مطالعه تأثیر تنش آبی بر صفات کمّی ارقام تجاری و کلون برتر سیبزمینی
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
مقصود ضیاچهره
1
,
احمد توبه
2
,
داود حسن پناه
3
,
شهزاد جماعتی ثمرین
4
,
یوسف جهانی
5
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - دانشیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
4 - باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.
5 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
کلید واژه: عملکرد غده قابل فروش, آگریا, اسپریت, کلون امید بخش 9-397008,
چکیده مقاله :
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش آبی بر رشد ارقام تجاری و کلون برتر سیبزمینی در یک آزمایش اسپیلت‌پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال 1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل انجام شد. کرت اصلی شامل سه سطح آبیاری: آبیاری مطلوب، تنش آبی ملایم و شدید و کرت‌های فرعی شامل 5 رقم تجاری سیب-زمینی: آگریا، اسپیریت، مارفونا، لوکا و هرمس و کلون امیدبخش 9-397008 بود. نتایج نشان داد علیرغم عدم تأثیر تنش آبی بر تعداد غده قابل فروش در بوته، صفات وزن غده در بوته، وزن غده قابل فروش در بوته، عملکرد کل غده و عملکرد غده قابل فروش در هکتار، به طور معنی‌داری متأثر از تیمارهای آبیاری و رقم بودند. رقم لوکا دارای بیشترین وزن غده قابل فروش در بوته، رقم مارفونا دارای بیشترین تعداد غده قابل فروش در بوته، رقم آگریا دارای بیشترین عملکرد غده قابل فروش و کلون امیدبخش 9-397008 نیز دارای بیشترین مقادیر عملکرد کل غده و وزن غده در بوته در بین ارقام مورد بررسی بودند که ناشی از تنوع ژنتیکی ارقام بود. برهمکنش آبیاری × ژنوتیپ در هیچیک از صفات مورد بررسی معنی‌دار نبود. با توجه به عدم اختلاف معنی‌دار تیمارهای آبیاری مطلوب و تنش آبی ملایم و اهمیت اقتصادی عملکرد غده برای زارعین، به نظر می‌رسد جایگزینی تیمار تنش آبی ملایم با آبیاری مطلوب، علاوه بر صرفه-جویی نسبی منابع آب، موجب تولید عملکرد غده قابل فروش مناسب (متناسب با نوع رقم) گردد.
In order to identify the effect of water stress on potato traditional cultivars and advanced clone growth this experiment was carried out under field conditions as Split-plot design based on Randomized Complete Block Design with three replications in Ardabil Agriculture and Natural Resources Research Station during 2015. Main plots included three irrigation levels: complete irrigation, mild and severe water stress and sub-plots included 5 potato cultivars: Agria, Spirit, Marfona, Luca, Hermes and 397008-9 promising clone. Results showed that in spite of the effect of water stress on marketable tuber number per plant, other studied traits such as tuber weight per plant, marketable tuber weight per plant, total tuber yield and marketable tuber yield were influenced by irrigation and cultivar treatments. Luca and Marfona produced the highest marketable tuber weight per plant and marketable tuber number per plant, respectively and also the 397008-9 promising clone had the most highest total tuber yield and tuber weight per plant due to genetic diversity. There were no significant interaction effect between cultivars × irrigation levels on any traits. Because of no significant difference between complete irrigation and mild water stress treatments and also economic importance of tuber yield for farmers, It seems that replacement of complete irrigation by mild water stress, not only will lead to relative maintaining water resources, but also will produce good marketable tuber yield (In accordance with the cultivar).
احمدی عدلی، ر. 1375. تعیین میزان آب مصرفی سیبزمینی. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل.
بینام. 1393. آمارنامه کشاورزی ایران، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامهریزی و اقتصادی. دفتر آمار و فناوری اطلاعات.
بینام. 1395. آمار و اطلاعات هواشناسی استان اردبیل. پایگاه اطلاع رسانی اداره کل هواشناسی استان اردبیل.
جمالپور، س. 1393. تأثیر نانو کود بیولوژیک (بیوزر) در مقایسه با کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر بر روی عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی رقم آگریا. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه محقق اردبیلی. 64 صفحه.
