شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان‌ها با روش بهترین-بدترین گروهی

محورهای موضوعی : منابع انسانی

مریم طبیبی ¹ , محسن ارسلان ² , Mahnaz Zarei ³

1 - 1. کارشناس ارشد، گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه ولی عصر (عج)، رفسنجان، ایران
3 - استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/29 تاریخ پذیرش : 1402/11/20 تاریخ انتشار : 1403/06/17

کلید واژه: رتبه بندی, نیروی انسانی, بهره‌وری, روش بهترین-بدترین گروهی.,

چکیده مقاله :

در فضای رقابتی امروز شناخت و مدیریت عوامل مؤثر بر بهره‌وری کارکنان از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود بهره‌وری نیروی انسانیدر سازمان‌ها با استفاده از روش بهترین-بدترین گروهی است. جهت پیاده‌سازی مسئله شرکت راپکو به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب گردید. در ابتدا عوامل براساس مرور تحقیقات مرتبط استخراج گردید و سپس با بهره‌گیری از نظرات خبرگان در سه جنبه فردی، شغلی و سازمانی دسته‌بندی شدند. سپس اوزان نهایی از طریق به‌کارگیری از روش بهترین-بدترین گروهی نتیجه گردید. براساس یافته‌های پژوهش بعد شغلی با ضریب وزنی 0.655 رتبه اول را در بین سایر ابعاد اصلی کسب نمود. همچنین در بین عوامل نیز «رضایت شغلی» با ضریب وزنی 0.279، «وجود پاداش و ابزارهای تشویقی» با ضریب وزنی 0.154 و «داشتن امنیت شغلی و آرامش روانی» با ضریب وزنی 0.149 در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفتند. علاوه بر این نیز «برقراری رابطه کاری اثربخش با دیگران»، «ایده پردازی» و «اخلاق کاری» به‌عنوانکم‌اهمیت‌ترین عوامل اثرگذار بر بهبود بهره‌وری کارکنان در شرکت راپکو شناسایی شدند. به‌طور‌کلی اهمیت دادن مدیران به اولویت و میزانتأثیرگذاری عوامل مؤثر بر بهبود بهره‌وری نیروي انسانی در شرکت‌های تولیدی منجر به عملکرد بهتر کارکنان خواهد شد.

چکیده انگلیسی:

In today’s competitive environment, it is important to identify and manage effective factors for employee productivity. This study aims to identify and prioritize effective factors for improving employee productivity using a group version of the best-worst method (i.e., GBWM) at RAPCO Company. First, the factors were examined based on an in-depth review of the relevant literature, and then divided into individual, professional, and organizational aspects, taking into account the viewpoints of experts. Then, the final weighting was determined using the GBWM. The result shows that the occupational factor ranks first among the main aspects with a coefficient weight of 0.655. In addition, “job satisfaction” (0.279), “reward and promotion tools” (0.154), and “job security and mental peace” (0.149) ranked first to third. In addition, “establishing useful working relationships with others”, “resourcefulness", and “professional ethics” were identified as the least important effective factors in improving employee productivity at RAPCO Company. In general, consideration of the importance of ranking and effectiveness of key factors in improving human resource productivity by managers of manufacturing companies leads to better employee performance.

منابع و مأخذ:

