رتبه بندی اعتباری شرکت‌های پذیرفته شده شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه تهران با استفاده از رویکرد DEMATEL ، ANP و COPRAS

محورهای موضوعی : مدیریت بازرگانی- بازرگانی

سید فخرالدین فخرحسینی ¹ , میثم کاویانی ²

1 - گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
2 - استادیار گروه مدیریت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

تاریخ دریافت : 1401/05/03 تاریخ پذیرش : 1401/08/17 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: ANP, DEMATEL, COPRAS, واژه‌های کلیدی: رتبه‎ بندی,

چکیده مقاله :

انتخاب و گزینش سهام مناسب جهت سرمایه‎گذاری و تشکیل پرتفوی با هدف کسب بازدهی بیشتر مهمترین مسئله سرمایه گذاران در بازار سهام است. برای این امر مهم روش‎های مختلف با استفاده از متغیرهای مالی و بنیادی شرکت قادر به تعیین سهم‎های با پتانسیل بالا و همچنین رتبه‎بندی آنها مورد استفاده قرار می‎گیرد. در این پژوهش با دیمتل به تعیین تاثیرگذارترین و تاثیرپذیرترین متغیرهای مالی بر اساس نظر خبرگان و سپس از صورتهای مالی مستخرج شدند. که این نسبتها شامل نسبت‎های جاری، حقوق صاحبان سهام به دارایی، گردش موجودی کالا، بازده سرمایه و رشد حقوق صاحبان سهام بودند. همچنین در این پژوهش با استفاده از تکنیک های فرآیند شبکه تحلیلی(ANP) مشخص شد که نسبت‎های نقدینگی و سودآوری بالاترین اهمیت را داشتند و از بین پنج نسبت تعیین شده بر اساس روش DEMATEL با توجه به نتایج تکنیک ANP، نسبت‎های جاری و بازده سرمایه از صورتهای مالی سالهای 1398 و 1399 استخراج و با روش کوپراس(COPRAS) به رتبه‎بندی شرکت ها به منظور سرمایه گذاری پرداخته شد.

چکیده انگلیسی:

Choosing the right stocks for investment and forming a portfolio with the aim of obtaining higher returns is the most important issue for investors in the stock market. For this important matter, different methods using financial and fundamental variables of the company are used to determine shares with high potential as well as their ranking. In this research, with Dimtel, the most influential financial variables were determined based on the opinion of experts and then extracted from the financial statements. These ratios included current ratios, equity to assets, inventory turnover, return on capital and equity growth. Also, in this research, by using Analytical Network Process (ANP) techniques, it was determined that liquidity and profitability ratios were the most important, and among the five ratios determined based on the DEMATEL method, according to the results of the ANP technique, ratios Current and return on capital were extracted from the financial statements of 2018 and 2019, and companies were ranked for investment purposes using the COPRAS method.

منابع و مأخذ:

طهماسبی، حمزه امین؛ علیرضا، مهدی (1401). رتبه¬بندی سهام شرکت¬های حاضر در سه صنعت فلزی، شیمیایی و دارویی با رویکردCOCOSO و F- SWARA. تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات، مقالات آماده انتشار.
فخرحسینی، سید فخرالدین؛کاویانی،میثم (1401). رتبه‎بندی روش‎های بهبود مدیریت دارایی- بدهی در بانک‌های تجاری ایران با استفاده از رویکرد MCDM هیبریدی(مطالعه موردی: شعب بانک سپه شهر تهران). تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات، مقالات آماده انتشار.
کسری، بهار (1391)، شرکـتهای رتبه‌بـندی اعتـباری به کمک سهامداران می‌آیند، گزارشی از شفاف‌سازی بازار سرمایه، روزنامه ایران 5230، صفحه 8 (بورس)
محمدي، علي؛ خليفه، مجتبي؛ معيني، محمدرضا. (1395). انتخاب سهام با استفاده از تکنیک دیمتل فازی و بکارگیری فرایند زنجیره مارکوف در پیش‏بینی وضعیت آینده سهام. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 7(26)، 123-142.
مقصودی، پیمان و جعفرزنجانی، حامد. (1395). روش تصمیم گیری چند معیاره تلفیقی AHP-SAW در رتبه بندی و انتخاب شاخص های موثر بر استراتژی های آمیخته بازاریابی در حوزه مالی، دومین کنفرانس بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت، تهران،https://civilica.com/doc/504731
مهربان پور، محمدرضا؛ راعی عزآبادی، محمد ابراهیم. (1398). شناسایی و اولویت‏‌بندی الزامات سرمایه‏‌گذاری در شرکت‏‌های هلدینگ از منظر سیاست‏‌های اقتصاد مقاومتی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 16(31).
همتی، محمد و باهو، علی. (1396). ارائه‌ی مدلی ترکیبی از روش دیمتل و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به‌منظور رتبه‌بندی عوامل موثر بر ریسک پروژه‌های نیروگاهی. مهندسی صنایع و مدیریت، 33.1(2.2), 63-74.
Cantor, R. , and Packer, F. (1994). The Credit Rating Industry, Federal Reserve Bank of New York, Quarterly Review19 (2). 1-26
Fitch Ratings (2006). Corporate Ratings Methodology. Corporate finance criteria report. 1-7. www. fitchratings. com
Gayathri, C., Kamala, V., Gajanand, M. S., & Yamini, S. (2022). Analysis of operational and financial performance of ports: an integrated fuzzy DEMATEL-TOPSIS approach. Benchmarking: An International Journal, 29(3), 1046-1066.
Gölcük, İ., & Baykasoğlu, A. (2016). An analysis of DEMATEL approaches for criteria interaction handling within ANP. Expert Systems with Applications, 46, 346-366.
Gray ,et al (2006). The Determinants of Credit Ratings: Australian Evidence. Australian Journal of Management31. 333-354
Grunert, J., Norden, L., & Weber, M. (2005). The role of non-financial factors in internal credit ratings. Journal of Banking & Finance, 29(2), 509-531.
Hwang and et al. (2010) , Predicting issuer credit ratings using a semiparametric method, Journal of Empirical Finance 17. 120–137
ICAP Group S. A. (2011). Credit Rrtings Assignment Methodology. www. ICAP. gr Credit Risk Services Division. Business Information and Credit Ratings Department
ICRA Limited (associate of Moody’s) (2009). Corporate Credit Ratings, A Note on Methodology. www. icra. In
Karminsky, A. M., & Khromova, E. (2016). Extended Modeling of Banks’ Credit Ratings. Procedia Computer Science, 91, 201-210.
Kisgen, D. J. (2006). Credit ratings and capital structure. The Journal of Finance, 61(3), 1035-1072.
Moody’s Investor Service (2004) , Special Report: Annual Default Study Addendum,: Global Corporate Rating Transition Rates, www. moodys. com
Narkhede, B. E., Raut, R., Zhang, L. L., & Kumar, S. (2022). Ranking critical success factors for implementation of lean-industry 4.0: a methodology based on DEMATEL and ANP. International Journal of Computer Integrated Manufacturing, 1-14.
RAM Rating (2008). Rating Methodology: Corporate Credit Ratingsl, Rating Agency Malaysia Berhad [Online], Available from www. ram. com. my
Rezaeiniya, N., Zolfani, S. H., & Zavadskas, E. K. (2012). Greenhouse locating based on ANP-COPRAS-G methods–an empirical study based on Iran. International Journal of Strategic Property Management, 16(2), 188-200.
Standard & Poor’s (2001). Rating Methodology: Evaluating the Issuer. Corporate Rating Criteria. (New York: Standard & Poor’s)
The Pakistan Credit Rating Agency Limited (PACRA) (2005). Corporate Rating Methodology. www. pacra. Com
Venugopal, R., Veeramani, C., & Edalatpanah, S. A. (2022). Analysis of fuzzy DEMATEL approach for financial ratio performance evaluation of NASDAQ exchange. In Proceedings of International Conference on Data Science and Applications: ICDSA 2021, Volume 2 (pp. 637-648). Springer Singapore.
Zavadskas, E. K.; Kaklauskas, A. (1996). Determination of an Efficient Contractor by Using the New Method of Multi Criteria Assessment, in International Symposium for the Organization and Management of Construction: Shaping Theory and Practice; vol. 2; Managing the Construction Project and Managing Risk. Ed. by Langford, D. A.; Retik, A. Taylor & Francis, 94–104. ISBN 0419222405.