بررسی زمین‌زیست‌محیطی توزیع آلودگی های نفتی در رسوبات ساحلی (مطالعه موردی استان بوشهر)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

مجید تاجیک ¹ , ماشااله خامه چیان ² , امیر حسین چرخابی ³

1 - کارشناس ارشد زمین‌شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس *(مسئول مکاتبات).
2 - عضو هیئت علمی گروه زمین‌شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس.
3 - عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی

تاریخ دریافت : 1388/04/20 تاریخ پذیرش : 1388/08/27 تاریخ انتشار : 1392/07/01

کلید واژه: بوشهر, خلیج فارس, آلودگی نفتی, رسوبات ساحلی,

چکیده مقاله :

مطالعه گزارش ها و نقشه‌های موجود نشان می‌دهد که استان بوشهر به علت همجواری با خلیج‌فارس در معرض آلودگی های نفتی قرار گرفته است. در این منطقه به منظور شناسایی مناطق آلوده از چهارده ترانسکت فرضی استفاده شد که این ترانسکت ها در محدوده جزر و مدی و در راستای عمود بر ساحل انتخاب شده‌ و بر حسب ارتفاع سواحل و نوع جزر و مد منطقه‌ای، طول ترانسکت ها متفاوت می‌ باشد. آنالیز نمونه های جمع‌آوری شده با روش HPLC نشان می‌ دهد که میزان آلودگی به هیدروکربن کل (TPH) در منطقه بسیار ناچیز است. به گونه‌ای که برای آلوده ترین نقاط میزان TPH کم تر از ppb400 است. ارزیابی روند توزیع مواد آلاینده در نوار ساحلی نشان می دهد که توزیع آلاینده‌ها در رسوبات ساحلی مناطق مختلف یکسان نمی‌ باشد، به طوری که بیشترین آلودگی در پایین‌ترین حد جزر و کم ترین مقدار در بالاترین حد مد می‌باشد. همچنین آنالیز نمونه ها نشان می‌دهد که بالاترین نرخ آلودگی در نمونه‌هایی است که از اعماق بیشتری برداشت شده است. علاوه بر آن در اکثر نمونه‌های برداشت شده از سواحل بوشهر رابطه مستقیمی بین درصد رس و هیدروکربن های آروماتیک وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Study of available reports and maps indicates that Bushehr province is oil contaminated area becauseit is adjacent to Persian Gulf. Then assessment of pollution distribution in coastal line is the goal ofthis paper. Fourteen hypothetical transects used for site investigation of contaminated areas in thisresearch which they are in tidal area and perpendicular to coast line. Their length is depending onregional tide and elevation of coasts.Sample analysis with High Performance Liquid Chromatography (HPLC) method shows slight oilcontamination with Total Petroleum Hydrocarbons (TPH) in the study area. However, TPH quantity isless than 400 ppb for most soil samples. The results show that the pollution distribution isn't similar indifferent coastal sediment. Soil samples from deeper depth and nearer to coast line are morecontaminated.

منابع و مأخذ:

1. محمدی گلنگشی، محسن، 1376، بررسی روند اثرات فلزات سنگین بر منابع آبی استان خوزستان بعد از آتش سوزی چاه های نفت کویت، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.


2. نادری، سعید، 1376، بررسی آلودگی های ناشی از هفت فلز سنگین V, Ni, Cr, Cd, Pb, Hg, As و هیدروکربن های نفتی ( بصورت کل) در آب و رسوبات بندر انزلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.


3. S. L. Coles and Y. H. Fadlallah, 1991, Reef Coral Survival and Mortality at Low Temperatures in the Arabian Gulf: new Species–Specific Lower Temperature Limits, Coral Reefs 9, pp. 231–237.


4. نوان مقصودی، محمود، 1376، بررسی مقدار آلودگی ناشی از هفت عنصر سنگین Ag, V, Cd, Cr, Hg, Pb, Ni,  و هیدروکربن های کل در بندرهای شهید رجایی و باهنر بندر عباس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.


5. اطلاعی، فهیمه، 1378، گردش آب های ساحلی در منطقه بوشهر، دانشگاه تربیت مدرس.


6. برنامه عزم ملی برای حفاظت از محیط زیست، بهار 1378، سازمان حفاظت از محیط زیست.


7. نوری، جواد، 1377، بررسی تاثیر جریان های دریایی خلیج فارس بر آلودگی سواحل شمالی خلیج فارس، دانشگاه تربیت مدرس.


8. The First International Conference on the State of the Gulf Ecosystem (Future and Threats), 2006, UAE University, Al Ain, United Arab Emirates.


9. سهرابی بیدار، عبدالله، 1379، ارزیابی موردی زمین شناسی مهندسی نهشته های بستر دریا با استفاده از روش صوتی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.


10. عباس پور، مجید، 1377، مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، جلد اول.


11. تاجیک، مجید، 1383، ارزیابی تاثیر زمین زیست محیطی آلودگی های نفتی بر رسوبات ساحلی استان بوشهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.


12. Sarsby, Robert, 2000, Environmental geotechnics, Thomas Telford


13. Evgin, Das, 1996, geotechnical properties of oil contaminated sand, proceeding of 49^th Canadian geotechnical conference.


14. Lakshmi N. Reddi, Hilary I. Inyang, 2000, Geoenvironmental engineering, Marcel Dekker


15. یزدی کریمی، بتول، 1373، کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا HPLC ، شرکت قاسم ایران


16. Kostecki Paul T & Calabrese Edward J, 1993, Hydrocarbon Contaminated Soil and Groundwater, LEWIS PUBLISHERS, Vol 3.


17. Raymond N. Yong, 2000, Geoenvironmental engineering: contaminated soil, pollution fate, and mitigation, CRC Press


18. Hsai _ Yang Fang, 1997, Introduction to Environmental Geotechnology, CRC Press,