نقش مولفه یادگیری سازمانی (تصمیم‌گیری مشارکتی) بر رفتار شهروندی سازمانی در مدارس متوسطه شهر اردبیل
محورهای موضوعی :
مدیریت آموزشی
تاریخ دریافت : 1394/12/14
تاریخ پذیرش : 1394/12/14
تاریخ انتشار : 1394/12/01
کلید واژه:
رفتار شهروندی سازمانی,
مدارس متوسطه,
تصمیم‌گیری مشارکتی,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه یادگیری سازمانی (تصمیم‌گیری مشارکتی)بر رفتار شهروندی سازمانی در مدارس متوسطه شهر اردبیل در سال 1392 بود. جامعه آماری این پژوهش شامل معلمان و مدیران مدارس متوسطه شهر اردبیل به تعداد 1164 نفر بودند. از میان این تعداد بر اساس فرمول کوکران به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای 289 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع علی – مقایسه‌ای است. جهت گردآوری داده‌ها از دو نوع پرسشنامه یادگیری سازمانی چیوا و همکاران (مؤلفه تصمیم‌گیری مشارکتی) با پایایی 85/0 و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی اورگان و کونسکی با پایایی 73/0 استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روشهای آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندار) و روشهای آماری استنباطی (تحلیل واریانس تک متغیره) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که تصمیم‌گیری مشارکتی بر رفتار شهروندی تأثیر معنی‌داری دارد. همچنین جنس بر رفتار شهروندی سازمانی نقش دارد. اما تعامل جنس و میزان تصمیم‌گیری مشارکتی بر رفتار شهروندی سازمانی نقشی ندارند. با توجه به تأثیر معنی‌دار داشتن تصمیم‌گیری مشارکتی بر رفتار شهروندی سازمانی و نقش رفتار شهروندی سازمانی در اثربخش بودن سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود که بر تصمیم‌گیری مشارکتی مدیران و معلمان بیشتر توجه شود تا اثربخشی مدارس بیشتر شود.
چکیده انگلیسی:
The main purpose of this research was to study effect of element of organizational learning (participatory decision making) on organizational citizenship behavior in Ardabil secondary schools in 2013. The statistic society of this research were 1164 of secondary school teachers and managers of Ardabil. Among this number, 289 were selected based on Kokran formula. The method of this study is of the kind of after-event. The data collection tools were questionnaires of organizational learning of Chiva et al (components of participatory decision making) with 0.85stability and organizational citizenship behavior questionnaire of Orogan and Konoski with reliability of 73%. Data were analyzed with descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (unilabiate analysis of variance). Results of the study showed that the effect of participatory decision making on organizational citizenship behavior has significant. Also gender has a significant role on OCB. In contrast, the mutual effect of sex and collaborative decision-making on organizational citizenship is not meaningful. With regard to have effect meaningful of participatory decision making on organizational citizenship behavior and role of organizational citizenship behavior at organizations efficiency, is suggested that of participatory decision making teachers and managers must be paid more attention that school efficiency to be a lot.
منابع و مأخذ:
احسانی مقدم، ندا (1389).درآمدی بر رفتار شهروندی سازمانی. دوماهنامه مدیریت، 21(157)، 33-30
الوانی، سید مهدی (1384). مدیریت عمومی، (ویرایش 23). تهران: نشر نی
پورسلطانی زرندی، حسین؛ امیرجی نقندر، رامین (1392). ارتباط تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهر مشهد. مدیریت ورزشی، 4(16)، 147-72
پیری، رمضان (1373). تصمیم‌گیری و مراحل آن. فصلنامه مدیریت آموزش و پرورش، 3(2):
حسنی، محمد؛ مجیدی، جواد، (1391)، توانمندسازی روان‌شناختی راهبردی برای ارتقاء تصمیم‌گیری مشارکتی و رفتارهای فرانقشی، دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه،10( 6 پیاپی 41)، 779-772.
حمدی، کریم؛ مرادی دولاما، سمیه، (1390)،بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی (مطالعه موردی: شرکت فرد آذربایجان). فراسوی مدیریت،5(19)،50-32
سلیمانی، نادر (1390). بررسی رابطه بین رفتار اخلاقی مدیران با رفتار شهروندی سازمانی معلمان و کارکنان در مدارس شهرستان گرمسار. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 7(25)، 26-12
صافی، احمد، 1386، سازمان و مدیریت در آموزش و پرورش. تهران: ارسباران.
صفایی، علیرضا (1391). رفتار شهروندی سازمانی تأثیر بر بهره‌وری نیروی انسانی، معنویت در کار و تعهد سازمانی. راه ابریشم- نشریه وزارت راه و شهرسازی، 18(139)، 55-52
صنوبری، محمد (1387). رفتار شهروندی سازمانی مفاهیم، تعاریف، ابعاد و عوامل موثر بر آن. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، 5(16)، 79-99
عسکریان، مصطفی؛ طاهری عطار، فتانه (1391). فرهنگ سازمانی و نقش آن در شکل گیری رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه کارشناسان حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش. فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 30(2)، 34-21.
قلی‌پور، آرین؛ منوریان، عباس؛ طهماسبی، رضا (1388). اثرات محیط سیاسی بخش دولتی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مدیران، فصل نامه سیاست، 39(4)، 191-206.
رهنورد، فرج اله؛ رادمنش، ایران (1382). تصمیم‌گیری مشارکتی و تعهد سازمانی. دانش مدیریت، 16(62)، 16-3.
