تأثیر پیشایندها و پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی

محورهای موضوعی : حسابداری و مالی

حمیدرضا گنجی ^{1 *} , سیدرسول حسینی ² , مرضیه روزبان ³ , سارا محمدزاده ⁴ , نیایش نامی فرد طهرانی ⁵

1 - گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
2 - گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان
3 - گروه حسابرسی ،دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، ایران
4 - گروه حسابرسی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، ایران
5 - گروه حسابرسی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، ایران

تاریخ دریافت : 1401/10/18 تاریخ پذیرش : 1401/12/25 تاریخ انتشار : 1402/01/01

کلید واژه: صلاحیت واحد حسابرسی داخلی, کیفیت حسابرسی داخلی, واژه‌های کلیدی: اثربخشی حسابرس داخلی,

چکیده مقاله :

چکیدهسازمان بورس و اوراق بهادار، مأموریت حسابرسی داخلی را ارائۀ خدمات اطمینان‌دهی و مشاوره‌ای مستقل و بی‌طرفانه، به‌منظور ارزش‌افزایی و بهبود عملیات شرکت دانسته است و بر این اساس در سال 1391، کلیۀ ناشران پذیرفته ‌شده را ملزم به تشکیل واحد حسابرسی داخلی کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی در شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور برای بررسی تعداد 12 فرضیه تدوین شد. شایان ذکر است متغیر اثربخشی حسابرسی داخلی در سه بخش شامل "صلاحیت، استقلال، واقع گرایی" و پیامدها در سه بخش شامل "حمایت مدیریت، حمایت و پذیرش حسابرس و هماهنگی بین بخشی حسابرسان داخلی" طبقه‌بندی شدند. جمع‌آوری اطلاعات در خصوص متغیر کیفیت حسابرسی داخلی، به دلیل عدم افشای کافی اطلاعات، مستلزم مراجعه به تک‌ تک شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران اعم از مدیر یا احدی از کارکنان واحد حسابرسی داخلی یا احدی از اعضای کمیتۀ حسابرسی آنها بوده است تا افراد مذکور به تکمیل پرسشنامه‌‌‌‌ای متشکل از 32 معیار کیفیت حسابرسی داخلی در سال 1400 اقدام کنند. داده‌ها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارSmartPLS تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سوابق و پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی تأثیر مثبت و معناداری دارند. این مطالعه با برجسته کردن عوامل مرتبط با اثربخشی حسابرسی داخلی و نتایج حسابرسی کیفی برای محافظت از بهترین منافع مدیران و در عین حال انجام الزامات حاکمیت شرکتی، به نظریه نمایندگی کمک می‌کند.

چکیده انگلیسی:

 AbstractThe Securities and Exchange Organization (SEO) Of Iran has considered the mission of the internal audit to provide independent and impartial assurance and consulting services, in order to add value and improve operations. and, in 2013, all listed firms to the Tehran Stock Exchange (TSE) and over-the-counter (IFB) has required to form internal audit. The purpose of research is to investigate the impact of effectiveness of internal audit on the quality of internal audit in companies listed in TSE. For this purpose, 12 hypotheses were developed. It is worth mentioning that the "effectiveness of internal audit" variable was classified into three sections including "competence, independence, realism" and "consequences" into three sections including "management support, support and acceptance of the auditor and interdepartmental coordination of internal auditors". It is also worth mentioning that collecting information regarding the "quality of internal audit" variable. due to insufficient disclosure of information, requires to each firms, either the manager or one of the employees of the internal audit or of the committee members was asked to complete a questionnaire consisting of 32 internal audit quality criteria in 2021. The data were analyzed through structural equation modeling using SmartPLS software. Findings show that the records and results of internal audit effectiveness have a positive and significant effect on the quality of internal audit. This study contributes to agency theory by highlighting factors related to internal audit effectiveness and quality audit outcomes to protect the best interests of managers while fulfilling corporate governance requirements.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• اخروی جوقان، ابوذر، نظام الدین رحیمیان و مریم قره داغی، (1397)، "عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی از دیدگاه اعضای کمیته حسابرسی"،بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، (3)25، صص 311-326


• اعتمادیحسین، روح‌اله رجبی و عبداله مقدم، (1396)، "قدرت حرفه‌ای حسابرسی داخلی"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره ششم، شماره 23، صص 169-185.


