بررسی تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود مدیران
محورهای موضوعی : حسابداری و مالی
یاسمن خلیلی
1
,
داود حسن پور
2
,
ابولفضل مومنی یانسری
3
1 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران ایران.
3 - استادیار رشته حسابداری، گروه علوم اداری و اقتصادی، دانشکده علوم‌انسانی و علوم ورزشی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبد، ایران
کلید واژه: کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی, پیش‌بینی سود, دقت پیش‌بینی سود مدیران,
چکیده مقاله :
پیش‌بینی‌های مدیریت، افشاگری‌هایی است که توسط شرکت‌ها برای انتقال اطلاعات در مورد عملکرد آینده خود به سهامداران انجام می‌شود. این افشاگری‌ها داوطلبانه بوده و به‌منظور کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سهامداران در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی‌های نادرست می‌تواند برای مدیران بسیار پرهزینه باشد و اعتبار مدیران را زیر سؤال ببرد و ناتوانی مدیریتی را نشان می‌دهد. کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی احتمال اطلاعات اشتباه، جانب‌دارانه یا ناقص را در گزارش‌های مدیریت کاهش می‌دهد، که مدیران از آن برای بهبود پیش‌بینی‌های سود خود استفاده می‌کنند. لذا در پژوهش حاضر، تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها مورد آزمون تجربی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه تحقیق از اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سال‌های 1396 تا 1400 استفاده شده است، به‌طوری‌که پس از اعمال محدودیت‌های مورد نظر در این تحقیق، نمونه نهایی متشکل از 136 شرکت انتخاب شدند. پس از اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق، از تحلیل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر تخمین داده‌های تابلویی برای آزمون فرضیه تحقیق استفاده گردید که نتایج حاصل از آزمون‌های آماری نشان داد که بین کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی و دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
Management forecasts are disclosures made by companies to communicate information about their future performance to shareholders. These disclosures are voluntary and are intended to reduce information asymmetry between management and shareholders. Incorrect forecasts can be very costly for managers and question the credibility of managers and show managerial incompetence. The quality of the internal audit function reduces the likelihood of erroneous, biased, or incomplete information in management reports, which managers use to improve their earnings forecasts. Therefore, in the present study, the effect of internal audit function quality on management earnings forecasts accuracy was experimentally tested. To test the research hypothesis, the financial data of the firms listed in Tehran Stocks Exchange during the time period 2018-2022 was used, so that after applying the restrictions in this research, the final sample consisting of 136 firms was selected. After measuring the research variables, multivariate regression analysis based on panel data estimation was used to test the research hypothesis, and the results of the statistical tests showed that there is a positive and significant relationship between internal audit function quality and management earnings forecasts accuracy.
حسینی، لیلا سادات و بشکوه، مهدی، 1399. مدیریت سود واقعی، توانایی مدیران و عملکرد آتی شرکت: شواهدی از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات کمی در مدیریت، 11(42)، صص. 26-5.
حقیقت شهرستانی، مریم، خردیار، سینا، و محمدی نوده، فاضل،1400. تأثیر اثربخشی حسابرسی داخلی و کیفیت گزارشگری مالی بر عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیر و حسابرس، پیشرفت‌های حسابداری، 13(1)، صص. 129- 101.
رضوی عراقی، سید محمدرضا، جهان شاد، آزیتا، و امیر مستوفی، 1397. تأثیر ضعف‌های عمده کنترل‌های داخلی بر ناکارایی سرمایه‌گذاری، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 10، صص. 167-143.
شهیم پرمهر، ضیاءالدین، نصرتی، شهره، مظهری فر، مائده، و امر کنارگیر، سمیه، 1399. مطالعه رابطه بین توانایی مدیریت و پیش‌بینی سود توسط مدیران (دیدگاه حسابداری مدیریت)، اولین کنفرانس بین‌المللی چالش‌ها و راهکارهای نوین در مهندسی صنایع و مدیریت و حسابداری، ساری.
علی مدد، بهناز و ذبیحی، علی، 1397. تأثیر بحران مالی و مالکیت خانوادگی بر مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران،کنفرانس ملی مدیریت، حسابداری و توسعه کسب و کار، ساری.
گنجی، حمیدرضا، حسینی، سید رسول، روزبان، مرضیه، محمدزاده، سارا، و نامی فرد طهرانی، نیایش، 1402. تأثیر پیشایندها و پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی، قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری، 2(5)، صص. 138-107.
مشایخی، بیتا، حسن‌زاده، شادی، امینی، یاسین، و منتی، وحید، 1395. تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 8(31)، صص. 56-41.
موریان زاده، نعیم و شمس الدینی، کاظم، 1395. بررسی تأثیر مالکیت خانوادگی و غیرخانوادگی بر رابطه بین حاکمیت شرکتی و مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، پنجمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران.
ولی‌زاده لاریجانی، اعظم و خدایی، مونا، 1400. اثر تعدیل‌کننده کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(52)، صص. 22-1.
Ajinkya, B., Bhojraj, S. and Sengupta, P., 2005. The association between outside directors, institutional investors and the properties of management earnings forecasts. Journal of Accounting Research, 43(3), pp. 343–376.
Albawwat, I. and Al Frijat, Y., 2021. The Relationship Between Internal Auditors' Personality Traits, Internal Audit Effectiveness, and Financial Reporting Quality: Empirical Evidence from Jordan. Journal of Asian Finance Economics and Business, 8(4), pp. 278-292.
Baginski, S. P. and Hassell, J. M., 1990. The market interpretation of management earnings forecasts as a predictor of subsequent financial analyst forecast revision. The Accounting Review, 65(1), pp. 175–190.
Baginski, S. P., Conrad, E. J. and Hassell, J. M., 1993. The effects of management forecast precision on equity pricing and on the assessment of earnings uncertainty. The Accounting Review, 68(4), pp.913–927.
Baginski, S. P., Hassell, J. M. and Wieland, M. M., 2007. Does Management Earnings Forecast Form Matter?. Working paper, The University of Georgia.
Bardhan, I., Lin, S. and Hao, L., 2022. Internal audit function and the precision and accuracy of management forecasts. Journal of Management and Governance. 27(2), pp. 1339–1365
Chambers, A., 2017. Chambers' Corporate Governance Handbook 7th ed. Bloomsbury Professional.
Chen, Y., Lin, B., Lu, L. and Zhou, G., 2020. Can internal audit functions improve firm operational efficiency? Evidence from China. Managerial Auditing Journal, 35(4), pp.1167-1188.
Cohen, J., Krishnamoorthy, G. and Wright, A.M., 2002. Corporate Governance and the Audit Process. Contemporary Accounting Research, 19(4), pp. 573-594.
Feng, M., Li, C. and McVay, S., 2009. Internal control and management guidance. Journal of Accounting and Economics, 48(2–3),pp. 190–209.
Frankel, R., McNichols, M. and Wilson, G. P., 1995. Discretionary disclosure and external financing. The Accounting Review, 70(1), pp.135–150.
