بررسی تاثیر تعدیل کنندگی عوامل رقابتی بازار بر رابطه بین اعتبار تجاری و رفتار نامتقارن هزینه‌ها
محورهای موضوعی : حسابداری و مالی
اکبر کریم زاده
1
,
نادر رضایی
2
*
,
زهره حاجیها
3
,
رسول عبدی
4
1 - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران
2 - استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران
3 - گروه حسابداری، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی ،بناب،ایران
کلید واژه: رفتار نامتقارن هزینه‌ها , اعتبار تجاری, هزینه ورود, اندازه بازار, تمایز محصولات.,
چکیده مقاله :
رفتار هزینه یکی از مسائل مهم و بحث‌برانگیز در حسابداری مدیریت است که بطور گسترده‌ای فرآیندهای تصمیم‌گیری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین، افزایش رقابت در بازارهای داخلی و جهانی، تولیدکنندگان را وادار ساخته تا ساختار هزینه‌های خود را بهتر بشناسند. از این رو، در این پژوهش، تاثیر تعدیلی عوامل رقابتی بازار بر رابطه بین اعتبار تجاری و رفتار نامتقارن هزینه‌ها در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. برای این منظور، اطلاعات صورت‌های مالی167 شرکت در دوره زمانی 1389 الی1400 گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که با استفاده از هر سه معیار اعتبار تجاری، بین اعتبار تجاری و چسبندگی هزینه‌ها رابطه معنی‌داری وجود ندارد. همچنین، نتایج نشان می‌دهد که عوامل رقابتی بازار بر رابطه بین اعتبار تجاری و چسبندگی هزینه‌ها، با استفاده از هر چهار معیار عوامل رقابتی، تاثیر معنی‌داری ندارد. بنابراین، شرکت‌های فروشنده در زمان کاهش فروش، قادر نیستند که مدیران را به کاهش نامتناسب منابع بلااستفاده به منظور افزایش کارایی عملیاتی و کاهش خطر ورشکستگی مشتری، مجبور کنند. در نتیجه، به مدیران توصیه می‌شود که با کسب اطلاعات خصوصی مشتریان در مورد عملکرد و ثبات عملیاتی آن‌ها، روابط بلندمدت با مشتریان برقرار کرده و تلاش بیش‌تری برای نظارت بر شیوه‌های مدیریت هزینه آن‌ها داشته باشند. زیرا این امر می‌تواند موجب اطمینان از مدیریت مؤثر هزینه به وسیله نقش حاکمیت خارجی شرکت‌های فروشنده گردد.
Cost behavior is one of the most important and controversial issues in management accounting that broadly influences decision-making processes. Also, increasing competition in domestic and global markets has forced producers to better understand their cost structure. Therefore, in this study, the moderating effect of market competitive factors on the relationship between trade credit and asymmetric cost behavior in companies listed on the Tehran Stock Exchange has been investigated. For this purpose, the financial statements of 167 companies in the period 2010 to 2021 have been collected. Findings indicate that using all three criteria of trade credit, there is no significant relationship between trade credit and cost stickiness. Also, the results show that market competitive factors do not have a significant effect on the relationship between trade credit and cost stickiness, using all four criteria of competitive factors. Therefore, suppliers are not able to force managers to disproportionate reduction of unused resources in order to increase operational efficiency and reduce the risk of customer bankruptcy when sales decline. As a result, managers are advised to establish long-term relationships with customers by obtaining private information about their performance and operational stability, and make more efforts to monitor their cost management practices. Because this can ensure effective cost management through the external governance role of suppliers.
فهرست منابع
اسماعیل‌زاده، علی؛ مهرنوش، علی. (1393). رابطه چسبندگی هزینه‌ها با کیفیت سود و خطای پیش بینی. پژوهش هاي حسابداري مالي و حسابرسي، سال ششم، 21، 61-37.
