بررسی شاخص‌های امنیت در پارک‌های شهری از دیدگاه کاربران با تاکید بر نظریه CPTED

محورهای موضوعی : معماری و شهرسازی

جمال الدین مهدی نژاد ^{1 *} , سودابه قلی پور ²

1 - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی‌، تهران. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانشجوی دوره دکتری معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.

تاریخ دریافت : 1396/08/18 تاریخ پذیرش : 1397/06/27 تاریخ انتشار : 1399/05/01

کلید واژه: امنیت, رضایتمندی, کاربران, پارک‌های شهری‌, رویکرد CPTED,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: پارک های شهری جزء فضاهای عمومی و از حقوق اولیه شهروندان محسوب می شوند و توجه به دیدگاه کاربران در رضایتمندی آن ها از کیفیت محیطی دارای اهمیت می باشد. هدف این پژوهش بررسی عامل امنیت به عنوان یکی از عامل های کیفیت محیطی از دیدگاه کاربران در پارک های شهری است که می تواند تضمین کننده رضایت شهروندان در استفاده از فضاهای شهری باشد. روش بررسی: این پژوهش، تحقیقی تجربی با هدف کاربردی و دارای روشی پیمایشی با ابزار گردآوری داده ها به صورت توزیع پرسشنامه است و در پارک های شهر بابل و در تابستان 1396 انجام شده است. شاخص های امنیت در این پژوهش بر اساس رویکرد CPTED (پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی) به دست آمده است. تعداد نمونه های آماری 175 نفر از کاربران بالای پانزده سال در پارک ها بوده است. همچنین برای تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS 22 و از آزمون رگرسیون چند متغیره برای پیش بینی سهم هر یک از زیرشاخص ها در رضایتمندی از امنیت استفاده شده است. یافته ها: نتایج آزمون همبستگی جزیی بین عوامل با یکدیگر با درنظرگرفتن عوامل دیگر نشان دهنده ارتباط معنادار امنیت با عوامل زیبایی شناسی، معنا و تجمیع پذیری و ارتباط غیرمعنادار با عوامل ساختاری-فیزیکی و الگوهای رفتاری می باشد. در این بین ارتباط با عامل تجمیع پذیری بیش ترین است. همچنین شاخص های مطرح شده در عامل امنیت با درجه بندی های متفاوت بر آن تاثیرگذار هستند و متغیر جنس در میزان میانگین رضایتمندی از امنیت تفاوت معناداری نداشته؛ ولی متغیرهای سن، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات و وضعیت شغلی بر میزان میانگین رضایتمندی از امنیت تاثیر گذار بوده است. به گونه ای که افراد با میانگین سنی بالاتر، متاهل، دارای تحصیلات دیپلم و خانه دار نسبت به دیگر گروه ها در زیرمجموعه خود انتظارات بالاتری برای دستیابی به امنیت دارند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند به مدیران، برنامه ریزان و طراحان شهری در پیاده سازی الگوهای مناسب برای ایجاد پارک های شهری ایمن که منطبق بر ترجیحات کاربران باشد، کمک کند تا بتوانند با درنظر گرفتن خواسته ها و اولویت های هر گروه فضاهایی مطابق با احتیاجات کاربران را اجرا کنند.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Urban parks are considered as public spaces and the basic rights of citizens; paying attention to opinions and wishes of citizens is a necessity in their satisfaction of environmental factors. The purpose of this study is to investigate the security factor as one of the environmental quality factors from the user’s point of view in urban parks, which can guarantee the citizens' satisfaction in urban spaces using. Method: This study is an experimental research with functional goal and a survey method with gathering data by distributing questionnaire in urban parks. In this study security indicators are based on the CPTED theory. The number of statistical samples was 175 (users over 15 years old).Data analysis has been performed using SPSS and multiple regression analysis has been used to predict the contribution of each sub-indicators in security satisfaction. Findings: The results of the partial correlation test between the factors with considering other factors indicate a significant relationship between security and aesthetic factors, meaning and aggregation, and no significant relationship between security and structural and physical factors ,and behavior patterns. The aggregation factor has the strongest relatinship to security. Also, the indicators presented in the security factor are affected by different degrees. The gender variable has no significant difference in the mean of security, but the variables of age, marital status, educational level and occupational status have affected average satisfaction in security. So that people with a higher average age, married, graduate and house wife have higher expectations of security than other groups in their subset. Discussion and Conclusion: The results of this study can help managers, planners and urban designers in implementing appropriate models to create safe urban parks that meet the preferences of users. So they can implement spaces according to the needs of users by considering the wishes and priorities of each group.  

