ارزیابی و مقایسه تطبیقی کارکردهای انواع بارنامه‌های بین‌المللی دریایی

محورهای موضوعی : مدیریت بازاریابی

سعید حسنی ¹ (دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران)
کارن روحانی ² (استادیار، گروه حقوق بین الملل، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران)
ایرج رضایی نژاد ³ (استادیار، گروه حقوق بین الملل، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/09/09 تاریخ پذیرش : 1399/10/16 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: قواعد بین‌المللی, بارنامه, بارنامه دریایی, فرآیند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی,

چکیده مقاله :

هدف از تحقیق حاضر، مقایسه تطبیقی میان کارکردهای بارنامه کاغذی و الکترونیکی و ارزیابی مقایسه‌ای آن‌ها است. تحقیق از نوع کاربردی و به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره انجام شده است. در گام نخست، اقدام به جستجو و گردآوری منابع گردید. سپس، دسته‌بندی و کدگذاری داده‌ها صورت گرفت. در ادامه،‌ مقایسه و ارزیابی و تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها انجام شد. به منظور مقایسه گزینه‌ها از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. همچنین؛ برای وزن‌دهی و مقایسه زوجی متغیرها نیز ار روش دلفی (آرای خبرگان) بهره‌گیری شد. برای تحلیل نهایی، از نرم‌افزار Expert Choice, Version 2004 استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های مؤثر بر ارزیابی بارنامه‌های کاغذی و الکترونیکی،‌ در 9 زمینه گوناگون طبقه‌بندی می‌شوند. این شاخص‌ها عبارتند از: انتقال حقوق قراردادی، انتقال تصرف، انتقال مالکیت، رسید حمل کالا، قرارداد حمل، اعتبار امضا، سرعت عمل در ارسال، ثبت اطلاعات و هزینه. از سوی دیگر،‌ مقایسه زوجی شاخص‌ها نشان داد که شاخص انتقال مالکیت بالاترین وزن (0/64) و پس از آن، شاخص انتقال حقوق قراردادی با وزن (0/58) قرار دارد. کمترین وزن نیز متعلق به شاخص ثبت اطلاعات متنوع با (0/15) بوده است. در زمینه مقایسه زوجی شاخص‌های وزن‌دار هر دو نوع بارنامه، نتایج نشان داد که هیچکدام برتری مطلق نسبت به دیگری نداشته‌اند. بارنامه کاغذی در زمینه انتقال حقوق قراردادی، انتقال مالکیت، انتقال تصرف، رسید حمل کالا و قرارداد حمل امتیاز بیشتری نسبت به بارنامه الکترونیکی اخذ کرد. بارنامه الکترونیکی، نسبت به بارنامه کاغذی در زمینه شاخص‌های اعتبار امضا، سرعت عمل، ثبت اطلاعات و هزینه دارای برتری و اولویت بود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to make a comparative comparison between the functions of paper and electronic bill of lading and to evaluate their comparison. The research is of applied type and multi-criteria decision making method. In the first step, resources were searched and collected. Then, the data were categorized and coded. Then, data were compared, evaluated, analyzed and summarized. Hierarchical analysis (AHP) method was used to compare the options. Also; Delphi method (expert opinions) was used to weigh and compare the pairs of variables. For final analysis, Expert Choice software, version 2004 was used. The results showed that the indicators affecting the evaluation of paper and electronic bill of lading are classified into 9 different areas. These indicators include: transfer of contractual rights, transfer of possession, transfer of ownership, receipt of goods, contract of carriage, validity of signature, speed of delivery, registration of information and costs. On the other hand, a pairwise comparison of the indicators showed that the "transfer of ownership" index had the highest weight (0.64) and then the "contractual rights transfer" index with a weight (0.58). The lowest weight belonged to the index "Record various information" with (0.15). In terms of pairwise comparison of weighted indices of both types of bill of lading, the results showed that neither had absolute superiority over the other. Paper bill of lading received more points than electronic bill of lading in the transfer of contractual rights, transfer of ownership, transfer of possession, receipt of goods and contract of carriage. The electronic bill of lading had priority over the paper bill of lading in terms of signature validity, speed of operation, information registration and cost.

منابع و مأخذ:

اربابی. م. و حاتمی‌پور. ن. (1398). "ارجاع بارنامه دریایی به شروط قرارداد اجاره کشتی؛ در جستجوی قصد طرفین"، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 10، شماره 1،صص. 1-20.

 

السان، م. و امینی، و. (1393). "مطالعه تطبیقی جایگزینی بارنامه کاغذی با بارنامه الکترونیکی دریایی"، پژوهشنامه بازرگانی، دوره 18، شماره 71، صص. 35-64.

 

براری چناری، ی. و جهانیان، م. (1395). "صدور و مندرجات بارنامه دریایی در قوانین ایران و اسناد بین المللی"، مجله حقوقی دادگستری، دوره 80، شماره 93، صص. 13-36.

 

تتلی، ویلیام (1370). "حمل و نقل دریایی، انتشارات مراکز آموزشی و تحقیقات گمرک ایران"، ص. 79.

 

داوس، م. (1392). "مشکلات و احتمالات برای استفاده از لایحه‌های الکترونیکی به عنوان وثیقه"، تهران، انتشارات جنگل، ص. 161.

