بررسی ناپایداری غشای سلولی ارقام مختلف آفتابگردان روغنی تحت تنش کمبود آب و مصرف سالیسیلیک اسید
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهیمحمد سیبی 1 , محمد میرزاخانی 2 , مسعود گماریان 3 , سیدحسام الدین یعقوبی 4
1 - دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فراهان، گروه کشاورزی، فراهان، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران
4 - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک، ایران
کلید واژه: سالیسیلیک اسید, عملکرد بیولوژیک, تنش آبی, محتوای آب اولیه, نشت یونی سلول,
چکیده مقاله :
آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس 100 (شاهد)، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و ارقام مختلف آفتابگردان شامل سه رقم آذرگل، آلستار و اروفلور و مصرف سالیسیلیک اسید در دو سطح، عدم مصرف سالیسیلیک اسید و مصرف سالیسیلیک اسید به عنوان عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که سطوح مختلف تنش کمبود آب و ارقام مختلف آفتابگردان بر صفاتی چون قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد دانه پوک، عملکرد بیولوژیک، نشت یونی (ناپایداری غشاء سلولی)، درصد آب برگ، محتوای آب اولیه و آب نهایی برگ اثر بسیار معنی داری (01/0>P) داشت. همچنین مصرف سالیسیلیک اسید بر صفاتی مانند: تعداد برگ، نشت یونی (ناپایداری غشاء سلولی)، درصد آب برگ، محتوای آب اولیه و آب نهایی برگ در سطح آماری یک درصد معنی دار شد ولی بر صفاتی چون: قطر ساقه، تعداد دانه‌ی پوک و عملکرد بیولوژیک اثر معنی داری را از لحاظ آماری نشان نداد. براساس نتایج به دست آمده با افزایش شدت تنش کمبود آب نشت یونی سلول افزایش یافت به طوری که بیشترین میزان آن با میانگین 9/2854 میکروزیمنس بر سانتی متر متعلق به تنش شدید (آبیاری بر اساس 60 درصد نیاز آبی گیاه) بود. در بین ارقام مختلف آفتابگردان نیز بیشترین نشت یونی با میانگین 45/3505 میکروزیمنس بر سانتی متر مربوط به رقم اروفلور بود.
Experimental treatments comprised of water stress as a major factor in three levels including I0 = irrigation water requirement of crop (control), I1= 80 percent of the amount of irrigation water requirements of crop, I2= 60 percent of the amount of irrigation water requirements of crop in the main plots and different varieties of sunflower including V1= Azargol, V2= Alstar, V3= Ariflor and two levels of salicylic acid containing SA0= without salicylic acid and SA1= with salicylic acid (sprayed) as a minor factor in a factorial combination of sub-plots. The results showed the very significant effect (p<0.01) of different levels of water stress and varieties of sunflower on stem diameter, number of leaves, number of hollow grains, biological yield, ion leakage of cell (cell membrane instability), leaf water content, initial water content and ultimate water of leaf. Salicylic acid also had significant effect on number of leaves, cell ion leakage (cell membrane instability), leaf water content, initial water content and leaf ultimate water at a level of statistical significance, whereas stem diameter, number of hollow grains and biological yield did not affected by salicylic acid. Thus, ion leakage cell increased with increasing intensity of water deficit, therefore the highest average of ion leakage (2854.9 μs) obtained from extreme stress (60 percent of the amount of irrigation water requirements of crop).