منابع و مأخذ:

1. Mohammadi, J., Rakhshaninasab, H., 2011. Behavioral Analysis of Quantitative and Qualitative Factors Affecting the Attraction of Citizens to Urban Parks in Isfahan. Journal of Geographic Space, 11(34), pp. 28- 48. (In Persian)


2. Moeen, M., 1981. Moeen Dictionary, Tehran: Amir Kabir Publishing, Volume I, Fourth Edition. (In Persian)


3. Amid, H., 1966. Amid Dictionary, Tehran: Javidan Scientific Publishing, Vol. 1, Second Edition. (In Persian)


4. Wellesley, D.J., 1988. Urban living the individual in the city. Wiley, New York.


5. Daneshpour, H, Charkhchian, M., 2007. Public spaces and factors affecting collective life, Bagh-e Nazar, 4(7). pp. 19-28. (In Persian)


6. Akbari, R. & pak-Bonyan, S., 2012. The effect of the public spaces on the sense of social security of women (Case study: Narmak neighborhood and Ekbatan Shahrak, Tehran), Honar-Ha-Ye-Ziba, 17(2), pp.53- 64. (In Persian)


7. Aminzadeh, B. & Afshar., (2003). Design and behavioral patterns: a suggestion for the improvement of urban parks. Environmental study, Environmental Design, 2(30), pp.43-59. (In Persian)


8. Marousouzi, N., Safar Alizadeh, I., Hosseinzadeh, R., 2014. The role of environmental design in preventing urban crime (Case study: Central part of Isfahan city), Two Quarterly Journal of Urban Ecology, 5(2), Pp. 10, pp. 111-124.(In Persian)


9. PourJafar, M. R., Mahmoudinejad, H., Rafiean, M., Ansari, M., 2008. Promoting Environmental Security and Reducing Urban Crimes with Emphasis on CPTED Approach, Special Issue of Architectural and Urban Engineering, 19(6), pp. 73-82. (In Persian)


10. Nayebi, H., Sediq Sarvestani, R., Ghahremani, S., 2011. The role of urban spaces in violent behaviors, Law Enforcement, 13(1), pp. 119-231. (In Persian)


11. Taylor, R., Harrell, A., 1996. Physical environment and crime. National Institute of Justice Research, Washington, D.C.


12. Cozens, P., Love, T., 2015. A review and current status of crime prevention through environmental design (CPTED). Journal of Planning Literature. 30(4), pp.1-20.


13. Mahmoudi Jankaki, F., Ghorchi Beigi, M., 2009. The Role of Environmental Design in Crime Prevention, Quarterly Journal of Law, 2(39), pp. 345-367. (In Persian)


14. Fyfe, R. Nicholose., 1998. The image of the street, London: Eand FN Spon.


15. Rajabi, A. 2017. Application of CPTED Theory reducing urban crimes. Quarterly journal of environmental based territorial planning. 10(38). pp. 27-46. (In Persian)


16. Cozens, P., Saville, G., Hillier, D., 2005. Crime prevention through environmental design (CPTED): A review and modern bibliography. Property Management, 23(5), pp.328-356.


17. Jongejan, A., Woldendrop, T., 2013. A successful CPTED approach; The Dutch ‘Police Label Secure Housing’. Built Environment, 39(1), pp.31-48.


18. Beeler, J.N., 2011. Security planning for public spaces: testing a proposed CPTED rating instrument in Berlin, Germany. Master Thesis, Urban and Regional Planning, University of Florida.


19. Hoseini, H., Samiyipoor, D., 2015. Adaptive Analysis of Women Satisfaction with Urban Parks Hijab Women's Park and Shahlat Mellat Park (Mashhad), Social-Psychological Studies of Women, 13(3), pp.43-76. (In Persian)


20. Davis, L., 2010. Safe Locations, Translated by M. Honarvar. Tehran: utopia publications. (In Persian)