Hazaea, S. A., Tabash, M. I., Khattc, S. F. A., Zhu, J. and al-Kuhali, A. A., 2020. The Impact of Internal Audit Quality on Financial Performance of Yemeni Commercial Banks: An Empirical Investigation. The Journal of Asian Finance, 7(11), pp. 867–875.
Karamanou, I.. and Vafeas, N., 2005. The association between corporate boards, audit committees, and management earnings forecasts: An empirical analysis. Journal of Accounting Research, 43(3), pp. 453–486.
Kim, O. and Verrecchia, R., 1991. Trading volume and price reactions to public announcements. Journal of Accounting Research, 29(2), pp. 302–321.
Lee, S., Matsunaga, S. R. and Park, C. W., 2012. Management forecast accuracy and CEO turnover. The Accounting Review, 87(6), pp.2095–2122.
Libby, R., Tan, H. T. Hunton, J. E., 2006. Does the form of management’s earnings guidance affect analysts’ earnings forecasts?. The Accounting Review, 81(1), pp.207–225.
Pavlopoulos, A., Magnis, C. and Iatridis, G. E., 2019. Integrated reporting: An accounting disclosure tool for high quality financial reporting. Research in International Business and Finance, Elsevier, vol. 49(C), pp. 13-40.
Pizzini, M., Lin, S. and Ziegenfuss, D., 2015. The impact of internal audit function quality and contribution on audit delay. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 34(1),pp. 25–58.
van der Walt, N. and Ingley, C., 2003. Board dynamics and the influence of professional background, gender and ethnic diversity of directors. Corporate Governance: An International Review, 11(3), pp.218– 234.
Williams, P. A., 1996. The relation between a prior earnings forecast by management and analyst response to a current management forecast. The Accounting Review, 71(1), pp.103–115.
Xiangdong, W., 1997. Development Trends and Future Prospects of Internal Audit. Managerial Auditing Journal. 62(4), pp.214–231.
بررسی تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود مدیران
چکیده:
پیش‌بینی‌های مدیریت، افشاگری‌هایی است که توسط شرکت‌ها برای انتقال اطلاعات در مورد عملکرد آینده خود به سهامداران انجام می‌شود. این افشاگری‌ها داوطلبانه بوده و به‌منظور کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سهامداران در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی‌های نادرست می‌تواند برای مدیران بسیار پرهزینه باشد و اعتبار مدیران را زیر سؤال ببرد و ناتوانی مدیریتی را نشان می‌دهد. کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی احتمال اطلاعات اشتباه، جانب‌دارانه یا ناقص را در گزارش‌های مدیریت کاهش می‌دهد که مدیران از آن برای بهبود پیش‌بینی‌های سود خود استفاده می‌کنند؛ لذا در پژوهش حاضر، تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها مورد آزمون تجربی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه تحقیق از اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سال‌های 1396 تا 1400 استفاده شده است، به‌طوری‌که پس از اعمال محدودیت‌های موردنظر در این تحقیق، نمونه نهایی متشکل از 136 شرکت انتخاب شدند. پس از اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق، از تحلیل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر تخمین داده‌های تابلویی برای آزمون فرضیه تحقیق استفاده گردید که نتایج حاصل از آزمون‌های آماری نشان داد که بین کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی و دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
واژگان کلیدی: کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی، پیش‌بینی سود، دقت پیش‌بینی سود مدیران.
1-مقدمه
نظارت و كنترل يكي از اجزاي اصلي مديريت محسوب میگردد به‌طوری‌که بدون توجه به اين جز ساير اجزا مديريت، از قبيل برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و هدايت نيز ناقص بوده و تضميني براي انجام درست آن‌ها وجود ندارد. شايد به جرأت بتوانيم ادعا كنيم كه انجام هيچ فعاليتي در سازمان قرين توفيق نخواهد بود مگر آن كه کنترل‌های لازم نسبت به آن به‌عمل‌آمده باشند. اهميت نظارت و كنترل از اجزاي اصلي مديريت می‌باشد. حسابرسی داخلی می‌تواند به‌عنوان مشاور داخلی و عاملی در جهت بهینه‌سازی فرایندهای داخلی شرکت محسوب شود و در تهیه و طراحی پیش‌نویس دستورالعمل‌ها، خدمات مشاوره‌ای ارائه دهد و همچنین به ارزیابی ریسک در شرکت نیز بپردازد؛ بنابراین، عملکرد حسابرسی داخلی یکی از اساسی‌ترین ابزارها برای غربالگری و بهبود عملکرد سازمان می‌باشد. حسابرسان داخلی ازاین‌جهت که نسبت به حسابرسان مستقل دسترسی به‌موقع تری به اطلاعات شرکت دارند و می‌توانند موضوعات شرکت و ریسک‌های مترتب بر آن را از همان ابتدا رصد کنند، نقش قابل‌ملاحظه‌ای در عملکرد و ارزش‌افزایی شرکت دارند (زیانگدانگ1، 1997). کیفیت کنترل‌های داخلی تأثیر مثبتی بر تصمیم‌گیری‌های مدیریت دارد، زیرا از طریق فراهم‌سازی اطلاعات به‌موقع از وضعیت مالی شرکت و حذف موانع بین چرخه‌های حسابداری، تصمیم‌گیری مدیران را بهبود می‌بخشد (رضوی عراقی و همکاران، 1397). گزارشگری مالی ابزار اصلی برای اطلاع‌رسانی رویدادهای اقتصادی شرکت‌ها به طرف‌های ذی‌نفع مانند سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان است. گزارشگری مالی با کیفیت بالا به اشخاص ذی‌نفعع امکان می‌دهد تا عملکرد شرکت را به‌دقت ارزیابی کنند و تصمیمات عاقلانه بگیرند (پاولوپولوس و همکاران2، 2019). سود حسابداري يكي از اقلام مهـم صورت‌های مالي است كه استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالي آن را به‌عنوان مبنايي براي اتخاذ تصميمات اقتصادي بـه كار می‌برند. پیش‌بینی سـود به‌وسیله مـديريت، از مهم‌ترین منــابع اطلاعــاتي سرمایه‌گذاران و ســاير اشخاص به شمار می‌رود. پیش‌بینی‌های مدیریت بر قیمت سهام شرکت‌ها تأثیر می‌گذارد و منجر به تجدیدنظرهای قابل‌توجهی در پیش‌بینی تحلیل‌گران می‌شود (باگینسکی و هاسل3 ،1990). مطالعات گذشته عواملی را که ممکن است بر کیفیت پیش‌بینی مدیریت تأثیر بگذارد، بررسی کرده‌اند و بیان کرده‌اند که ساختار حاکمیت شرکتی مؤثر و مکانیسم‌های نظارتی