جدایی روان شناختی از والدین و پیشرفت تحصیلی: یک پژوهش درباره تفاوت های جنسی و فرهنگی
محورهای موضوعی : روان درمانگریپریرخ دادستان 1 , محسن حق بین 2 , سعیده بزازیان 3 , محمدرضا حسنزاده توکلی 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه کارلتن، اتاوا
3 - دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه تهران
4 - کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه تهران
کلید واژه: وابستگی, استقلال, پیشرفت تحصیلی, دلبستگی, جدایی روانشناختی, جدایی- تفرد,
چکیده مقاله :
نقش جدایی روانشناختی به معنای دستیابی به یک احساس مستقل از خود بدون نیاز به قطع رابطه با والدین در سازش یافتگی فردی نوجوان یا بزرگسال در فرهنگهای مختلف به اثبات رسیده است. در این پژوهش، وضعیت جدایی روانشناختی و مؤلفه‌های چهارگانه آن (استقلالهای هیجانی، کنشی، تعارضی و بازخوردی) در ارتباط با پدر و مادر و همچنین مشارکت این متغیرها در پیشرفت تحصیلی دانشجویان بررسی شد. بر مبنای تکمیل پرسشنامه جدایی روانشناختی هافمن توسط نمونه‌ای به اندازه جامعه در دسترس و متشکل از 174 دانشجوی مجرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب که به علت اشتغال به تحصیل از والدین خود جدا شده بودند، نمره کلی جدایی روانشناختی و ابعاد مختلف آن مشخص و براساس نمره های ترمهای مختلف؛ شاخص پیشرفت تحصیلی نیز محاسبه شد. تحلیل نتایج تفاوت معنادار بین دو جنس و استقلال بیشتر پسران را در سطح کلی جدایی روانشناختی و در سطح مؤلفه استقلال هیجانی نشان داد. رگرسیون پیشرفت تحصیلی بر جدایی روانشناختی فقط در گروه پسران معنادار و درصد واریانس قابل پیش‌بینی برابر با 13 بود. مقایسه میانگینهای نتایج دانشجویان ایرانی با نمونه خارجی، پایینتر بودن سطح استقلالهای هیجانی، تعارضی و کنشی و بالاتر بودن سطح استقلال بازخوردی در نمونه پژوهش را نمایان کرد. این یافته‌ها با آشکار کردن سطوح مختلف ارتباط بین مؤلفه‌های جدایی روانشناختی با پیشرفت تحصیلی، ضرورت توجه به ابعاد مختلف این جدایی را با در نظر گرفتن نوع استقلال و جنس آزمودنیها و والدین برجسته کرد.
Psychological separation, a term referring to a process of acquiring a feeling of self-independence without detachment from one's parents has been proven to play a role in the development of psychological adjustment in many different cultures. In this research, the status of psychological separation and its quadruple components, namely: emotional, functional, conflictual and attitudinal, in relation to parents and their role in student academic achievement have been investigated. Based on data obtained from the Hoffman Psychological Separation Inventory (PSI), administered on a total of 174 unmarried available students of the Islamic Azad University, having separated from their parents in pursuit of their academic careers; the overall score of psychological separation along with its different facets were determined and the Academic Achievement Index (AAI) was assessed. Statistical Analysis of data revealed a significant difference between the two sexes, showing a higher degree of independence in boys in respect to the overall score of psychological separation in general and the component of emotional independence in particular. Regression measures of AAI against psychological separation was meaningful in boys, the percentage of predictable variance being 13. A verage score comparison of Iranian students with those of their foreign counterparts revealed a lower level of conflictual and functional independence and a higher level of attitudinal independence in the sample. Results suggest that special attention should be devoted to the different aspects of separation regarding type of independecy and gender of both, students and parents.
_||_