بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره‌های استونی، اتانولی و متانولی برگ چهار رقم زیتون ایرانی بر اشریشیا کولای
محورهای موضوعی : آلودگی میکروبی مواد غذائیمریم عباس والی 1 , محمود اسماعیلی کوتمهر 2 , حمدالله مشتاقی 3 , محمد هادی اسکندری 4
1 - گروه بهداشت وکنترل کیفیت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
2 - دانشآموخته کارشناسی ارشد بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
3 - گروه بهداشت وکنترل کیفیت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
4 - بخش صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
کلید واژه: اثر ضد میکروبی, اشریشیا کولای, مهار رشد, برگ زیتون,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره برگ چهار رقم زیتون مهم بومی ایران شامل ارقام دزفول، روغنی، زرد و شیراز بر اشریشیا کولای بود. در این مطالعه عصاره استونی، متانولی و اتانولی برگ‌های زیتون به روش مایکروویو استخراج، تغلیظ و خشک شدند. اثر مهاری غلظت‌های مختلف عصاره‌ها به روش میکروپلیت بر رشد باکتری اشریشیا کولای در دمای 37 درجه سانتی‌گراد به مدت 24 ساعت با دستگاه پلیت ریدر اندازه‌گیری و منحنی رشد باکتری رسم و مساحت زیر منحنی محاسبه گردید. همچنین درصد مهار رشد باکتری توسط هر یک از عصاره‌ها محاسبه شد. هیچکدام از عصاره‌ها در غلظت 5 و10 میلی‌گرم در میلی‌لیتر اثر مهاری قابل توجهی نداشتند. عصاره استونی رقم‌های دزفول و زرد در غلظت 20 میلی‌گرم در میلی‌لیتر به ترتیب 0/93 و 9/94 درصد رشد باکتری را مهار کردند که به طور معنی‌داری قوی تر از عصاره استونی دو رقم دیگر بود. در رقم روغنی عصاره متانولی با 4/93 درصد مهار به طور معنی‌داری اثر قوی تری نسبت به عصاره‌های استونی و اتانولی داشت. عصاره اتانولی هر چهار رقم مورد بررسی فاقد اثر ضد میکروبی بود. نتایج به‌دست آمده از این پژوهش نشان داد که از چهار رقم زیتون بومی ایران بیشترین اثر ضد میکروبی متعلق به ارقام دزفول و زرد بوده و مناسبترین حلال نیز استون می‌باشد. لذا برگ زیتون رقم‌های بومی ایران را می‌توان برای تهیه عصاره غنی از ترکیبات ضد میکروبی جهت استفاده به عنوان نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی و یا ترکیب ضد میکروبی در پمادها و دیگر داروها به کار برد.
The aim of this study was to evaluate the antibacterial activity of olive leaf extracts from four important Iranian native cultivars (Dezfol, Roghani, Zard and Shiraz) against E. coli. Acetonic, methanolic and ethanolic olive leaf extracts were prepared using a microwave. The extracts were concentrated and lyophilized. The growth inhibition effect of different concentrations of extracts was determined using the broth micro-dilution assay. The growth curves of E. coli during 24 h incubation at 37°C were drawn. The area under the bacterial growth curve and the percentage inhibition of the growth were calculated. Extracts with the concentrations of 5 and 10 mg/ml had no considerable inhibition effect on the bacterium. Acetonic extract of Dezfol and Zard cultivars with the concentration of 20 mg/ml inhibited the bacterial growth 93% and 94.9%, respectively and showed significantly stronger inhibition effect in comparison with acetonic extract of Shiraz and Roghani cultivars. Methanolic extract of Roghani cultivar with the bacterial growth inhibition of 93.4% showed significantly stronger effect in comparison with its acethonic and ethanolic extracts. Ethanolic extracts of four studied cultivars showed no antibacterial effect. Among the four important Iranian native olive leaf cultivars, Dezfol and Zard were found to possess the highest antimicrobial activity and aceton was the best solvent. On the basis of these results, it can be concluded that extracts of the Iranian native olive leaf cultivars could be used as a natural antimicrobial agent in food preservative, ointment and drugs.