انواری رستمی، علی‌اصغر؛ اعتمادی، حسین؛ موحد مجد، مرضیه. (1392). بررسی تاثیر ساختارهای رقابتی بازار محصول بر سیاست‌های تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال اول، 2(2) ، 18-1.
ایزدی نیا، ناصر؛ طاهری، مسعود. (1395). بررسی رابطه بین کیفیت اطلاعات حسابداری و اعتبار تجاری. پژوهش های تجربی حسابداری، سال پنجم، 19، 101-81.
بهار مقدم، مهدی؛ خادمی، ساسان. (1395). بررسی چسبندگی هزینه‌ها در دوره‌های رونق و رکود اقتصادی. حسابداری مدیریت، سال نهم، 30، 86-67.
پورحیدری، امید؛ ضیاقاسمی، میلاد؛ عبدزاده کنفی، محمد. (1397). بررسی رابطه رقابت در بازار محصول با ریسک سقوط قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های تجربی حسابداری، سال هشتم، 30، 320-299.
پورساسان، سیمین؛ حصارزاده، رضا. (1395). بررسی فرضیه‌های چسبندگی هزینه‌ها؛ شواهدی درباره‌ی انگیزه‌های سازمانی و انگیزه‌های شخصی مدیران. پیشرفت‌های حسابداری، سال هشتم، 70(1)، 48-25.
چناری، حسن؛ بنی مهد، بهمن. (1401). تبیین مفهومی تأثیرپذیری میزان معاملات و دادوستدها از اعلان سودها. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(1) ، 46-19.
خدادادی، ولی؛ نیک‌کار، جواد؛ ملک خدایی، الهه؛ حیدری‌نژاد، قدرت‌اله. (1400). بکارگیری اطلاعات گذشته و آینده در مدیریت هزینه استراتژیک. پژوهش هاي حسابداري مالي و حسابرسي، سال دوازدهم، 45، 238-215.
خدامی‌پور، احمد؛ برزایی، یونس. (1394). تأثیر رقابت بازار محصول بر اجتناب از پرداخت مالیات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه مالیات، 23(27)، 227-211.
رستمی، علی؛ علی محمدی، میثم؛ نوروزی، محمد. (1394). بررسی تاثیر تامین مالی خارج از ترازنامه و محدودیت‌های مالی بر چسبندگی هزینه‌ها. راهبرد مدیریت مالی، سال سوم، 9، 34-23.
رضازاده، بهزاد؛ خواجوی، شکراله؛ صالحی، اله کرم (1400)، بررسی تأثیر عدم اطمینان متغیرهای کلان اقتصادی بر رفتار چسبندگی هزینه، پژوهش‌های مالی و رفتاری در حسابداری، دوره اول، شماره اول، پیاپی 1، صص 68-86.
صاحبقرانی، امیرعباس؛ سجلاتی، هادی. (1401). بررسی ارتباط تجدید ارزیابی دارایی‌ها با نوسانات قیمت سهام و تحلیل رفتار سهامداران. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(2) ، 141-117.
صفرزاده، محمدحسین؛ اناری، حامد. (1398). ارتباط بازار رقابتی با رفتار چسبنده هزینه‌ها و راهبري شرکتی. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، دوره هشتم، 14، 146-119.
علیمرادی، محمد؛ احمدی، سعید‌علی. (1392). حاکمیت شرکتی و رفتار نامتقارن هزینه های اداری، عمومی و فروش در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مالی، سال پنجم، 19، 176-162.
فدائی‌نژاد، محمد اسماعیل؛ سخائی، فائزه. (1398). بررسی ارتباط بین رقابت در بازار محصول با ارزش مانده نقد با تاکید بر نقش حاکمیت شرکتی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 31، 58-41.
کامیابی، یحیی؛ گرجیان مهلبانی، رضا. (1395). بررسی اثر سیاست پولی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و اعتبار تجاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال هشتم، 3(29) ، 18-1.
