تأثیر نگرش های مالی و سواد مالی بر برنامه ریزی مالی پایدار با نقش میانجیگری رفتار مالی
محورهای موضوعی : حسابداری و مالیعارفه طاهری کرکج 1 , اکبر کنعانی 2 *
1 - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.
2 - استادیار گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.
کلید واژه: نگرش های مالی, سواد مالی, برنامه ریزی مالی پایدار, رفتار مالی,
چکیده مقاله :
برنامه ریزی مالی به عنوان یکی از اصول اساسی در زمینه پایداری در فعالیت های مالی هر فرد یا شرکتی می باشد که لازمه آن برخورداری از سواد مالی می باشد که این موضوع رفتار مالی را دربر می گیرد. لذا هدف این پژوهش، تعیین تأثیر نگرش های مالی، سواد مالی بر برنامه ریزی مالی پایدار با نقش میانجیگری رفتار مالی بود. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ انجام از نوع مطالعات توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل مشتریان شرکت های بیمه شهرستان تبریز می باشد. تعداد 385 نفر به عنوان نمونه آماری به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه وان مصطفی و همکاران (2023) استفاده شد. روایی صوری و سازه پرسشنامه بر اساس نظر خبرگان تایید شده و پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ به ترتیب برای نگرش های مالی 0.894، سواد مالی 0.788، برنامه ریزی مالی پایدار 0.815 و رفتار مالی 0.843 که مورد تایید قرار گرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با نرم افزار SMART PLS بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که نگرش های مالی و سواد مالی بر رفتار مالی تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین رفتار مالی بر برنامه ریزی مالی پایدار تاثیر مثبت و معنی داری دارد و از سوی دیگر نیز رفتار مالی، تاثیر نگرش های مالی و سواد مالی بر برنامه ریزی مالی پایدار را به صورت مثبت و معنی داری میانجیگری می کند.
The purpose of this research was to determine the effect of financial attitudes, financial literacy on sustainable financial planning with the role of moderating financial behavior. This research is applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of performance. The statistical population includes customers of insurance companies in Tabriz city. 385 people were selected as a statistical sample by simple random sampling. In order to collect data, the questionnaire of Van Mustafa et al. (2023) was used. The face validity and construct validity of the questionnaire was confirmed based on experts' opinion and the reliability of the questionnaire was confirmed based on Cronbach's alpha 0.894 for financial attitudes, financial literacy 0.788, sustainable financial planning 0.815 and financial behavior 0.843 respectively. In order to analyze the data, structural equation method was used with SMART PLS software. The results showed that financial attitudes and financial literacy have a positive and significant effect on financial behavior. Also, financial behavior has a positive and significant effect on sustainable financial planning, and on the other hand, financial behavior positively and significantly mediates the effect of financial attitudes and financial literacy on sustainable financial planning.
فهرست منابع
امری اسرمی، محمد. جلالی، فاطمه. کاظمی حاجی، فهیمه. (1402). اثر قدرت و دانش مالی مدیرعامل بر رابطه بین ریسک سازمانی و عملکرد شرکت. فصلنامه قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری، دوره 2، شماره 7، 86-72.
امینی راد، مهدی. شاه آبادی، ابوالفضل. جعفری سرشت، داود. مهرگان، نادر. (1398). ریسکگریزی و ادوار تجاری در اقتصاد ایران. فصلنامه اقصاد و الگوسازی، شماره 38، 58-35.
رجب دری، حسین. وکیلی فرد، حمیدرضا. سالاری، حجت الله. امیری، علی. (1401). رابطه نظریههای اخلاقی و رفتار اخلاقی در قضاوت حسابرسان. فصلنامه قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری، دوره 1،شماره 1، 142-113.
رجبی فرجاد حاجیه. محمدمهدی رمضان زاده. مینا عبدی شاهسوار . (1399). تأثیر نگرش مالی و دانش مالی بر ظرفیت مالی افراد با درنظرگرفتن نقش خودکارآمدی مالی مشتریان بانک ملت. فصلنامه اقتصاد و بانکداري اسلامي، شماره 33، 58-33.
رحمانی نوروزآباد، سامان، محمدی، اسفندیار (1398). پیامدهای سواد مالی بر تصمیمات سرمایه گذار و عملکرد سرمایه گذاری، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 12، شماره 41.
قالمق، کریم. یعقوب نژاد، احمد. فلاح شمس، میرفیض. (1395). تاثیر سواد مالی بر تورش های رفتاری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه چشم انداز مدیریت مالی، دوره 6،شماره 4، 94-75.
محقق کیا، نرگس. برمکی،ناهید. اقدامی، اکرم. (1400). تعیین سطح سوادمالی و رابطه ی آن با رفتار مالی و نگرش مالی (مطالعه موردی دانشجویان موسسه آموزش عالی پرندک). تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دوره 13،شماره 51، 198-187.
میرعرب، سید علیرضا. ابراهیم زاده، سمیه (1398). بررسی تاثیر دسترسی به منابع تامین مالی بر عملکرد مالی با در نظر گرفتن نقش سواد مالی به عنوان متغیر تعدیل کننده (مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت مالی.