امینی،علیرضا؛دری گیو،ریحانه؛احمدی زهرانی،مریم. (1401). شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای بهره‌وری کارکنان دورکاری در دوران بیماری کووید19 با استفاده از تکنیک‌های فازی. مدیریت بهره‌وری، 16(2)،101-138.
جعفری، مهدی؛ هدایتی راد، صدیقه؛آرین خصال، آیدین؛بردبار، نجمه؛ توکلی، نادر. (1398). ارزیابی ابعاد بهره‌وری نیروی انسانی براساس مدل آچیو در بین کارکنان بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی ایران. پژوهش‌های سلامت‌محور. ۵ (۳)،۲۸۶-۲۷۳.
جوادیان،علی؛مهرآور،اسدالله؛باقرزاده،محمدرضا. (1399). بهره‌وری منابع انسانی با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری در سازمان. مطالعات مدیریتشهری، 12(42)، 71-82.
جودکی،مریم؛حسن‌پور، حسینعلی. (1400). تحلیل و بررسی شاخص‌های مؤثر بر ارتقاء و بهبود بهره‌وری نیروی انسانی (مطالعه موردی: سازمان ملی استاندارد ایران). فصلنامه مهندسی تصمیم،۳(۱۰)، ۱۸۴-۱۵۴.
حجازی، سید حمید؛ ایران زاده، سلیمان؛باقرزاده خواجه، مجید. (1401). ارائه الگوی مدیریت منابع انسانی جهت دست‌یابی به چابکی کسب و کارهای کوچک و متوسط الکترونیکی(مورد مطالعه: کسب و کارهای الکترونیکی در ایران). پژوهش های مدیریت عمومی، 15(56)، 255-279.
دباغ، رحیم؛ رئیسی، دیبا؛علی خانلوی، صانع. (1399). بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل مؤثر بر بهره‌وری منابع انسانی با روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (موردمطالعه شرکت توزیع برق آذربایجان شرقی). نشریه کیفیت و بهره‌وری صنعت برق ایران، ۹(۴)، ۸۳-۹۹.
قلی زاده،منصور؛ذولفقاری زعفرانی،رشید؛محمدیان ساروی،محسن. (1400). ارائه مدل توسعه منابع انسانی با تمرکز بر بهره‌وری در سازمان امور مالیاتی کشور با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری. نوآوری و ارزش‌آفرینی، 10(19)، 185-204.
محمدرضایی، مهدی؛ سرلک، محمد علی؛فقیهی، ابوالحسن. (1400). ارائه مدلی جهت ارزیابی بهره‌وری کارکنان دانشی با به‌کارگیری روش دلفی فازی و روش بهترین-بدترین فازی (موردمطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان). مجله علمی مدیریت فرهنگ سازمانی، 19(2)، 377-404.
وکیلی، محمد مسعود؛ جهانگیری، نسرین. (1396). فرایند ارزیابی روایی و پایایی ابزار های سنجش و اندازه گیری در تحقیقات آموزشی، رفتاری و علوم سلامت (با تاکید بر روایی محتوا). توسعه آموزش در علوم پزشکی، 10(28 )، 106-117.
هراتی مختاری، عباس؛ یونس پور، مقداد. (1401). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بهره‌وری منابع انسانی در بندر چابهار. اقیانوس‌شناسی، ۱۳(۵۰)، ۹۵-۸۳.
References
Amini, A., Dorri Giv, R., & Ahmadi Zahrani, M. (2022). Identifying Factors Affecting Teleworking Productivity During COVID-19 Pandemic Using Fuzzy Techniques. The Journal of Productivity Management, 16(2 (61) summer), 101-138. (In Persian)
Azizi, N., Akhavan, P., Philsoophian, M., Davison, C., Haass, O., & Saremi, S. (2021). Exploring the Factors Affecting Sustainable Human Resource Productivity in Railway Lines. Sustainability, 14(1), 225-241.
Bayram, M. (2022). Factors affecting employee safety productivity: an empirical study in an OHSAS 18001-certified organization. International journal of occupational safety and ergonomics, 28(1), 139-152.
Boselie, P., Van Harten, J., & Veld, M. (2021). A human resource management review on public management and public administration research: stop right there before we go any further. Public Management Review, 23(4), 483-500.
Butt, M. A., Nawaz, F., Hussain, S., Sousa, M. J., Wang, M., Sumbal, M. S., &Shujahat, M. (2019). Individual knowledge management engagement, knowledge-worker productivity, and innovation performance in knowledge-based organizations: the implications for knowledge processes and knowledge-based systems. Computational and Mathematical Organization Theory, 25, 336-356.
Dabbagh, R., Raeisi, D., &Alikhanlo, S. (2021). Investigating the effectiveness and influence of factors affecting human resources productivity by multi criteria decision making methods (Case study of east Azarbaijan electric power distribution company). Iranian Electric Industry Journal of Quality and Productivity, 9(4), 83-99. (In Persian)
