تحلیل عناصر آشوب ازلی
محورهای موضوعی : اسطوره
1 - استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
کلید واژه: اسطوره, زمان, آب, تاریکی, آشوب ازلی,
چکیده مقاله :
اساطیر از دیدگاهی، روایت‌هایی مقدّس دربارة مبدأ و مقصد جهان و توجیه امور مهم هستی‌اند. در اساطیر ملل با آنکه دیدگاه‌های ظاهراً متفاوتی دربارة چگونگی و مبدأ و مادّة آفرینش وجود دارد امّا این دیدگاه‌ها در ژرف‌ساخت، بسیار مشابه و حتی یکسان‌اند. این داستان‌ها بر مبنای الگویی کهن پرداخته شده‌اند؛ بدین گونه که قبل از آفرینش، فقط آشوب و نابسامانی است و دیگر هیچ. از دلِ این آشوب، نخستین موجود پیدا می‌شود و دیگر چیزها نیز از آن آفریده می‌شوند. چرخة پیدایش آشوب و تبدیل آن به نظم همواره در زندگی عینی و ذهنی بشر در جریان است و در داستان‌ها به صورت اژدها یا دیو، نمادینه شده است. با پیدایش دیو و اژدها سامان هستی از میان می‌رود امّا با کشته شدن آن، موانع برقراری نظم بر طرف می‌شود و اوضاع نخستین یعنی آرامش باز می‌آید. در پژوهشِ تطبیقی و تحلیلی اساطیرِ برخی ملل، مشخص شد که فرایندِ پیدایشِ آشوب و انتقال از آن به نظم، عملی روانی و شناختی است و به دلیل اشتراک قوای شناختی انسان‌ها، اسطوره‌های بسیاری در میان ملل گوناگون یافت می‌شود که از لحاظ بن‌مایه و هدف و کارکرد یکسان و تنها از لحاظ بیان متفاوت‌اند از جمله اسطورة آشوب.
Some scholars believe that myths are sacred narratives about the origin and destination of the universe. Although, there are apparently different views about the nature of the creation in the mythology of nations, these views are very similar and even the same in deep-structure. The stories about creation are based on an archetype; according to it, before creation there was only chaos. From this chaos, the first being appeared and from the first being, other things were created. The circle of the emergence of chaos and its transformation into order manifests constantly in human life and is symbolized in stories as dragons or demons. The emergence of the demon and dragon eliminates the order of existence, but by the killing of demon and dragon, the order returns and things get calm. The comparative and analytical research of the myths of some nations, shows that the process of chaos and its transformation into order is a psychological and cognitive action; and as human beings have many similarities and common cognitive faculties, it can be found many myths, like the myth of chaos, that have the same motif and function, though each one is expressed in a different way.