با پیش‌بینی‌های مدیریت دقیق‌تر مرتبط هستند (آجینکیا و همکاران4، 2005). تحقیقات گذشته بیان می‌دارند که افشای سود مدیریت در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی مؤثر است، شواهد نشان می‌دهد که پیش‌بینی‌های بد (نادرست) سود می‌تواند برای مدیران بسیار پرهزینه باشد. لی و همکاران5 (2012)، بیان داشتند که پیش‌بینی نادرست مدیریت، به اعتبار مدیران آسیب می‌رساند و ناتوانی مدیریتی را نشان می‌دهد و حتی ممکن است شغل آن‌ها را به خطر بیندازد. کنترل‌های داخلی قوی احتمال اطلاعات اشتباه، جانب‌دارانه، نابهنگام یا ناقص را در گزارش‌های مدیریت داخلی کاهش می‌دهد که مدیران از آن برای بهبود پیش‌بینی‌های سود خود استفاده می‌کنند (فنگ و همکاران6، 2009). هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود مدیران است و این تحقیق با برجسته‌کردن نقش حیاتی کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی به‌عنوان یک عملکرد مدیریتی مهم برای اطمینان از دقت و صحت بیشتر پیش‌بینی‌های سود، به ادبیات موجود در این زمینه کمک می‌کند و در ادامه به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که بین کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی و دقت پیش‌بینی سود مدیران شرکت‌ها رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟
2-مبانی نظری و پيشينه پژوهش
پیش‌بینی‌های مدیریت، افشای داوطلبانه شرکت‌ها را نشان می‌دهد که با هدف انتقال اطلاعات در مورد عملکرد آتی شرکت‌ها و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سهامداران است. مدیران انگیزه‌هایی برای ارائه پیش‌بینی‌های دقیق‌تر سود دارند، زیرا پیش‌بینی‌های دقیق می‌تواند منجر به واکنش قوی‌تر بازار و کاهش بیشتر عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سرمایه‌گذاران شود (باگینسکی و همکاران7، 1993؛ کیم و ورکیا8 ، 1991؛ لیبی و همکاران9، 2006) و به نوبه خود، عدم تقارن اطلاعاتی کمتر می‌تواند نقدینگی در سهام شرکت را افزایش دهد، هزینه سرمایه را کاهش دهد و خطر دعاوی حقوقی آینده را کاهش دهد (فرانکل و همکاران10، 1995). مدیران همچنین انگیزه دارند تا پیش‌بینی‌های سود دقیق‌تری ارائه کنند، زیرا دقت پیش‌بینی بر شهرت مدیریت تأثیر می‌گذارد و اعتبار و شایستگی مدیریت را نشان می‌دهد (ویلیامز11، 1996).
حاکمیت شرکتی یک سیستم یکپارچه با هدف اصلی تضمین کیفیت گزارشگری مالی است (کوهن و همکاران12، 2002). این یک مبنای سیستماتیک برای کمک به ذی‌نفعان برای اعمال حقوق خود، حفاظت از منافع و به‌حداقل‌رساندن اختلافات احتمالی بین آن‌ها و مدیران ارائه می‌دهد (ون در والت و اینگلی13 ، 2003). ساختار حاکمیت شرکتی از چهار عنصر اصلی تشکیل شده است: مدیریت، حسابرس مستقل، کمیته حسابرسی و عملکرد حسابرسی داخلی.
عملکرد حسابرسی داخلی یک رکن در چارچوب حاکمیت شرکتی است و به‌عنوان یک کارکرد اساسی در نظر گرفته شده است که نقش پیشگامی در فرایند حکمرانی ایفا می‌کند (حزاعیه و همکاران14، 2020). نقش آن ارائه خدمات کنترلی و مشاوره‌ای است که به شرکت‌ها در دستیابی به اهداف خود کمک می‌کند. اثربخشی عملکرد حسابرسی داخلی به‌عنوان یکی از ویژگی‌های ارزشمند تحولات سیستم حاکمیتی مدرن در نظر گرفته می‌شود که نقشی محوری در تعیین ارزش‌افزوده کل سیستم کنترل دارد. کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی همچنان موضوعی است که اهمیت مستمر دارد. عملکرد حسابرسی داخلی یک شرکت سنگ بنای حاکمیت شرکتی است که شفافیت گزارشگری مالی را بهبود می‌بخشد و انتظارات از حسابرسی داخلی افزایش یافته است، زیرا بر آن تکیه می‌شود که سهم قابل‌توجهی داشته باشد. وجود کنترل‌های داخلی قوی در ساختارهای مالی و اداری شرکت‌ها می‌تواند به‌صورت سیستماتیک رفتارهای فرصت‌طلبانه مدیریت و در نتیجه انحرافات ناشی از تضاد منافع را کاهش دهد و هم‌زمان با بهبود کیفیت گزارشگری مالی بر شیوه مدیریت بنگاه و چگونگی استفاده از منابع و سرمایه‌گذاری این منابع اثر مثبت بگذارد (رضوی عراقی و همکاران، 1397). اهمیت عملکرد حسابرسی داخلی مدت‌هاست که به‌عنوان یک کاتالیزور برای مدیریت برای ایجاد و حفظ کنترل داخلی قوی بر گزارشگری مالی و کمک به حسابرسان مستقل در حسابرسی صورت‌های مالی شناخته شده است. یک عملکرد حسابرسی داخلی با کیفیت بالا می‌تواند به مدیریت در طراحی، پیاده‌سازی و حفظ کنترل داخلی بر گزارش مالی کمک کند (پیزینی و همکاران15، 2015). بردهان و همکاران16 (2022)، استدلال نمودند که عملکرد حسابرس داخلی یک شرکت ممکن است بر پیش‌بینی‌های سود مدیریت از طریق سه مکانیسم تأثیر بگذارد: مدیریت ریسک شرکت، کنترل داخلی و حاکمیت شرکتی. از منظر مدیریت ریسک، عملکرد حسابرس داخلی می‌تواند به کاهش عدم‌قطعیت سود و ریسک‌های پیش روی مدیریت کمک کند. کنترل داخلی در نقش نظارتی خود، ریسک شرکت‌ها را شناسایی می‌کند، ریسک‌ها را ارزیابی می‌کند، و ریسک شرکت را نظارت و کنترل می‌کند تا تشخیص ریسک و پاسخگویی را افزایش دهد. هنگامی که خطرات و مشکلات شناسایی می‌شوند، حسابرس داخلی راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌کند و توصیه‌هایی را برای کاهش ریسک مناسب ارائه می‌دهد. درنهایت، حسابرس داخلی با کمیته حسابرسی هیئت‌مدیره ارتباط برقرار می‌کند تا به اعضا در مورد نظارت بر ریسک و شیوه‌های مدیریت ریسک (مانند ریسک‌های زنجیره تامین و تولید) مشاوره دهد. یک عملکرد حسابرس داخلی قوی و مؤثر می‌تواند مدیریت ریسک مؤثرتری را تسهیل کند که منجر به عدم اطمینان سود کمتر می‌شود. از این رو، با عدم قطعیت سود کمتر، مدیران احتمال بیشتری دارند که پیش‌بینی‌هایی را با دقت و صحت بالاتر منتشر کنند. عملکرد حسابرس داخلی به‌عنوان کانالی برای تلاش‌های شرکت‌ها در جهت بهبود کنترل داخلی، می‌تواند به مدیریت در ایجاد و حفظ یک سیستم قوی کنترل داخلی بر گزارش‌های مالی کمک کند. کارامانو و وافیس17 (2005)، دریافتند که شرکت‌هایی با ساختار هیئت‌مدیره و کمیته حسابرسی مؤثرتر، احتمال بیشتری دارد که پیش‌بینی‌های سود مدیریتی را که دقیق‌تر، صادر یا به‌روز می‌کنند و بازار به این پیش‌بینی‌ها واکنش مطلوب‌تری نشان می‌دهد. بردهان و همکاران (2022)، استدلال نمودند که عملکرد حسابرس داخلی با کیفیت بالا، اعتماد مدیران را به کیفیت داده‌های ورودی افزایش می‌دهد. درنهایت، یک عملکرد حسابرس داخلی می‌تواند کیفیت پیش‌بینی مدیریت را از طریق بهبود در حاکمیت شرکتی کلی بهبود بخشد.
