• صفحه اصلی
  • ارائه الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده بنیاد و تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: وزرات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری)

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 140302021107734 بازدید : 276 صفحه: 148 - 171

10.71652/JMEM.2025.1107734

نوع مقاله: پژوهشی

ارائه الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده بنیاد و تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: وزرات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری)

محورهای موضوعی : مدیریت دولتی

مینا صمدپوری جاوید 1 , حسن سلطانی 2 * , امیر کاظمی 3 , هدیه جعفرپور 4

1 - دانشجوی دکترای مدیریت برنامه ریزی فرهنگی،گروه مدیریت، پردیس علوم و تحقیقات فارس، دانشگاه آزاد اسلامی، فارس، ایران. گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 - دانشیار، گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت ،واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز،ایران
4 - استادیار، گروه ریاضی و آمار،واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز ،ایران

تاریخ دریافت : 1403/02/02 تاریخ پذیرش : 1403/08/01 تاریخ انتشار : 1403/08/01

کلید واژه: خط‌مشی, سازمان‌های فرهنگی, میراث فرهنگی, صنایع دستی, گردشگری,

چکیده مقاله :

هدف:
هدف این پژوهش ارائه مدل سیاست‌گذاری بهینه و معتبر برای سازمان‌های فرهنگی با مطالعه موردی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

روش‌شناسی پژوهش:
این مطالعه با رویکرد روش‌های ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شده است. در فاز کیفی، مدل اولیه با استفاده از نظریه بنیادین و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۵ کارشناس استخراج شد. در فاز کمی، مدل با استفاده از پرسشنامه‌ای در میان ۱۹۶ مدیر و کارکنان وزارتخانه مورد بررسی قرار گرفت و با مدل‌سازی معادلات ساختاری (نرم‌افزار SmartPLS) تحلیل گردید.

یافته‌ها:
نتایج کیفی منجر به شناسایی مدل پارادایمی شامل ۶ دسته اصلی و ۲۵ مؤلفه شد: شرایط علی (۶ مؤلفه)، پدیده مرکزی (۵ مؤلفه)، راهبردها (۴ مؤلفه)، شرایط زمینه‌ای (۴ مؤلفه)، شرایط مداخله‌گر (۳ مؤلفه) و پیامدها (۳ مؤلفه). تحلیل کمی مدل ساختاری پیشنهادی را تأیید کرد.

اصالت / ارزش‌افزوده علمی:
نوآوری این پژوهش در استفاده همزمان از نظریه بنیادین برای کاوش عمیق و مدل‌سازی معادلات ساختاری برای آزمون و اعتبارسنجی یک مدل جامع سیاست‌گذاری در یکی از مهم‌ترین سازمان‌های فرهنگی کشور است.

چکیده انگلیسی:

Objective: The purpose of this research is to present an optimal and validated policy model for cultural organizations, with a case study of the Ministry of Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism.

 Research Methodology: This study was conducted with a mixed-methods approach (qualitative-quantitative). In the qualitative phase, the initial model was extracted using grounded theory and semi-structured interviews with 15 experts. In the quantitative phase, the model was surveyed via a questionnaire among 196 ministry managers and employees and analyzed with Structural Equation Modeling (SmartPLS software).

Findings: The qualitative results led to the identification of a paradigmatic model with 6 main categories and 25 items: Causal Conditions (6 items), Core Phenomenon (5), Strategies (4), Contextual Conditions (4), Intervening Conditions (3), and Consequences (3). The quantitative analysis confirmed the proposed structural model.

 Originality/Scientific Value Added: The novelty of this research lies in the simultaneous use of grounded theory for in-depth exploration and structural equation modeling for testing and validating a comprehensive policymaking model in one of the country’s most important cultural organizations.

منابع و مأخذ:

انصاری، م، قیومی، ع، صالحی امیری، ر، عزیزآبادی فراهانی، ف، قدمی، م. 1400. ارائه الگوی خط‌مشی گذاری فرهنگی با رویکرد تحول (مورد مطالعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. (مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی.11(39): 46-66.
الوانی، م، خنفیر، ح، حاجی ملأ میرزایی، ح. 1393. فرهنگ خط‌مشی‌گذاري فرهنگی در جمهوری اسلامی، فصلنامه علمی- تحقیقی تحقیقات مدیریت آموزشی، 5(3)، 13-70.
الواني، م. 1395. تصميم گيري و تعيين خط‌مشی دولتی، تهران، انتشارات سمت.
بوستان زر، ج، رحمان سرشت، ح، شریف زاده، ف، تقوی فرد، م. 1401. مدل اجرای هوشمند خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی: مطالعه‌ای با روش داده بنیاد. فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران. 17(56): 29-51.
جواهری زاده، ا، فتحی، م. 1401. ارائه الگوی خط‌مشی گذاری فرهنگ مطلوب سازمانی در سازمان‌های سلامت و درمان. خط‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت. 13(48): 51-68.
حسینی گل افشانی، ا، شریف زاده، ف، صالح صدقیانی، ج، وکیل پور، م. 1398. طراحی مدل تحول نظام اداری ایران از منظر خط‌مشی‌های فرهنگی. راهبرد، 28(91): 141-166.
رحمتی زنجان طلب،‌ فرشاد،‌ صالحی امیری،‌ سید رضا،‌ رضایی،‌ علی اکبر،‌ زمانی مقدم،‌ افسانه. 1401. طراحی مدل فرایندی سیاستگذاری فرهنگی در سازمان‌های فرهنگی ایران. مدیریت فرهنگی،‌ 16(57): 117-144.
شایسته فر، م. 1393. اهميت و لزوم پشتيباني از صنايع دستي با تاکيد بر ارائه راهکارها در رونق اقتصادي آن، نشریه، مطالعات هنر اسلامي، 10(2): 107-122.
صادقی ح. 1401. بررسی تأثیر فرهنگ بر خط‌مشی گذاری عمومی در ایران. نشریه علمی رویکردهای تحقیقی نوین مدیریت و حسابداری. 6(20): 2102-2112.
صبوری، ح، گیوریان، ح، حق شناس کاشانی، ف. 1400. شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مدل مطلوب فرایند خط‌مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش ایران. فصلنامه علمی - تحقیقی تعلیم و تربیت. ۳۷ (۱): 7-32.
قربانی زاده، و، شریف زاده، ف، حسین پور، د، مروج، م. 1396. ارائه الگوی خط‌مشی گذاری سازمان‌های فرهنگی (مورد مطالعه: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان). سیاستگذاری عمومی، 3(3): 61-78.
گرجی پور،‌ حسین،‌ اصغری صارم،‌ علی. 1398. طراحی سنجه اندازه‌گیری کیفیّت در فرایند خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در آموزش عالی. مطالعات مدیریت دولتی ایران. 2(3): 87-111.
مختاری، م. 1395. الگوی تدوین خط‌مشی‌های فرهنگی مراکز استانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رساله دکتری تخصصی، دانشگاه علامه طباطبایی-دانشکده مدیریت و حسابداری.
مروج، م. 1397. الگوی خط‌مشی‌گذاري سازمان‌های فرهنگی، نخستین جشنواره تالیفات علمی‌برتر علوم انسانی اسلامی جایزه ویژه علامه جعفری. معماری اثر، 36(37): 20-45.
Andalecio, A. B. P., & Martin, E. S. 2023. A structural equation modeling study on productivity investments in tourism security of a multi-islands province: Community perspectives for Community-Based Tourism model of Romblon, the Philippines. Journal Of Tourism, Culinary And Entrepreneurship (JTCE), 3(1), 32-63.
Aral, A. E., & Van Doorsselaere, J. 2023. Safeguarding Intangible Cultural Heritage And Formal Education: Comparison of Policies Between Türkiye And Flanders (Belgium). Milli Folklor, 18(138), 19-31.
Bayne, K., Hau, J., & Morris, T. 2023. The Welfare Impact of Regulations, Policies, Guidelines, and Directives and Nonhuman Primate Welfare. In Nonhuman primate welfare: from history, science, and ethics to practice (pp. 643-660). Cham: Springer International Publishing.
Bigsten, A. 2007. Development Policy. Coordination, Conditionality and Coherence. In. SAPIR, A (ed). Fragmented Power. Europe and the Global Economy. Brussels. Bruegel Books.
Bouquillion, P., & Ithurbide, C. 2023. Policy for cultural and creative industries in India: the issue of regulation through digital policy. Contemporary South Asia, 31(2), 326-340.
De Peuter, G., Oakley, K., & Trusolino, M. 2023. The pandemic politics of cultural work: collective responses to the COVID-19 crisis. International Journal of Cultural Policy, 29(3), 377-392.
Ghasemi, M., Charrahy, Z., & Gonzalez-Garcia, A. 2023. Mapping cultural ecosystem services provision: An integrated model of recreation and ecotourism opportunities. Land Use Policy, 131, 106732.
Hertog, Leonhard den, Simon Strob (Eds). 2011. Policy Coherence in the EUSystem. Concepts and Legal Rooting of an Ambiguous Term. The EU as globalPlayer, Madrid. Ub i gla.
Hoebink, P. 2004. Coherence and Development Policy. An Autopsy withSome European Examples. In Österreichische Entwicklungspolitik-Analysen, Informationen
Nilipour, M. 2023. Integrating Cultural Planning Approach in Urban Parks: Case of Fateh Garden, Iran. Journal of Urban Culture Research, 26, 74-94.
Oh, J., & Bae, M. J. 2023. Production Of Digital Content (3D ASSET) Source Resources For Cultural Heritage. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 48, 1141-1147.
Scott, N. Cooper, N. S. R. B. C. & Baggio, R. 2008. Network analysis and tourism. Channel View Publications.
Tapfuma, M. M., Musavengane, R., & Magwaza, R. 2023. The role of creative tourism through arts and crafts in promoting inclusive tourism in Zimbabwe. Journal of Tourism and Cultural Change, 1-20.
Zhang, J., Cai, X., & Zhan, Z. 2023. Reflections on Establishing a System for Cultivating Intangible Cultural Heritage Inheritors in the New Era: Based on the Survey in Fujian Province. Sustainability, 15(11), 9088.