کردستانی، غلامرضا؛ جعفری سوق، سیده آمنه. (1401). عملکرد شرکت‌های همتا و مدیریت سود: تأثیر فشار بازار سرمایه. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(3) ، 99-71.
کنعانی، اکبر؛ حجازی، رضوان؛ قنبری، مهرداد، جمشیدی نوید، بابک. (1400). ارتباط بین سطح رقابت در بازار محصول و عدم تقارن اطلاعاتی؛ رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری. پژوهش هاي حسابداري مالي و حسابرسي، سال سیزدهم، 50، 148-119.
نمازي، محمد؛ جعفری، زهرا. (1398). بررسی تأثیر تعدیل‌کنندگی هزینه نمایندگی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و چسبندگی هزینه در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های تجربی حسابداری، سال نهم، 34، 199-169.
هاشمی، سید عباس؛ اصغری، مریم؛ صدری‌زاده، سحر. (1397). تاثیر توانایی مدیریت و رقابت در بازار محصول بر چسبندگی هزینه‌ها. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 26، 44-31.
همه‌خانی، صادق؛ وکیلی‌فرد، حمیدرضا؛ رویائی، رمضانعلی؛ طالب‌نیا، قدرت‌اله. (1397). تشخیص و تبیین تاثیرات "موقعیت جغرافیائی و ریز فرهنگ ها" بر چسبندگی هزینه ها در شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هفتم، 27، 49-39.
Afrifa, G. A., Gyapong, E., and Monem, R. M. (2018). Product Differentiation, Market Dynamics and the Value Relevance of Trade Payables: Evidence from UK Listed Firms. Journal of Contemporary Accounting and Economics, 14(3), 235–253.
Agostino, M., and Trivieri, F. (2019). Does Trade Credit Affect Technical Efficiency? Empirical Evidence from Italian Manufacturing Smes. Journal of Small Business Management, 57(2), 576–592.
Aktas, N., de Bodt, E., Lobez, F., and Statnik, J. C. (2012). The Information Content of Trade Credit. Journal of Banking and Finance, 36(5), 1402–1413.
Anderson, M., Banker, R., and Janakiraman, S. (2003). Are Selling, General, and Administrative Costs Sticky? Journal of Accounting Research, 41 (1), 47–63.
Banker, R. D., D. Byzalov, S. Fang, and Y. Liang. (2018). Cost management research, Journal of Management Accounting Research, 30(3), 187–209.
Baggs, J., and de Bettignies, J. E. (2007). Product Market Competition and Agency Costs. The Journal of Industrial Economics, 55(2), 289–323.
Blasio, G. D. (2005). Does Trade Credit Substitute Bank Credit? Evidence from Firm-Level Data. Economic Notes, 34(1), 85–112.
Cao, F., Ye, K., Zhang, N., and Li, S. (2018). Trade Credit Financing and Stock Price Crash Risk. Journal of International Financial Management and Accounting, 29(1), 30–56.
Chen, J. V., Kama, I., and Lehavy, R. (2019). A Contextual Analysis of the Impact of Managerial Expectations on Asymmetric Cost Behavior. Review of Accounting Studies, 24(2), 665–693.
Cheng, S., Jiang, W., and Zeng, Y. (2018). Does Access To Capital Affect Cost Stickiness? Evidence from China. Asia-Pacific Journal of Accounting and Economics, 25(1–2), 177– 198.
Chung, Ch. Y., Hur, S. and Liu, Ch. (2019). Institutional Investors and Cost Stickiness: Theory and Evidence. The North American Journal of Economics and Finance, Volume 47, 336-350.
Costa, M. D., and Habib, A. (2020). Trade Credit and Cost Stickiness. Accounting & Finance, 61 (1), 1139-1179.
Cunat, V. (2007). Trade Credit: Suppliers as Debt Collectors and Insurance Providers. The Review of Financial Studies, 20(2), 491–527.
