پهنه بندی آگروکلیماتولوژی کشت گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum) در استان هرمزگان

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

غلامحسین بیگی پور ¹ (گروه مهندسی آب، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی ، بندرعباس، ایران)
فرزین عبدالهی ² (گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران)
ابراهیم شاکری زاده ³ (دفتر آمار و اطلاعات و GIS استانداری هرمزگان، بندرعباس، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/10/16 تاریخ پذیرش : 1394/02/10 تاریخ انتشار : 1395/03/12

کلید واژه: استان هرمزگان, گوجه فرنگی, پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی, شوری آب,

چکیده مقاله :

پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی از جمله روش‌هایی است که در طی سه دهه گذشته بمنظور تعیین پهنه‌ها و مناطقی که از نظر متغیرهای اقلیمی وضعیت مشابهی دارند مورد استفاده قرار گرفته است. با شناخت وضعیت اقلیمی مناطق علاوه بر آن که می‌توان مدیریت زراعی را در کاشت محصولات اعمال نمود تا حدودی از چالش کشاورزان در مواجهه با شرایط تغییرات اقلیمی خواهد کاست. تحقیق حاضر در زمینه پهنه‌بندی کشت گوجه‌فرنگی در استان هرمزگان انجام شده است. مطابق نقشه های توپوگرافی و خاکشناسی، بیش از 74 درصد از سطح این استان را مناطق کوهستانی دارای خاک ناچیز با عمق کم و یا کیفیت نامناسب برای کشاورزی تشکیل می دهد و بقیه نقاط استان دارای پتانسیل کشت محصولات مختلف می باشد. در مرحله اول، با حذف مناطق نامناسب، سطح دارای پتانسیل کشاورزی مشخص گردیده و در مرحله بعد، پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی برای کشت محصول گوجه‌فرنگی در مناطق مستعد کشاورزی استان با توجه به نیازهای این محصول شامل آب و هوا، و کیفیت آب و خاک مناسب با استفاده از داده‌های اقلیمی، آمار و اطلاعات هواشناسی، گزارش‌های توصیفی، تشریحی، نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس 1:2350000 و بسته‌های نرم‌افزاری Ilwis و ArcGIS انجام گردید. با تلفیق نقشه‌های مختلف، مناطق مناسب برای کشت این محصول تعیین گردید و مشخص شد که از محدوده مساحت قابل کشت در استان، 5/78 درصد (41/20 درصد مساحت کل استان)، جزء مناطق بسیار مستعد تا مستعد است و 5/21 درصد مناطق قابل کشت را مناطق نامستعد برای کشت محصول گوجه‌فرنگی تشکیل می دهد.

چکیده انگلیسی:

Agroclimatology is among the methods having been in use in the last three decades for areas that have similar climate properties. By adhering to an awareness of climate properties, we will be able to not only manage agricultural affairs properly but also to reduce the farmers’ concerns in croping with climate change. This paper deals with soil structure arrangements in tomato planting in Hormozgan province, Iran. According to topographical and soil maps, more than 74 percent of the province consists of mountain areas with scant shallow soil or otherwise low quality soil for agriculture. The rest (i.e. nearly 26 percent) in the province has the potential for various products. At the first stage, the areas having the potential for agriculture were identified by eliminating unsuitable areas. At the next stage, agroclimatology for planting tomato in suitable areas was carried out according to the following elements: The product’s needs including climate, water quality, and suitable soil. It was done with the aid of climate data, statistics in meteorology, descriptive-explanatory reports, topographical maps with the scale of 1:2350000, and Ilwis and ArcGIS software. With combining different maps, suitable areas for planting the product were indentified. It was also revealed that among the areas used for agriculture, 78.5 percent (20.41 percent of the whole province) are suited and highly suited to tomato agriculture. However, 21.5 percent are not suited to planting tomato.