 

سماواتی، ح. (1394). "حقوق معاملات بین‌المللی"، تهران: انتشارات ققنوس.

 

شهبازی، ش. و دیگران.‌ (1377). "نقش فوروادر در حمل و نقل بین‌المللی"، تهران‌: انتشارات اتاق‌ بازرگانی‌ بین‌المللی‌.

 

صفوی شاملو، ح. (1392). "راهنامه در کنوانسیون CMR"، مطالعات حقوق تطبیقی، ش. 2.

 

ضرابی، ا. و اذانی، م. (1380). "توسعه پایدار در جهان صنعتی و در حال توسعه"، تهران، مجله رشد آموزش جغرافیا، شماره ۵۹.

 

طارم‌سر، م. (1395). "حقوق بازرگانی بین‌المللی"، تهران: انتشارات توسعه و نشر بازرگانی.

 

طهماسبی، پ. و فاتحی، ا. (1397). "راهنمای حمل و نقل محصولات کشاورزی"، تهران: انتشارات خدمات بازرگانی.

 

عرب‌احمدی. م، السان. م. و نوشادی. ا. (1398). "بررسی تطبیقی کارکرد بارنامه به عنوان سند مالکیت"،‌ دو فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حقوق مدنی، دوره 8،‌ شماره 1 (15)، صص. 31-41.

 

عرب احمدی. م، السان. م، نوشادی. ا. (1394). "بارنامه الکترونیکی بین‌المللی دریایی و کارکردهای آن"،‌ حقوق اسلامی، دوره 12، شماره 46، صص. 139-165.

 

عرفانی، م. (1392). "حقوق تجارت"، تهران: نشر جنگل، ص. 243.

 

غریبه، ع. (1388). "آثار تخلف متصدی حمل و نقل از قرارداد حمل و نقل جاده‌ای داخلی و بین‌المللی کالا"، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری (دانشنامه حقوق و سیاست)، دوره 5، شماره 12، صص. 99-124.

گرجی مهلبانی، ی. (1389). "معماری پایدار و نقد آن در حوزه محیط زیست"، نشریه علمی پژوهشی معماری و شهرسازی ایران، دوره 1، شماره 1، صص. 91-100.

 

ملک‌محمدی، م. (1390). "بررسی ابعاد حقوقی بارنامه‌های الکترونیکی"، پایان‌نامه ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

 

مهمان‌ نواز، ر. (1390)، "حقوق تجارت برات"، سفته، تهران: انتشارات مجد.

 

نبوی، ع. (1398). "اصول حسابداری"، تهران: انتشارات دیدار، چاپ اول، ص. 211.

 

نجفی اسفاد، م. (1393). "حقوق دریایی بر پایه قانون دریایی ایران و مقررات بین‌المللی دریایی"، تهران: انتشارات سمت.

 

Ahmadi, M., Teymouri, P., Dinarvand, F., Hoseinzadeh, M., Babaei, A.A. & Jaafarzadeh, N. (2014). “Municipal solid waste landfill site selection using analytical hierarchy process method and geographic information system in Abadan, Iran”, Iranian Journal of Health Science, Vol. 2(1), PP. 37-50.

 

Bertolini, M. & Braglia, M. Carmignani, G. (2006). “Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract”, International Journal of Project Management, Vol. 24(5), PP. 422-430.

 

Beskese, A., Demir, H.H., Ozcan, H.K. & Okten, H.E. (2015). “Landfill site selection using fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS: a case study for Istanbul”, Environmental Earth Sciences, Vol. 73(7), PP. 3513-3521.

 

Hook, W (2011). “10 Principles of Transportation in Urban Life, M. Aghili (Trans.)”, Tehran: Phoenix Millennium.

 

Kennedy, H.P (2004). “Enhancing Delphi Research: Methods and Results", J Adv Nurs Mar, Vol. 45(5), PP. 504-511.

 

_{Khorsandi, H., Faramarzi, A., Aghapour, A. & Jafari, S.J. (2019). “Landfill site selection via integrating multi-criteria decision techniques with geographic information systems: a case study in Naqadeh, Iran”, Environmental Monitoring and Assessment, Vol. 191, 730. https://doi.org/10.1007/s10661-019-7863-8}

 

Litman, T. & Burwell, D (2006). “Issues in Sustainable Transportation”, International Journal of Environmental Issues, Vol. 6(4), PP. 331-335.

 

Mehrabi, A. & Amini, H. (2013). “The role of political and security factors in the development of the Chabahar Free Zone”, Geopolitical Quarterly, Vol. 9(31), PP. 135-140.

 

Mottaghi, A., Rahimi, R. & Eyvazlou, M. (2015). “The Strategic Role of the Silk Road in Cultural Development and the Establishment of Resistance Economics”, Ma'aref Quarterly, No. 212.

Omkarprasad, V. & Sushil, K. (2006). “Analytic hierarchy process: An overview of applications”, European Journal of Operational Research, Vol. 169(1), PP. 1-29.

 

Rathore, S., Ahmad, S. & Shirazi, S. (2016). “Use of the suitability model to identify landfill sites in Lahore-Pakistan”, Journal of Basic and Applied Sciences, Vol. 12, PP. 103-108.