بردهان و همکاران (2022)، در پژوهشی تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها را موردبررسی قرار دادند . نمونه آماری این پژوهش مشتمل بر 180 شرکت- سال مشاهده طی سال‌های 2000 تا 2004 بوده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کیفیت حسابرسی داخلی، دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها را بهبود می‌بخشد. الباوات و الفریجت18 (2021)، به بررسی تعامل بین ویژگی‌های شخصیتی حسابرسان داخلی و اثربخشی عملکرد حسابرسی داخلی می‌پردازد. همچنین تأثیر چنین متغیرهای متقابل بر کیفیت گزارشگری مالی را بررسی می‌کند. این مطالعه از یک بررسی پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌ها از 193 حسابرس داخلی شرکت‌های اردنی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار امان استفاده کرد. مدل مطالعه با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی تأیید و آزمایش شده است. نتایج نشان می‌دهد که تمام ویژگی‌های شخصیتی بررسی‌شده حسابرسان داخلی به‌جز ویژگی برون‌گرایی، تأثیر معناداری بر اثربخشی عملکرد حسابرسی داخلی دارند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی از طریق اثربخشی عملکرد حسابرسی داخلی بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیر غیرمستقیم دارد. این نتایج نشان می‌دهد که حسابرسان داخلی با نمرات بالا در زمینه باز بودن نسبت به تجربه، ثبات عاطفی و ویژگی‌های علمی بودن می‌توانند از مهم‌ترین عوامل مؤثر در اثربخشی عملکرد حسابرسی داخلی باشند. نتایج همچنین نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی حسابرسان داخلی می‌تواند به‌عنوان یک منبع نامشهود عملکرد حسابرسی داخلی در نظر گرفته شود که اثربخشی را افزایش می‌دهد. چن و همکاران19 (2020)، در پژوهش خود به بررسی تأثیر کیفیت کنترل‌های داخلی بر نگهداشت غیرعادی وجه نقد شرکت‌های چینی طی سال‌های 2007 تا 2015 پرداختند و به این نتیجه رسیدند که شرکت‌های دارای کنترل داخلی باکیفیت‌تر، تمایل کمتری برای نگهداشت غیرعادی وجه نقد دارند. گنجی و همکاران(1402) در پژوهشی با عنوان تأثیر پیشایندها و پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی با طبقه بندی تغیر اثربخشی حسابرسی داخلی در سه بخش شامل "صلاحیت، استقلال، واقع گرایی" و پیامدها در سه بخش شامل "حمایت مدیریت، حمایت و پذیرش حسابرس و هماهنگی بین بخشی حسابرسان داخلی" و بکارگیری پرسشنامه‌‌‌‌ای متشکل از 32 معیار جهت سنجش کیفیت حسابرسی داخلی نشان دادند که سوابق و پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی تأثیر مثبت و معناداری دارند. شهیم پرمهر و همکاران(1399)، در پژوهشی به مطالعه رابطه بین توانایی مدیریت و پیش‌بینی سود توسط مدیران(دیدگاه حسابداری مدیریت) پرداختند. یافته‌های تحقیق بیانگر این مطلب است که بین توانایی مدیر با احتمال افشای پیش‌بینی، دقت پیش‌بینی و دفعات پیش‌بینی ارتباط معناداری وجود دارد. در نتیجه می‌توان گفت که توانایی مدیرعامل مؤثری بر پیش‌بینی سود توسط مدیران می‌باشد. علی مدد و همکاران(1397)، در پژوهشی به بررسی تأثیر بحران مالی و مالکیت خانوادگی بر مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. نتایج حاصل از بررسی فرضیه‌ها نشان داد بین بحران مالی و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد. به‌عبارتی‌دیگر شرکت‌های دارای بحران مالی از طریق دست‌کاری فعالیت‌های واقعی بیشتر به مدیریت سود می‌پردازند و همچنین مالکیت خانوادگی با مدیریت سود رابطه معکوس و معناداری دارد به‌عبارتی‌دیگر شرکت‌های خانوادگی کمتر به مدیریت سود می‌پردازند. درنهایت نتایج حاصله حاکی از این است که بحران مالی و مالکیت خانوادگی با مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری دارد. حسینی و بشکوه(1399)، در پژوهشی به بررسی مدیریت سود واقعی، توانایی مدیران و عملکرد آتی شرکت پرداختند. نتایج به دست آمده نشان داد میان مدیریت سود واقعی و عملکرد آتی شرکت‌ها رابطه منفی ضعیفی وجود دارد که با دخالت توانمندی مدیران، ارتباط مذکور ضعیف‌تر شد. موریان زاده و شمس‌الدینی(1395)، در پژوهشی به بررسی تأثیر مالکیت خانوادگی و غیرخانوادگی بر رابطه بین حاکمیت شرکتی و مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار پرداختند. نتایج - حاصل از آزمون فرضیات نشان داد که بین متغیرهای اندازه هیئت‌مدیره و درصد مالکیت نهادی با مدیریت سود شرکت رابطه منفی و معناداری وجود دارد، ولی بین متغیرهای تفکیک وظایف مدیرعامل از رئیس هیئت‌مدیره و نسبت تعداد مدیران غیرموظف در هیئت‌مدیره با مدیریت سود رابطه معناداری یافت نشد. مالکیت خانوادگی و غیرخانوادگی بر رابطه بین دو متغیر اندازه هیئت‌مدیره و درصد مالکیت نهادی تأثیر دارد، ولی بر رابطه بین متغیرهای تفکیک وظایف مدیرعامل از رئیس هیئت‌مدیره و نسبت تعداد مدیران غیرموظف در هیئت‌مدیره با مدیریت سود تأثیر معناداری ندارد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای اهرم مالی، رشد شرکت با مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد، ولی بین متغیر اندازه شرکت با مدیریت سود رابطه معناداری یافت نشد. مشایخی و همکاران(1395) در پژوهشی تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل را مورد بررسی قرار داده و دریافتند که صلاحیت حسابرسی داخلی یعنی مدت تصدی و حضور آن در شرکت با حق الزحمه حسابرسی رابطه معنادار منفی داشته و مهارتهای محاسباتی و IT ، مدارک حرفه‌ای و علمی ، مدت ساعات آموزشی با حق الزحمه حسابرسی رابطه ای ندارند. در کل نتایج حاکی از عدم تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل می باشد.