متن کامل:


Modern Management Engineering

Volume 11, Issue 1, Spring 2025

pp. 148-171.

Paper type: Research paper

 

Presenting an Optimal Policy Model for Cultural Organizations Using Grounded Theory and Structural Analysis (Case Study: Ministry of Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism)

Mina Samadpouri Javid¹, Hassan Soltani², Amir Kazemi³, Hediyeh Jafarpour⁴

Received: 21/04/2024 Accepted: 22/10/2024

Extended Abstract

Introduction: Effective and optimal policymaking is a cornerstone of success for cultural organizations, which play a vital role in national identity and development. The Ministry of Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism, as a key governmental body in Iran, requires a scientifically-grounded policy framework to navigate its complex responsibilities. This study aims to address this need by developing and presenting an optimal policy model for cultural organizations, using a robust methodological approach based on Grounded Theory and structural analysis.

Literature Review While policymaking in public organizations is a well-researched area, there is a scarcity of studies that develop comprehensive policy models for cultural organizations from the ground up using qualitative, data-driven methods. Existing frameworks often lack empirical validation within the specific context of Iran’s cultural institutions. This research contributes by uniquely combining the exploratory power of Grounded Theory to unearth core concepts from expert knowledge with the confirmatory power of Structural Equation Modeling (SEM) to validate the resulting model.

______________________________________________________________

1.Department of Management, Fars Science and Research Campus, Islamic Azad University, Fars, Iran.

2.Associate Professor, Department of Management, Shi.C., Islamic Azad University, Shiraz, Iran (Corresponding Author). soltani.hassan74@gmail.com

 3.Associate Professor, Department of Management, Shi.C., Islamic Azad University, Shiraz, Iran.

 4.Assistant Professor, Department of Mathematics and Statistics, Shi.C., Islamic Azad University, Shiraz, Iran

How to cite this article:.Samadpouri Javid, M., Soltani, H., Kazemi, A., & Jafarpour, H. (2025). Presenting an Optimal Policy Model for Cultural Organizations Using Grounded Theory and Structural Analysis (Case Study: Ministry of Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism). Modern Management Engineering, 11(1).148_171. [In Persian]

img0 https://doi.org/10.71652/JMEM.2025.1107734

 

 

 

 

Research Methodology This research was conducted using a mixed-methods approach. The qualitative phase employed Grounded Theory. Semi-structured interviews were conducted with a purposively selected sample of 15 academic experts and middle managers of the Ministry, using the Delphi method to reach a consensus. This led to the extraction of the core categories of the model. In the quantitative phase, the qualitative findings were converted into a researcher-made questionnaire. Data was collected from a sample of 196 middle managers and employees, selected via simple random sampling. The model was then tested and validated using variance-based Structural Equation Modeling (SEM) with SmartPLS 3.0 software.

Results The qualitative analysis resulted in a paradigmatic model comprising 6 main categories and 25 indicators (items). These categories were identified as: Causal Conditions (6 items), Core Phenomenon (5 items), Strategies (4 items), Contextual Conditions (4 items), Intervening Conditions (3 items), and Consequences (3 items). The subsequent quantitative analysis via SEM confirmed the structural validity and reliability of the proposed model, validating the relationships between the constructs.

Discussion and Conclusion This study successfully presents a validated, optimal policy model tailored for cultural organizations like the Ministry of Cultural Heritage. The findings provide policymakers and managers with a clear, hierarchical framework that identifies the causal factors, core issues, and strategic pathways for effective governance. By offering a data-driven and contextually relevant model, this research provides a significant practical tool for enhancing the performance and impact of cultural policies in Iran. The methodology also serves as a blueprint for similar studies in other public sector organizations.

Keywords: Cultural Organization Policy, Grounded Theory, Structural Analysis, Ministry of Cultural Heritage.

 JEL Classification: Z10, C38, M10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مهندسی مدیریت نوین

سال یازدهم، بهار 1404 – شماره 1 

صفحات 148_171

نوع مقاله: پژوهشی

 

ارائه الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری)

مینا صمدپوری جاوید1، حسن سلطانی2، امیر کاظمی3، هدیه جعفرپور4

تاریخ دریافت: 02/02/1403                 تاریخ پذیرش: 01/08/1403

چکیده 

هدف: هدف این پژوهش، ارائه یک الگوی بهینه و اعتبارسنجی شده برای خط‌مشی‌گذاری در سازمان‌های فرهنگی با مطالعه موردی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

 روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی) انجام شد. در بخش کیفی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 15 نفر از خبرگان، الگوی اولیه استخراج شد. در بخش کمی، الگو از طریق پرسش‌نامه در میان 196 نفر از مدیران و کارکنان وزارتخانه پیمایش و با مدل‌سازی معادلات ساختاری (نرم‌افزار SmartPLS) تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج کیفی به شناسایی یک مدل پارادایمی با 6 مقوله اصلی و 25 گویه منجر شد: موجبات علّی (6 گویه)، پدیده اصلی (5 گویه)، راهبردها (4 گویه)، شرایط زمینه‌ای (4 گویه)، شرایط مداخله‌گر (3 گویه) و پیامدها (3 گویه). تحلیل‌های کمی، مدل ساختاری ارائه‌شده را تأیید نمود

اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نوآوری تحقیق در به‌کارگیری همزمان نظریه داده‌بنیاد برای اکتشاف عمیق و مدل‌سازی معادلات ساختاری برای آزمون و اعتبارسنجی یک الگوی جامع خط‌مشی‌گذاری در یکی از مهم‌ترین سازمان‌های فرهنگی کشور است.

کلیدواژه‌ها: خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی، نظریه داده‌بنیاد، تحلیل ساختاری، وزارت میراث فرهنگی.

