تحولگرایی در حکمرانی مکتب شهید رئیسی
محورهای موضوعی : مدیریت جهادی
1 - استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: تحولگرایی, مکتب شهید رئیسی, حکمرانی اسلامی.,
چکیده مقاله :
در سالهای اخیر، ادبیات سیاستگذاری در جمهوری اسلامی ایران با تأکید روزافزون بر مفهوم «تحول» در حکمرانی، وارد مرحلهای نوین و معنادار شده است. این تحول در دولت سیزدهم به ریاست شهید آیتالله دکتر سیدابراهیم رئیسی، از سطح مفاهیم کلی و نظری فراتر رفته و به مرحله اجراییسازی برنامهها، بازتعریف ساختارهای حکمرانی و تدوین سیاستهای عملی رسیده است. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی کیفی و بهرهگیری از روش تحلیل مضمون، در تلاش است تا ابعاد فکری، مدیریتی و راهبردی مکتب حکمرانی شهید رئیسی را به شکلی جامع مورد بررسی قرار داده و مؤلفههای بنیادین و اساسی تحولگرایی را در این چارچوب شناسایی و تحلیل نماید. یافتههای تحقیق نشان میدهد که نگاه تحولمحور دولت سیزدهم صرفاً معطوف به اصلاحات ساختاری یا تغییرات سطحی نبوده، بلکه نوعی بازسازی عمیق در نگرشها، گفتمانها، ذهنیتها و رفتارهای حکمرانی را دنبال میکند. این نگرش در چهار محور اصلی قابل شناسایی و پیگیری است: نخست، عدالتمحوری با تأکید بر بازتوزیع عادلانه منابع و فرصتهای ملی؛ دوم، نهادینهسازی و تعمیق مشارکت واقعی مردم در فرآیندهای تصمیمسازی و تصمیمگیری؛ سوم، مقابله ساختاری و سیستمی با فساد اداری و اقتصادی بهعنوان یکی از موانع اصلی توسعه؛ و چهارم، استقرار و تثبیت حکمرانی خوداتکا مبتنی بر ظرفیتها، مزیتها و منابع بومی. مکتب حکمرانی شهید رئیسی با تلفیق گفتمان دینی و ارزشهای انقلاب اسلامی با الزامات اجرایی و نیازهای روزآمد، در پی ارائه و ترویج الگویی از حکمرانی است که علاوه بر وفاداری به آرمانهای انقلاب، توانایی انطباق با پیچیدگیها، تحولات و چالشهای جهان معاصر را نیز داراست. نوآوری اصلی این پژوهش در تأکید ویژه آن بر پیوند میان نظریه و عمل در گفتمان تحول نهفته است؛ پیوندی راهبردی که میتواند بهعنوان مبنایی برای شکلگیری الگویی بومی و کارآمد از حکمرانی در ایران و سایر جوامع اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
In recent years, the policy literature in the Islamic Republic of Iran has entered a new phase with an increasing emphasis on the concept of “transformation” in governance. This transformation, in the thirteenth government under the leadership of Martyr Ayatollah Dr. Seyed Ebrahim Raeisi, has moved beyond general and theoretical concepts and reached the stage of executive implementation and structural redefinition.
The present study, using a qualitative approach and the method of thematic analysis, seeks to examine the intellectual, managerial, and strategic dimensions of the governance school of Martyr Raeisi and aims to identify and analyze the fundamental components of transformationalism within this framework.
The findings of the research indicate that the transformation-oriented approach in the thirteenth government has not been limited merely to structural changes, but has also focused on reconstructing governance attitudes, discourses, and behaviors. This approach can be traced in four main axes: first, justice-centeredness with an emphasis on the fair redistribution of resources and opportunities; second, institutionalization of public participation in decision-making processes; third, structural and systemic confrontation with administrative and economic corruption; and fourth, the establishment of self-reliant governance based on local capacities, advantages, and resources.
The school of Martyr Raeisi, by integrating religious discourse with contemporary executive requirements, seeks to present a model of governance that is not only rooted in the ideals of the Islamic Revolution but also possesses the capability to adapt to the complexities of the modern world.
The main innovation of this research lies in its emphasis on the connection between theory and practice within the discourse of transformation— a link that can serve as the foundation for the development of an indigenous model of efficient governance in Iran and other Islamic societies.