بر پایه مبانی نظری پژوهش و مطالعه تجربی صورت گرفته توسط بردهان و همکاران (2022 فرضیه پژوهش به‌صورت زیر تبیین می گردد:
فرضيه پژوهش: بین کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی و دقت پیش‌بینی سود مدیران شرکت‌ها رابطه معناداری وجود دارد.
3-روش‌شناسی تحقيق
تحقيق حاضر، پژوهشی کاربردی بوده و از نظر طبقه‌بندی بر مبنای روش، تحقیق توصیفی محسوب می‌شود و از میان پژوهش‌های توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1396 تا 1400 تشکیل می‌دهد. نمونه انتخابی تحقیق نیز شرکت‌هایی می‌باشند که مجموعه شرایط زیر را دارا باشند:
1- شرکت‌هایی که تاریخ پذیرش آن‌ها در سازمان بورس اوراق بهادار قبل از سال 1396 بوده و تاپیان سال 1400 نیز در فهرست شرکت‌های بورسی باشند.
2- به منظور افزایش قابلیت مقایسه، سال مالی آن‌ها منتهی به پایان اسفندماه باشد.
3-طی دوره‌های مورد نظر تغییر فعالیت و یا تغییر سال مالی نداده باشند.
4-جزء شرکت‌های سرمایه‌گذاری و واسطه‌گری‌های مالی نباشند
پس از اعمال محدودیت‌های فوق، تعداد 136 شرکت به‌عنوان نمونه آماری مورد مطالعه در این تحقیق انتخاب گردید. داده‌های موردنیاز شرکت‌های منتخب با مراجعه به صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی همراه صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران موجود در سامانه کدال، پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار و نیز از نرم‌افزار رهآورد نوین استخراج گردید. جهت تجزیه‌وتحلیل نهایی داده‌ها نیز از نرم‌افزارهای اقتصادسنجی Eviewsو Stataاستفاده شده است.
4-متغيرها و مدل پژوهش
در این تحقیق، به منظور آزمون فرضیه پژوهش از مدل رگرسیون چند متغیره زیر که برگرفته از پژوهش بردهان و همکاران (2022) می‌باشد، استفاده شده است:
(1)
که در مدل فوق:
متغیر وابسته
دقت پیش‌بینی سود مدیران(EFA) به‌عنوان متغیر وابسته پژوهش در نظر گرفته شده كه به‌صورت منفی قدر مطلق تفاوت بین سود هر سهم پیش‌بینی‌شده سالانه مدیریت و سود هر سهم واقعی تقسیم بر قیمت هر سهم، محاسبه می‌شود.
متغیر مستقل
متغیر مستقل این پژوهش، کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی (IAQ) است که برای سنجش آن مطابق با پژوهش ولی‌زاده لاریجانی و خدایی (1400)، حقیقت شهرستانی و همکاران (1400) و بردهان و همکاران (2022) از سه سنجه شامل اندازه، قدمت و صلاحیت واحد حسابرسی داخلی استفاده شده است. ازآنجاکه به‌کارگیری هر یک از معیارهای فوق به‌طور مجزا، ممکن است باعث بروز ابهام و حصول نتایج غیرقابل اتکا در اندازه‌گیری کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی شود، لذا مشابه با تحقیقات قبلی، این معیارها در یک شاخص ترکیبی با یکدیگر ترکیب می‌شوند. بدین منظور ابتدا هر یک از این معیارها پس از محاسبه، به‌صورت اعداد صفر یا یک استاندارد می‌شوند. به‌طوری‌که، اگر تعداد کارکنان واحد حسابرسی داخلی شرکت بالاتر از میانه شرکت‌های نمونه باشد به آن عدد یک و در غیر این صورت عدد صفر، درصورتی‌که قدمت واحد حسابرسی داخلی شرکت بالاتر از میانه شرکت‌های نمونه باشد به آن عدد یک و در غیر این صورت عدد صفر و چنانچه حسابرس داخلی شرکت عضو جامعه حسابداران رسمی یا انجمن حسابرسان داخلی ایران باشد، به آن عدد یک و در غیر این صورت عدد صفر اختصاص داده می‌شود.
درنهایت حاصل جمع مقادیر فوق برای هر شرکت، بیانگر شاخص کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی آن خواهد بود. دامنه تغييرات اين شاخص جامع بين 0 تا 3 بوده، به‌طوری‌که مقادير بزرگ‌تر (کوچک‌تر) بیانگر کیفیت بالاتر (پایین‌تر) حسابرسی داخلی شركت مي‌باشد.
متغیرهای کنترلی
SIZEi,t : اندازه شرکت i در سالt که از طریق لگاریتم فروش خالص سالیانه شرکت اندازه‌گیری می‌شود.
ROEi,t : بیانگر سودآوری شرکت i در سالt است که از تقسیم سود خالص بر ارزش بازار حقوق صاحبان سهام شرکت محاسبه می‌شود.
AGE i,t : سن شرکت i در سالt که بر اساس فاصله زماني بين تاريخ تأسیس شركت تا پايان دوره زماني پژوهش، اندازه‌گیری مي‌شود.
MTB i,t : فرصت‌های رشد شرکت i در سالt است که از طریق نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به دست می‌آید.
5-یافته‌های پژوهش
آمار توصيفی
جدول1، آمار توصیفی داده‌های مربوط به متغیرهای مورداستفاده در تحقیق را نشان می‌دهد. اين آمار توصیفی، در خصوص 136 شرکت نمونه طی سال‌هاي (1396 تا 1400) است كه نتایج تحلیل توصیفی داده‌ها را می‌توان در قالب موارد زیر خلاصه نمود:
همان‌گونه که در این جدول ملاحظه می‌شود، مقادیر میانگین و میانه کیفیت حسابرسی داخلی به ترتیب 166/2 و 2 می‌باشد که این موضوع بیانگر آن است که شرکت‌های نمونه، از حسابرسان داخلی نسبتاً باکیفیتی برخوردارند. همچنین، میانگین و میانه سودآوری شرکت‌های نمونه به ترتیب 22 درصد و 23 درصد می‌باشد. علاوه براین، متوسط سن شرکت‌های موردبررسی حدود 40 سال است. ضمن اینکه، مقادير ميانگين فرصت‌هاي رشد (784/3) نيز حاکی از آن است كه ارزش بازار حقوق صاحبان سهام شركت‌هاي نمونه، حدود 4 برابر ارزش دفتري آن‌ها است.