طبقه‌بندی موضوعی: Z10, C38, M10

_________________________________________________________

 

1. گروه مدیریت، پردیس علوم و تحقیقات فارس، دانشگاه آزاد اسلامی، فارس، ایران.

۲. دانشیار، گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران (نویسنده مسئول(

soltani.hassan74@gmail.com 

۳. دانشیار، گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

۴. استادیار، گروه ریاضی و آمار، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

نحوه استناد به مقاله: صمدپوری جاوید، م.، سلطانی، ح.، کاظمی، ا.، و جعفرپور، ه. (1404). ارائه الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. مهندسی مدیریت نوین، 11 (1).148_171.

img0 https://doi.org/10.71652/JMEM.2025.1107734

 

 

مقدمه

پس‌ از پیروزی‌ انقلاب اسلامی‌، برنامه‌‌های‌ توسعه‌ کشور در قالب‌بندها یا فصلی‌ مجزا به‌ حوزه فرهنگ‌ پرداخته‌ و خط‌‌مشی‌‌هایی‌ را برای‌ این‌ حوزه تعیین‌ نموده‌اند (Javaherizadeh & Fathi, 2022). خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در نگاه بین‌المللی، به معنای تعیین خط‌مشی‌ها و راهبردهای کلان فرهنگی برای رسیدن به اهداف چهارگانه توسعه فرهنگی، یعنی همکاری‌های فرهنگی، مشارکت فرهنگی، میراث فرهنگی و هویت فرهنگی است که یونسکو نخستین‌بار با ارائه مفهوم توسعه فرهنگی آن را مطرح کرد که براي تفهیم‌ مسئله‌ الگوهاي خط‌مشی‌ فرهنگی‌، می‌توان به‌ سند فرهنگی‌ و آموزشی‌ ٢٠٣٠ یونسکو رجوع کرد. در این‌ سند، حمایت‌ از راهبردها و برنامه‌های جنسیت‌محور و جریان‌سازی مباحث‌ جنسیتی‌ براي حفظ‌ ارزش میان تفاوت‌ها و تمایزهاي فرهنگی‌ نوین‌ و حل‌ مشکلات و چالش‌هاي فرهنگی‌ از قبیل‌ گسترش ارتباطات و تهدید هویت‌ فرهنگی‌، طراحی‌ الگوي ارزشیابی‌ خط‌مشی‌هاي فرهنگی‌ با تأکید بر فرایند خط‌مشی‌گذاري در جهت‌ تطبیق‌ با فرهنگ‌ ملّی‌ و دینی‌ به‌منظور پیشگیري از بروز آسیب‌هاي تهاجم‌ فرهنگی‌ و همچنین‌ تشخیص‌ و درمان مشکلات و بازنگري در تصمیم‌ها و اقدامات فرهنگی‌، ضرورت می‌یابد (De Peuter et al, 2023). ازآنجاکه شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان مرجع رسمی و تصمیم‌گیرنده کلان فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، خط‌مشی‌گذاری فرهنگی را در واقع همان توافق نظر رسمی مسئولان امور در تشخیص، تدوین و تعیین مهم‌ترین اصول و اولویت‌های ضروری در حرکت فرهنگی معرفی می‌کند که در واقع این تعریف، در راستای هدف تعالی و توسعه فرهنگی مبتنی بر اصول و ارزش‌های جامعه دینی است. خط‌مشی‌گذاری فرهنگی مانند خط‌مشی‌گذاری در سایر بخش‌ها، با تأثیرگذاری از دو پارادایم اثبات‌گرایانه و تفسیری شناخته شده است. پارادایم اثبات‌گرایانه به دنبال تأکید بر عینیت‌گرایی خام و شناخت عینی پدیده‌های فرهنگی برای خط‌مشی‌گذاران است. پارادایم تفسیری، خط‌مشی‌گذاری فرهنگی را مستقل از ذهن سیاست‌گذار و بافت تاریخی و فرهنگی خط‌مشی‌گذاری می‌داند و تمام مراحل خط‌مشی‌گذاری را تحت تأثیر تفاسیر مختلف قرار می‌دهد (Saboori et al, 2021).

این تحقیق با هدف الگوی بهینه1 خط­ مشی2 سازمان‌های فرهنگی3 با رویکرد نظریه بنیادی و تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: وزارتخانه4 میراث فرهنگی5، صنایع دستی6 و گردشگری7) در دست انجام بوده و با توجه به اینکه سازمان‌های فرهنگی که در اینجا وزارتخانه میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری را دربرگرفته و با توجه به قدمت ایران و حوادث تاریخی و آثار برجای‌مانده از دوره‌های مختلف، می‌تواند به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی کشور ایفای نقش نماید؛ بنابراین دران سعی شده با ملاک قرار دادن اصل سازمان‌های فرهنگی و میراث فرهنگی تلاش در جهت ارائه بهترین کیفیت خدمات به مشتریان با ایجاد زیرساخت‌های لازم و مطابق با تعهدات میراث فرهنگی به‌منظور کسب کامل امکانات در راستای افزایش سطح رضایت مشتریان و تقاضاکنندگان میراث، همچنین پاسخگویی مؤثر، کارا و به هنگام از طریق پایش و اندازه‌گیری مستمر سطح رضایت متقاضیان و مراجعان، رسیدگی به نظرات و شکایات درون و برون‌سازمانی، پایبندی به تعهدات وزارتخانه میراث و گردشگری به پیاده‌سازی، نهادینه‌سازی و بهبود مستمر فرایندها و استانداردهای نظام‌های مدیریتی در تمامی مراتب و سطوح سازمانی و طرح‌ریزی و جاری‌سازی استراتژی‌ها و خط‌مشی‌ها، اهداف و راهبردها و حفظ یکپارچگی سیستم مدیریت کیفیت متناسب با تغییرات، حفظ محرمانگی، ارتقا و بهبود مستمر امنیت اطلاعات سازمان، افزایش سطح آگاهی و ارتقای فرهنگ امنیت اطلاعات و مندرجات در این سازمان، تشخیص و تحلیل، واکنش مناسب، سریع و به هنگام در مقابله با رخدادهای امنیت اطلاعات و ارتباطات، تلاش به‌منظور شناسایی و ارزیابی عوامل خطرساز و پیشگیری از بروز بیماری‌های شغلی (در حیطه میراث‌های فرهنگی) و مصدومیت‌ها و بروز آوری و اجرای کامل مقررات و استانداردها و به‌کارگیری دانش روز در ارائه مستمر آموزش‌های لازم در این حوزه فراگیر و برگزاری آموزش به متقاضیان ورود به گردشگری و میراث فرهنگی و اعطای مدارک معتبر و... به کاهش هزینه‌های سازمانی با رعایت اصول پذیرفته شده و همچنین رعایت و اجرای الزامات و استانداردها در راستای توسعه پایدار دست‌یافته که همه این موارد لازم است در این راستا مورد توجه قرار گیرد؛ بنابراین در این راستا سازمان‌های فرهنگی در حیطه گردشگری مجموعه فعالیت‌های فرد یا افرادی که به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود مسافرت و حداقل یک شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت می‌کنند و هدف از مسافرت آنان نیز گذراندن اوقات فراغت است. البته اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد و... شامل آن نمی‌شود؛ بر این اساس کسانی که شامل این تعریف می‌شوند نیز گردشگر نامیده می‌شوند. گردشگری می‌تواند داخلی (گردشگر در داخل کشور خود مسافرت می‌کند، یا خارجی باشد.)، صنایع دستی (نوعی کار است که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته می‌شود) و میراث فرهنگی (به کلیه آثار باقی‌مانده از گذشتگان گفته می‌شود که دارای ارزش فرهنگی باشد)، در راستای منفعت سازمانی سعی در احیای خط‌مشی در راستای ارزش‌های عمومی و متناسب با تغییرات بر اساس بررسی میزان مفیدبودن آن، دچار اختلاف‌نظر گشتند که صد البته بعدها با تجزیه‌وتحلیل نتایج عمدی و غیرعمدی، به این نتیجه دست یافتند که تمركز اصلی در این حیطه روی جنبه‌ها و نتایج عمدی خط‌مشی است. از طرفی بررسی‌ها حاکی از این است که خط‌مشی به‌عنوان یك ضرورت دیده می‌شود و تمركز بر وجه عقلایی گرایی جهت جایگزینی خط‌مشی جدید با خط‌مشی‌های موجود، یكی از گام‌های ضروری خط‌مشی‌گذاری در سازمان‌های فرهنگی است، چراکه خط‌مشی‌ها در زمره فعالیت ذهنی هستند و در ابتدای امر، باید مدل حل مسئله را به‌صورت ذهنی ایجاد نماید، دستورالعملی كه باید تنظیم شود و یا مسئله‌ای كه باید با تغییر خط‌مشی حل شود و در شروع كار روشن گردیده و جوانب دور و نزدیك سیستم مسئله مورد ملاحظه قرار گیرد. چراکه اهداف این سیستم‌ها در تعیین آنها باید ظهور پیدا کند و حتی تغییرات نیز باید بر روی اهداف این سازمان‌ها تمركز یابند و با توجه به اصل دقیق بودن، برای تدوین آن‌ها باید از شواهد و اطلاعات صحیح به‌عنوان پایه تجزیه‌وتحلیل استفاده كرد. شواهد و اطلاعات به كار گرفته شده باید كمی و كیفی باشد و تجزیه‌وتحلیل آن‌ها باید عقلایی، جامع، دقیق و متوازن باشد و از طرفی نیز با رعایت اصول اخلاقی با حفظ احترام و همگرایی و حسن رابطه آن‌ها، با تأکید بر منفعت مردم و تكریم آنان و با رعایت اصول شفاف‌سازی به بیان پیامی که باید به مخاطب انتقال یابد بپردازند و همچنان آن‌قدر انعطاف‌پذیر تعبیه گردد که باز هم جای برای تغییرات بیشتر گذاشته و مهم‌تر از همه اینکه تمامی جوانب متناسب با زمان و مکان مختص به خود نوشته و اجرا گردند و در نهایت قدرت عملیاتی‌شدن، حتی با تغییرات محیطی را نیز داشته باشد. ولیکن بررسی‌ها و شواهد حاصله گویای این امر است که با توجه به تمامی تمهیداتی که در ابعاد کلان سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، حاصل شده، باز هم کشور، با وضعیت مطلوب فاصله زیادی داشته و این امر در حوزه فرهنگ نسبت به دیگر حوزه‌ها شرایط دشوارتر و پیچیده‌تری را نمایان کرده است؛ لذا در این تحقیق محقق به دنبال پاسخ به این سؤال است که ارائه الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چگونه ‌است؟

