها تأثیر قابلیت‌های بازاریابی بین‌المللی را بر عملکرد صادراتی تعدیل می‌کند یا خیر. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحلیلی – پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری کلیه مدیران شرکت های پارک علم و فناوری خراسان است که تعداد آن‌ها حدود 230 نفر می‌باشد. حجم نمونه طبق قاعده سرانگشتی 5 تا 10 برابر تعداد گویه‌های پرسشنامه مشخص گردید. با توجه به اینکه تعداد گویه‌ها 18 بوده است حجم نمونه بین 90 تا 180 مشخص می‌گردد که در نهایت 141پرسشنامه به روش غیر تصادفی در دسترس جمع‌آوری شد. جهت سنجش روایی صوری از نظر خبرگان و روایی همگرا و واگرا و تحلیل عاملی استفاده شده‌است و برای پایایی از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم‌افزار پی ال اس 4 انجام شده است. نتایج نشان داد قابلیت‌های بازاریابی بین‌المللی بر عملکرد صادراتی شرکت‌های دانش‌بنیان صادراتی در پارک علم و فناوری خراسان تاثیر معناداری دارند. همچنین نتایج نشان می‌دهد نوع صنعت و اندازه شرکت تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بین‌المللی بر عملکرد صادراتی شرکت‌ها را تعدیل می‌کند.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to investigate the impact of international marketing capabilities on the export performance of knowledge-based and export companies in Khorasan Science and Technology Park. It also examines whether industry type and firm size moderate the impact of international marketing capabilities on export performance. This research is applied in terms of purpose and analytical-survey in terms of its nature and method. The statistical population is all the managers of Khorasan Science and Technology Park, whose number is about 230 people. According to the rule of thumb, the sample size was determined to be 5 to 10 times the number of items in the questionnaire. Considering that the number of items was 18, the sample size is between 90 and 180, and finally 141 questionnaires were collected in a non-random way. In order to measure the face validity according to experts, convergent and divergent validity and factor analysis were used, and Cronbach's alpha and composite reliability were used for reliability. Data analysis was done with PLS4 software. The results showed that international marketing capabilities have a significant effect on the export performance of knowledge-based export companies in Khorasan Science and Technology Park. Also, the results show that the type of industry and the size of the company moderate the effect of international marketing capabilities on the export performance of companies.

منابع و مأخذ:

1- سیدعباس‌زاده، میرمحمد، امانی ساری بگلو، جواد، خضری آذر، هیمن. (1393). مقدمه‌ای بر مدل‌یابی معادلات ساختاری به روش PLS و کاربرد آن در علوم رفتاری با معرفی نرم‌افزارهای SmartPLS، VisualPLS، PLS-Graph.ارومیه، انتشارات دانشگاه ارومیه.
2- نوروزی، نگار و معصوم، محمد. (1397). طراحی مدل موثر در عملکرد صادرات شرکت‌های تولید کننده تجهیزات ورزشی. مطالعات مدیریت ورزشی، (51)10، 164-141.
3- شرفی، وحید و ممبینی، مهنار. (1402). بررسی تاثیر قابلیت‌های صادرات پویا بر عملکرد بازاریابی در شرکت‌های صادرکننده: نقش تعدیلگر کیفیت رابطه صادرکننده – واسطه. مدیریت کسب‌وکارهای بین‌المللی، (4)6، 40-21.
4- بهبودی، امید، محمدزاده، زهرا و مزینانی، محمد امین. (1401). تاثیرپذیری عملکرد سازمان از پراکندگی قابلیت‌های بازاریابی بین‌المللی بین سازمانی؛ بررسی نقش میانجی انطباق برنامه بازاریابی و نقش تعدیلگر پویایی بازار و هماهنگی بازاریابی بین‌المللی. مدیریت کسب‌وکارهای بین‌المللی، (2)5، 42-23.
5- آقازاده, هاشم و فلاحی, محمد باقر. (1403). نقش روابط بازرگانی بین الملل در اثر بازارگرایی بین الملل بر چابکی بازاریابی بین الملل. مدیریت کسب و کارهای بین المللی, 7(1), 87-107.
6- فیض، د، نعمتی، م ع، جبلی جوان، ا.، و زنگیان، س. (1391). تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر پیامدهای عملکردی شرکت‌های کوچک و متوسط کارآفرین: مورد مطالعه شرکت مواد غذایی تهران همبرگر. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 1(1)، 29-19.حیدری، تارم، و زمانی، علی. (1386). مبانی سازمان و مدیریت، چاپ اول، تهران: انتشارات نویسنده.
7- البرزی، م. (1392). بررسی تاثیر انعطاف‌پذیری استراتژیک بر عملکرد صادراتی شرکت‌های صادرکننده سنگ تزئینی استان مرکزی. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
8- فنائی, محمدرضا, و ناظم بکائی, محسن. (1401). تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر عملکرد صادراتی شرکت‌های کوچک و متوسط با میانجیگری مزیت رقابتی. کاوش‌های مدیریت بازرگانی, 14(28), 229-259. doi: 10.22034/jbar.2022.16484.4001.
9- صادقی، علی، تجری، سکینه، و نقوی، فاطمه. (1397). بررسی ارتباط بین معاملات با اشخاص وابسته و اندازه شرکت با ارزش شرکت، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت، دوره 2، شماره 7، 14-1. http://jnraims.ir/article-1-87-en.html.
