ارزیابی میزان آسیب پذیری سکونتگاهای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیمگیری چندشاخصه کوپراس مطالعه موردی : شهرستان دلفان
محورهای موضوعی : اقلیم شناسی
ناصر شفیعی ثابت
1
(استادیار گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی تهران-ایران)
بهزاد دوستی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه تهران-تهران-ایران)
معصومه قربانی
3
(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ،دانشگاه شهید بهشتی تهران-ایران)
کلید واژه: آسیب پذیری, خشکسالی, مخاطرات طبیعی, مدل تصمیم گیری چندشاخصه, دلفان,
چکیده مقاله :
تعیین نقاط حادثه خیز و مستعد از نظر مخاطرات محیطی، برنامه ریزان را قادر میسازد در کوتاهترین زمان به بهترین شکل تصمیمگیری کنند. این تحقیق برای ارزیابی و رتبه بندی سکونتگاههای روستایی شهرستان دلفان از نظر حساسیت به پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیم گیری چندشاخصه کوپراس انجام شد. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی، 21 شاخص آسیب پذیری در سه بعد فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی بررسی شد. گردآوری اطلاعات برای شاخص های مورد نظر در 24 روستای نمونه تصادفی از طریق دهیاران صورت گرفت. پس از وزن دهی به شاخصها به روش آنتروپی شانون، روستاها با استفاده از مدل کوپراس رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد با توجه به متنوع بودن شاخصهای آسیب پذیری، مدل کوپراس در رتبه بندی سکونتگاهها در مقابل خشکسالی قابلیت دارد. مطابق محاسبات، روستاهای گلام بهری وکفراج بیشترین آسیب پذیری و روستاهای ظفرآباد و گرمه خانی کم ترین آسیب پذیری را از پدیده خشکسالی دارند.
Identifying the accident-prone areas and vulnerable to environmental hazards will enable planners to make the best decisions in the shortest possible time. Accordingly, this research was carried out to assess and rank the rural settlements of Delfan County in terms of vulnerability to drought phenomenon using Kupros multi-criteria decision- making model. In this descriptive - analytical research, 21 vulnerability indices in physical, economic and social dimensions was studied. Data collection was done by rural administrators in 24 rural settlements, selected randomly. After weighing the indices using Shannon’s entropy method, the villages were ranked by Kupros model. Results showed that, considering the diversity of vulnerability indices, Kupros model might have a great capability in ranking of settlements in terms of vulnerability to drought phenomenon. Golam Bahri and Kafraj had the most vulnerability, and Zafar Abad and Garmeh Khani had the least vulnerability to drought phenomenon.
1. پریشان ، مجید (1390): مدیریت ریسک مخاطرات محیطی ، مورد ریسک زلزله در مناطق روستایی استان قزوین ، رساله دکترای جغرافیا ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران.
_||_
Adger, W. N., N. Brooks, G. Bentham, M. Agnew, and S. Eriksen. )2004(. New indicators of vulnerability and adaptive capacity. Tyndall Centre for Climate Change Research, Norwich, UK. echnical Report 7, pp 1-128. Available at:http://www.ccrasa.com/library_1/22826%20- %20New%20indicators%20of%20vulnerability%20and%20adaptive%20capacity.pdf
Government in Managing Disaster", Disaster Prevention and Management, 19(4), Pp. 438- 451.