 

مبانی نظری و پیشینه پژوهش

خط‌مشی سازمانی

جنكینز8 خط‌مشی را در چند نکته کلیدی تبیین می‌دارد. وی خط‌مشی را به‌عنوان «مجموعه تصمیمات متعامل بازیگر یا گروهی از بازیگران سیاسی در مورد تعیین هدف و چگونگی رسیدن به آن‌ها در شرایط تعیین شده، با این شرط كه این تصمیمات در حیطه اختیارات بازیگران منتخب باشند» تعریف نموده است. در تعریفی دیگر، خط‌مشی‌گذاری را یك تصمیم انفرادی نمي‌داند بلکه عملی با حضور تعدادی از بازیگران مي‌داند، درحالی‌که خط‌مشی‌گذاری را عمل بازیگران سیاسی مي‌داند. در واقع ممكن است بازیگرانی در تصمیم‌گیری خود به‌عنوان یك عمل سیاسی مداخله کنند اما قانوناً جزء بازیگران خط‌مشی عمومی شناخته نشده باشند. نكته مهم دیگر اینکه وی خط‌مشی را یك فرایندی پیشرو مي‌داند كه روبه‌جلو مسیر خود را باز کرده و زمانی که تمامی فعل و انفعال‌ها صورت گرفته باشد نتیجه مطلوبی خواهد داشت.

اندرسون9 در تعریفی کلی‌تر از خط‌مشی اظهار داشته؛ خط‌مشی مجموعه اقدامات هدف‌داری است، كه توسط تنها یک بازیگر یا حتی جمعی از بازیگران برای رویارویی با مشكل یا مسئله مورد توجه در نظر گرفته شده است. از دیدگاهی دیگر بر مجموعه بازیگران تأكید دارد، اما خط‌مشی را با رویكرد حل مسئله تبیین نموده است و معتقد است خط‌مشی تمرکز ویژه‌ای بر حل مسئله و رفع مشكل دارد (Zhang et al, 2023).

 

فرهنگ10

پدیده‌ای پیچیده با کارکرد‌های مهم بوده که ابعادی چون وحدت، تمایز، نظم‌بخشی تقویت‌گری، همکاری و تغییرپذیری را در خود جای‌داده و به‌طورکلی دارای 3 بخش مادی، معنوی و ساختاری است (Alwani, 2013).

 

سازمان فرهنگی

به مجموعه‌ای از منابع گردآوری‌شده و سازمان‌یافته ابلاغ می‌گردد که در راستای تحقق اهدافی مشخص، هماهنگ و هم‌راستا عمل می‌کند.

 

میراث11

این‌گونه می‌توان میراث را تعریف کرد (هر چیزی که از گذشتگان به نسل‌های بعد از خودشان برسد).

 

میراث فرهنگی12

به مجموعه‌ای از اشیا و آثار برجای‌مانده از پیشینیان که دارای ارزش فرهنگی باشد، گفته می‌شود. این آثار می‌تواند دربرگیرنده آثار بصری و قابل مشاهده (بناهای باستانی) یا آثار غیربصری (مانند عقاید و آداب‌ورسوم) باشد که در حال نیز ما می کوششیم که این‌ها را برای آیندگان خود حفظ کنیم. به تمام آنچه که از گذشته به‌جای‌مانده است، گفته می‌شود و از ارزش‌های فرهنگی برخوردار است. مجموعه نشان‌های مادی اعم از هنری یا نمادین که از گذشته به هر فرهنگی و بنابراین به بشریت رسیده است (Afkhami, 2016).

صنایع دستی13

اغلب به کارهای فرهنگی و مرسومی تلقی گفته می‌شود که به‌عنوان بخشی از ملزومات زندگی روزمره مطرح می‌گردند (Shayeste Far, 2013).

 

گردشگری14

در اصل گردشگری صنعتي محسوب می‌شود كه وابستگي‌هاي متقابل در آن به حد زیادی بالاست و ايجاد روابط مبتني بر همكاري مانند شبكه‌ها در آن، بيش از آنکه امري دلخواه باشد، الزام به مديريت است (Scott et al, 2008).

 

جدول 1- خلاصه پیشینه تحقیق‌های داخلی

نام نویسندگان

عنوان

نتیجه‌گیری

Sadeghi, 2022

بررسی تأثیر فرهنگ بر خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران

علم خط‌مشی‌گذاری عمر چندانی نداشته، اما به دلیل تأثیرات عمیق آن در برطرف کردن مشکلات و مسائل عامه جامعه در زمینه‏های مختلف ازجمله خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، خط‌مشی‌گذاری فضای مجازی و خط‌مشی‌گذاری اقتصادی و غیره، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است.