حسنپناه، د. 1393. معرفی ارقام سیبزمینی متحمل به کمآبی، نشریه ترویجی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل. شماره 7.
حسنپناه، د.، ف. آسیابی زاده، ک. اخوان و ع. خواجوی. 1394. نشریه فنی تعیین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در مزارع سیبزمینی خوراکی و بذری منطقه اردبیل. شماره 88..
حسینی، س.م. و ز. امینی. 1393. اثر سولفات پتاسیم بر مقاومت به خشکی سیبزمینی در اقلید فارس. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. جلد 28، شماره 2.
حقیقتی، ب.، س. برومندنسب و ع.ع. ناصری. 1394. اثر میزان آبیاری بر عملکرد، برخی ویژگیهای کیفی و بهرهوری آب دو رقم سیبزمینی. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. سال 7، شماره 28: 60-45.
نوری، ع.، ا. نظامی، م. کافی و د. حسنپناه. 1395. ارزیابی تحمل به کمآبی 10 رقم سیبزمینی (Solanum tuberosum L.) بر اساس برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد غده در منطقه اردبیل. نشریه علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. جلد دهم، شماره 1(37): 268-243.
مرادی دالینی، ا.، م.ر. نیشابوری، س. جهانبخش عسل و ا.ا. جعفرزاده. 1378. تعیین کلاس A ضریب تبخیر در شرایط و راهاندازیهای مختلف و مقایسه آن با مقادیر پیشنهادی FAO. مجله علوم آب و خاک. شماره 4: 175-164.
Aksoy, E., U. Demirel, Z. N. Ozturk, S. Caliskan and M. E. Caliskan. 2015. Recent advances in potato genomics, transcriptomics, and transgenics under drought and heat stresses. Turkish Journal of Botany. 39: 920-940.
Alva, A. K., H. Ren and A. D. Moore. 2012. Water and nitrogen management effects on biomass accumulation and partitioning in two potato cultivars. American Journal of Plant Sciences. 3: 164-170.
Anonymous. 2014. Iran's agricultural statistics, Ministry of Agriculture, Department of Planning and Economy, Center for Information and Communication Technology.
Ayas, S. 2013. The effects of different regimes on potato (Solanum tuberosum L. Hermes) yield and quality characteristics under unheated greenhouse conditions. Bulgarian Journal of Agricultural Science. 19: 87-95.
Ayas, S. and A. Korukcu. 2010. Water-yield relationships in deficit irrigated potato. Journal Agricultural Faculty Uludang University. 24: 23-36.
Banik, P. K. 2015. Effects of drought acclimation on drought stress resistance in three potato (Solanum tuberosum L.) genotypes. M.Sc. Thesie, Department of Plant Sciences, University of Saskatchewan, Canada.
Cantore, V., F. Wassar, S. S. Yamac, M. H. Sellami, R. Albrizio, A. M. Stellacci and M. Todorovic. 2014. Yield and water use efficiency of early potato grown under different irrigation regimes. International Journal of Plant Production. 8: 409-428.
Demelash, N. 2013. Deficit irrigation scheduling for potato production in North Gondar, Ethiopia. African Journal of Agricultural Research. 8: 1144-1154.
FAO. 2015. Agriculture statistics. Retrived on 14 November 2015. Available at https://www.faostat,fao.org/faostat.
Irna, A. and G. Mauromicale. 2006. Physiological and growth response to moderate water deficit of off-season potatoes in a Mediterranean Enviorment. Agric. Water Management. 82: 193-209.
Kalfountzos, D., I. Alexiou, S. Kotsopoulos, G. Zavakos and P. Vyrlas. 2007. Effect of subsurface drip irrigation on cotton plantations. Water Resource Management. 21: 1341–1351.
King, B. A. and J. C. Stark. 1997. Potato irrigation management. Cooperative Extension Bulletin 789. Moscow, Idaho: University of Idaho.
Kiziloglu, F. M., U. Sahin, T. Tunce and S. Diler. 2006. Effect of Deficit Irrigation on Potato Evapotranspiration and Tuber Yield under Cool Season and Semiarid Climatic Cinditions. Journal of Agronomy. 5: 284-288.
