نقش کارشناسان حیطه حقوق اسلامی در تحقق عدالت اداری

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

محمد حبیبی ¹ , فرامرز عطریان ²

1 - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران. [e-mail]
2 - استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1401/12/24 تاریخ پذیرش : 1402/05/17 تاریخ انتشار : 1402/06/31

کلید واژه: فقه اسلامی, کارشناسی رسمی, حقوقی اسلامی, عدالت اداری,

چکیده مقاله :

در حقوق اسلام نظر اهل خبره به طور وسیع مورد توجه قرار گرفته و در ابواب مختلف فقه به نحو گسترده، به نظر اهل خبره استناد شده و مصادیق متعددی از موضوعات تخصصی که در آنها رجوع به اهل خبره ضرورت دارد مطرح شده است. با توجه به تحول، توسعه و پیشرفت های حاصله در این دوران اثبات برخی از موضوعات از پیچیدگی خاصی برخوردار شده و تشخیص آنها نیازمند خبرگی و تخصص خاص است که با ارائه معلومات فنی و تخصصی، حقیقت موضوع روشن می شود از این رو رجوع به کارشناسان و خبرگان جهت انجام تحقیقات و کشف واقعیت در بسیاری از مباحث اعم از کیفری ،حقوقی، خانوادگی و امور حسبی و… از اهمیت بالایی برخوردار است. این تحقیق با هدف بررسی نقش کارشناسان حقوقی اسلامی در تحقق عدالت اداری می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد براساس متون فقهی در قانون آیین دادرسی مدنی و سایر قوانین مربوطه، ارجاع به کارشناس و انتخاب کارشناس، تابع نظامات خاص است در امور کیفری نیز مواد448، 451، 452، 461،463،469 قانون مجازات اسلامی رجوع به کارشناس و اهل خبره را تجویز و مطابق مواد 83،84،85،87،88 آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری به دعوت از اهل خبره به منظور اظهارنظر از جهت علمی و فنی و معلومات مخصوصی و حتی جلب آنان در جرایم مخل امنیت و خلاف نظم عمومی در صورت عدم حضور بدون عذر موجه اشاره شده است.

چکیده انگلیسی:

In Islamic law, the opinion of experts is widely considered and in various chapters of jurisprudence, the opinion of experts is widely cited and numerous examples of specialized issues in which it is necessary to refer to experts have been presented. According to the evolution, development and progress achieved in this regard, the proof of some issues has become very complicated and their diagnosis requires special expertise which by providing technical and specialized information, the truth of the matter becomes clear from this. It is very important to refer to experts in order to conduct research and discover the truth in many topics including criminal, legal, family and custom affairs, etc. This research aims to investigate the role of Islamic legal experts in realizing administrative justice. The findings of the research show that based on jurisprudence texts in the Civil Procedure Law and other related laws, referring to an expert and choosing an expert is subject to special systems in criminal matters, as well as Articles 448, 451, 452, 461, 463, 469 of the Islamic Penal Code. Refering  to experts according to articles 83, 84, 85, 87, 88 of the procedure of public and revolutionary courts in criminal matters by inviting experts to express their opinions from a scientific and technical point of views and special information and even to attract them in The crimes of disrupting security and public order in case of non-attendance without a valid excuse have been mentioned.