تغییرات عملکرد ذرت سینگل کراس 260 در رژیم‌های مختلف آبی و کود نیتروژن با استفاده از شاخص‌های رشد
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعیمهتا حق جو 1 , عبداله بحرانی 2
1 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رامهرمز دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
2 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رامهرمز دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
کلید واژه: عملکرد دانه, نیتروژن, شاخص‌های رشد, تخلیه رطوبتی,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر تغییرات شاخص‌های رشد و عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 260 در استان فارس، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1390 و 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل چهار سطح 20، 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک بعد از استقرار گیاه در مرحله 5 برگی، و کرت‌های فرعی شامل چهار سطح نیتروژن خالص 150، 200، 250 و300 کیلوگرم در هکتار بودند. بر اساس نتایج به‌دست آمده مشاهده شد که رابطه مستقیمی بین عملکرد و شـاخص‌های رشـد وجود دارد، به طوری که عملکرد ذرت در تیمار تخلیه رطوبتی 20% و میزان 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حداکثر بود (8877 کیلوگرم در هکتار) و شاخص‌های رشد از وضعیت بهتری نسبت به سایر تیمارها برخوردار بود. نتایج بررسی همچنین نشان داد که با افزایش کود نیتروژن شاخص‌های رشد LAI، NAR ,SLA و RGR در هر تیمار افزایش ولی با کاهش رطوبت، مقادیر آنها کاهش یافتند و کمترین مقادیر آنها در تیمار 80% تخلیه رطوبتی و بیشترین آنها در تیمار20% تخلیه رطوبتی مشاهده شد. در صفت سرعت رشد گیاه (CGR) کمترین میزان مربوط به تیمار 80% تخلیه رطوبتی در سطوح کودی 150 و 300 کیلوگرم در هکتار بود. با بررسی روند منحنی نسبت سطح برگ (LAR) مشخص گردید که این منحنی در ابتدا افزایش یافته و سپس روند کاهشی داشت، که با اعمال تنش آب، سرعت کاهش بیشتر شد. به طورکلی با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان بیان کرد که مصرف کود نیتروژن تمام صفات را افزایش داد، هرچند بین تیمار کودی 250 و 300 کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی داری از نظر آماری مشاهده نشد. مصرف کود نیتروژن باعث تخفیف اثر سوء کمبود آب گردید و سطح کودی 250 کیلوگرم نیتروژن در تمام سطوح تخلیه رطوبتی، بیشترین اثر را داشت.
To evaluate the effects of different irrigation and nitrogen levels on variations of growth indices and corn (Single cross 260) seed yield, an experiment was conducted in a semi-arid area in Fars Province, Iran, during 2011 and 2012 growing seasons. The experiment was split-plot, based on a complete randomized block design with four replications. The main plots consisted of four moisture levels: (20% FC), (40% FC), (60% FC) and (80%FC) and sub-plot of four rates of nitrogen fertilizer applications: 150, 200, 250 and 300 kg.ha-1. Results showed that with increasing nitrogen fertilizer levels, LAI, NAR, SLA and RGR were also increased, but under lower moisture regimes they were decreased. The lowest and highest growth indices belonged to 80% and 20% water depletion, respectively. The lowest CGR index was obtained at 80% water depletion and 150 and 300 kg nitrogen ha-1. LAR increased at the intial growth period and then decreased. Positive relationships between seed yield and growth indices were also observed. At FC 20% and 300 kg N ha-1 treatment highest grain yield was obtained and growth indices were also in the highest values. In general, nitrogen application increased all traits. However, there were not significant differences between 250 and 300 kg N ha-1on the traits under study. It seems that nitrogen fertilizer mitigates the negative effects of water deficiency. Application of 250 kg of nitrogen fertilizer had the highest effect on all levels of moisture content.