فیضی، طاهره؛ عمادی، زهرا (1389). ارتباط میان رفتار شهروندی سازمانی وجو سازمانی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی در نظام آموزشی،3(4)، 115 ـ98
مقیمی، سیدمحمد (1384). رفتار شهروندی از تئوری تا عمل. فرهنگ مدیریت، 3(11)، 84-19.
موسیخانی، مرتضی؛ الوانی، سید مهدی؛ میرزائی، مهدی؛ محمدی، سمیه (1391). بررسی ارتباط میان رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان. فصلنامه مدیریت، 9(25)، 90-75
نوری تاجر، مریم؛ محفوظپور، سعید، نوروزی‌نژاد، فائزه (1386). تصمیم‌گیری مشارکتی پرستاران بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت سلامت، 10(28)، 14-7.
Appelbaum, S ., Bartolomucci, N., Beaumier, E ., Boulanger, J ., Corrigan, R ., Dore, I ., Girard, C ., and Serroni, C.( 2004). "Organizational citizenship behavior: a" case study of culture , leadership and trust management decision, 42 (1): 13-40.
Bapuji, H., and Crossan, M. (2004). From raising questions to providing answers:
reviewing organizational learning research. Management Learning, 35 (4), 397-417.
Belogolovsky, E., and Somech, A.(2009). Teachers Organizational Citizenship Behavior:Examining the boundary between in- role behavior and extra-role behavior from the perspective of teachers principles and parent, Journal of science Direct, 20, 914-923.
Bienstock, C.C. &DeMoranville, C.W. & Smith R.K.(2003) Organizational Citizenship Behavior and Service Quality, Journal of Service Marketing, Vol. 17:357-378
22-Bogler, R; somech, A. (2004). « Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools», Journal of teaching and teacher Education, Vol.2,: 277-289
Burns, Travis & Carpenter, Jamie.(2008). Organizational Citizenship and Student Achievement, Journal of Cross-Disciplinary Perspectives in Education, 1(1):51 – 58
Garg, P., &Rastogi, R. (2006) "Climate profile and OCBs of teachers in public and private schools of India". International Journal of Educational Management, 20(7), 529-541.
Hall, A. T., Zinko, R. P., Alexia A. F., and Gerald R. (2009). "Organizational citizenship behavior and reputation: mediators in the relationships between accountability and Job performance and satisfaction", Journal of Leadership & Organizational Studies, Volume 15 Number 4: 381-392.
Kidder, L. K. (2002) "The influence of gender on the performance of organizational citizenship behaviors". Journal of Management, 28, 629–648.
Kidder, D. L., & McLean Parks, J. (2001) "The good soldier: Who is s(he)?" Journal ofOrganizational Behavior, 22, 939–959.
Robbins, S. (2008). Translated by: Parsayan, A. &A'arabi, S. M., Essentials oforganizational behavior, (21th Edition) Tehran: cultural research bureau. (inPersian).
Harmon J, Scottie DJ, Behson S, Farais G.(2000).Effect ofhigh-involvement work practices on employeesatisfaction and services costs in theVeteran's healthadministration.J Health Care Manage, 3(3):1-15.
Levar R. A (1998).questionnaire study of the effect on workof participation in and influence on decision makingresearch in post. Compulsory Education, 13(3):1-24.
Organ, D. W.(1988) Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome, Leaxington, MA: Lexington Books
Lambert, Eric G., Hogan, Nancy L. & Griffin, Marie L. 2008. Being the good soldier: organizational citizenship behavior and commitment among correctional staff, criminal justice and behavior, 35(1): 56- 68
Locke, E.A., &Schweiger, D.M. (1979). Participation in De cision-making:One More Look. Research in Organizational Behaviour, 1, 265-339.
Mitchell, T.R. (1973). Motivation and participation: an integration, Academy ofManagement Journal. 16, 670–679
Oplatk, I. (2006). “Going beyond role expectations: toward anunderstanding of the determinants and components of teacher organizationalcitizenship behavior educational administration quarterly”. The Journal ofLeadership for Effective and Equitable Organizations.Vol. 42(3). PP: 385-423
Oplatka, I. (2009). “Organizational citizenship behavior in teaching: theconsequences for teachers, pupils and the school”. International journal ofeducational management.23 (5). PP: 379-389.
Podsakoff, N. P., Blume, B. D., Whiting, S. W., &Podsakoff, P. M. (2009).“Individual- and organizational-level consequences of organizational citizenship behaviors: A met analysis.” Journal of Applied Psychology,94:122-141
Podsakoff, P. M, MacKenzie, S. B, Paine, J. B. and Bachrach, D. G. (2000). "Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions forfutureresearch". Journal of Management, 26(3), 513–563.
Scott-Ladd, B., and Chan, C.C.A. (2004). Emotional intelligence and participation
in decision-making: strategies for promoting organizational learning andchange,Strategic Change,13(2) 95-105.
Vigoda-Gadot, Eran; Beeri, Itai; Birman-Shemesh, Taly&Somech, Anit. (2007). Group- Level Organizational Citizenship Behavior in the Education System: A Scale Reconstruction and Validation. Educational Administration Quarterly, 43(4): 462- 493
Wang Wu ShTasi Y (2010).The relationships between organizational citizenship behavior, job satisfaction and turnover intention.Journal of Clinical Nursing, 2010(19): 3564-74.
Williams, L. J. & Anderson, S. E. (1991)."Job Satisfaction and Organizational Commitment as Predictor of Organizational Citizenshipand in-role Behavior", Journal of Management, 17: 601-617.
_||_
