مطالعه مدیریت دانش در نظام آموزش عالی و ارائه مدل مناسب

محورهای موضوعی : آینده پژوهی

نادر قلی قورچیان ¹ , اکر م الملوک لاهیجانیان ²

1 - ندارد
2 - ندارد

تاریخ دریافت : 1393/10/23 تاریخ پذیرش : 1393/10/23 تاریخ انتشار : 1385/04/01

کلید واژه: مدیریت دانش, دانش, بینش, مهارت, مدل,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر مطالعه مدیریت دانش در نظام آموزش عالی در دانشگاهها و موسسات و مراکز آموزشی دولتی و غیر دولتی وارائه راهکارها و مدل مرتبط با مدیریت دانش به منظور همگامی با دانش در هزاره سوم برای بهبود در روشهای مدیریتی است . پژوهشاز نوع توصیفی _ پیمایشی است که به توصیف نظرات متخصصان آموزش عالی، روسا و معاونین، مدیران گروهها و اعضای هیات علمیدانشگاهها در خصوص مولفه ها و شاخص ها در پرسشنامه می پردازد. به منظور بررسی توزیع ویژگی های آماری روش پژوهش پیمایشیبکار رفته است . جامعه آماری پژوهش متشکل از 360 نفر روسا، معاونین، مدیران گروه و اعضای هیات علمی دانشگاهها که دارایتحصیلات کارشناسی ارشد و دکترا می باشند. برای انتخاب گروه نمونه ابتدا از طریق روش تصادفی و سیستماتیک 8 دانشگاه انتخابگردید و سپس از میان آنها به صورت تصادفی طبقه ای اعضای نمونه انتخاب شد . جهت برآورد حجم نمونه با انجام یک مطالعه اولیه 1بالاترین انحراف معیار در ارتباط با یکی از مولفه ها و میانگین به دست آمد و با استفاده از فرمول محاسبه تعداد نمونه در مطالعات توصیفی با 95% اطمینان و با فاصله 0/05 مقدار میانگین تعداد نمونه برابر 300 نفر محاسبه شد و با در نظر گرفتن 20% احتمال ریزش تعداد نمونه 360 نفر محاسبه شد . ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه می باشد که مشتمل بر مولفه های مدیریت دانشاست . مولفه ها و شاخص ها به مدد مطالعات کشوری و جهانی کشور براساس طیف 7 درجه ای لیکرت تهیه شده است . اعتبار مولفه ها وشاخص ها از طریق روش اعتبار محتوی و پایائی با استفاده از روش الفای کرونباخ محاسبه گردیده است . بر این اساس مقدار آلفا برای 0 نفر از نمونه آزمایشی 95/73 با استفاده از نرم افزار SPSS محاسبه شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی و نمودارها و همچنین با استفاده از روشهای آمار استنباطی شامل ماتریس ضرایب همبستگی پیرسون برایارتباط بین مولفه ها، تحلیل واریانس 2 برای مقایسه بین چهار گروه مورد مطالعه ، تحلیل عاملی و روش گسترده 3 و تجزیه به مولفه اصلی 4 با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده و مدل پیشنهادی با مقیاس 5/73 از 7 مورد تائید قرار گرفته است . نتایج پژوهش حاضر ارائه مدل مدیریت دانش در ن ظام آموزش عالی است که در برگیرنده فلسفه و اهداف، مبانی نظری، چهارچوب ادراکیدانش، چهارچوب ادراکی بینش، چهارچوب ادراکی مهارت، مراحل اجرای مدل، نظام ارزشیابی و مهندسی مجدد مدل است . ارائه اینمدل در نظام آموزش عالی، دانشگاهها و موسسات و مراکز آموزش عالی توجه به دگرگونی های شتابان افزایش رقابت ملی، منطقه ای وبین المللی و توان رویارویی با رقابت جهانی در پاسخگوئی به نیازهای هزاره سوم قابل تعمق و بررسی و استفاده است .

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to design a practical model to apply knowledge management in highereducation system including universities and higher education institutions .The review of relevant literature have revealed the supercomplexity and extensiveness of the range oftheoretical frameworks and empirical research on knowledge management in universities and highereducation institutions around the world. On the other hand, a review of literature in Iran shows the limitationof relevant resources and lack of theoretical framework and empirical research in the educational system.Researcher attempted to design an appropriate model through a survey of theories and models such as: theparticipatory processes of the learning organization, vision process, knowledge process, the process of theindependent and dependent technology, the process of knowledge resolution, the spiral process ofknowledge, and the concept of knowledge management, so, researcher’s ideas and experiences developed theinitial model on the basis of the constituent variables of the existing models.A questionnaire served as the instrument of the study. Test-retest and Cronbach alpha showed the instrumentreliability indices of 94.75 and 93.73, respectively. To determine the content validity of the instrument, apilot study was conducted among 30 participants including University Chancellors,assistant of universitiesdeans of faculties and heads of departments; and faculty members of universities across the country. Afterdetermining the validity and reliability of the instrument and making necessary modifications, the proposedmodel (final questionnaire) was administered to a group of 385 (n=360) participants who were selectedthrough random sampling procedure, and comprised four groups of University including UniversityChancellors (n1=20), assistants of universities (n2=80) ,deans of faculties and heads of departments (n3=80) ,and faculty members of universities(n4=205).The data were collected and analyzed by the SPSS software using descriptive (frequency tables and charts)and inferential statistics including Pearson correlation coefficients to determine getherness of the variables,ANOVA among the four groups, Factor Analysis (Extraction) and Principle Component Analysis. Thefinding indicated four groups strongly confirmed the model.the model was accepted on the basis of theobtained index of 6.15 out of 7 (criterion).The major contribution of this study is an appropriate knowledge management model proposed to be appliedto in higher education system including universities and higher education institutions. the major finding ofthis study was a model made up of seven main components: philosophy, goals, theoretical basis, foundations, conceptual framework of knowledge, conceptual framework of vision, conceptual framework of skills,implementation procedures, evaluation, and re-engineering systems of an appropriate model.It is suggested that the knowledge management model be applied to universities and higher educationsystems by implementing the proposed model ,higher education system will be able to meet the challengesof needs of society, challenges of knowledge society, challenge of national, regional, and internationalcompetition for meeting the requirements of the fourth phase of human life. Therefore, regarding theircontextual and specific requirements and the increasing growth of knowledge, in higher education systemincluding universities and higher education institutions should employ such a model to be able to challengethe endless problems. Also, while highlighting the common ground between similarity and desimilaritypoints ,they should change the points of difference into commonalities with the application of managementtechniques. Using such techniques, they can establish and institutionalize the system of knowledgemanagement at the administration systems of higher education curriculum development.