فرسودگی شغلی میانسالی: یک رویداد تحولی بالقوه

محورهای موضوعی : روان درمانگری

علی احمدی ازغندی ¹ , مهناز علی اکبری دهکردی ² , علی حسینائی ³

1 - دانشجوی دکترا دانشگاه پیام نور
2 - استادیار دانشگاه پیام نور
3 - دانشگاه ازاد اسلامی واحد آزاد شهر

تاریخ دریافت : 1394/03/12 تاریخ پذیرش : 1394/03/12 تاریخ انتشار : 1391/01/01

کلید واژه: فرسودگی شغلی, تحول روان‌شناختی, میانسالی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش میزان و عوامل ایجادکنندة فرسودگی شغلی دورة میانسالی و مشاغل خدمات انسانی مورد بررسی قرار گرفت. 1473 نفر از افراد میانسال شاغل در بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور از هشت استان به روش نمونه‎برداری تصادفی طبقه‎ای انتخاب شدند و پرسشنامة ویژگی¬های جمعیت شناختی، سیاهة فرسودگی شغلی مزلاچ (مزلاچ و جکسون، 1981) و سیاهة محقق‌ساختة عوامل فرسودگی شغلی را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند که 47 درصد از نمونة پژوهش به فرسودگی شغلی بالا، 24 درصد به فرسودگی شغلی متوسط و 29 درصد فرسودگی شغلی پایین دارند. تفاوت بین سطوح مختلف فرسودگی شغلی افراد در تمامی عوامل فرسودگی شغلی معنادار بود. تفاوت بین افراد دارای سنوات خدمت زیاد و کم در زیرمقیاس‎های فرسودگی شغلی (خستگی هیجانی، شخصیت‎زدایی و فقدان تحقق شخصی) معنادار بود، اما در مقیاس کلی فرسودگی شغلی تفاوت معنادار وجود نداشت. از بین عوامل فرسودگی شغلی اثر اضافه ¬بار شغل، مهارگری، پاداش‎ها و نظام ارزش‎ها بر میزان فرسودگی شغلی معنادار بود. تلویحات این یافته‎ها در رابطه با پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی میانسالی به منزلة یک رویداد بالقوه در خلال فرایند تحول روان‌شناختی در بافت‎های حرفه‎ای انسانی مورد بحث قرار گرفتند.

چکیده انگلیسی:

The rate of middle age burnout in human professions and its causal factors were studied. The sample consisted of 1473 middle age adults working in Boniad-e-Shahid and Isargaran Foundation from eight provinces of Iran who were selected by stratified random sampling. The participants completed a demographic form, the MaslachBurnout Inventory (MBI; Maslach& Jackson, 1981), and a researcher-made burnout factors inventory. Findings indicated that 47%, 24%, and 29% of participants had high, moderate, and low levels of burnout, respectively. The differences between participants' levels of burnout were significant in all burnout factors. The differences between participants with high and low record of services were significant in all of the burnout subscales (emotional exhaustion,depersonalization, and loss of personal accomplishment) but were not significant in total burnout scale. The effects of workload, control, rewards and values system factors on burnout rate were significant. Implications of these findings in relation to prevention and treatment of middle age burnout as a potential event during psychological development process in human professional contexts were discussed.