Boustanzar et al, 2022 

مدل اجرای هوشمند خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی: مطالعه‌ای با روش داده‌بنیاد

مدل توجه مجریان را به به‌کارگیری هوش و یادگیری برای ایجاد قابلیت‌هایی متناسب با شرایط اجرا جلب می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا درک کنند که هر خط‌مشی برای اجرای موفقیت‌آمیز نیاز به قابلیت‌های اجرایی خاص خود را دارد

Javaherizad & Fathi, 2022

ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری فرهنگ مطلوب سازمانی در سازمان‌های سلامت و درمان

 

توجه مدیران را به تغییرات عمیق فرهنگی به‌جای تغییرات سطحی ساختاری جلب می‌کند. براساس تحقیقات، تغییراتی که در سیستم‌های سلامت در حال انجام است بیشتر معطوف به تغییرات ساختاری است تا تغییرات فرهنگی به‌نحوی‌که بیشتر بر روی فرایندها و رویه‌های سازمانی تمرکز کرده‌اند تا تجارب روان‌شناختی کارکنان از فرهنگ سازمانی.

Rahmati Zanjan Talab et al, 2022

طراحی مدل فرایندی سیاست‌گذاری فرهنگی در سازمان‌های فرهنگی ایران

شناسایی و تأیید مراحل و گام‌های سیاست‌گذاری و تعامل و ارتباط مناسب بین مراحل دستورگذاری، تنظیم، تصویب، اجرا، ارزیابی و بازخورد و گام‌های هر مرحله در مدل طراحی شده از یافته‌های تحقیق است.

Ansari et al, 2021

ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری فرهنگی با رویکرد تحول (مورد مطالعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)

خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در راستای تحول فرهنگی در آموزش عالی به‌عنوان مقوله محوری در مدل تحقیق، به همراه مقوله‌های زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها، الگوی خط‌مشی‌گذاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران را تبیین می‌کند.

Saboori et al, 2021

شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مدل مطلوب فرایند خط‌مشی‌گذاری در نظام آموزش و پرورش ایران

 

مؤلفه‌های این فرایند شامل شناخت مسئله، شناخت محیط سازمانی، بهره‌‌مندی از تجارب گذشته، مشارکت بازیگران و ذی‌نفعان و استلزامات اجرا در بعد تدوین خط‌مشی، حوزه راهبری، حوزه عملیاتی، مشارکت ‌بخشی و فرابخشی و شرایط زمینه‌ای در بعد اجرای خط‌‌مشی و ارزیابی دروندادها، ارزیابی فرایندها، ارزیابی بروندادها و ارزیابی پیامدها در بعد ارزیابی خط‌مشی‌اند.

De Peuter et al, 2023

سیاست همه‌گیر کار فرهنگی: پاسخ‌های جمعی به بحران COVID-19

با اعمال شیوه‌های مراقبت و کمک متقابل؛ و با پیشنهاد تغییر سیاست. این واکنش‌های جمعی با تنش‌های متعدد مشخص می‌شوند، به‌ویژه بین بازسازی وضعیت موجود در بخش فرهنگی و تجسم بنیادی آن برای جهان پس از کووید-۱۹ است.

Tapfuma et al, 2023

نقش گردشگری خلاق از طریق هنر و صنایع دستی در ترویج گردشگری فراگیر در زیمبابوه

هنرمندان در تولید هنر و صنایع دستی با چالش‌هایی مواجه می‌شوند که شامل کمبود سرمایه، کمبود فضای تولید، کمبود بازاریابی، رقابت محصولات سایر کشورها و عدم حمایت دولت و سازمان‌های گردشگری محلی است.

Bouquillio & Ithurbide, 2023

سیاست برای صنایع فرهنگی و خلاق در هند: موضوع مقررات از طریق سیاست دیجیتال

در شرایطی که سیاست‌های فرهنگی بر محور میراث باقی می‌مانند، حمایت دولت از فرهنگ، هم از نظر مالی و هم در مورد اجرای مقررات خاصی که مستلزم حمایت از نیروهای سنتی بازار است، محدود باقی مانده است.

Ghasemi et al, 2023

تهیه نقشه ارائه خدمات اکوسیستم فرهنگی: مدلی یکپارچه از فرصت‌های تفریحی و اکوتوریسم

مناطق شهری و روستایی کمبود عرضه را نشان می‌دهند، درحالی‌که مناطق با درجه طبیعی بالا بیش‌ازحد عرضه نسبت به تقاضا را نشان می‌دهند.

Aral & Van Doorsselae,2023

حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس و آموزش رسمی: مقایسه سیاست‌های بین ترکیه و فلاندر (بلژیک)

گنجاندن محتوای مرتبط در سطح منطقه‌ای یا محلی مفید باشد. با توجه به دستیابی به ارتباط با زمینه تدریس خاص آن، در هر دو مورد، باید به نقش عاملیت معلم توجه شود.

Zhang et al, 2023

تأملاتی در مورد ایجاد سیستم خط‌مشی برای پرورش وارثان میراث فرهنگی ناملموس در عصر جدید

بر اساس یک تحلیل سیستماتیک از وضعیت فعلی، ایده‌ها و چارچوب‌هایی برای توسعه یک سیستم جدید برای پرورش وارثان ICH پیشنهاد شده است.

Nilipour, 2023

رویکرد برنامه‌ریزی خط‌مشی فرهنگی یکپارچه در پارک‌های شهری

این مطالعه همچنین برخی تضادها، مسائل و مشکلات را برای کاربران شناسایی و راه‌حل‌هایی را پیشنهاد کرد. برنامه‌ریزی فرهنگی پارک‌های شهری به شناسایی منابع فرهنگی و استفاده خلاقانه از آنها برای بهبود وضعیت پارک‌ها کمک می‌کند.

وردبورد

سیاست فرهنگی اتحادیه اروپا و دیدگاه‌های مخاطب: چگونه جهت‌گیری‌های ارزش فرهنگی با استفاده از رسانه و بافت کشور

این جهت‌گیری‌ها به دو مورد از سه رکن اهداف سیاست اتحادیه اروپا نشان داده می‌شوند. درحالی‌که استفاده از رسانه‌های فردی و اعتماد پیش‌بینی‌کننده‌های مهم این جهت‌گیری‌ها هستند، اثرات محدودی از سیستم‌های رسانه‌ای، ازجمله سهم بازار پخش‌کنندگان عمومی را می‌یابیم.

 

