تحلیل بسامدی درون‌مایه‌ها در دفتر سوم مثنوی

محورهای موضوعی : حماسه

محمد نوید بازرگان ¹

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد رودهن، ایران.

تاریخ دریافت : 1390/08/03 تاریخ پذیرش : 1390/08/03 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: دفتر سوم مثنوی &ndash, تحلیل بسامدی مثنوی &ndash, تحلیل منظومه‌ای مثنوی &ndash, کلان‌فکرهای مثنوی,

چکیده مقاله :

مثنوی کتابی عظیم مشحون از معانی متکثر و اندیشه‌هایی متنوع است که خواننده را در تلاطم امواج پی‌درپی خود غرقه و مبهوت می‌سازد. بهمین سبب و به دلیل درنگ مکرر مخاطب در پاگردهای ابیات مثنوی، معمولاً جهات اصلی اندیشه و اهداف کلّی کتاب مخفی مانده، خواننده از درک کلان فکرهای این کتاب مستطاب فرومی‌ماند. در این مقاله تلاش شده است تا این کلان فکرها در دفتر سوم مثنوی با روش تحلیل بسامدی درون‌مایه‌ها مشخص گشته، حکایت‌هایی که به شکل منظومه‌هایی مرتبط با هم برای القای یک درون‌مایة مشترک توسط شاعر بکار گرفته شده به صورت شماتیک عرضه و نتایج آن تحلیل گردد.

چکیده انگلیسی:

Masnavi is a grand oeuvre filled with a variety of meanings and multiplicity of ideas that drowns and bewilders the reader in the perpetual turbulence of its waves.  For this reason and for the repeated hesitation and reflection of the reader in every turn of the couplets of Masnavi, the main directions of thought and  the general purpose of the book remains usually hidden and the reader is incapable of grasping the grand thoughts of this literary masterpiece. In this article attempt is made to first specify the themes in the third book of Masnavi, using the frequency analysis approach, and second to present schematically anecdotes employed by the poet in the form of interconnected lyrics to induce one common theme and finally to analyze the results drawn from them.  

منابع و مأخذ:

1. براون، ادوارد، تاریخ ادبی ایران،  ترجمه علی پاشا صالح، نشر امیرکبیر، 1385.
   
2. تقوی، محمد، حکایت‌های حیوانات، نشر روزنه، 1376.
   
3. جامی، نورالدین عبدالرحمن، نفحات الانس، مقدمه و تصحیح: دکتر محمود عابدی، تهران: نشر اطلاعات، 1370.
   
4. زرین‌کوب، عبدالحسین، سر نی، انتشارات علمی، 1372.
   
5. شمیسا، سیروس، نقد ادبی، نشر طوس، چاپ چهارم، 1383.
   
6. صفوی، سیدسلمان، ساختار معنایی مثنوی، نشر میراث مکتوب، 1388.
   
7. میرصادقی، جمال، عناصر داستان، انتشارات سخن، چاپ سوم، 1376.
   
8. نیکلسون، رینولد الین، شرح مثنوی مولوی، شرکت انتشارات علمی فرهنگی، 1374.
   
9. مثنوی معنوی، براساس نسخه نیکلسون
   
   1. Rumi, past and present, east and west, The life teaching and poetry of Jalal-din Rumi. Oxford: One world publications, 2003.