جدول1- آمار توصیفی متغیرهای پژوهش | ||||||
متغیر | نماد | کمترین | بیشترین | میانگین | میانه | انحراف معیار |
دقت پیش‌بینی سود | EFA | 463/0- | 008/0- | 109/0- | 097/0- | 155/0 |
کیفیت حسابرسی داخلی | IAQ | 000/0 | 000/3 | 166/2 | 000/2 | 379/0 |
اﻧﺪازه ﺷﺮﮐﺖ | SIZE | 662/9 | 549/14 | 632/12 | 408/12 | 561/0 |
سودآوری | ROE | 428/0- | 419/0 | 227/0 | 231/0 | 389/0 |
سن شرکت | AGE | 15 | 68 | 602/39 | 40 | 015/10 |
فرصت‌های رشد | MTB | 603/2- | 442/8 | 784/3 | 902/3 | 667/1 |
منبع: یافته‌های پژوهشگر | ||||||
نتایج آزمون فرضيه
داده‌های این پژوهش به‌صورت داده‌های ترکیبی می‌باشند، در داده‌های ترکیبی ابتدا از آزمون Fلیمر استفاده می‌شود تا تلفیقی یا تابلویی بودن داده‌ها مشخص گردد و در صورت استفاده از روش داده‌های تابلویی، به منظور اینکه مشخص گردد کدام روش (اثرات ثابت یا اثرات تصادفی) برای برآورد مدل مناسب‌تر است، از آزمون هاسمن استفاده می‌شود. همچنین برای تشخیص ناهمسانی واریانس و خودهمبستگی سریالی در مدل، به ترتیب از آزمون نسبت درستنمایی(LR) و وولدریج استفاده گردید که نتایج حاصل از این آزمون‌ها در جدول2 ارائه شده است:
جدول2- نتايج آزمون‌های مورداستفاده برای مدل پژوهش | |||
نوع آزمون | آماره آزمون | سطح معناداری | نتيجه آزمون |
آزمون F لیمر | 508/15 | 000/0 | کارایی روش تابلویی |
آزمون هاسمن | 382/13 | 014/0 | کارایی روش اثرات ثابت |
آزمون نسبت درست نمایی | 24/341 | 000/0 | ناهمسانی واریانس |
آزمون وولدریج | 102/2 | 127/0 | عدم وجود خودهمبستگی |
منبع: یافته‌های پژوهشگر | |||
با توجه به جدول فوق، آزمون Fلیمر و سطح معناداری آن (000/0) کمتر از 05/0 بوده لذا فرضیه صفر آزمون رد شده و بیانگر آن است که باید از روش داده‌های تابلویی استفاده شود. همچنین با توجه به نتایج آزمون هاسمن و سطح معناداری آن (014/0) لازم است که مدل با استفاده از روش اثرات ثابت برآورد گردد. نتایج آزمون نسبت درست نمایی و سطح معناداری آن (000/0) نشان می‌دهد که مدل دارای مشکل ناهمسانی واریانس است که به منظور رفع این مشکل، از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته (GLS) برای برآورد مدل استفاده می‌شود. همچنین، سطح معناداری آزمون وولدریج (127/0) حاکی از عدم وجود خودهمبستگی سریالی در مدل است. علاوه بر این، به منظور اطمینان از عدم وجود مشکل هم خطی بین متغیرهای توضیحی، آزمون هم خطی با استفاده از عامل تورم واریانس (VIF) موردبررسی قرار گرفت که نتایج این آزمون در جدول3 ارائه شده است. زمانی که عامل تورم واریانس کوچک‌تر از 5 و تلورانس نزدیک به 1 باشد، نشان‌دهنده عدم وجود هم خطی بین متغیرهای مدل است. همان‌گونه که در جدول مشاهده میگردد، میزان عامل تورم واریانس در کلیه موارد کمتر از 5 و میزان تلورانس نزدیک به یک است. بنابراین می‌توان دریافت که مشکل هم خطی چندگانه تهدیدی جدی برای مدل محسوب نمی‌شود.
جدول3- نتايج آزمون هم خطی برای مدل پژوهش | |||
متغير | نماد متغير | عامل تورم واريانس | تلورانس |
کیفیت حسابرسی داخلی | IAQ | 32/1 | 757/0 |
اﻧﺪازه ﺷﺮﮐﺖ | SIZE | 26/1 | 793/0 |
سودآوری | ROE | 29/1 | 775/0 |
سن شرکت | AGE | 34/1 | 746/0 |
فرصت‌های رشد | MTB | 31/1 | 763/0 |
منبع: یافته‌های پژوهشگر
نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش در جدول4 نشان داده شده است:
جدول4-نتايج آزمون فرضيه تحقيق | |||||
متغیر | نماد | ضریب | انحراف معیار | آماره t | معناداری |
عرض از مبدأ | Β0 | 302/0 | 061/0 | 988/4 | 000/0 |
کیفیت حسابرسی داخلی | IAQ | 141/0 | 038/0 | 661/3 | 000/0 |
اﻧﺪازه ﺷﺮﮐﺖ | SIZE | 163/0 | 054/0 | 018/3 | 002/0 |
سودآوری | ROE | 119/0 | 041/0 | 967/2 | 003/0 |
سن شرکت | AGE | 087/0 | 051/0 | 733/1 | 084/0 |
فرصت‌های رشد | MTB | 081/0 | 054/0 | 491/1 | 136/0 |
آماره F فیشر | 733/12 | ||||
معناداری آماره F | 000/0 | ||||
ضریب تعیین تعدیل‌شده | 572/0 | ||||
آماره دوربین واتسون | 963/1 | ||||
منبع: یافته‌های پژوهشگر | |||||
ملاحظه مقدار آماره F در این جدول و سطح معناداری آن (000/0) بیانگر معناداری کلی مدل رگرسیونی برازش شده در سطح خطای 5 درصد است. با توجه به مقدار ضریب تعیین تعدیل‌شده مدل می‌توان ادعا نمود که حدود 57 درصد از تغییرات دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها توسط متغیرهای مستقل و کنترلی مدل توضیح داده می‌شود. همان‌گونه که از نتایج جدول نیز مشهود است، ضریب برآوردی و آماره t مربوط به متغیر کیفیت حسابرسی داخلی (IAQ) مثبت و در سطح خطای 5 درصد معنادار بوده که حاکی از وجود رابطه مثبت معنادار بین کیفیت حسابرسی داخلی و دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها می‌باشد. بر مبنای این شواهد، فرضیه پژوهش پذیرفته می‌شود.
در خصوص متغیرهای کنترلی مدل نیز همان‌طور که در جدول فوق نشان داده شده است، متغیرهای اندازه شرکت و سودآوری شرکت، با دقت پیش‌بینی سود مدیران رابطه مثبت و معناداری دارند.
