رابطه بین اجتناب مالیاتی و ضعف کنترلهای داخلی

محورهای موضوعی : حسابداری و مالی

شکراله خواجوی ¹ , غلامرضا رضایی ² , لیلا فانی ³

1 - گروه حسابداری،دانشگاه شیراز،شیراز،ایران.
2 - استادیار حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.گروه حسابداری، دانشگه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 - گروه حسابداری ومدیریتمالی،واحدمرودشت،دانشگاه آزاداسلامی،مرودشت،ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/11 تاریخ پذیرش : 1400/12/15 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: نرخ مؤثر مالیاتی, واژه‌های کلیدی: اجتناب مالیاتی, ضعف کنترلهای داخلی,

چکیده مقاله :

چکیدههدف اصلی این مقاله بررسی آثار ضعف کنترلهای داخلی بر اجتناب مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. از این رو، پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که: آیا بین ضعف کنترلهای داخلی و اجتناب مالیاتی شرکتها رابطه معناداری وجود دارد؟ جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند و نمونه آماری شامل 76 شرکت است. از تحلیل آماری رگرسیون و تحلیل واریانس با بکارگیری نرمافزارهای SPSS-22 و Eviews-9 برای آزمون فرضیههای پژوهش استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشاندهنده آن است که بین ضعف کنترلهای داخلی و اجتناب مالیاتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج به دست آمده از پژوهش بیانگر پایین بودن میزان نرخ مؤثر مالیاتی در شرکتهای دارای ضعف بالا در کنترلهای داخلی است اما این مورد در خصوص تفاوت دفتری مالیات مصداق پیدا نمیکند.AbstractThe purpose of this paper is to study the effects of internal control weaknesses on tax avoidance for the companies listed in Tehran Stock Exchange (TSE). Hence, an attempt will be made to answer the following question: “Is there a significant relationship between internal control weaknesses and firms’ tax avoidance?” The research population composes of total companies listed in the TSE and statistical sample composes of 76 companies. The regression and analysis of variance whit SPSS-22 and Eviews-9 software is used for testing hypothesis of the research. The results suggest that there is a positive relationship between internal control weaknesses and firms’ tax avoidance. Also, the results showed that the effective tax rate is low for companies with high weaknesses in internal controls, but this does not apply to book tax differences.

چکیده انگلیسی:

Abstract The purpose of this paper is to study the effects of internal control weaknesses on tax avoidance for the companies listed in Tehran Stock Exchange (TSE). Hence, an attempt will be made to answer the following question: “Is there a significant relationship between internal control weaknesses and firms’ tax avoidance?” The research population composes of total companies listed in the TSE and statistical sample composes of 76 companies. The regression and analysis of variance whit SPSS-22 and Eviews-9 software is used for testing hypothesis of the research. The results suggest that there is a positive relationship between internal control weaknesses and firms’ tax avoidance. Also, the results showed that the effective tax rate is low for companies with high weaknesses in internal controls, but this does not apply to book tax differences.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
جامعی، رضا، زهره کولیوند و نیلوفر محمدی کلاره، (1399)، "بررسی رابطه بین ضعف کنترل داخلی و حق‌‌الزحمۀ حسابرسی با تأکید بر ارتباطات سیاسی در شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهشهای حسابداری مالی، دوره 12، شماره 2، صص 99-114.
حاجیها، زهره و سهیلا محمدحسیننژاد، (1394)، "عوامل تأثیرگذار بر نقاط ضعف با اهمیت کنترل داخلی"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال هفتم، شماره 26، صص 119-137.
حسنی القار، مسعود و صابر شعری آناقیز، (1396)، "بررسی تأثیر توانایی مدیریت بر اجتناب مالیاتی"، مجله دانش حسابداری، دوره هشتم، شماره 1، صص 107-134.
خاتمی، زینت و سیدمحمدرضا مسعودیان، (1398)، "تأثیر ارتباط اجتناب مالیاتی بر رابطه محدودیت مالی با عملکرد شرکتها"، پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، شماره 7، صص 21-34.
خانی، عبدالله، کریم ایمانی و مهنام ملایی، (1392)، "بررسی رابطه بین تخصص حسابرس در صنعت و اجتناب مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دانش حسابرسی، دوره 13، شماره 51، صص 61-78.
خواجوی، شکراله و امیر سروستانی، (1396)، "اجتناب مالیاتی و نظریه نمایندگی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران"، حسابداری مدیریت، سال دهم، شماره 34، صص 15-28.
خواجوی، شکراله و محمد کیامهر، (1394)، "بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و اجتناب مالیاتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهشنامه مالیات، شماره 26، صص 87-108.
ستایش، محمدحسین و فهیمه ابراهیمی، (1400)، "رابطه جانشینی میزان استفاده از اهرم مالی در ساختار سرمایه و اجتناب مالیاتی"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 13، شماره 49، صص 53-72. 
علوی، سیدمصطفی و کریم قادرزاده، (1400)، "اجتناب مالیاتی: مسئولیت اجتماعی و نقش تعدیلگر مالکیت خانوادگی"، دانش حسابداری، زیر چاپ.
غلامی کیان، علیرضا و محسن فقیه، (1396)، "تأثیر اجتناب مالیاتی بر قدرت پیشبینی سود (مطالعه موردی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)"، پژوهشنامه مالیات، شماره 33، صص 227-244.
فخاری، حسین و سعید طهماسبی خورنه، (1395)، "بررسی رابطه متقابل اجتناب مالیاتی و کیفیت افشای اطلاعات شرکتها با استفاده از سیستم معادلات همزمان (3sls)"، پژوهشنامه مالیات، شماره 32، صص 125-144.
فرزدقی، سولماز، سینا خردیار، محمدینوده و محمود صمدی لرگانی، (1399)، "بررسی تأثیر مکانیسم‌های حاکمیت شرکتی بر رابطه‌ی بین ضعف کنترل داخلی و کیفیت اقلام تعهدی"، حسابداری مدیریت، دوره 13، شماره 46، صص 71-86.
کاویانی، مریم، (1394)، "نگاهی به چالشهای گزارشگری کنترلهای داخلی در ایران"، مجله حسابرس، شماره 78، صص 42-50.
کرمی، غلامرضا، امیر فیروزنیا و حمید کلهرنیا، (1399)، "اهمیت کیفیت محیط اطلاعات داخلی در اجتناب مالیاتی"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 12، شماره 45، صص 47-79.
نمازی، محمد و حسن اسماعیلپور، (1399)، "تأثیر استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) بر فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی"، دانش حسابداری، دوره 11، شماره 1، صص 1-33.
نمازی، محمد، (1382)، "نقش پژوهشهای کیفی در علوم انسانی"، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 1، صص 63-87.