• امجدیان، یونس، رضا غلامی جمکرانی، (1401)، "عوامل مؤثر بر کمیته‌ حسابرسی کارا"، قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، (3)1، صص  53-69


• برخوردار، کتایون، امین ناظمی و نویدرضا نمازی، (1400)، "بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی و ارزیابی نقش حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک و کنترل‌های داخلی بانک کشاورزی"،فصلنامه پژوهش‌های حسابرسی حرفه‌ای، (2)1، صص  8-35


• تاجیک جلایری، مجید، جواد رمضانی و یحیی کامیابی، (1401)، "تأثیر چارچوب عملی حرفه‌ای بین‌المللی بر اثربخشی حسابرسی داخلی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، (53)14، صص 77-102


• حاجیها، زهره و حسین رجب دری، (1398)، "تدوین الگو و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر افزایش کیفیت حسابرسی داخلی"، حسابداری و منافع اجتماعی، (4)9، صص 47-63


• حاجیها، زهره و آزاده رفیعی، (1393)، "تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر به هنگام بودن گزارش حسابرسی مستقل"،پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، (24)6، صص  121-137


• خجسته، علیرضا و کاظم وادی زاده، (1400)، "نقش بازدارندگی تقلب کنترل‌های داخلی و واحد حسابرسی داخلی"، فصلنامه پژوهش‌های حسابرسی حرفه‌ای، (5)2، صص 8-55


• خ‍وی‌ ن‍ژاد، غ‍لام‍رض‍ا، (1393)، "روش‌های پژوهش در علوم تربیتی"، ناشر سازمان سمت شابک 9789645309686


• رحمانی، علی و مهناز محمودخانی، (1396)، "بررسی مؤلفه‌های ارزیابی اثربخشی حسابرسی داخلی در ایران"،دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (24)6، صص  57-78


• سازمان بورس و اوراق بهادار، (1391)، "منشور فعالیت حسابرسی داخلی"، بازیابی‌شده در تاریخ 12 اردیبهشت 1395، از پرتال رسمی سازمان به نشانی http://www.seo.ir.


• محسنی‌نیا، سعید، جعفر باباجانی و قاسم بولو، (1398)، "الگوی کیفیت حسابرسی داخلی"،مجلۀ پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، دوره هشتم، شماره 15، صص 7-38.


• مشایخی، بیتا، شادی حسن زاده، یاسین امینی و وحید منتی، (1395)، "تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، (31)8، صص  41-56


• مشتری دوست، تورج و محسن دستگیر، (1398)، "بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی داخلی"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دوره11، شماره41، صص 129-146

ولی زاده لاریجانی، اعظم و مونا خدایی، (1400)، "اثر تعدیل‌کننده کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی

• Abbott, L. J., Daugherty, B., Parker, S., & Peters, G. F. (2016), “Internal Audit Quality and Financial Reporting Quality: The Joint Importance of Independence and Competence”, Journal of Accounting Research, 54, PP. 3-40.


• Abbott, L. J., Parker, S., & Peters, G. F. (2012), “Audit Fee Reductions from Internal Audit-Provided Assistance: The Incremental Impact of Internal Audit Characteristics”, Contemporary Accounting Research, 29, PP. 94–118.


• Abu-Azza, W. (2012), “Perceived Effectiveness of the Internal Audit Function in Libya”, MSc Thesis, University of Southern Queensland, Australia.


• Alqudah, H.M., Amran, N.A.and Hassan, H. (2019), "Factors Affecting the Internal Auditors’ Effectiveness in the Jordanian Public Sector: The Moderating Effect of Task Complexity", EuroMed Journal of Business, Vol. 14, No. 3, PP. 251-273. https://doi.org/10.1108/EMJB-03-2019-0049


• Alzeban, A., & Gwilliam, D. (2014), “Factors Affecting the Internal Audit Effectiveness: A Survey of the Saudi Public Sector”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 23(2), PP. 74-86.


• Alzoubi, E.(2019), “Audit Committee, Internal Audit Function and Earnings Management: Evidence from Jordan”, Meditari Accountancy Research, Vol. 27, No. 1, PP. 72-90.


• Chaiwong, D. (2012), “Factors Affecting Efficiency in Internal Auditing Performance and Operational Outcome of the Large THAI Listed Companies”, International Journal of Arts & Sciences, 5(1), PP. 311.


• Cohen, J., Krishnamoorthy, G., & Wright, A. (2010), “Corporate Governance in the Post-Sarbanes Oxley Era: Auditors’ Experiences”, Contemporary Accounting Research, 27, PP. 751–86.


• Coram, P., Ferguson, C., & Moroney, R. (2008), “The Internal Audit, Alternative Internal Audit Structures, and the Level of Misappropriation of Assets Fraud”, Accounting and Finance, 48, PP.543–59.


• Cronbach, L. J. (1951), “Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests”, Psychometrika, 16(3), PP. 297-334.


• Davidson, R., Goodwin-Stewart, J., & Kent. P. (2005), “Internal Governance Structures and Earnings Management”, Accounting and Finance, 45 (2), PP. 241–267.


• Dellai, H. and Omri, M.A.B. (2016), “Factors Affecting the Internal Audit Effectiveness in Tunisian Organizations”, Research Journal of Finance and Accounting, Vol. 7, No.16, PP. 208 – 221.


• Dittenhofer, M.(2001), "Internal Auditing Effectiveness: an Expansion of Present Methods", Managerial Auditing Journal, Vol. 16, No. 8, PP. 443-450.


• Dune, T., M. Robert, and Samuelson. (1989), “Firm Entry and Postentry Performance in the U.S Chemical Industries”, Journal of Law and Economics, 32, PP. 233-271.