6-نتیجه‌گیری و پيشنهادها
رسوایی‌های حسابداری در سال‌های اخير که در سطح عموم به‌طور گسترده‌ای انتشار یافته، موجب شده که توجه بيشتری به عملکرد حسابرسی داخلی به‌عنوان عامل مهم در ایجاد گزارشگری مالی باکيفيت شود. حسابرسی داخلی یک فعالیت مستقل و بی‌طرفانه اطمینان‌بخش و مشاوره‌اي است که به‌منظور ایجاد ارزش‌افزوده و بهبود عملکرد یک سازمان طراحی و اجرا می‌شود. درواقع حسابرسی داخلی، سازمان را در دستیابی به هدف‌هایش، براي ارزیابی و بهبود اثربخشی فرآیندهاي مدیریت ریسک، کنترل و نظام راهبري شرکتی یاري می‌دهد (چمبرز20، 2017). امروزه اهمیت حسابرسی داخلی در سازمان‌های مختلف در سراسر جهان غیرقابل‌انکار است. بر این اساس، طیف وسیعی از مطالعات قبلی به بررسی پیامدهای کیفیت حسابرسی داخلی پرداخته‌اند. برای مثال، نتایج حاصل از نظرسنجی صورت گرفته از سهامداران و مدیران ارشد موسسه کی. پی. ام. جی. نشان می‌دهد که وجود واحد حسابرسی داخلی باکیفیت، می‌تواند موجب افزایش درآمدهای آتی،کاهش هزینه‌ها و مخارج سرمایه‌ای شرکت‌ها گردد. علاوه براین، حسابرسی داخلی در تعیین استراتژی‌های رشد شرکت و ارزیابی ریسک‌های مرتبط با ارزش شرکت و بازده سرمایه‌گذاری، نقش مهمی ایفا می‌کند. ازاین‌رو، شناسایی پیامدهای بالقوه کیفیت حسابرسی داخلی اهمیت بسزایی می‌یابد. لذا در پژوهش حاضر، تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها مورد آزمون تجربی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه تحقیق از اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سال‌های 1396 تا 1400 استفاده شده است، به‌طوری‌که پس از اعمال محدودیت‌های مورد نظر در این تحقیق، نمونه نهایی متشکل از 136 شرکت انتخاب شدند. پس از اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق، از تحلیل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر تخمین داده‌های تابلویی برای آزمون فرضیه تحقیق استفاده گردید.
فرضیه پژوهش حاضر، تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها را بررسی نموده است. نتایج آزمون این فرضیه حاکی از آن است که کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها، تأثیر مثبت و معناداری دارد. این یافته بدان معناست که اطلاعات تهیه شده توسط واحد حسابرسی داخلی باکیفیت، به‌عنوان یک درونداد مهمی برای اتخاذ تصمیمات مالی و پیش‌بینی سود مدیران به شمار می‌رود. چرا که، حسابرسی داخلی باکیفیت، اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار مدیران شرکت قرار می‌دهد و افزایش کیفیت اطلاعات مدیران سبب بهبود کیفیت سود پیش‌بینی‌شده به‌وسیلۀ آن‌ها میگردد. بنابراین، شرکت‌های دارای حسابرسان داخلی باکیفیت‌تر از انگیزه بیشتری برای پیش‌بینی‌های سود دقیق‌تر برخوردارند؛ زیرا پیش‌بینی‌های دقیق‌تر سود حاوی محتوای اطلاعاتی بوده و می‌تواند منجر به واکنش مثبت بازار و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران و سرمایه‌گذاران شود. ضمن آنکه پیش‌بینی سود دقیق‌تر، شایستگی و اعتبار مدیران را نشان می‌دهد و می‌تواند موجب شهرت بیشتر مدیران گردد.نتیجه به دست آمده در این تحقیق، با یافته‌های پژوهش بردهان و همکاران (2022) مبنی بر تأثیر مثبت کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها، مطابقت دارد.
بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر مبنی بر تأثیر مثبت کیفیت حسابرسی داخلی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها، به سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران بازار سرمایه پیشنهاد میگردد که هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری در کنار سایر عوامل، به کیفیت حسابرسی داخلی شرکت‌ها نیز توجه نموده و آن را به‌عنوان عاملی مؤثر بر دقت پیش‌بینی سود مدیران شرکت‌ها در مدل‌های تصمیم‌گیری خود لحاظ نمایند. به سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان نهاد نظارتی بازار سرمایه نیز پیشنهاد میگردد که ضمن نظارت هرچه بیشتر بر استقرار واحد حسابرسی داخلی شرکت‌های بورسی، الزاماتی را در راستای افزایش اثربخشی حسابرسی داخلی شرکت‌ها وضع نماید و بدین ترتیب، بسترهای لازم برای ارائه اطلاعات باکیفیت‌تر به مدیران و به‌تبع آن، پیش‌بینی‌های سود دقیق‌تر آنان را فراهم نماید و به مدیران شرکت‌های بورسی نیز پیشنهاد میگردد که با به‌کارگیری و استخدام حسابرسان داخلی باکیفیت‌تر، پیش‌بینی‌های سود دقیق‌تری را به بازار ارائه نمایند. به مؤسسات حسابرسی پیشنهاد میگردد که هنگام برنامه‌ریزی عملیات حسابرسی صاحب‌کار و تعیین نوع، ماهيت، زمان‌بندي و ميزان آزمون محتوا، کیفیت حسابرسی داخلی شرکت‌های صاحب‌کار را نیز مدنظر قرار دهند.
یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های پژوهش حاضر در خصوص اندازه‌گیری متغیر کیفیت حسابرسی داخلی است. به‌طوری‌که، برای اندازه‌گیری متغیر مذکور تنها معیارهای ورودی واحد حسابرسی داخلی نظیر اندازه، قدمت و صلاحیت واحد حسابرسی داخلی، در دسترس بود و معیارهای خروجی که نشان‌دهنده عملکرد حسابرسی داخلی است در هیچ گزارشی توسط شرکت‌های بورسی منتشر نمی‌شود. همچنین متغيرهاي کنترلي متعددي که بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها اثرگذار بودند، در نظر گرفته شده و در برآورد مدل لحاظ گرديدند. بااین‌حال، همچنان امکان وجود متغيرهاي مرتبط حذف شده وجود دارد که مي‌تواند در تعميم نتايج تحقيق اثرگذار باشد.
باتوجه‌به نتایج تحقیق و سؤالاتی که طی انجام آن برای محقق مطرح گردید، جهت تکمیل این تحقیق و انجام تحقیقات بیشتر در حوزه‌های مرتبط با این پژوهش، پیشنهاد‌های زیر ارائه می‌شود:
1) بررسی تأثیر اثربخشی کمیته حسابرسی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها.
2) بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها.
3) بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر شفافیت گزارشگری مالی شرکت‌ها.
4) بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌ها.
5) بررسی نقش تعدیل‌کنندگی حاکمیت شرکتی بر رابطه بین کیفیت حسابرسی داخلی و دقت پیش‌بینی سود شرکت‌ها.
فهرست منابع
حسینی، لیلا سادات و بشکوه، مهدی، 1399. مدیریت سود واقعی، توانایی مدیران و عملکرد آتی شرکت: شواهدی از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات کمی در مدیریت، 11(42)، صص. 26-5.
حقیقت شهرستانی، مریم، خردیار، سینا، و محمدی نوده، فاضل،1400. تأثیر اثربخشی حسابرسی داخلی و کیفیت گزارشگری مالی بر عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیر و حسابرس، پیشرفت‌های حسابداری، 13(1)، صص. 129- 101.
رضوی عراقی، سید محمدرضا، جهان شاد، آزیتا، و امیر مستوفی، 1397. تأثیر ضعف‌های عمده کنترل‌های داخلی بر ناکارایی سرمایه‌گذاری، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 10، صص. 167-143.