Lahlou, O., S. Ouattar, J. F. Ledent. 2003. The effect of drought and cultivar on growth parameters, yield and yield components of potato. Agronomie. EDP Sciences. 23: 257-268.
Li, W., B. Xiong, S. Wang, X. Deng, L. Yin and H. Li. 2016. Regulation Effects of Water and Nitrogen on the Source-Sink Relationship in Potato during the Tuber Bulking Stage. PLoS ONE journal. 11: 1-18
Lynch, D. R., N. Foroud, G. C. Kozub and B. C. Farries. 1995. The effect of moisture stress at three growth stages on th yield, components of yield and processing Quality of eight potato Varieties. American potato Journal. 72: 375-385.
Mahmud, A., M. Mofazzal Hossain, Z. Zakaria, M. A. Khaleque-Mian and M. Abdul Karim. 2015. Effects of Water Stress on Plant Canopy, Yield Attributes and Yield of Potato. Kasetsart Journal (Natural Science). 49: 491–505.
Maralian, H., S. Nasrollahzadeh, Y. Raiyi and D. Hassanpanah. 2014. Responses genotypes to limited irrigation. International Journal of Agronomy and Agricultural Research. 5: 13-19.
Miene, A., J. A. De-Ronde. 2008. A comparison of drought stress and heat stress in tubers of 12 potato cultivars. South African journal of Science. 104: 156-158.
Monneveux, P., D. A. Ramirez and M. T. Pino. 2013. Drought tolerance in potato (S. tuberosum L.) Can we learn from drought tolerance research in cereals? Plant Science. 205-206: 76–86.
Nouri, A., A. Nezami, M. Kafi and D. Hassanpanah. 2016. Growth and yield response of potato genotypes to deficit irrigation. International Journal of Plant Production. 10: 139-158.
Obidiegwu, J. E., G. J. Bryan, H. G. Jones and Prashar, A. 2015. Coping with drought: stress and adaptive responses in potato and perspectives for improvement. Front Plant Science, 6: 542.
Onder, S., M. Caliskan, D. Onder and S. Caliskan. 2005. Different irrigation methods and potato yield and yield components. Agricultural Water Management. 73: 73–86.
Passioura, J. B. 2007. The drought environment: physical, biological and agricultural perspectives. Journal of Experimental Botany. 58: 113-117.
Prabawardani, S. 2007. Physiological and Growth Responses of Selected Sweet Potato (Ipomoea batata (L.) Lam.) Cultivars to Water Stress. PhD thesis, Australia, James Cook University.
Rezazadeh, A., M. H. Najafi-Mood, Y. Ramezani and H. Naghavi. 2015. Influence of irrigation method, drought stress, and fertilizer type on yield and yield components of potat. Applied Science Reports. 2: 134-142.
Shahnazari, A., S. H. Ahmadia, P. E. Laerke, F. Liu and F. Plauborg. 2008. Nitrogen dynamics in the soil-plant system under deficit and partial root-zone drying irrigation strategies in potatoes. European. Journal of Agronomy. 28: 65–73.
Shi, Sh., M. Fan, K. Iwama, F. Li, Z. Zhang and L. Jia. 2015. Physiological basis of drought tolerance in potato grown under long-term water deficiency. International journal Plant Production. 9: 305-320.
Shock, C. C., B. M. Shock and T. Welch. 2013. Strategies for Efficient Irrigation Water Use. Sustainable Agriculture Techniques, Oregon State University.
Wang, F., Y. Kang, S. Liu and X. Hou. 2007. Effects of soil matric potential on potato growth under drip irrigation in the North China Plain. Agriculture Water Management. 88: 34-42.
Wright, J. L., Stark, J. C. 1990. Potato. In: Stewart, B.A. and D.R. Nielson (eds.).Irrigation of Agricultural Crops. pp: 859–889.
Yavuz, D., N. Yavuz, and S. Suheri. 2016. Design and Management of a Drip Irrigation System for an Optimum Potato Yield. Agriculture Science Technology. 18: 817-830.
_||_