بررسی تاثیر تنش رطوبتی و تراکم بوته بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و کارایی مصرف آب در دو اکوتیپ از گیاه زوفایی (Thymbra spicata L. )

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

فاطمه ملک ملکی ^{1 *} , نصرت اله عباسی ² , ابراهیم شریفی عاشورآبادی ³ , محمد جواد زارع ⁴

1 - دانشگاه ایلام
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
3 - دانشیار بخش تحقیقات گیاهان دارویی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران/تهران.
4 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

تاریخ دریافت : 1401/11/23 تاریخ پذیرش : 1402/07/24 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: محتوای کلروفیل, پرولین, آنتوسیانین, فلاونوئید, فنول کل,

چکیده مقاله :

جهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و کارایی مصرف آب دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata L.)، در پاسخ به تغییر تنش رطوبتی و تراکم بوته، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو سال زراعی (95-94 و 96-95) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا گردید. براساس نتایج حاصل از آزمایش بیشترین میزان محتوای کلروفیل a در تیمار بدون تنش و تنش ملایم در تراکم 6 و 8 بوته در مترمربع، کلروفیل b در تیمار تنش رطوبتی ملایم، تراکم 8 بوته در مترمربع و کلروفیل کل در سطح بدون تنش و تنش ملایم و تراکم 8 بوته در مترمربع طی سال اول اجرای آزمایش مشاهده شد. افزایش تراکم بوته و شدت تنش رطوبتی منجر به کاهش محتوای رنگیزه های فتوسنتزی شد. بیشترین محتوای کارتنوئید در سطح تنش رطوبتی ملایم، تراکم 8 و 12 بوته در مترمربع طی سال اول اجرای آزمایش مشاهده شد. بیشترین محتوای آنتوسیانین در سطح تنش رطوبتی ملایم، تراکم 8 بوته در مترمربع، فنول کل و فلاونوئید در سطح تنش رطوبتی شدید، تراکم 12 بوته در مترمربع مشاهده شد. بیشترین میزان پرولین در گیاه در سال دوم آزمایش در سطح تنش رطوبتی شدید و تراکم 12بوته در مترمربع مشاهده شد. افزایش شدت تنش رطوبتی و تراکم بوته منجر به افزایش کارایی مصرف آب در گیاه زوفایی شد. اکوتیپ ملکشاهی از محتوای بیشتری از رنگیزه‌های فتوسنتزی، کارتنوئید و کارایی مصرف آب بیشتری برخوردار بود

چکیده انگلیسی:

The present study aims to investigate the changes in some physiological characteristics and water use efficiency of two ecotypes of Thymbra spicata L. in response to changes in water stress and plant density. For this purpose, an experiment was carried out as a split factorial based on the randomized complete block design with three replications in two growing seasons (2016 and 2017). The highest content of chlorophyll-a and chlorophyll-b was observed in the treatments of non-stress and mild stress and at a density of 6 and 8 plants per m2. The highest content of total chlorophyll was observed in the treatment of non-stress and mild stress and at a density of 8 plants per m2 during the first year of the experiment. Increased plant density and intensity of water stress led to a decrease in the content of photosynthetic pigments. The highest content of carotenoids was observed at the treatment of mild water stress and a density of 8 and 12 plants m2 during the first year of the experiment. The highest content of anthocyanins was observed at the treatment of mild water stress and a density of 8 plants per m2. The highest content of total phenol and flavonoids was observed at the treatment of severe water stress and a density of 12 plants per m2. Finally, the highest amount of proline in the plant was observed in the second year of the experiment at the treatment of severe water stress and a density of 12 plants per m2.