10- مختاری, حسین. (1399). تاثیر اندازه شرکت بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد اقتصادی شرکت. چشم انداز حسابداری و مدیریت, 3(26), 1-17. https://www.jamv.ir/article_113296.html.
11- جعفری، فرزین، و همتی، حسن. (1394). مطالعه تاثیر نوع صنعت بر روی روابط حاکمیت شرکتی و بهره وری شرکت ها. مدیریت بهره وری (فراسوی مدیریت)، 9(34)، 7-26. https://sid.ir/paper/181941/fa.
12- ﺟﻬﺎﻧﺨﺎﻧﯽ، ﻋﻠﯽ، و ﭘﺎرﺳﺎﺋﯿﺎن، ﻋﻠﯽ (1387). ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدارﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮑﺪه مدیریت دانشگاه تهران،چاپ دوم ص 87 و 43.
13- بیگی فیروزی، الله‌یار، با شکوه، محمد، سیف‌اللهی، ناصر و زارعی، قاسم. (1402). چابکی زنجیره تأمین به عنوان یک دارایی راهبردی و تاثیر آن بر عملکرد مالی با نقش تعدیلگری نوع صنعت: یک مطالعه فراتحلیل. مدیریت دارایی و تأمین مالی، (3)11، 47-68.
14- عموعموها، الهام و یزدانی، ناصر. (1400). تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر عملکرد شرکت‌های صادراتی از طریق راهبرد رقابتی و مزیت موقعیتی با نقش تعدیلگر نوآوری دو جانبه. مطالعات مدیریت راهبردی، (45)، 82-65.
15- توسلی، میترا و آزاد، ناصر. (1400). تاثیر بازاریابی بین‌المللی بر بهبود عملکرد صادراتی شرکت‌های صادرکننده (مطالعه موردی: شرکت‌های صادرکننده قطعات خودرو). مدیریت کسب‌وکار، (49)، 146-127.
16- بشیر خداپرستی، رامین، پیروزی باری، مهدی و باقری قره بلاغ، هوشمند. (1399). واکاوی عوامل و استراتژی‌های انعطاف پذیری بر عملکرد صادراتی و مزیت رقابتی شرکت‌های صنعتی. مطالعات مدیریت راهبردی، (43)، 169-155.
17- محسنین، شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم. (1396). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم‌افزار Smart-PLS. تهران: کتاب مهربان نشر.
18- Beleska-Spasova, E., (2014). Determinants and measures of export performance: comprehensive literature review. J. Contemp. Econ. Bus. Issues 1(1), 63–74.
19- Rua, O., França, A., Fernández Ortiz, R., (2018). Key drivers of SMEs export performance: the mediating effect of competitive advantage. J. Knowl. Manag. 22 (2), 257–279.
20- Vorhies, D.W., & Morgan, N. A. (2003). A configuration theory assessment of marketing organization fit with business strategy and its relationship with marketing performance. Journal of Marketing, 67, 100−11. https://doi.org/10.1509/jmkg.67.1.100.18588.
21- Morgan, N. A., Feng, H., & Whitler, K. A. (2018). Marketing Capabilities in International Marketing. Journal of International Marketing, 26(1), 61-95. https://doi.org/10.1509/jim.17.0056 22- Di Fatta, D., Gera, N., Tyagi, L. K., & Grisold, T. (2019). Export knowledge: Determinant of export strategy, export commitment and export performance in carpet industry, Kybernetes, 48(8), 1806-1826. doi:10.1108/K-05-2018-0245.
23- Alteren, Gro & Tudoran, Ana Alina, 2016. "Enhancing export performance: Betting on customer orientation, behavioral commitment, and communication," International Business Review, Elsevier, vol. 25(1), pages 370-381. doi:10.1016/j.ibusrev.2015.07.004.
24- Navarro, A., Losada, F., Ruzo, E., & Díez, J. A. (2010). Implications of perceived competitive advantages, adaptation of marketing tactics and export commitment on export performance. Journal of world business, 45(1), 49-58. https://doi.org/10.1016/j.jwb.2009.04.004.
25- Evanthi, A., & Azhar, R. M. (2023). Uncovering The Relationships Between Strategic Capability, Strategic Flexibility, And Performance. International Journal of Science, Technology & Management, 4(1), 30-38.
26- Xie, Q. (2023). Firm size and Chinese firms’ internationalization speed in advanced and developing countries: The moderating effects of marketization and. Journal of Business Research, 159, 1-12.
27- Fernández-López, S., Nogueira-Moreiras, M. A., Rodeiro-Pazos, D., & Jesús Rodríguez-Gulías, M. (2023). Exports and firm growth: the moderating effect of innovation. European Journal of International ManagementV, 21(4), 687-710.
28- Zahoor & Lew, Y.K. (2023), "Enhancing international marketing capability and export performance of emerging market SMEs in crises: strategic flexibility and digital technologies", International Marketing Review, Vol. 40 No. 5, pp. 1158-1187. https://doi.org/10.1108/IMR-12-2021-0350.
29- Joseph, G. M. (2020) The impact of past performance, firm capabilities and adaptation strategies on export performance: the case of Caribbean manufacturers. [Thesis] (Unpublished).
30- Boso, N., Adeola, O., & Danso, A. (2019). The effect of export marketing capabilities on export performance: Moderating role of dysfunctional competition. Industrial Marketing Management, 78, 137-145.
31- Henseler, J., & Chin, W. W. (2010). A comparison of approaches for the analysis of interaction effects between latent variables using partial least squares path modeling. Structural Equation Modeling, 17(1), 82-109.