روش‌شناسی پژوهش

روش تحقیق از نظر استراتژی (راهبرد)، آمیخته، از نظر مسیر اجرا، توصیفی و کیفی یعنی روش نظریه‌سازی داده‌بنیاد15، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته دلفی (اشباع نظری) و سپس آزمون برازش مدل با روش آزمون معادله ساختاری واریانس‌محور و از نظر هدف نیز با توجه به ظرفیت‌های ساخت مدل، ابزار و کاربرد، کاربردی - توسعه‌ای (نظری) برخوردار است. این ﭘﮋوﻫﺶ از نظر استراتژی کیفی متوالی و اکتشافی است که در آن ابتدا با روش نظریه‌سازی داده‌بنیاد با رویکرد اشتراوس و کوربین16 به الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی از طریق کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی17 مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با تحقیق گران و اساتید دانشگاهی متخصص در حوزة اعضا هیئت‌علمی و مدیران میانی وزارت گردشگری تا رسیدن به اشباع نظری18 جهت الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری مطالعه موردی: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اﺳﺘﻔﺎده شد. جامعه آماری در بخش کیفی به روش نظریه داده‌بنیاد شامل تمام صاحب‌نظران و خبرگان دانشگاهی اعضا هیئت‌علمی و مدیران میانی وزارت گردشگری در حیطۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بودند و در بخش کمّی کلیه مدیران میانی وزارت گردشگری و کارکنانی که در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مشغول به فعالیت بودند که تعداد آن 400 نفر است. حجم نمونة ‌آماری برابر جامعة آماری در بخش کیفی 15 نفر تا رسیدن به اشباع نظری از طریق مصاحبه‌های دلفی نیمه‌ساختاریافته بود. در بخش کیفی، نمونه‌گیری برای انتخاب خبرگان و صاحب‌نظران، به‌طور هدفمند و نظری (قضاوتی) بود. در بخش کمّی و روش و تحلیل مسیر با مدل‌سازی معادله ساختاری حاصل از مدل کیفی: شامل کلیه مدیران میانی وزارت گردشگری و کارکنانی که در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مشغول به فعالیت هستند. برای تعیین حجم نمونه مورد نیاز از فرمول نمونه‌گیری جامعه تعریف‌شده کوکران استفاده شده است. ازآنجایی‌که تعداد جامعه آماری معین است برای انتخاب حجم نمونه از فرمول جامعه معین کوکران استفاده شده است که بر اساس فرمول فوق، حداقل حجم نمونه آماری 196 نفر است. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده پس از استخراج و اشباع نظری، دسته‌بندی و تجمیع شده با توافق نظر خبرگان و صاحب‌نظران در پنج دور مصاحبه در بخش کیفی گویه‌های هر بخش با برگه‌های کدگذاری تجزیه‌وتحلیل شدند؛ یعنی در بخش کیفی با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی با انتخاب مقوله‌های اصلی تحقیق تا رسیدن به اشباع نظری کدگذاری مصاحبه‌ها بر اساس كدگذاري باز یا کدگذاری اولیه در مرحله اول، در مرحله دوم اقدام به دسته‌بندی مقولات عمده بر اساس محتوا به‌صورت مفهومی و انتزاعی تحت عنوان كدگذاري محوري گردید و در مرحله سوم كدگذاري انتخابي (گزینشی) انجام شد که به مقایسه هر مقوله محوری با دیگر مقوله‌ها پرداخت و در نهایت به ارائه مدل بر اساس مدل نظام‌مند اشتراوس و کوربین اقدام شد. در مرحله آخر برازش مدل، گویه‌های کیفی تبدیل به پرسش‌نامة کمّی در مقیاس لیکرت 5 ارزشی گردید و تحلیل مسیرها بین سازه‌ها و مقوله‌ها از مدل‌سازی معادله ساختاری واریانس محور جهت آزمون (برازش مدل تحقیق حاضر) به کمک نرم‌افزار آماری Smart pls3.0 استفاده شد.

 

 

یافته­ها

پس از شناسایی و نهایی شدن معیارها و زیر معیارها اقدام به تهیه پرسش‌نامه براساس مقیاس طیف لیکرت شد و در اختیار نمونه آماری پژوهش قرار داده شد. در ادامه، پرسش‌های مطرح شده در مصاحبه نیمه‌ساختاریافته تحقیق در جدول (2) ارائه شده است.

جدول 2- پرسش‌های مطرح شده در مصاحبه نیمه ساختاریافته تحقیق در دور دوم

ردیف

پرسش

1

نخستین چیزی که با شنیدن اصطلاح «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» به ذهن شما می‌رسد، چیست؟

2

شرایط علّی مؤثر بر «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» چیست؟

(شرایط علّی: عواملی هستند که بر پدیده مرکزی تأثیر می‌گذارند.)

3

پدیدة اصلی و مرکزی «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» چیست؟

(پدیدة اصلی و مرکزی، یک صورت ذهنی یا مفهومی از پدیده‌ای است که اساس فرآیند است.)

4

شرایط زمینه‌ای مؤثر بر وقوع راهبردهای «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» چیست؟ (شرایط زمینه‌ای، شرایط خاصی (درونی) هستند که بر راهبردها تأثیر می‌گذارد.)

5

شرایط مداخله‌گری مؤثر بر وقوع راهبردهای «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» چیست؟

(عوامل مداخله‌گر: شرایط وسیع و عام محیطی (بیرونی) است که به‌عنوان تسهیل‌کننده یا محدودکننده راهبردها عمل می‌کند.)

6

راهبردهای «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» چیست؟

(راهبردها: کنش‌هایی که در پاسخ به پدیده مرکزی صورت می‌گیرد.)

7

پیامدهای به‌کارگیری «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» چیست؟

(پیامدها: خروجی‌ها یا نتایج به‌دست‌آمده از به‌کارگیری راهبردها است.)

 

در نهایت، مقوله­ها در قالب 6 مقوله و 25 گویه (سنجه) مشخص شد و در مدل ابعاد ۶ گانه مدل پارادایمی به‌صورت موجبات علّی (6 گویه)، پدیده اصلی و مرکزی (5 گویه)، راهبردها (4 گویه)، شرایط زمینه­ای (4 گویه)، ‌شرایط مداخله­گر یا میانجی (4 گویه) و پیامدها (2 گویه) جای گرفتند که در جدول 3 نشان داده شده است.

 

 

 

 

جدول 3- ‌استخراج مقوله و شاخص‌های نهایی خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی بر اساس مصاحبه خبرگان

سازه اصلی

مقوله

شاخص‌ها

پدیده مرکزی

 

انعطاف‌پذیری

قابلیت نیروی انسانی برای پذیرش مشکلات

قابل ارتقا بودن خط‌مشی‌ها

میزان تمایل بالا جهت پذیرش خط‌مشی‌ها

تطبیق‌پذیری خط‌مشی

تطابق استراتژیک فرهنگ و تحول

شرایط علّی

توانمندی

حرفه‌ای‌گرایی

شایستگی اخلاقی مدیران

پویایی مدیران

خلاقیت و نوآوری

مسئولیت‌پذیری

ترغیب

شرایط زمینه‌ای

نفع سازمانی

سرمایه‌گذاری سازمانی در حوزه تحول فرهنگی

امکان‌پذیری خط‌مشی‌گذاری فرهنگی

هوشمندی خط‌مشی‌ها

ثبات مدیریتی در حوزه خط‌مشی‌گذاری

شرایط مداخله‌گر (میانجی)

اخلاق

سنخیت اخلاقی نیروی انسانی در خط‌مشی‌گذاری

امانت‌داری

صداقت

عدالت

راهبردها

زیرساخت‌های قانونی

جذابیت خط‌مشی در راستای تحول فرهنگی

سیاست‌های کلی دولت در راستای خط‌مشی‌گذاری

استراتژی محوری در حوزه فرهنگ

الزامات نظام حرفه‌ای خط‌مشی‌گذاری فرهنگی

پیامدها

مشارکت

استفاده از رویکردهای مشارکتی

سازش متقابل

 

 

با در نظر گرفتن توضیحات و جدول بالا طراحی الگوی پیشنهادی (الگوی پارادایمی) برای «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» به شکل 1 نشان داده شده است.

 

 

 

شکل 1- الگوی بهینه خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی

توصیف یافته‌های مربوط به گویه‌های پرسش‌نامه

توصیف سؤالات پرسش‌نامه در قالب لیکرت بوده است به‌نحوی‌که وزن (امتیاز) مفاهیم هر سازه با آمار توصیفی آن در جدول 4 آورده شده است.

جدول 4- وضعیت مؤلفه‌ها به لحاظ توصیفی

سازه اصلی

مقوله

مؤلفه‌ها

میانگین

انحراف معیار

واریانس

پدیده مرکزی

انعطاف‌پذیری

قابلیت نیروی انسانی برای پذیرش مشکلات

2.3

2.155

4.646

قابل ارتقا بودن خط‌مشی‌ها

2.1

2.485

6.19

میزان تمایل بالا جهت پذیرش خط‌مشی‌ها

3.1

3.582

2.74

تطبیق‌پذیری خط‌مشی

2.17

3.156

4.10

تطابق استراتژیک فرهنگ و تحول

2.29

1.779

1.935

شرایط مداخله‌گر (میانجی)