Dai, B., and Yang, F. (2015). Monetary Policy, Accounting Conservatism and Trade Credit. Journal of Accounting Research, 8(4), 295–313.
Dhaliwal, D., Huang, S., Khurana, I. K., and Pereira R. (2014). Product Market Competition and Conditional Conservatism. Review of Accounting Studies, 19 (4), 1309–1345.
Ferrando, A., and Mulier, K. (2013). Do Firms Use the Trade Credit Channel to Manage Growth? Journal of Banking and Finance, 37(8), 3035–3046.
Fisman, R., and Love, I. (2003). Trade Credit, Financial Intermediary Development, and Industry Growth. The Journal of Finance, 58(1), 353–374.
Giroud, X., and Mueller, H. (2011). Corporate Governance, Product Market Competition, and Equity Prices. The Journal of Finance, 66 (2), 563–600.
Hartlieb, S., Loy, T. R., and Eierle, B. (2020). Does Community Social Capital Affect Asymmetric Cost Behavior? Management Accounting Research, 46, 1-15.
He, W. (2012). Agency Problems, Product Market Competition and Dividend Policies in Japan. Accounting and Finance, 52(3), 873–901.
Jacobson, T., and von Schedvin, E. (2015). Trade Credit and the Propagation of Corporate Failure: An Empirical Analysis. Econometrica, 83(4), 1315–1371.
Karuna, C. (2007). Industry Product Market Competition and Managerial Incentives. Journal of Accounting and Economics, 43(2–3), 275–297.
Kim, J. S., and Ra, K. (2022). Employee satisfaction and asymmetric cost behavior: Evidence from Glassdoor. Economics Letters, 219, 110829
Lee, J. H., Byun, H. S., and Park, K. S. (2018). Product Market Competition and Corporate Social Responsibility Activities: Perspectives from an Emerging Economy. Pacific-Basin Finance Journal, 49, 60–80.
Li, W. L., and Zheng, K. (2017). Product Market Competition and Cost Stickiness. Review of Quantitative Finance and Accounting, 49(2), 283–313.
Liu, Y. C., Chen, H. J., and Su, M. C. (2017). Product Market Competition, Type of Mergers, And Post-Merger Performance in Taiwan. Pacific-Basin Finance Journal, 46, 292–308.
Love, I., and Zaidi, R. (2010). Trade Credit, Bank Credit and Financial Crisis. International Review of Finance, 10(1), 125–147.
Norden, L., Udell, G. F., and Wang, T. (2020). Do Bank Bailouts Affect the Provision of Trade Credit? Journal of Corporate Finance 60, Available at: https://doi.org/10.1016/ j.jcorpfin. 2019. 101522
Petersen, M. A., and Rajan, R. G. (1997). Trade Credit: Theories and Evidence. The Review of Financial Studies, 10(3), 661–691.
Restuti, M. D., Gani, L., Shauki, E. R., and Leo. L. (2022). Does Managerial Ability Lead to Different Cost Stickiness Behavior? Evidence from ASEAN Countries. International Journal of Financial Studies, MDPI, 10(3), 1-21
Shenoy, J., and Williams, R. (2017). Trade Credit and the Joint Effects of Supplier and Customer Financial Characteristics. Journal of Financial Intermediation, 29, 68–80.
Uesugi, I., and Yamashiro, G. M. (2008). The Relationship between Trade Credit and Loans: Evidence from Small Businesses in Japan. International Journal of Business, 13(2), 141–163.
Wu, W., Rui, O. M., and Wu, C. (2012). Trade Credit, Cash Holdings, and Financial Deepening: Evidence from a Transitional Economy. Journal of Banking and Finance, 36 (11), 2868–2883.
Zhang, L., Li, J., and Wang, H. (2019). IPO Over-Funding and Cost Stickiness. Asia Pacific Journal of Accounting & Economics. Routledge: 1–16. Doi: 10. 1080/16081625.2019.1601024.