Gholizadeh, M., Zolfaghari Zafarani, R., & Mohammadian Saravi, M. (2022). Presenting a human resource development model focusing on productivity in the country's tax administration using the structural equation approach. Journal of Innovation and Value Creation, 19(19), 185-204. (In Persian)
Harati Mokhtari, A., &Younespoor, M. (2022). Identifying and prioritizing the factors affecting human resource productivity in Chabahar port. Journal of Oceanography, 13(50), 83-95. (In Persian)
Hejazi, S. H., Iranzaded, S., & Bagherzadeh Khajeh, M. (2022). Provide a Human Resource Management Model to Achieve Small and Medium e-business Agility (Case Study: Electronic Business in Iran). Public Management Researches, 15(56), 255-279. (In Persian)
Jafari, M., Aryankhesal, A., Bordbar, N., & Tavakoli, N. (2019). Evaluation of Human Resource Productivity Dimensions Based on ACHIEVE Model: a study on personnel of hospitals affiliated to Iran University of Medical Sciences. Journal of Health Based Research, 5(3), 273-286. (In Persian)
Javadian, A., Mehrara, A., &Bagerzadeh, M. (2020). Human Resources Productivity with a Structural Equation Modeling Approach in the Organization. Urban Management Studies, 12(42), 71-82. (In Persian)
Joodaki, M., &Hasanpour, H. (2021). Analysis and evaluation of effective indicators on promotion and improvement of manpower productivity (Case study: National Iranian Standards Organization). Journal of Decision Engineering, 3(10), 154-184. (In Persian)
Khaksar, S. M. S., Chu, M. T., Rozario, S., & Slade, B. (2020). Knowledge-based dynamic capabilities and knowledge worker productivity in professional service firms the moderating role of organisational culture. Knowledge Management Research & Practice, 1-18.
Kianto, A., Shujahat, M., Hussain, S., Nawaz, F., & Ali, M. (2019). The impact of knowledge management on knowledge worker productivity. Baltic Journal of Management, 14(2), 178-197.
Mohammadrezai, M., Sarlak, M. A., &Faghihi, A. (2021). Provide a Model to Evaluate the Productivity of knowledge Workers Using the Fuzzy Delphi Method and the Best-Worst Fuzzy Method: A Case Study of Knowledge-Based Companies. Organizational Culture Management, 19(2), 377-404. (In Persian)
Rezaei, J. (2015). Best-worst multi-criteria decision-making method. Omega, 53, 49-57.
Rozzett, R. D., & Rowley, H. C. (2022). Impact of Human Resource Development on Productivity of Employees in Service Firms in USA. African Journal of Emerging Issues, 4(4), 15-26.
Sabet, S., Goodarzvand Chegini, M., Rezaei Klidbari, H., & Rezaei Dizgah, M. (2021). Designing a Model of Human Resource Mentoring System Based on a Mixed Approach, With the Aim of Increasing Productivity. Journal of System Management, 7(2), 205-229.
Safarzadeh, S., Khansefid, S., & Rasti-Barzoki, M. (2018). A group multi-criteria decision-making based on best-worst method. Computers & Industrial Engineering, 126, 111-121.
Savović, S., &Mimović, P. (2020). Effects of cross-border acquisitions on efficiency and productivity of acquired companies: evidence from cement industry. International Journal of Productivity and Performance Management, 71(4), 1099-1125.
Shujahat, M., Sousa, M. J., Hussain, S., Nawaz, F., Wang, M., & Umer, M. (2019). Translating the impact of knowledge management processes into knowledge-based innovation: The neglected and mediating role of knowledge-worker productivity. Journal of Business Research, 94, 442-450.
Vakili, M. M., & Jahangiri, N. (2018). Content validity and reliability of the measurement tools in educational, behavioral, and health sciences research. Journal of Medical Education Development, 10(28), 106-118.