تأثیر کاربرد تلفیقی کود های شیمیایی و زیستی بر کارایی مصرف فسفر و خصوصیات زراعی آفتابگردان

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمد میرزاخانی ¹ , نورعلی ساجدی ²

1 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد فراهان، دانشگاه آزاد اسلامی، فراهان، ایران
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

تاریخ دریافت : 1394/01/12 تاریخ پذیرش : 1394/02/24 تاریخ انتشار : 1395/03/12

کلید واژه: شاخص باروری, عملکرد بیولوژیکی, نیتروکسین, وزن هکتولیتر دانه,

چکیده مقاله :

به منظور مقایسه تأثیر کود‌های زیستی و شیمیایی بر خصوصیات زراعی آفتابگردان، آزمایشی در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک انجام شد. تیمار مصرف کود زیستی نیتروکسین در دو سطح شامل (عدم تلقیح و تلقیح با نیتروکسین)، تیمار مصرف کود زیستی بارور-2 در دو سطح شامل (عدم تلقیح و تلقیح با بارور-2) و تیمار مصرف کود‌های شیمیایی نیتروژن و فسفر در چهار سطح شامل عدم مصرف کود‌های شیمیایی نیتروژن و فسفر (شاهد)، 50 کیلوگرم نیتروژن + 25 کیلوگرم فسفر، 100 کیلوگرم نیتروژن + 50 کیلوگرم فسفر و 150 کیلوگرم نیتروژن + 75 کیلوگرم فسفر در هکتار بود. نتایج نشان داد که کاربرد کود زیستی نیتروکسین بر صفات تعداد دانه در متر مربع و وزن هکتولیتر دانه معنی‌دار بود. همچنین اثر کاربرد کود زیستی بارور2 بر صفت تعداد دانه در متر مربع معنی‌داربود. تأثیر تیمار مصرف ترکیبی کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر نیز بر صفات ارتفاع ساقه، تعداد برگ فعال در بوته، تعداد دانه در متر مربع، عملکرد بیولوژیکی، شاخص باروری گیاه، وزن هکتولیتر دانه و کارایی مصرف فسفر نیز معنی‌دار بود. به طوری‌که تیمار50 کیلوگرم نیتروژن + 25 کیلوگرم فسفر در هکتار با میانگین 32/51 درصد و تیمار150 کیلوگرم نیتروژن + 75 کیلوگرم فسفر در هکتار با میانگین 01/21 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار کارایی مصرف فسفر را به خود اختصاص دادند. بنابراین با افزایش مقادیر مصرف کودهای شیمیایی از طریق آبشویی و هدرروی موجب کاهش کارایی مصرف کود می‌شود.

چکیده انگلیسی:

In order to the effect of integrated use of chemical and biological fertilizers on phosphorus use efficiency and some of agronomic characteristics in sunflower, this study was carried out in Markazi province in 2009. A factorial arrangement of treatment in a randomized complete block design with three replications was used. Inoculation with Nitroxin (N0= Control, N1= Inoculation), Inoculation with Barvar-2 (B0= Control, B1= Inoculation) and Application of chemical manure combination of Nitrogen and Phosphorus (C0= N0 + P0, C1= N50 + P25 , C2= N100 + P50 , C3= N150 + P75 kg ha-1). Results indicated that the effect of nitroxin on number of grain per m-2, hectoliter weight and inoculation with Barvar-2 biological manure on number of grain per m-2 were significant. Chemical manure combination of nitrogen and phosphorus on charecteritics such as: stem height, number of effective leaf, number of grain per m-2, biological yield, productivity index of plant, hectoliter weight and phosphorus use efficiency was significant, too. Among the different levels of combination application of chemical manure, that (50 kg ha-1 nitrogen + 25 kg ha-1 phosphorus) with average of phosphorus use efficiency (51.32 %) and (150 kg ha-1 nitrogen + 75 kg ha-1 phosphorus) treatment, with average of phosphorus use efficiency (21.01 %) were significantly superior to the other treatments. Therefore, it can be concluded that with increasing amounts of chemical fertilizers through leaching and waste to reduced fertilizer use efficiency