نکاتی پیرامون الواح گلی تخت جمشید یکی از باارزش‌ترین کتیبه‌های تاریخی جهان

محورهای موضوعی : حماسه

ندا ضیا بخش ¹

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. گروه معماری

تاریخ دریافت : 1385/02/12 تاریخ پذیرش : 1385/06/12 تاریخ انتشار : 1385/06/01

کلید واژه: تخت جمشید, لوحه‌های گلی تخت جمشید, دروازة ملل, کورش هخامنشی, داریوش هخامنشی, خشایارشا, کانال مصر,

چکیده مقاله :

در سال 1312 شمسی کاوش‌گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف عیلامی و ممهور با مُهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آورند. این اسناد منحصر بفرد که از آیب زمانه به طرزی معجزه‌آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید مشارکت داشته‌اند. این مقاله ضمن ترجمه برخی از این الواح به ذکر کتیبه‌های سنگی تخت جمشید که از دورة هخامنشیان به یادگار مانده است، پرداخته، ظرافت‌هایی را در ساخت بنای تخت جمشید و نکاتی بدیع را از سنگ‌نوشته‌ها و سنگ‌بری‌های آن عرضه می‌دارد. دقت نظر در شکل و محتوای بسیاری از این لوحه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها، نکاتی ارزنده را در پهنة تاریخ، هنر، ادبیات و در یک کلام فرهنگ غنی این سرزمین مشخص می‌سازد.

چکیده انگلیسی:

In  solar (shamsi) American investigators from chicago university succeded to obtain more than  clay tablets written with Elamian letters and sealed with persian cuneiform letters which belonged to eastern north of persepolis. These privileged and exclusive documents allocated to the list of ortificers and experts payrolls which were participated ip stablishing Persepolis construction. This essay tries to offer some innovative points of the tablets and their engraving, and also translation of some of them.

منابع و مأخذ:

1-      پارس، مصطفوی، محمد تقی ، انجمن آثار ملی، سال 1375.

2-       تخت جمشید شهر مذهبی بوده است ، پرفسور پوپ. آ، ترجمه اشرف شیبانی، علی، سخن شماره 11، سال 1353.

3-      تخت جمشید، مهرپویا، جمشید ، تلاش، شماره 46، سال 1353.

4-      شرح مصور تخت جمشید، شهبازی، شاپور، سازمان میراث فرهنگی کشور، سال 1375.

5-      شناخت اسا ایران، مینلز، جان، ترجمه دکتر آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد، ناشر چشمه، سال 1368.

6-      کارنامه شاهنشاهان هخامنشی، ترجمه پرفسور شارب، انتشارات دانشگاه پهلوی شیراز.

7-      کوروش کبیر، آزاد، مولانا ابو کلام،‌ترجمه باستانی پاریزی، نشر کوروش، سال 1371.

8-      نکاتی درباره طرح و شیوه‌های ساختمانی عصر هخامنشی ، تجویدی، اکبر، فرهنگ و معماری ایران سال 1355.

9-      وجه تسمیه  جمشید قائم مقامی، سیف الدین، بررسی‌های تاریخی ،شماره 5، سال 1345.

10-  هنر ایران، آ.پوپ، مؤسسه a survery in Persian art  .

11-  هنرهای ایرانی در مغرب زمین، آل علی، نورالدین، مجله هنر و مردم، شماره 157، سال 1354 .