اخلاق

سنخیت اخلاقی نیروی انسانی در خط‌مشی‌گذاری

2.58

2.362

6.19

امانت‌داری

2.1

3.471

2.90

صداقت

2.3

1.168

3.64

عدالت

2.46

3.195

2.136

شرایط علّی

توانمندی

حرفه‌ای‌گرایی

2.63

2.618

6.85

شایستگی اخلاقی مدیران

2.48

1.478

2.16

پویایی مدیران

2.11

1.465

2.102

خلاقیت و نوآوری

2.4

1.779

1.935

مسئولیت‌پذیری

2.06

1.19

1.38

ترغیب

2.29

3.150

2.102

شرایط زمینه‌ای

نفع سازمانی

سرمایه‌گذاری سازمانی در حوزه تحول فرهنگی

2.2

1.413

1.935

امکان‌پذیری خط‌مشی‌گذاری فرهنگی

2.31

2.257

0.841

هوشمندی خط‌مشی‌ها

2.26

3.214

0.854

ثبات مدیریتی در حوزه خط‌مشی‌گذاری

2.34

3.163

0.934

راهبردها

زیرساخت‌های قانونی

جذابیت خط‌مشی در راستای تحول فرهنگی

2.1

2.216

4.646

سیاست‌های کلی دولت در راستای خط‌مشی‌گذاری

2.3

0.961

0.924

استراتژی محوری در حوزه فرهنگ

2.2

1.11

1.23

الزامات نظام حرفه‌ای خط‌مشی‌گذاری فرهنگی

2.14

1.25

1.56

پیامدها

مشارکت

استفاده از رویکردهای مشارکتی

2.21

1.06

1.12

سازش متقابل

2.15

1.29

1.66

 

ضرایب بارهای عاملی

بارهای عاملی که در جدول 5 نشان داده شده است، از طریق محاسبه مقدار همبستگی شاخص­های یک سازه با آن سازه محاسبه می­شوند که مقدار 4/0 برای این ضرایب مؤید این مطلب است که واریانس بین آن سازه و شاخص­های آن از واریانس خطای اندازه­گیری آن سازه بیشتر بوده و پایایی آن مدل موردقبول است.

جدول 5- بارهای عاملی

سازه اصلی

مقوله

گویه

بارعاملی

T-value

سطح معناداری

نتیجه

پدیده مرکزی

انعطاف‌پذیری

Q1

916/0

099/59

P<0.05

معنادار

Q2

919/0

986/58

P<0.05

معنادار

Q3

918/0

187/68

P<0.05

معنادار

Q4

902/0

828/51

P<0.05

معنادار

Q5

903/0

798/51

P<0.05

معنادار

شرایط مداخله‌گر (میانجی)

اخلاق

Q6

899/0

318/44

P<0.05

معنادار

Q7

921/0

178/62

P<0.05

معنادار

Q8

906/0

701/54

P<0.05

معنادار

Q9

896/0

383/32

P<0.05

معنادار

شرایط علّی

توانمندی

Q10

862/0

662/23

P<0.05

معنادار

Q11

876/0

071/27

P<0.05

معنادار

Q12

911/0

335/49

P<0.05

معنادار

Q13

901/0

459/54

P<0.05

معنادار

Q14

936/0

133/101

P<0.05

معنادار

Q15

837/0

335/18

P<0.05

معنادار

شرایط زمینه‌ای

نفع سازمانی

Q16

923/0

566/52

P<0.05

معنادار

Q17

880/0

252/36

P<0.05

معنادار

Q18

907/0

569/45

P<0.05

معنادار

Q19

858/0

975/24

P<0.05

معنادار

راهبردها

زیرساخت‌های قانونی

Q20

850/0

737/19

P<0.05

معنادار

Q21

941/0

033/85

P<0.05

معنادار

Q22

930/0

657/57

P<0.05

معنادار

Q23

926/0

811/60

P<0.05

معنادار

پیامدها

مشارکت

Q24

950/0

146/98

P<0.05

معنادار

Q25

953/0

832/115

P<0.05

معنادار

خط‌مشی سازمان

Q26

899/0

761/47

P<0.05

معنادار

Q27

933/0

223/87

P<0.05

معنادار

Q28

912/0

077/58

P<0.05

معنادار

Q29

741/0

837/2

P<0.05

معنادار

 

همان­گونه که مشاهده می­شود در تمامی‌ سازه­های مدل بارهای عاملی دارای مقادیر بیشتر از 4/0 می­باشند؛ بنابراین پایایی مدل­های اندازه­گیری قابل‌قبول است.

شکل 2 مدل تحقیق را در حالت معناداری (t-value) نشان می­دهد. این مدل در واقع تمامی معادلات اندازه­گیری (بار عاملی) و معادلات ساختاری را با استفاده از آماره t، آزمون می­کند.

 

img0
شکل 2- مدل تحقیق در حالت معناداری (t-value)

بر طبق این مدل، ضرایب مسیر و بار عاملی در سطح اطمینان 95% معنادار است. اگر آماره t خارج از بازه 1.96- تا 1.96+ قرار گیرد. همان‌طور که مشخصه‌های برازندگی در شکل بالا آمده، نشان می‌دهد تمامی‌ روابط تأیید شده و داده‌های اين تحقیق با ساختار عاملی و زيربنای نظری تحقيق برازش مناسبی دارد و اين بيانگر همسو بودن سؤالات با سازه‌های نظری است. به‌عبارت‌دیگر داده‌های مشاهده شده با مدل مفهومی تحقیق تناسب داشته است.

 

بحث و نتیجه‌گیری

در بررسی سؤال اول تحقیق ازاین‌قرار است که شرایط علّی مؤثر بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته مشخص گردید شرایط علّی مؤثر بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی شامل حرفه‌ای‌گرایی، شایستگی اخلاقی مدیران، پویایی مدیران، خلاقیت و نوآوری، مسئولیت‌پذیری و ترغیب است. در بررسی سؤال دوم تحقیق ازاین‌قرار است که پدیدة اصلی و مرکزی بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته مشخص گردید پدیدة اصلی و مرکزی بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی شامل قابلیت نیروی انسانی برای پذیرش مشکلات، قابل ارتقا بودن خط‌مشی‌ها، میزان تمایل بالا جهت پذیرش خط‌مشی‌ها، تطبیق‌پذیری خط‌مشی، تطابق استراتژیک فرهنگ و تحول است. در بررسی سؤال سوم تحقیق ازاین‌قرار است که شرایط زمینه‌ای اثرگذار بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته مشخص گردید شرایط زمینه‌ای اثرگذار بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی شامل سرمایه‌گذاری سازمانی در حوزه تحول فرهنگی، امکان‌پذیری خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، هوشمندی خط‌مشی‌ها، ثبات مدیریتی در حوزه خط‌مشی‌گذاری است. بررسی سؤال چهارم تحقیق ازاین‌قرار است که شرایط مداخله‌گر اثرگذار بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته مشخص گردید شرایط مداخله‌گر اثرگذار بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی شامل سنخیت اخلاقی نیروی انسانی در خط‌مشی‌گذاری، امانت‌داری، صداقت، عدالت است. در بررسی سؤال فرعی پنجم تحقیق ازاین‌قرار است راهبردهای اثرگذار بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته گذشته مشخص گردید راهبردهای اثرگذار بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی شامل جذابیت خط‌مشی در راستای تحول فرهنگی، سیاست‌های کلی دولت در راستای خط‌مشی‌گذاری، استراتژی محوری در حوزه فرهنگ، الزامات نظام حرفه‌ای خط‌مشی‌گذاری فرهنگی است. در بررسی سؤال فرعی ششم تحقیق ازاین‌قرار است که پیامدهای به‌کارگیری خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته مشخص گردید پیامدهای به‌کارگیری خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی شامل استفاده از رویکردهای مشارکتی و سازش متقابل است. در بررسی سؤال فرعی هفتم تحقیق ازاین‌قرار است که اولویت‌بندی مؤلفه‌های خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چه صورت است که مبتنی بر تحلیل صورت گرفته مشخص گردید بالاترین مؤلفه نفع سازمانی و پایین‌ترین مؤلفه مربوط به زیرساخت‌های قانونی‏ است. در بررسی سؤال فرعی هشتم تحقیق ازاین‌قرار است که الگوی پارادایمی خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با استفاده از نظریه داده‌بنیاد (نظریه‌سازی داده‌بنیاد) چگونه است؟

در بررسی سؤال فرعی نهم تحقیق ازاین‌قرار است که برازش مدل پارادایمی حاصل از یافته‌های کیفی بر خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و تحلیل ساختاری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با رویکرد مدل‌سازی معادله ساختاری چگونه است؟ نتایج نشان می‌دهد تمامی‌ روابط تأیید شده و داده‌های اين تحقیق با ساختار عاملی و زيربنای نظری تحقيق برازش مناسبی دارد و اين بيانگر همسو بودن سؤالات با سازه‌های نظری است. به‌عبارت‌دیگر داده‌های مشاهده شده با مدل مفهومی تحقیق تناسب داشته است.