یگانه،زهرا. زارعی، سمیرا. (1398). بررسی رابطه نگرش مالی، سواد مالی و مشارکت مالی با میانجی گری خودکارآمدی مالی در حرفه حسابداری و حسابرسی. فصلنامه شباک، دوره 5، شماره 3، 90-81.
Agus, Z. A. (2018). Influence Factors toward Financial Satisfaction with Financial Behavior as Intervening Variable on Jakarta Area Workforce. European Research Studies Journal, 2018, vol. XXI, issue 1, 90-103
Allyood, S., & Walstad, W. (2016). The effects of perceived and actual financial literacy on financial behaviors. Economic Inquiry, 54(1), 675–697.
Blue, L., Grootenboer, P., & Brimble, M. (2014). Financial literacy education in the curriculum: Making the grade or missing the mark? International Review of Economics Education,16, Part A, 51-62
Calvin Mudzingiri, J. W., Muteba, M., & Nicolaas, K. (2018). Financial behavior, confidence, risk preferences and financial literacy of university students. Cogent Economics & Finance, 27, 172-192.
Chu, Z., Wang, Z., Xiao, J. J., & Zhang, W. (2017). Financial Literacy, Portfolio Choice and Financial Well-Being. Social Indicators Research, 132, 799–.028
Feng X., Lu B., Song X., & Ma S. (2019). Financial literacy and household finances: A Bayesian two-part latent variable modeling approach. J. Empir. Financ., 5, pp. 119-137.
García, M. J. R. (2023). Financial education and behavioral finance: New insights into the role of information in financial decisions. Journal of Economic Surveys, 27(2), 297–315.
Hasibuam B. K., Lubis Y. M., & Altsani W. (2017). Financial literacy and financial behaviour as a measure of financial satisfaction. Advances in Economics, Business and Management Research, 46(1), 503–507.
Hermansson, C. & Sara J. (2021). The impact of financial literacy and financial interest on risk tolerance. Journal of Behavioral and Experimental Finance, Volume 29, 100450.
Haque, A., (2015). Women’s economic empowerment through financial literacy, financial attitude and financial wellbeing. Research Journal of Finance & Accounting, 6(21), 57–66.
Jonsson, S., Söderberg, I.-L., & Wilhelmsson, M. (2017). An investigation of the impact of financial literacy, risk attitude, and saving motives on the attenuation of mutual fund investors’ disposition bias. Managerial Finance, 43, 282–298.
Kasman, M., Heuberger, B., & Hammond, R. A. (2018). Recommendations for improving youth financial literacy education. The Brookings Institution.
Kebede, M., Kaur, N., & Kaur, J. (2017). Financial Literacy among Urban Dwellers in Addis Ababa, Ethiopia. International Journal of Accounting and Financial Management, 4, 27–.94
Lappeman J., Ferreira C., Robertson J., & Chikweche T. (2019). Worlds apart: An investigation of South Africa’s established and emerging middle-class consumers. Society and Business Review, 14(4), 300–319
Madinga, N.W., Maziriri, E.T., Chuchu, T. & Magoda, Z., (2022). An investigation of the impact of financial literacy and financial socialization on financial satisfaction: Mediating role of financial risk attitude. Global Journal of Emerging Market Economies, 14(1), pp.60-75.
Nurul, S. M., Amrul, Asraf. M., & Mun-Kit, C.. (2017). The Influence of Financial Literacy, Risk Aversion and Expectations on Retirement Planning and Portfolio Allocation in Malaysia. International Journal of Business 19(3), 125-139.
Rahman, M., Isa, C.R., Masud, M.M., Sarker, M. & Chowdhury, N.T., (2021). The role of financial behaviour, financial literacy, and financial stress in explaining the financial well-being of B40 group in Malaysia. Future Business Journal, 7(1), pp.1-18.
Saurabh K., & Nandan T. (2018). The role of financial risk attitude and financial behaviour as mediators in financial satisfaction: Empirical evidence from India. South Asian Journal of Business Studies, 7(2), 207–224.
Shen, C.-H., Lin, S.-J., Tang, D.-P., & Hsiao, Y.-J. (2016). The relationship between financial disputes and financial literacy. Pacific-Basin Finance Journal, 36, 46-65
Shih, H.M., Chen, B.H., Chen, M.H., Wang, C.H. & Wang, L.F., (2022). A Study of the Financial Behavior Based on the Theory of Planned Behavior. International Journal of Marketing Studies, 14(2), p.1.
Soroshian, S., &Teck, T. (2014). Spending behaviour of a case of Asian university students. Asian Social Science, 10(2), 345
Wan Mustafa,.M.W., Islam, M.A., Asyraf, M., Hassan, M.S., Royhan, P., & Rahman, S. (2023). The Effects of Financial Attitudes, Financial Literacy and Health Literacy on Sustainable Financial Retirement Planning: The Moderating Role of the Financial Advisor. Sustainability, 15, 2677.
Washington, DC. Duca, J. V. & Kumar, A. (2014). Financial literacy and mortgage equity withdrawals. Journal of Urban Economics, 80, 62–75.