Bauer, A.M. (2016), “Tax Avoidance and the Implications of Weak Internal Controls”, Contemporary Accounting Research, Vol. 33, No. 2, PP. 449-486.

Chen, S., Chen, X., Cheng, Q. and T. Shevlin (2010), “Are Family Firms more Tax Aggressive than Non-family Firms?”, Journal of Financial Economics, Vol. 95, PP. 41-61.

COSO (2011), “Internal Control—Integrated Framework”, Available online at: http://www.coso.org/ic-integratedframework-summary.htm.

Crocker, K. and J. Slemrod (2005), “Corporate Tax Evasion with Agency Costs”, Journal of Public Economics, Vol. 89, No. 9, PP. 1593–610.

Deloitte Development LLC (Deloitte) (2011), “Material Weakness and Restatements: Is Tax still in the Hot Seat?”, Available online at http://www.deloitte.com/view/en_us/us/

Desai, M. and D. Dharmapala (2006), “Corporate Tax Avoidance and High-powered Incentives”, Journal of Financial Economics, Vol. 84, PP. 591-623.

Dhawan, A., Ma, L. and M.H. Kim (2020), “Effect of Corporate Tax Avoidance Activities on Firm Bankruptcy Risk”, Journal of Contemporary Accounting & Economics, Vol. 16, No. 2, PP. 154-173.

Frank, M., Lynch, L. and S. Rego (2009), “Tax Reporting Aggressiveness and Its Relation to Aggressive Financial Reporting”, The Accounting Review, Vol. 84, PP. 467-496.

García-Meca, E., Ramón-Llorens, M., Martínez-Ferrero, J. (2021), “Are Narcissistic CEOs more Tax Aggressive? The Moderating Role of Internal Audit Committees”, Journal of Business Research, Vol. 129, PP. 223-235.

Gupta, S. and K. Newberry (1997), “Determinants of the Variability in Corporate Effective Tax Rate: Evidence from Longitudinal Data”, Journal of Accounting and Public Policy, Vol. 16, No. 1, PP. 1-39.

Jensen, M.C. and W.H. Meckling (1976), “Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure”, Journal of Financial Economics, Vol. 3, No. 4, PP. 305–60.

Kim, J., Li, Y. and L. Zhang (2011), “Corporate Tax Avoidance and Stock Price Crash Risk: Firm-Level Analysis”, Journal of Financial Economics, Vol. 100, No. 3, PP. 639–62.

Kim, K.A. and P. Limpaphayom (1998), “Taxes and Firm Size in Pacific-basin Emerging Economies”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol. 7, No. 1, PP. 47-63.

Kovermann, J. and M. Wendt (2019), “Tax Avoidance in Family Firms: Evidence from Large Private Firms”, Journal of Contemporary Accounting & Economics, Vol. 15, No. 2, PP. 145-157.

Monzur Hasan, M., Lobo, G. J. and B. Qiu (2021), “Organizational Capital, Corporate Tax Avoidance, and Firm Value”, Journal of Corporate Finance, Vol. 70, PP. 21-38.

Rego, S. and R.J. Wilson (2012), “Equity Risk Incentives and Corporate Tax Aggressiveness”, Journal of Accounting Research, Vol. 50, No. 3, PP. 775–809.

Tang, T.Y.H. (2020), “A Review of Tax Avoidance in China”, China Journal of Accounting Research, Vol. 13, No. 4, PP. 327-338.

Wilson, R.J. (2009), “An Examination of Corporate Tax Shelter Participants”, The Accounting Review, Vol. 84, No. 3, PP. 969–99.

Yuan, G., McIver, R. and M. Burrow (2012), “Corporate Income Tax Aggressiveness in China: Regulatory Environment and Ownership Impact”, Journal of Business Management, Vol. 5, PP. 144-160.

Zimmerman, J.L. (1983), “Taxes and Firm Size”, Journal of Accounting and Economics, Vol. 5, PP. 119-149.