در تبیین یافته­های تحقیق می‌توان اظهار داشت که در تمامی مؤلفه‌های تحقیق، مثبت است و مقدار T-Value از 96/1 بیشتر هستند؛ که این امر معنادار بودن تمامی روابط بین سازه‌ها را در سطح اطمینان 99 درصد نشان می‌دهد؛ بنابراین تمامی مؤلفه‌های شناسایی شده، از مدل کیفی الگوی «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» تأیید گردیدند. در نتیجه مؤلفه‌های شناسایی‌شده (نمودار 4-6) در «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» تأثیرگذار ‌هستند؛ یعنی از پیشایندهای درونی و بیرونی، راهبردها و نیز پیامدهای «خط‌مشی سازمان‌های فرهنگی» هستند.

 

تعارض منافع

«هیچ‌گونه تعارض منافع توسط نویسندگان بیان نشده است.»

 

References:

Alwani, M. 2015. Decision-making and determination of government policy, Tehran, Samt Publications.

Alwani, M., Khanfir, H., Haji Molla Mirzaei, H. 2013. Culture and Cultural Policy Making in Islamic Republic of Iran, Educational Administration Research, 5(3), 13-70.

Andalecio, A. B. P., & Martin, E. S. 2023. A structural equation modeling study on productivity investments in tourism security of a multi-islands province: Community perspectives for Community-Based Tourism model of Romblon, the Philippines. Journal Of Tourism, Culinary And Entrepreneurship (JTCE), 3(1), 32-63.

Ansari, M., Ghaiyoomi, A., Salehi Amiri, S. R., Azizabadi Farahani, F., & Ghadami, M. (2021). Presenting a model of cultural policy with a change approach (Case study: Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran). Strategic Studies of public policy, 11(39), 46-66.

Aral, A. E., & Van Doorsselaere, J. 2023. Safeguarding Intangible Cultural Heritage And Formal Education: Comparison of Policies Between Türkiye And Flanders (Belgium). Milli Folklor, 18(138), 19-31.

Bayne, K., Hau, J., & Morris, T. 2023. The Welfare Impact of Regulations, Policies, Guidelines, and Directives and Nonhuman Primate Welfare. In Nonhuman primate welfare: from history, science, and ethics to practice (pp. 643-660). Cham: Springer International Publishing.

Bigsten, A. 2007. Development Policy. Coordination, Conditionality and Coherence. In. SAPIR, A (ed). Fragmented Power. Europe and the Global Economy. Brussels. Bruegel Books.

Bouquillion, P., & Ithurbide, C. 2023. Policy for cultural and creative industries in India: the issue of regulation through digital policy. Contemporary South Asia, 31(2), 326-340.

Boustanzar, J., Rahmanseresht, H., Sharifzadeh, F., & Taghavifard, M. T. (2022). A Model for Intelligence Implementation of Public Policies in governmental organizations: A Grounded Theory approach. Iranian journal of management sciences, 17(65), 29-51.

De Peuter, G., Oakley, K., & Trusolino, M. 2023. The pandemic politics of cultural work: collective responses to the COVID-19 crisis. International Journal of Cultural Policy, 29(3), 377-392.

Ghasemi, M., Charrahy, Z., & Gonzalez-Garcia, A. 2023. Mapping cultural ecosystem services provision: An integrated model of recreation and ecotourism opportunities. Land Use Policy, 131, 106732.

Ghorbanizadeh, V., Sharifzadeh, F., Hosseinpour, D., & Moravvej, M. (2017). Presenting Policy Making Model for the Cultural Organizations (in Case : Institute for the Intellectual Development of Children and Young Adult). Iranian Journal of Public Policy, 3(3), 61-78. doi: 10.22059/ppolicy.2017.64171

Gorjipour, Hossein, Asghari Sarem, Ali. 2018. Designing quality measurement criteria in the process of cultural policy making in higher education. Iranian public administration studies. 2(3): 87-111.

Hertog, Leonhard den, Simon Strob (Eds). 2011. Policy Coherence in the EUSystem. Concepts and Legal Rooting of an Ambiguous Term. The EU as globalPlayer, Madrid. Ub i gla.

Hoebink, P. 2004. Coherence and Development Policy. An Autopsy withSome European Examples. In Österreichische Entwicklungspolitik-Analysen, Informationen

Hosseini Golafshani, A., Sharifzadeh, F., Saleh Sedghiani, J., Vakilpour, M. (2019). Designing a Model for the Change in Iranian Administrative System from the Perspective of Cultural Policies. Strategy, 28(2), 141-166.

Javaherizadeh, A., Fathi, M. 2022. Presenting a policy model for the optimal organizational culture in health and treatment organizations. Public policy in management. 13(48): 51-68.

Mokhtari, M. 2015. Model of cultural policy development of provincial broadcasting centers of the Islamic Republic of Iran, specialized doctorate thesis, Allameh Tabatabai University-Faculty of Management and Accounting.

Moravej, M. 2017. The policy-making model of cultural organizations, the first festival of the best scientific works of Islamic humanities, Allameh Jafari special award. Architecture, 36(37): 20-45.

Nilipour, M. 2023. Integrating Cultural Planning Approach in Urban Parks: Case of Fateh Garden, Iran. Journal of Urban Culture Research, 26, 74-94.

Rahmati Zanjan Talab, Farshad, Salehi Amiri, Seyed Reza, Rezaei, Ali Akbar, Zamani Moghadam, Afsane. 2022. Designing a cultural policy process model in Iranian cultural organizations. Cultural Management, 16(57): 117-144.

Saboori H, Givariaan H, Haqshenaas Kaashaani F.2021. Dimensions and Constituents of a Desired Model for Setting Guidelines within the Iranian System of Education. QJOE 2021; 37 (1) :7-32

Sadeghi H. 2022. Investigating the impact of culture on public policy making in Iran. Scientific journal of new research approaches in management and accounting. 6(20): 2102-2112.

Scott, N. Cooper, N. S. R. B. C. & Baggio, R. 2008. Network analysis and tourism. Channel View Publications.

Shayeste Far, M. 2013. The importance and necessity of supporting handicrafts with an emphasis on providing solutions for its economic prosperity, Islamic Art Studies, 10(2): 107-122.

Tapfuma, M. M., Musavengane, R., & Magwaza, R. 2023. The role of creative tourism through arts and crafts in promoting inclusive tourism in Zimbabwe. Journal of Tourism and Cultural Change, 1-20.

Zhang, J., Cai, X., & Zhan, Z. 2023. Reflections on Establishing a System for Cultivating Intangible Cultural Heritage Inheritors in the New Era: Based on the Survey in Fujian Province. Sustainability, 15(11), 9088.

 

COPYRIGHTS

© 2023 by the authors. Licensee Modern Management Engineering Journal. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).

 

img0 

 

 

[1]  Optimal pattern

[2]  Policy

[3]  Cultural organizations

[4]  Ministry

[5]  Cultural Heritage

[6]  Handicrafts

[7]  Tourism

[8]  Jenkins

[9]  Anderson

[10]  Culture

[11] . Heritage

[12] . Cultural Heritage

[13] . Handicrafts 

[14] . Tourism

[15] . Grounded Theory

[16] . Strauss And Corbin

[17] . Open Coding, Axial Coding, Selective Coding

[18] . Theoretical Saturation


مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1404-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]