شهیم پرمهر، ضیاءالدین، نصرتی، شهره، مظهری فر، مائده، و امر کنارگیر، سمیه، 1399. مطالعه رابطه بین توانایی مدیریت و پیش‌بینی سود توسط مدیران (دیدگاه حسابداری مدیریت)، اولین کنفرانس بین‌المللی چالش‌ها و راهکارهای نوین در مهندسی صنایع و مدیریت و حسابداری، ساری.
علی مدد، بهناز و ذبیحی، علی، 1397. تأثیر بحران مالی و مالکیت خانوادگی بر مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران،کنفرانس ملی مدیریت، حسابداری و توسعه کسب و کار، ساری.
گنجی، حمیدرضا، حسینی، سید رسول، روزبان، مرضیه، محمدزاده، سارا، و نامی فرد طهرانی، نیایش، 1402. تأثیر پیشایندها و پیامدهای اثربخشی حسابرسی داخلی بر کیفیت حسابرسی داخلی، قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری، 2(5)، صص. 138-107.
مشایخی، بیتا، حسن‌زاده، شادی، امینی، یاسین، و منتی، وحید، 1395. تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 8(31)، صص. 56-41.
موریان زاده، نعیم و شمس الدینی، کاظم، 1395. بررسی تأثیر مالکیت خانوادگی و غیرخانوادگی بر رابطه بین حاکمیت شرکتی و مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، پنجمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران.
ولی‌زاده لاریجانی، اعظم و خدایی، مونا، 1400. اثر تعدیل‌کننده کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(52)، صص. 22-1.
Ajinkya, B., Bhojraj, S. and Sengupta, P., 2005. The association between outside directors, institutional investors and the properties of management earnings forecasts. Journal of Accounting Research, 43(3), pp. 343–376.
Albawwat, I. and Al Frijat, Y., 2021. The Relationship Between Internal Auditors' Personality Traits, Internal Audit Effectiveness, and Financial Reporting Quality: Empirical Evidence from Jordan. Journal of Asian Finance Economics and Business, 8(4), pp. 278-292.
Baginski, S. P. and Hassell, J. M., 1990. The market interpretation of management earnings forecasts as a predictor of subsequent financial analyst forecast revision. The Accounting Review, 65(1), pp. 175–190.
Baginski, S. P., Conrad, E. J. and Hassell, J. M., 1993. The effects of management forecast precision on equity pricing and on the assessment of earnings uncertainty. The Accounting Review, 68(4), pp.913–927.
Baginski, S. P., Hassell, J. M. and Wieland, M. M., 2007. Does Management Earnings Forecast Form Matter?. Working paper, The University of Georgia.
Bardhan, I., Lin, S. and Hao, L., 2022. Internal audit function and the precision and accuracy of management forecasts. Journal of Management and Governance. 27(2), pp. 1339–1365
Chambers, A., 2017. Chambers' Corporate Governance Handbook 7th ed. Bloomsbury Professional.
Chen, Y., Lin, B., Lu, L. and Zhou, G., 2020. Can internal audit functions improve firm operational efficiency? Evidence from China. Managerial Auditing Journal, 35(4), pp.1167-1188.
Cohen, J., Krishnamoorthy, G. and Wright, A.M., 2002. Corporate Governance and the Audit Process. Contemporary Accounting Research, 19(4), pp. 573-594.
Feng, M., Li, C. and McVay, S., 2009. Internal control and management guidance. Journal of Accounting and Economics, 48(2–3),pp. 190–209.
Frankel, R., McNichols, M. and Wilson, G. P., 1995. Discretionary disclosure and external financing. The Accounting Review, 70(1), pp.135–150.
Hazaea, S. A., Tabash, M. I., Khattc, S. F. A., Zhu, J. and al-Kuhali, A. A., 2020. The Impact of Internal Audit Quality on Financial Performance of Yemeni Commercial Banks: An Empirical Investigation. The Journal of Asian Finance, 7(11), pp. 867–875.
Karamanou, I.. and Vafeas, N., 2005. The association between corporate boards, audit committees, and management earnings forecasts: An empirical analysis. Journal of Accounting Research, 43(3), pp. 453–486.
Kim, O. and Verrecchia, R., 1991. Trading volume and price reactions to public announcements. Journal of Accounting Research, 29(2), pp. 302–321.
Lee, S., Matsunaga, S. R. and Park, C. W., 2012. Management forecast accuracy and CEO turnover. The Accounting Review, 87(6), pp.2095–2122.
Libby, R., Tan, H. T. Hunton, J. E., 2006. Does the form of management’s earnings guidance affect analysts’ earnings forecasts?. The Accounting Review, 81(1), pp.207–225.
Pavlopoulos, A., Magnis, C. and Iatridis, G. E., 2019. Integrated reporting: An accounting disclosure tool for high quality financial reporting. Research in International Business and Finance, Elsevier, vol. 49(C), pp. 13-40.
Pizzini, M., Lin, S. and Ziegenfuss, D., 2015. The impact of internal audit function quality and contribution on audit delay. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 34(1),pp. 25–58.
van der Walt, N. and Ingley, C., 2003. Board dynamics and the influence of professional background, gender and ethnic diversity of directors. Corporate Governance: An International Review, 11(3), pp.218– 234.
Williams, P. A., 1996. The relation between a prior earnings forecast by management and analyst response to a current management forecast. The Accounting Review, 71(1), pp.103–115.
Xiangdong, W., 1997. Development Trends and Future Prospects of Internal Audit. Managerial Auditing Journal. 62(4), pp.214–231.
The Study of the effect of Internal Audit Function Quality on Management Earnings Forecasts Accuracy
Abstract
Management forecasts are disclosures made by companies to communicate information about their future performance to shareholders. These disclosures are voluntary and are intended to reduce information asymmetry between management and shareholders. Incorrect forecasts can be very costly for managers and question the credibility of managers and show managerial incompetence. The quality of the internal audit function reduces the likelihood of erroneous, biased, or incomplete information in management reports, which managers use to improve their earnings forecasts. Therefore, in the present study, the effect of internal audit function quality on management earnings forecasts accuracy was experimentally tested. To test the research hypothesis, the financial data of the firms listed in Tehran Stocks Exchange during the time period 2018-2022 was used, so that after applying the restrictions in this research, the final sample consisting of 136 firms was selected. After measuring the research variables, multivariate regression analysis based on panel data estimation was used to test the research hypothesis, and the results of the statistical tests showed that there is a positive and significant relationship between internal audit function quality and management earnings forecasts accuracy.
Keywords: Internal Audit function Quality, Earnings Forecasts, Management Earnings Forecasts Accuracy.
[1] Xiangdong.
[2] Pavlopoulos et al.
[3] Baginski & Hassell.
[4] Ajinkya et al.
[5] Lee et al.
[6] Feng et al.
[7] Baginski et al
[8] Kim & Verrecchia
[9] Libby et al
[10] Frankel et al
[11] Williams
[12] Cohen et al
[13] Van der Walt & Ingley
[14] Hazaea et al
[15] Pizzini et al
[16] Bardhan et al
[17] Karamanou & Vafeas
[18] Albawwat & Al Frijat
[19] Chen et al
[20] Chambers