• Eisenhardt, K. M. (1989), “Agency Theory: An Assessment and Review”, Academy of Management Review, 14(1), PP. 57-74.


• Fadzil, F., Haron, H., & Jantan, M. (2005), “Internal Auditing Practices and Internal Control System”, Managerial Auditing Journal, Vol. 20, No. 8, PP. 844-866


• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981), “Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: Algebra and Statistics”.


• Gamayuni, R. R. (2018), “The Effect of Internal Audit Function Effectiveness and Implementation of Accrual Based Government Accounting Standard on Financial Reporting Quality”, Review of Integrative Business and Economics Research, Vol. 7, Supplementary Issue 1, PP. 46-58.


• Gros, M. Koch, S., & Wallek, C. (2017), “Internal Audit Function Quality and Financial Reporting: Results of a Survey on German Listed Companies”, Journal of Management & Governance, Vol. 21, Issue 2, PP. 291–329.


• Hailemariam, S. (2014), “Determinants of Internal Audit Effectiveness in the Public Sector, Case Study in Selected Ethiopian Public Sector Offices”, MSc Thesis, Jimma Univesity, Ethiopia.


• Hunziker, S. (2017), “Efficiency of Internal Control: Evidence from Swiss Non-financial Companies”, Journal of Management & Governance, 21(2), PP. 399-433.


• Institute of Internal Auditors (IIA). (2002), “The IIA’s Recommendations to the Conference Committee on H.R. 3703”, Altamonte Springs, FL: IIA.


• Institute of Internal Auditors (IIA). (2005), “Corporate Governance”, The Institute of Internal Auditors Homepage. Available at: http://www.theiia.org/?doc id_1041.  


• Institute of Internal Auditors (IIA). (2013), “The IIA’s Global Internal Audit Competency Framework”, Available at https://na.theiia.org/about-us/Public%20Documents/The%20IIA %20Global%20Internal%20Audit%20Competency%20Framework.pdf.


• Institute of Internal Auditors (IIA). (2016), “International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing (Standards)”, Available at https://na.theiia.org/standards-guidance/Public%20Documents/IPPF-Standards-2017.pdf.


• Johl, S. K., Johl, S. K., Subramaniam, N. & Cooper, B. (2013), “Internal Audit Function, Board Quality and Financial Reporting Quality: Evidence from Malaysia”, Managerial Auditing Journal, Vol. 28, No. 9.


• Laković, T., Smolović, J. C. & Stanovčić, T. (2016), “The Internal Audit Function and the Quality of Financial Reporting: Empirical Evidence from Montenegro”, Management International conference, Pula, Croatia.


• Mahzan, N., Zulkifli, N., & Umor, S. (2012), “Role and Authority: An Empirical Study on Internal Auditors in Malaysia”, Asian Journal of Business and Accounting, 5(2).


• Mihret, D. G., & Yismaw, A. W. (2007), “Internal Audit Effectiveness: an Ethiopian Public Sector Case Study”, Managerial Auditing Journal.


• Pizzini, M., Lin, S., & Ziegenfuss, D. E. (2015), “The Impact of Internal Audit Function Quality and Contribution on Audit Delay” Auditing: A Journal of Practice & Theory, Vol. 34, No. 1, PP. 25-58.


• Prawitt, D. F., Smith, J. L., & Wood, D. A. (2009), “Internal Audit Quality and Earnings Management”, The Accounting Review 84, PP. 1255–80.


• Schneider, A. (2003), “An Examination of Whether Incentive Compensation and Stock Ownership Affect Internal Auditor Objectivity”, Journal of Managerial Issues, PP. 486-497.


• Singh, K. S. D., Ravindran, S., Ganesan, Y., Abbasi, G. A., & Haron, H. (2021), “Antecedents and Internal Audit Quality Implications of Internal Audit Effectiveness”, International Journal of Business Science & Applied Management, 16(2).


• Smith, G. (2005), “Communication Skills are Critical for Internal Auditors”, Managerial Auditing Journal, 20(5), PP. 513-519.


• Spence, A. M. (1975), “The Economics of Internal Organization: An Introduction”, Bell Journal of Economics, 6, PP. 163-172.


• The Moderating Effect of Internal Audit Function Quality on the Relationship between Corporate Governance Quality and Corporate Performance. 13(52), PP. 1-22.


• Wallace, Wanda, (1980), "The Economic Role of the Audit in Free and Regulated Markets", Open Education Resources (OER). 2. https://scholarworks.wm.edu/oer/2


• Zain, M. M., Subramaniam, N. & Stewart, J. (2006), “Internal Auditors Assessment of their Contribution to Financial Statement Audits: The Relation with Audit Committee and Internal Audit Function Characteristics”, International Journal of Auditing, 10.


• Zamzulaila, Z., Susela, D. S., and Zarina, Z. (2006), “Internal Auditors: Their Role in the Institutions of Higher Education in Malaysia”, Managerial Auditing Journal, Vol. 21, No. 9, PP. 892-904.