بررسی تاثیر متغیرهای خرد و کلان پولی بر شاخص قیمت سهام دوازده گروه شرکتی فعالتر در بازار بورس اوراق بهادار با استفاده از روش داده‌های تابلویی پویا

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

ویدا ورهرامی ¹ , رعنا عباسقلی نژاد اسبقی ²

1 - استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران
2 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی تهران

تاریخ دریافت : 1397/09/27 تاریخ پذیرش : 1397/12/16 تاریخ انتشار : 1397/11/01

کلید واژه: شاخص قیمت سهام, نرخ ارز, نرخ سود بانکی, شاخص قابلیت نقدشوندگی سهام,

چکیده مقاله :

به طور معمول، در بررسی عملکرد و کارایی بازار بورس اوراق بهادار، شاخص قیمت سهام آئینه تمام نمای بورس کشور تلقی می‌شود. از اینرو تحلیل‌گران مالی معتقدند که شناسایی عوامل موثر بر قیمت سهام و تجزیه و تحلیل رفتار قیمتی سهام در مقابل این عوامل، می‌تواند به بهبود و رونق بازار سرمایه کمک شایانی نماید. این مقاله به دنبال بررسی همزمان متغیرهای خرد و کلان پولی موثر بر شاخص قیمت سهام دوازده گروه شرکتی(فعالیت مشترک در یک صنعت) فعالتر در بازار بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش داده‌های تابلویی پویا برای دوره زمانی 1389 تا 1396 است. نتایج برازش الگو حاکی از آن است که اثر متغیرهای پیش‌بینی سود(درآمد) هر سهم و شاخص قابلیت نقدشوندگی سهام بر شاخص قیمت سهام مثبت است. همچنین اثر متغیرهای کلان پولی مانند رشد نقدینگی و نرخ ارز بر شاخص قیمت سهام مثبت است؛ در حالی که اثر نرخ سود بانکی بر شاخص قیمت سهام منفی می‌باشد. ضریب وقفه متغیر وابسته نیز مثبت و نشان‌دهنده وابسته بودن شاخص قیمت سهام به وقفه خودش است.

منابع و مأخذ:

اسلاملوییان، کریم. زارع، هاشم. 1385. بررسی تاثیر متغیرهای کلان و دارایی‌های جایگزین بر قیمت سهام در ایران: یک الگوی خود همبسته با وقفه‌های توزیعی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره ۲۹، صص 46-17.

بورس اوراق بهادار. 1390. آموزش سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار(مقدماتی)، نوای مدرسه با همکاری بورس اوراق بهادار تهران، چاپ اول، صص 56-55، 144-139.

پدرام، مهدی. موسوی، میرحسین و عباسی عقدا، سحر. 1395. اثرات نامتقارن نرخ بهره بر شاخص قیمت سهام ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، دوره 2، شماره 4، صص 171-162.

تقوی، مهدی. محمدی، تیمور و برزنده، محمد. (1378). بررسی متغیرهای اقتصادی اثرگذار بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه برنامه و بودجه، شماره 40، 41، صص 60-31. 

دایی کریم زاده، سعید. شریفی رنانی، حسین و قاسمیان مقدم، لطفعلی. 1393. اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام بانک‌ها، مجله اقتصادی(دو ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی)، شماره 13، صص 90-65.

سجادی، سیدحسین. فرازمند، حسن و علی صوفی، هاشم. 1389. بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص بازده نقدی سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشنامه علوم اقتصادی، شماره 39، صص 123-150.

سعیدی پرویز،  امیری عبداله. 1387. بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی با شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران، مدلسازی اقتصادی، دوره2، شماره 2، صص 130-111.

صارم صفاری، میلاد. طاهری، حامد. 1390. بررسی رابطه بین نرخ ارز و شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران: با استفاده از رویکرد ARDL، فصلنامه روند پژوهش‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره ٦، صص 80-63.

طیبی، سید کمال. حاجی کرمی، مرضیه و سریری، هما. 1390. تحلیل درجه باز بودن مالی و تجاری روی توسعه مالی ایران و شرکای تجاری، فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه، صص 60-39.

عباسی نژاد، حسین. محمدی، شاپور و ابراهیمی، سجاد. 1396. پویایی‌های رابطۀ متغیرهای کلان و شاخص بازار سهام، فصلنامه مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال پنجم، شماره اول، (پیاپی 6)، صص 82-61.

علیزاده، محمد. گل‌خندان، ابوالقاسم. 1394. آزمون فرضیه لویاتان برای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت گشتاورهای تعمیم یافته(GMM)، فصلنامه مطالعات اقتصادی کابردی ایران، سال چهارم، شماره 14، صص 166-141.

کریم زاده، مصطفی. 1385. بررسی رابطه بلندمدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با استفاده از روش همجمعی در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هشتم، شماره 26. صص 41-54.

کریم زاده، مصطفی. سلطانی، اصغر. 1389. برآورد رابطه بلندمدت شاخص قیمت سهام صنعت واسطه‌گری مالی با متغیرهای کلان پولی با استفاده از روش ARDL، فصلنامه حسابداری مالی، سال دوم، شماره 6، صص 18-1.

محنت‌فر، یوسف. درخشانی درآبی، کاوه و پرندین، کاوه. 1395. تاثیر نوسانات نفت و ارز بر شاخص قیمت بازار سهام در ایران،: رویکرد آزمون کرانه‌ها، فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی، سال چهارم، شماره 11، صص ۱۵۶-۱۳۳.

موسایی، میثم. مهرگان، نادر و امیری، حسین. 1389. رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال هجدهم، شماره 54، صص 73-94.

نوفرستی، محمد. 1378. ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی، موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ پنجم، صص 77-76.

نونژاد، مسعود. زمانی کردشولی، بهزاد و سید مجتبی، حسین زاده. 1391. اثر سیاست‌های پولی بر شاخص قیمت سهام در ایران، فصلنامه علوم اقتصادی، شماره بیستم، سال ششم، صص 38-9.

Alam, M. and Gazi Salah, U. (2009). Relationship between Interest Rate and Stock Price: Empirical Evidence from Developed and Developing Countries, International Journal of Business and Management, 4(3): 43-51.

Amarasinghe, A. (2015). Dynamic Relationship between Interest Rate and Stock Price: Empirical Evidence from Colombo Stock Exchange, International Journal of Business and Social Science, 6(4): 92-97.

Anderson, T. W. and Hsiao, C. (1981). Estimation of Dynamic Models with Error Components, Journal of the American Statistical Association, 76: 589-606.

Arellano, M. and Bond, S. (1991). Some Test of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and Application to Employment Equations, Review of Economic Studies, 58: 277-297.

Arellano, M. and Bover, O. (1995). Another Look at the Instrumental Variable Estimation of Error Component Models, Journal of Econometrics, 68: 29-51.

Baltagi, B. (2005). Econometric analysis of panel data, Third Edition, McGraw-Hill.

Bhattacharya, B. and Mukherjee, J. (2003). Causalrelationship between Stock Market and Exchange Rate, Foreign Exchange Reserves and Value of Trade Balance: A Case Study for India, Paper Presented at the Fifth Annual Conference on Money and Finance in the Indian Economy.

Blundell, R. and Bond, S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models, Journal of Econometrics, 87: 115-143.

Chung, S. and Tai, A. (1998). On the Dynamic Relation Between Stock Prices and Exchange Rates, Journal of Financial Research, 19: 193 – 207.

Martkowitz, H.M. (1959). Portfolio Selection: Efficient Diversification of Investments, The Journal of Finance, 15(3).

Ibrahim, M.H. (1999). Macroeconomic Variables and Stock Prices in Malaysia: AnEmpirical Analysis, Asian Economic Journal, 13: 219-231.

Im, K. S., Pesaran, M. H. and Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in  heterogeneous panels, Journal of Econometrics, 115, 53-74.

Kao, C. (1999). Spurious regression and residual-based tests for Cointegration in panel data, Journal of Econometrics, 90, 1-44.

Miller, K. and Show Fang, G. (2001). Is There a Long-Run Relationship Between Stock Returns and Monetary Variables: Evidence From an Emerging Market, Applied Financial Economics, 11: 641-649.

Mohammad Hasan Saleh, M. (2018). The effect of internal and external factors on stock market prices - evidence from Saudi Arabia,  The Business and Management Review,  9(3): 413- 423.

Morley B. and Pentecost, E. J. (2000). Common Trends and Cycles in G7 Countries Exchange Rates and Stock Prices, Applied Economic Letters, 7: 7-10.

Raymond, K. (2009). Is There a Lang Run Relation Ship between Stock Prices and Monetary Variables? Evidence from Jamica, Financial Stability Departmen, Bank of Jamaica.

Sheng-Yeh, W., Guan-Ru, C. and Wu, M. H. (2014). A Nonlinear relationship between stock prices and interest rates: evidences for G-8 countries, Global business and economics research Journal, 3(11): 1-17.

Saeed, S. and Akhter, N. (2012). Impact of Marcoeconomic Factors on Banking Index in Pakistan, 4(6): 1201-1218.